I l is
P(J volbrengt
onze emigranten uit de 17e eeuw
DONDERDAG 2 MEI 1M3
Dl LEIDSCHE COURANT
PAGMA M
NEEMT
VAKER
IZWAARDEMAKER
Waarom 15 duizend
Indonesische soldaten
in Nieuw Guinea?
De „Straits Times" een in Malak-
ka verschijnend blad, sqhijft in een
hoofdartikel, dat het Indonesische be
sluit om 15.001 militairen in West-
Irian te stationeren, niet gemakkelijk
te begrijpen is. „Er is zeker geen mi
litaire noodzaak voor zulk een troe
penmacht. Er is geen vijand en geen
bedreiging van welke richting ook
voor de Indonesische veiligheid".
Het bladt zegt dat president Soe-
karno tijdens zijn reis door het ge
bied waarschijnlijk niet de rol zal
verkleinen, die bedreiging met ge
weld bij het verkrijgen van West-
Irian heeft gespeeld. Maar dit geeft
niet, zolang Djakarta van mening is,
dat er na de opneming van West-Iri
an in de Indonesische republiek geen
verdere territoriale vraagstukken
zijn.
Het Engelse blad „Daily Tele
graph" schrijft, dat geen belang, bë-
halve nationale „ijdelheid" is gediend
met de overneming van westelijk
Nieuw-Guinea door Indonesië.
„Economisch gezien, kan dit im-
produktief en onherbergzaam gebied
niet meer van waarde zijn voor zijn
nieuwe meesters, dan voor de Neder
landers, die er bleven uit plichtge
voel tegenover de bewoners totdat zij
door internationale druk di t pand
moesten opgeven". Indonesië kan ook
niet beweren, dat hët ictedentistische
verlangen bevredigt, want de Pa
poea's zijn geen Indonesiërs. Theore
tisch hebben zij alleen maar andere
bewindvoerders gekregen en hebben
zij het recht binnen zes jaar hun
eigen toekomst te bepalen. Voor de
eventuele naïeve geneigdheid om ge
loof te hechten aan deze fictie of te
ménen, dat de Papoea's in staat zijn
in zo'n korte tijd een beslissing te
nemen, dient de aanwezigheid van
15.000 man Indonesische troepen als
correctie Indonesië neemt het gebied
over als een soevereine mogendheid,
die niet denkt aan beheerschap, aldus
het blad.
De repatriëring uit
Nieuw Guinea
Op 1 april omvatte het aantal amb
tenaren dat uit Nieuw Guinea repa
trieerde 2266 personen. Daarnaast
keerden 189 leerkrachten van het ge
subsidieerde missie- en zendingson-
derwijs in Nederland terug.
Deze cijfers worden vermeld in de
memorie van antwoord op het voor
lopig verslag van de Eerste Kamer
over het wetsontwerp tot overdracht
van Nederlands Nieuw Guinea.
Verwacht werd dat nog ongeveer
tweehonderd personen zullen repatri
ëren.
Van de inmiddels naar ons land
teruggekeerde ambtenaren is inmid
dels een 600-tal in het arbeidsproces
ingeschakeld.
VEELMEER RADIO
„CEZANNES" UIT LOUVRE IN
AMERIKA GEVONDEN
Het FBI heeft bij een Amerikaan
se kunstschilder, de 39-jarige Harry
Jackson, vier schetsen van Paul Ce
zanne in beslag genomen, die afkom
stig zouden zijn uit het Louvre in
Parijs. De kunstschilder heeft ze naar
zijn zeggen in september 1954 van
een man in het Cézanne-museum te
Aix-en-Provence gekocht. Volgens
deze man had Cézanne de penteke
ningen aan zijn vader gegeven.
De aandacht werd in november j.L
op de tekeningen gevestigd, toen
Jackson drie ervan wilde verkopen.
Hij ging ermee naar een kunsthisto
ricus, die contact opnam met het
Louvre. Daar ontdekte men, dat de
betrokken schetsen uit 'n map wer
den vermist, waarna men de Ameri
kaanse minister van justitie om te
ruggave verzocht.
PROVINCIALE RAAD VAN IRIAN
BARAT GEÏNSTALLEERD.
De eerste provinciale raad van
Irian Banat (Nieuw-Guinea) is heden
morgen geïnstalleerd in een plech
tigheid in het vroegere paleis van
de Nederlandse goüverneur.
De negenendertig leden van de
raad, die de gouverneur van Irian
Barat, Bonajj aan het hoofd hadden,
werden beëdigd door de Indonesische
minister van buitenlandse zaken en
coördinator voor Irian Barat, dr.
Soebandrio.
De raad komt in de plaats van de
DAN TELEVISIE
■AL RADIOS EN
65i|
60-
55-
40-
1 RADIO
■TELEVISIE
2 S
1 E
I 1
lm. im.
.in do huid gezondheid en zuiverheid
(Advertentie)
door de Nederlanders ingestelde
Nieuw-Guinearaad, die 28 leden tel
de. Slechts drie leden van deze raad
mevr. Dorkas Todoro, Mohamad
Achman en Bertus Burwos be
halve gouverneur Bonay, hebben zit
ting in het nieuwe college.
MINISTER CALS
UIT HET ZIEKENHUIS
Minister Cals heeft het St. Johan
nes de Deo ziekenhuis te Den Haag,
waarin hij op 23 april was opgeno
men, verlaten. Voor zijn algeheel
herstel zal hij nog enige tijd rust
moeten houden. Hij is inmiddels
naar het buitenland vertrokken.
LANGERAAR
R.K. ARMBESTUUR De bis
schop van Rotterdam, mgr. M. A.
Jansen, heeft de heren H. A. Volge-
ring en P. C. van Rijn herbenoemd
tot kerkmeester. De heer L. Bosland
is op zijn verzoek op de meest eervol
le wijze ontslag verleend als lid van
het r.k. Armbestuur. In zijn plaats
werd benoemd de heer Th. Zevenho
ven.
De Russische premier Nikita Chroesjtsjov en zijn Cubaanse gast Fidel Castro, wuivend op het Rode Plain
tijdens de traditionele 1 Mei-parade van woensdag.
DIT »S HET GELD lVAARD~if
KOUDEKERK
NIEUW-GUINEA-HERINNERINGS-
KRUIS.
Gistermorgen reikte burgemeester
Q. Waverwijn in het bijzijn van de
beide wethouders, de heren W. van
Vegten Hzn. en P. G. J. Smit, en van
majoor Hansen, vertegenwoordiger
van de commandant van de Ameri
kaanse strijdkrachten, die op Soester-
berg zijn gelegerd, met een korte toe
passelijke toespraak het Nieuw-Gui-
nea-herinneringskruis 1962 met gesp
en de bijbehorende oorkonde uit aan
de mariner-zeemilicien Joh. van Hars
kamp.
HOOGMADE
SUCCES VOOR
JEUGDVERENIGINGEN
f p de „Speel-zelfdag" van de,
VKAJ, welke door het distrikt Gou
da in het Thalia-theater te Oude wa
ter is gehouden en waaraan door de
plaatselijke jeugdverenigingen, on
der leiding van de heer P. Bank
werd deelgenomen, zijn goede resul
taten geboekt.
Met niet minder dan drie eerste,
drie tweede en vier derde prijzen
keerden zij huiswaarts. Vergezeld
van veel medeleden werd de reis
per autobus naar Oudewater onder
nomen.
Nadat de eerste zenuwen waren
overwonnen, bleek reeds spoedig,
dat het geen vergeefse reis zou zijn.
Spoedig na de opening trad de to
neelgroep van de VKAJ, bestaande
uit Corrie Borst Sd; Truus v.d. Salm,
Truus Mooren; Margriet Mooren, Ria
Lieversen en Truus Zwetsloot, met
het toneelstukje: „Als men meisjes
fopt" voor het voetlicht en behaalde
een tweede prijs.
Gesterkt door dit succes werden
voorts de eerste prijzen behaald, door
Margriet Mooren met declamatie;
Nel v.d. Geest in de modeshow en
door Martien Hoogenboom Pz. in de
dam wedstrijd. De overige tweede
prijzen werden behaald met dekla-
matie door Ria Lieverse Cd. en Bets
Lieverse Cd. in de modeshow.
Op de derde prijzen werd beslag
gelegd door Corrie Lieverse Nd., Le-
nie Vol water Jd. en Truus v.d. Salm,
I« Friedrichstadt wordt nog in het Nederlands gebeden
NEDERLANDERS
MOESTEN EEN
WERELDHAVENSTAD
UIT DE GROND
STAMPEN
W:
Briedrichstadt (P St P)
Als de klokken hnden
De grootete ptenoem de hertog
gingen «liter atet door. Pttedriefe-
atadt wesxl een dode '"leine stad teo
meldde, dat dj op beun de indruk
s*e van „een groot, klooster"
De dromen waren irtt. De rijkste ko
lonisten waren naar hun vaderland
r ie op reis is van Hamburg
naar Denemarken en zyn
route kiest langs de Noordzeekust
over Itzehoe, Heide en Husum,
passeert op zijn weg noordwaarts
door Sloeswjjk-Holstein de rivier
de Eider met daaraan Friedrieh-
stadt en waant zich opeens weer in Nederland, want niet alleen
heeft het vlakke land bier aan de Noordzeekust een typisch Ne
derlands karakter, maar ook vinden wjj in het stadje de nakome
lingen van Nederlandse emigranten uit de 17e eeuw; mensen die
van hertog Frederik Hl van Schleswig-Holstein-Gottdorf de op
dracht kregen z(jn grootse plannen te realiseren van een grote
handelsmetropool aan de Eider, ©en havenstad die Hamburg en
Amsterdam naar de kroon zou steken; een haven waar kostbare
kruiden en specerijen van het morgenland zouden worden over
geladen, met handelsbetrekkingen in het westen tot aan Spanje
en Portugal.
TOEVLUCHTSOORD VOOR VERVOLGDEN
Hertog Frederik was een «km man
en de tijden waren hem gunstig.
Nederland had bewezen een land te
zijn waar ^oede koopl' woonden,
de Nederlanders waren een volk vatj
pioniers, <üe hun mannetje stonden.
Het was een land van "oorspoed,
ook al waren ze nog gewikkeld in
een zeer langdurige oorlog roet
Spanje. Maar jufct in dit land wa
ren mensen te vimden, dSe om re
den van geloof bere; waren te
emigreren.
In die tijd heerste er in de Neder
landen een felle kerkelijke strijd tus
sen de remonstranten, volgelingen
van Axmimlus en de zogenaamde
contra-remonstranten, volgelingen
van Gomarus. Deze kerkelijke strijd
wae ook de oorzaak van de verwij
dering tuaeen grote mannen als prins
Maurit? «n Johan van Oldenbame-
velt. Is het verwonderlijk d_, ar ook
tussen de kleinere luidem strijd ont
stond If» verschillende steden leef
den remoruHranten in de verdruk
king an z|j weren grif bc een
nieuw leven eêdens te beginnen.
Hiervan maakte bortog Frederik Ï1I
gebruik.
Hij deed iets, wat peen vorst to d*
zeventiende eeuw aou doen, hij paf
de in 1621 gestichte stad Friedrtch-
atadt volkomen vrijheid van c dienst
dat wfl neggen, dat alle inwonen
vam deze stad het recht hadden een
godsdienst te belijden naar esgen
keuze, ongeacht welke dat oou aljo.
Uiteraard was dit hetgeen vele ver.
volgden zochten. Hertor Frederik
begon ee« werf campagne in de Ne
derlanden en weldra stroomden ve
le bewoners van de lege landen naar
Slees wijk-Holstein om hier te pionne
ren en een nieuw leven te beginnen,
markt uit. Elegante boogbruggen
overkoepelen de kunstig aangelegde
grachten, en prachtige lanen dromen
onder grote lindebomen.
Wanneer wij zo door dit stadje lo
pen, lijkt het ons precies het werk
van een Nederlands schilder, gecom
poneerd binnen de natuurlijke lijst
van rivieren ep sluizen.
De trapgevels op de markt vertegen
woordigen de mooiste Nederlandse
renaissance. Elk burger-huis heeft
geschiedenis, sou ons kunnen
vertellen over al da lotgevallen van
bereisde kooplieden en ook over Pa-
ludanus, de remonstrantenpredikant,
die tevens wijnhandelaar was, over
de jonge Fran« parlevinkende. De
Vries, die later als Louis Phillippe
de Franse troon zou bestijgen, of
over Jürgen Ovens, een leerling
wan Rembrendit, waaraan de stad
'n schitterend altaarbeeld te danken
heeft.
Nederlands gebed
Inmkkieis hebben nkh 'm\ Friedrich
stadt ook velen van elders geves
tigd. Er ie nog maar een klein#
kern over van de oude bevolking,
die tn—Cu "I die andeeen herken-
vrijheid tot Man
komen en niemand wekte de kleine
Mod, het stille leven
prachtige oude burgerhuizen, nét zijn
diepe toverelaap.
Nu, op zondagmorgen, boren wij de
kerkklokken luiden en wei van vier
kanten over het brede marktplein
en de dromerige straat 1 Deze
stad met nauwelijks 3000 inwoners
heeft ruómte voor vier christelijke
geloofsrichtingen ©n wel voor roomo-
katholieken en remonstranten, voor
lutherianen en mennonieten
Btei van de oudste inwoner* weet
ons zelfs te vertellen, dat
nfessies waren,
sedert de stichting wm Friedrich
stadt een waar toevluchtsoord voor
mensen die om hun peloof
vervolgd. De inwoners van Fried
richstadt bleven door
heen de efe van de remonstranten-
prediker Episcopdus, één van
stichters van de stad -ouw. Hij
kondigde „Men moet iedere chris
ten dezelfde vrijheid laten. dSe
voor zichzelf opeist" En nog is dat
so, wamt néat alleen d
volkomen vrijheid van godsdienst
heeft, maar op de scholen in dit
plaatsje wordt er veel aandacht
besteed de kindren verdraagzaam -
heid bij te brengen. Een voorbeeld
dat op vele plaatsen in de wereld
navolging zon verdienen.
Terug naar de renaissance
De stad is tot op bedep een kleine
Nederlandse kolonie gebl-ven. Niet
alleen dat het landschap al Neder
lands aandoet met zijn "ikten, maar
het heeft ook die typische rflverach-
bear blijven oen hun veiduitMe no
men. Net als vroeger preekt ar voor
de remonstrantse gemeente mot nog
slechte 80 Melen, een Nederlandse
dominee. En op bijzonder kerkelijke
feestdagen wordt door bot Onze Va
der nog altijd gebeden in de Neder
landse taal.
„Dappere mensen voeten «toh over
al thuis 1" dot zijn de woorden
van O-vid, die w« op de „Oude Munt"
leoeav Het is oen krachtige, eigen
zinnige betekenis van »er gelovig»
remonstranten, die naar den vreem
de «migreerden. Dal zij ondanks
deze woorden een zeker heim—ee
hidden, bewijzen da leeuwen an
wapens van het "ollandse vader
land, die zij oét zandsteen lieten
houwen «n die wij nu in de bak
stenen muren xten gemetr-ld. Zij
voelde^ zich hier thuis, omdat zij
kans zagen de Hollandse sfeer in
Friedrichstadt over te brengen, een
sfenr die wij bu na enige honderden
jaren nog terugvinden Wx dit vrien
delijke kleine stadje.
(Nadruk vtihodewl
modeshow en Kees Hoogevfen met
dammen.
Vermelden we nog, dat de toneel
groep van de NKJB als vierde werd
geplaatst. Voor de prijswinnaars
betekent dit, dat de „Speel-zelf-dag"
nog niet ten einde is, daar gij hier
door in de volgende ronde, welke
binnenkort te Leiden gehouden gal
worden, mogen uitkomen.
WOUBRUGGE
HARMONIE GAF GESLAAGDE
UITVOERING
Voor het eerst na de heroprichting
gaf het fanfarekorps Harmonie dins
dagavond een uitvoering in „Het
Oude Raedthuys". Voorzitter J. Kees-
sen betreurde het, dat de erevoorzit
ter, burgemeester Van Wageningen
wegens ziekte niet aanwezig kon zyn.
Na een periode van sluimering is
het corps thans weer met animo gaan
oefenen. De opbrengst van de uitvoe
ring met die van de verloting komt
ten bate aan de bejaardensociëteit.
Hierna sprak nog mevrouw Van Wa
geningen waarna het muzikale deel
van de avond werd geopend met het
spelen van het volkslied.
Het pr ogramma werd geopend met
de mars San Remo van J. Meister.
Hieruit bleek al dat de achttien le
den van het cörps ofider leiding vin
de Leidse dirigent Scheffers goed ge
oefend hadden. De moeilijke ouvertu
re „Facile" bleek technisch nog niet
volmaakt en soms onzuiver, terwijl
het ritmische nummer van de Blues
voor een fanfarecorps nogal onge
woon, toch welluidend klonk. De be
kende wals „Rosetta" werd luchtig
gespeeld, terwijl de mars „Pionier"
van S. van Leeuwen één der best ge
slaagde numers was. Tot slot klonk
nog de feestelijke mars van Sousa-
Walter: „Semper Dixieland". Alles
bijeen een uitvoering, waar het korps
met voldoening op kan terug zien.
De rest van de avond werd ge
vuld met de vlotte opvoering van het
blijspel van P. Zouruiter: „Romance
rond artikel 17", door de toneelver
eniging AVIOS uit Bodegraven. Het
bal na werd verzorgd door de Al-
phense accordeonist H. Boet.
ZEEPOST
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De data,
waarop de correspondentie uiterlijk
ter post moet zijn bezorgd, staan,
tussen haakjes, achter de naam van
het schip vermeld.
Ver. Staten van Amerika: is. Rot
terdam (5/5); Argentinië: ss. Gorre-
diik (8/5), ms. Amfitelland (5/5), ms.
Algorab (7/5); Australië: ms. Oranje
(7/5);' Brazilië: ms. Cap San Nicolaa
(.9/5), ms. Algorab (7/5), m«. Eem-
land (8/5); Brits Oost Afrika: ms.
Si-Kiang (11/5); Canada: ss. Rotter
dam (5/5), ms. Byklefjell (9/5); Chi
li: ms. Heidelberg (5/5), ms. Ceres
(8/5); Ned. Antillen: ms. Aristote-
les (7/5); Nieuw Zeeland: mj. Oran
je (7/5); Suriname: ms. Anders Ro-
gerraes (8/5); Z.sAfrika (Rep.) en
Z.W.-Afrika: ms. Edinburgh Castle
(5/5).
Inlichtingen betreffende de verzan
dingsdata van postpakketten geven
de postkantoren
