S)e ftziclóe6ou/fca/nf
<3H5>
Prof. Romme informateur
MISLUKTE STAATSGREEP
IN TURKIJE
Anti-Britse demonstratie
in Indonesië
West-Duitsland wil
bespreking met
Sowjet-Unie
AARDSCHOKKEN
IN ITALIË
GEEN SPOEDIG EINDE
VAN ONDERHANDELINGEN MET
HONGARIJE VERWACHT
Verf met voldoening
103 Doden door
uitbarsting van
Goenoeng Agoeng
Hoogwaterstanden
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 21 MEI 1963
53e JAARGANG
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredakteur L. C. J. ROOZEN
Telef. 2 0 9 3 5 - Red. 20015, 25594* Advert. 2 0 8 2 6 - Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19.00 u.) - Giro 10.30.03 - Abonn. 0,65 p. w., 2,80 p. mud., 8,25 p. kw., Franco p.p. 8,75, Adv. 18 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
Samenzweerders kwamen
op de (Turkse) koffie
Oriënterende bespreking
met kabinet
WEER EEN
BREDE BASIS?
H.M. de Koningin heeft gistermid
dag ten paleize Soestdijk prof. mr.
dr. C. P. M. Romme ontvangen en
hem verzocht een onderzoek in te
stellen, gelet op de uitslag van de
verkiezingen, naar de mogelijkheden
van de vorming van een kabinet,
dat zich verzekerd kan achten van
een zo breed mogelijke steun in het
parlement. Zo heeft het kabinet der
Koningin gisteravond meegedeeld.
De opdracht aan prof. Romme
houdt dus in, dat er gezocht zal moe
ten worden naar een kabinet, dat sa
mengesteld is uit leden van de vijf
grootste partijen. In brede kring
neemt men aan, dat de informateur
Romme zich zal bezig houden met
een herstel van de vroegere brede
basis, waarin ook de socialisten een
aandeel hebben.
De 66 jaar oude kabinets-informa-
teur prof. mr. Carl Paul Marie Rom
me is lid van de Raad van State.
In 1932 werd hij lid van de Tweede
Kamer voor de R.K. Staatspartij. In
1937 werd hij minister van Sociale
Zaken in het vierde kabinet-Colijn.
Na de oorlog werd prof. Romme
opnieuw lid van de Tweede Kamer.
Prof. mr. Romme is vanmorgen be
gonnen met oriënterende besprekin-
Het jaar 1951 zag hem voor de eerste gen in een door hem belegde „geïm-
maal als „informateur voor een der proviseerde ministerraad". Deze
kabmetten-Drees, waarin hij zelf bijeenkomst, waaraan minister Luns
geïrn Zi 6 ,oq, wegsen verblijf in het buitenland en
Nade verkmzmgenm 1952 aan- minister Cals ontbra_
ken werd gehouden in het gebouw
Romme mislukten formatiepogingen van het kab.net van de nunister-pre-
in 1956. Een tweede formatieioging ?jdent aan het Pl«n-1813 in Den
aanvaardde de KVP-fractieleider niet.
In 1960 trok prof. Romme, die lan- Na deze ministerraad zal prof.
ge tijd staatkundig hoofdredacteur Romme een verder programma van
van de „Volkskrant" was, zich om ge- besprekingen opstellen. Over de duur
zondheidsredenen uit het actieve po- van zÜn informatieve arbeid kan
litieke leven terug. Hij werd lid van voorhands niets worden gezegd. Zo
de Raad van State. als men weet behoort de informateur
Het aanvaarden van deze forma- rapport aan de koningin uit te bren-
tie-opdracht heeft in Nederlandse po- gen, voordat verdere stappen ten be-
litieke kringen groot opzien ge- hoeve van een kabinetsformatie kun-
baard. nen worden genomen.
Artsen schrijven Paus
volkomen rust voor
De artsen van de paus, de professo
ren Gasbarrini en Mazzoni, hebben
de paus enkeel dagen van volkomen
rust voorgeschreven. Om die reden
werden alle audiënties afgelast van
donderdag tot en met zondag.
Maandagochtend is de paus weer
met de ontvangsten begonnen.
In Rome circuleren gergeld be
richten over verzwakking van de
paus, die van tijd tot tijd worden
tegengesproken. Het is echter duide
lijk, dat de paus zich al geruime tijd
moet ontzien en dat ook om die re
den zijn bezoek aan de Benedictij
ner abdij van Monte Cassino enkele
dagen geleden werd afgezegd. Bij
andere gelegenheden zijn de Vati-
kaanse autoriteiten bijzonder terug
houdend ten aanzien van de pause
lijke agenda. Hij zou vorige week een
bezoek hebben gebracht aan het col
lege der Propaganda Fide, waar de
nationale directeuren der Pauselijke
Missiewerken vergaderden. De voor
bereidingen daartoe werden strikt
geheim gehouden, teneinde het risico
te vermijden, dat wegens ziekte het
bezoek openlijk moest worden afge
last. De directeuren werden, daarop
ten Vaticane ontvangen.
REBELLENLEIDER
- NA GEVECHTEN -
GEARRESTEERD
Een groep Turkse legerofficieren
en soldaten heeft maandagavond een
poging gedaan de regering uit het
zadel te stoten, doch korte tijd later
verscheen een verklaring van de re
gering, waarin werd gezegd dat de
staatsgreep door trouw gebleven of
ficieren was verijdeld. Een officiële
woordvoerder deelde via de zender
van radio-Ankara mede, dat de re
gering de toestand volkomen meester
was en dat de „avonturiers" zouden
worden vervolgd.
Korte tijd daarvoor was in com
muniqués, die ondertekend waren
door ex-kolonel Talat Aydemir, ver
klaard dat in Istanbul en Ankara de
staat van beleg was afgekondigd en
dat een ieder, die geen antwoord kon
geven op het wachtwoord zou wor
den neergeschoten. De politieke par
tijen waren ontbonden, aldus de ver
klaringen.
Ex-kolonel Talat Ayedemir, de lei
der van de revolte, is later gearres
teerd.
HERHAALDE POGING
Aydemir leidde vorig jaar februari
een mislukte staatsgreep tegen de
Slangen
bezweerders"
Een ongevaarlijke ringslang
heeft zondagavond de nodige
opschudding teweeggebracht in
een televisiestudio van de BBC.
Ed Braden en zijn jazzorkest
hadden hun optreden zojuist
beëindigd, toen een gitarist de
slang ontdekte en schreeuwde:
„Kijk uit, een python". De mu
sici stoven uiteen, hun instru
menten, lessenaars en muziek-
papier vlogen over de grond.
Alleen de slang, die zich om
een lampestandaard had ge
kronkeld, bleef kalm. Later
werd het dier herkend als een
ongevaarlijke ringslang. Bij de
BBC is men van mening, dat
de slang na een televisiepro
gramma over dieren moet zijn
achtergebleven. De mogelijk
heid, dat het reptiel van bui
ten op de muziek is afgeko
men wordt echter niet uitge
sloten.
regering van premier Ismet Inonu.
Hij werd ontheven van zijn functie
als oommandant van de rijksschool
in Ankara en op pensioen gesteld.
De communiqués van Aydemir
werden keer op keer via radio-Anka
ra de lucht ingestuurd tot een woord
voerder van de regering kwam ver
klaren, dat de staatsgreep was mis
lukt. Gedurende die tijd zweeg radio-
Instanbul en in deze stad was alles
rustig, terwijl de militairen in hun
kazernes bleven.
GEVECHTEN
Bij het parlementsgebouw en het
ministerie van defensie in Ankara is
krachten en regeringstroepen. De wo-
gevochten door opstandige strijd-
ning van de president werd vannacht
omsingeld door een cavalerie-eenheid,
maar na het ultimatum van de staf
chef vertrokken de cavaleristen weer
naar de stad. In het gebouw van ra
dio-Ankara heben kadetten enig ver
zet geboden waarop de regering troe
pen van buiten de hoofdstad liet aan
rukken.
Kabinetsleden stelden premier Ino
nu ervan op de hoogte, dat er enige
verliezen zijn geleden, nl. 7 dodpn en
23 gewonden.
De telefoonverbindingen met de
hoofdstad zijn nog steeds verbroken.
Over de radio wordt de bevolking
opgeroepen thuis te blijven. In Istan
bul gaat het leven normaal door.
Kolonel Talat Aydemir is op weg
van Ankara naar Cankiri gearres
teerd. De kolonel was in uniform
en bevond zich op het moment van
zijn arrestatie in een auto.
OVER REPATRIËRING
VAN DUITSERS
De Westduitse regering heeft de
Sowjet-Unie voorgesteld nieuwe be
sprekingen te beginnen over de re-
pateriëring van nog in de Sowjet-
Unie wonende Duitsers. Het voorstel
was vervat in een nota, welke maan
dag aan de Sowj et-ambassadeur in
Bonn, Smirnow, is overhandigd.
In deze nota wordt o.m. gezegd,
dat omstreeks 10.000 Duitse onderda
nen tegen gemaakte afspraken in tot
dusver niet naar de bondsrepubliek
werden terugezonden. Het aantal
sinds april 1958 gerepatrieerde Duit
sers bedraagt rond 14.800.
Maandagavond zijn de eerste Duitse militairen in de legerplaats Budel aangekomen. Het betreft hier 'n groep
kwartiermakers. Op de foto wordt de commandant van de groep kwartiermakers, hauptmann E. Pohl (tweede
van rechts) begroet door majoor L. C. de Poorter, plaatsvervangend legercommandant.
AN TI-CHINESE
RELLETJES IN
INDONESIË
Maandag werden opnieuw anti-
Chinese onlusten uit verscheidene
Indonesische plaatsen gemeld, In Ga-
roet werden hierbij veertig personen
onder wie twee soldaten, gewond.
In Soerabaja zijn volgens onbevestig
de berichten honderden Chinese win
kels binnen twee uren door een woe
dende menigte vernield, die hoofd
zakelijk uit studenten bestond. In de
ze stad is een uitgaansverbod inge
steld. Sinds het begin der ongere
geldheden zijn hier vier mensen ge
dood en een honderdtal gewond.
In Midden-Italië zijn gisteren een
reeks aardschokken voorgekomen,
waardoor wegen door zware steen-
val onberijdbaar werden en verschil
lende telefoon- en spoorwegverbin
dingen werden afgesneden. Er vielen
geen slachtoffers. Bij een aardschok
in de Joegoslavische stad Litija wer
den drie kinderen gewond.
TEGEN BEWEERDE
BESCHIETING VAN
INDONESISCH SCHIP
Driehonderd Indonesische trans
portarbeiders hebben dinsdag gede
monstreerd tegen het beschieten van
een Indonesische schip door een Brit
se oorlogsbodem, wat vorige maand
ter hoogte van Noord-Borneo zou zijn
gebeurd, en tegen het „bombarde
ment" van het kantoor van de In
donesische luchtvaartmaatschappij
Garoeda in Hongkong verleden zon
dag. De demonstranten droegen rode
vlaggen en spandoeken met het op
schrift „neem het Engelse eigendom
in beslag".
Zij demonstreerden een uur voor
de Engelse ambasadeur in Djakarta,
die onder sterke politiebewaking
stond. De Britse ambassadeur heeft
een protestcommissie van negen le
den ontvangen, die een gezamen
lijke verklaring van vier vakbonden
voorlas, waarin gezegd werd dat
„sterkere boycotmaatregelen" tegen
Britse ondernemingen zullen worden
genomen wanneer Engeland zijn „ter
roristische daden" tegen de Indone
sische bewoners van Noord-Borneo
De Kerk en het IJzeren Gordijn
In goed-ingelichte kringen van het Vatikaan is toegegeven, dat niet
spoedig gerekend kan worden op overeenstemming met de Hongaarse
regering.
Na de terugkeer van de onderhandelaar van het pauselijk staatssekreta-
raat, mgr. Casaroli, is men tot de slotsom gekomen dat eerst na herhaald
overleg de voorwaarden geschapen kunnen worden voor regeling van de
betrekkingen tussen Kerk en Staat in Hongarije.
Op het ogenblik - aldus de Vatikaanse zegslieden - bestaat geen enkele
aanwijzing, dat de regering-Kadar bereid is de Kerk grotere vrijheid
toe te staan. Met name weigert zij af te zien van haar eis, kandidaten te
kunnen stellen voor de bisschopsbenoemingen.
niet staakt. De protestcommissie eiste
tevens een Britse verontschuldiging
bij de Indonesische regering voor het
bombardement, alsmede schadever
goeding voor de Garoeda.
Uit protest tegen het beschieten
van het Indonesische schip heeft de
transportvakbond een week lang de
bediening van Britse vliegtuigen in
Djakarta geweigerd.
De Britse ambassadeur, Gilchrist,
ontkende het beschietingsincident, en
zei tegen de protestcommissie, dat de
betrekkingen tussen Indonesië en
Groot Brittannië „niet moeten wor
den verslechterd op basis van verha
len over wreedheid". Hij las een ver
klaring van de gouverneur van West-
Java voor, waarin deze zegt, dat de
Indonesische studenten, die deelne
men aan anti-Chinese demonstraties,
er beter aan zouden doen bruggen te
bouwen en wegen aan te leggen. De
woordvoerder van de protestcommis
sie, Hanapi, balde zijn vuist tegen de
ambassadeur en riep: „Wij verbinden
onze acties nooit aan de jongere ge
neratie".
Een produkt van de Sikkens Groep
(Advertentie)
Zoekt U een
SCHOORSTEENKLOK,
WANDKLOK of WEKKER?
v. d. WATER,
Haarlemmerstraat 207, heeft het
De beste merken:
Junghans, Kienzle, Mauthe.
Moeder eend, die haar kindertjes in een Stockholms plantsoen uit het ei had zien kruipen, kwam voor grote
moeilijkheden te staan toen zij een drukke verkeersweg moest oversteken om de jeugd een eerste zwemles te
geven. Gelukkig waren twee agenten zo vriendelijk om even te assisteren. In de handen van de agent (links)
gaat de peuter van de familie schuil, die nog niet zo goed ter been bleek
KOENIG NAAR
TSJECHO SLOWAKIJE
Kardinaal Koenig van Wenen zal
nog voor de voortzetting van het
concilie een bezoek brengen aan
Tsjechoslowakije. Evenals zijn rei
zen naar Boedapest en naar Polen
is ook dit bezoek reeds voorbereid
tijdens de eerste zittingsperiode van
het concilie. Het doel ervan is de mo
gelijkheden te bestuderen van ver
betering van de situatie der Kerk in
de landen achter het ijzeren gordijn.
Uit welingelichte kringen ip We
nen wordt nader vernomen, dat het
in de bedoeling zou liggen kardinaal
Koenig uit te nodigen deel te nemen
aan het 11e eeuwfeest der beide
Slavische missionarissen Cyrillus en
Methodius.
VERHOUDING TUSSEN
KERK EN STAAT IN POLEN
Paus Johannes heeft maandag kar
dinaal Wyszinski voor de tweede
maal sinds de Poolse primaat begin
deze maand in Rome aankwam, in
audiëntie ontvangen. Het onderohud
duurde ruim een uur. Al enkele we
ken doen geruchten de ronde over
een ophanden zijnde vergelijk tus
sen de Rooms-Katholieke Kerk en
de Poolse regering. Voordat hij naar
Italië vertrok heeft kardinaal Wy
szinski nog een onderhoud gehad met
de Poolse communistische leider Go-
mulka. De primaat zal waarschijn
lijk binnen enkele dagen naar Polen
terugkeren.
Paus Johannes ontving maandag
voorts drie Poolse bisschoppen, te
weten de bisschop van Poznan, mgr.
Antoni Baraniak, de bisschop belast
met het bestuur van het diocees
Opole, Franciszek Jop, en de fun
gerend bisschop van het diocees
Wroclaw (het voormalig Breslau),
mgr. Boleslaw Kominek. Opole en
Wroclaw liggen in het voormalige
Duitse gebied, dat onder Pools be
stuur is gekomen.
Radio-Djakarta meldt, dat de twee
de uitbarsting van de Balinese vul
kaan Goenoeng Agoeng tot nu toe
aan 103 personen het leven heeft ge
kost, terwijl er 200 werden gewond.
Een 700-tal woningen is bij deze
uitbarsting ingestort en onder een
aslaag bedolven. De meeste Balinese
wegen zpn thans bedekt door een
laag as en stenen, die hier en daar
40 centimeter dik is.
Men tracht de slachtoffers zo spoe
dig mogelijk te helpen. De hulpver
lening geschiedt via vliegtuigen en
over zee.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
WISSELVALLIG
De Bilt, dinsdag 21 mei, 10 uur.
Het KNMI deelt mede:
Een depressie, die over het noor
delijk deel van cle Atlantische Oceaan
naar het oosten is getrokken, naderde
vanmorgen de kust van Zuid-Noor-
wegen. Voor de depressie uit stroom
de zeer vochtige, maar tamelijk zach
te lucht naar onze omgeving. Niet
tegenstaande de zware bewolking
kwamen dan ook in de eerste helft
van de ochtend al temperaturen van
13 en 14 graden voor.
Morgen zal heel Nederland zich
echter bevinden in de koudere lucht,
die aan de achterkant van de depres
sie naar het zuiden stroomt. Tevens
passeert dan een randstoring van de
depressie ons land, zodat het weer
een wisselvallig karakter behoudt.
ZON- EN MAANSTANDEN
22 Mei: zon op 04.38, onder 20.36;
maan op 04.41, onder 19.38.
22 Mei: vjm. 2.04; n.m. 14.33.
KORRELTJE
