SCHEPEN DOBBEREN OP WOELIGE GOLVEN
Spierkracht^ boten en burenhulp in dienst
van massale verhuizing
VRIJDAG 19 APRIL 1963
DE LEIDSCHE COURANT
PAGINA 11
(Bijzondere medewerking)
„WERKELIJK, ik kon mijn ogen niet geloven!", zei
stuurman Patterson. „Wij voeren met ons schip
langs de kust van Newfoundland, toen ik eensklaps een
paar huizen zag dobberen op de golven. Natuurlijk
dacht ik aan een ramp. De zee kan daar namelijk duch
tig spoken. Toen ik mijn kijker gebruikte, zag ik echter,
dat die huizen beslist niet „losgeslagen" waren, doch
voortgetrokken werden door kleine boten. Nu, u be
grijpt, toen ik dat zag, dacht ik, daar moet ik het
mijne van hebben. Zoiets had ik op mijn reizen nog
nooit gezien
IEDEREEN HELPT MEE.
CTUURMAN Patterson vertelde ons in bonkige zee-
manstaai wat hij over die dobberende huizen had
vernomen. Dit deed ons besluiten, ook zelf de oorzaken
van die „dorpentransporten-over-zee" na te gaan. Pat
terson bleek gelijk te hebben gehad. Die dobberende
of drijvende of varende huizen nabij de Newfoundland-
se kust waren geen slachtoffers van een overstroming
of stormramp. Het transport van elk huis is een onder
deel van een grote „Verhuis-Operatie", op touw gezet
en gestimuleerd door de Newfoundlandse regering.
Er liggen in Newfoundland ongeveer dertienhonderd
vissersdorpjes en -gehuchtjes, die vrijwel geïsoleerd
zijn van de rest des lands en welker bevolking geheel
of nagenoeg geheel verstoken is van wat dan met een
algemeen woord heet „modern comfort". De opzet van
de „Verhuis-Operatie" is, een groot aantal van die een
zame nederzettingen te verplaatsen, lees: te verhuizen
naar reeds bestaande minder afgelegen nederzettingen.
De mensen hebben in hun nieuwe woonplaatsen betere
kansen op een goed bestaan en kunnen zich daar ge
makkelijker aanpassen bij de veranderingen in New
foundland's economische structuur. i
De massale verhuizing, hoezeer ook groots van opzet,
geschiedt met zeer primitieve middelen, ja, met de
enige middelen, waarover de Newfoundlandse vissers
beschikken: Spierkracht, boten en burenhulp. Bij die
verhuizingen steekt iedereen de handen uit de mouw.
Geen wonder, want eeuwenlang hebben de bewoners
der verdwijnende dorpjes de rijkdom en de gevaren
der zee gedeeld. Voor hen is de deugd van „burenhulp"
een deugd, die zij vanzelfsprekend achten. En de over
heid? Wat doet zij? Bij de voltooiing van iedere ver
huizing doet zij letterlijk een fikse duit in het zakje,
want zij betaalt dan een premie van zeshonderd dollar
oftewel ongeveer f 2100,Dat deze dollars welkom
zijn in de gezinnen "der vissers, behoeft wel geen be-
TIEN PROCENT DER BEVOLKING!
'"TELKENS als een nederzetting zich opmaakt om te
„verhuizen", moet er enige weerstand worden over
wonnen. De oude vissers en vissersvrouwen zijn name
lijk zo gehecht aan hun woonplaatsen, dat zij in de
grond van hun harten liever niet overgeplant zouden
worden. Het jonge geslacht echter laat zich gaarne
.verslepen", want in de nieuwe Wo nplaatsen vinden
zij goede scholen, waterleiding, elektriciteit, snelle ver
bindingen met de rest van Canada, gezelligheid en al
les wat verder valt onder het begrip „modern comfort".
Zij, de jonge mensen dus, werken van harte mee aan
de dorps verhuizingen. Reeds zijn een zestigtal van die
eenzame nederzettingen verplaatst. Als de operatie te
zijnertijd zal zijn voltooid, zullen tien procent der New
foundlanders „versleept" zijn!
De verhuizingstechniek is eenvoudig. Stuk voor stuk
rolt men de huizen en niet alleen de huizen, maar
ook wel winkels en kerken! naar het strand. Daar
voorziet men ze van olievaten als drijvers en dan
sleept men ze met behulp van kleine boten als „slepers"
langs de kust naar de nieuwe standplaats. Deze sleep-
karweitjes stellen hoge eisen aan de kracht en de be
kwaamheid der vissers. Ongelukken van betekenis
kwamen tot dusver gelukkig niet voor, maar niettemin
wordt ieder huis, dat op het strand van de nieuwe
woonplaats aankomt, dankbaar begroet. Dankbaar, om
dat wederom een gevaarlijke tocht goed is volbracht.
In de nieuwe woonplaats hebben de oude bewoners en
de nieuwkomers tevoren precies vastgesteld, waar de
huizen een plaats zullen krijgen. Zo komt het, dat de
verhuisde" gezinnen hun eigen huizen onmiddellijk na
aankomst kunnen betrekken. De verstandhouding tus
sen de oude en de nieuwe ingezetenen der dorpen is
in de regel goed. Over te weinig burenhulp heeft geen
enkel gezin na zijn „versleping" te klagen. Bovendien
is ieder nieuw aangekomen gezin een aanleiding om
eens gezellig bij elkaar te gaan buurten en honderd
uit te praten. Dat het vooral de vrouwen zijn, die deze
babbelsamenkomsten op prijs stellen, zal wel niemand
verbazen.
Newfoundland kan zich beroemen op een trans-
portnieuwigheid, ja, op een geruchtmakende
transportnieuwigheid, namelijk de versleping
van hele dorpen over zee. De meeste bij deze
spectaculaire „Operatie Verhuizing" betrokken
Newfoundlanders zijn opgetogen over de mas
sale bevolkingsverplaatsing, doch er zijn er ook
ouderen vooral die de breuk met de goe
de dingen van weleer beslist betreuren.
VOORBEELD.
"jl/TEER DAN ZESTIG oude vissersnederzettingen zijn
thans reeds verlaten op Newfoundland. Bij wijze
vanvoorbeeld geven wij over een enkel geval hier
enige bijzonderheden. In de Bonavista Baai lag tot
voor kort het eilanddorpje Silver Fox Island. Er woon
den ongeveer driehonderd-en-vijftig mensen. Na lange
beraadslagingen besloten de dorpelingen om de neder
zetting te verhuizen. Zij kozen het vissers- en houthak
kersdorp Dover, op ruim 12 km afstand gelegen van
Silver Fox Island, als nieuwe „home town". Dover tel
de toen ruim honderd huizen en had een bevolking van
ongeveer zevenhonderd mensen. Thans, na de verhui
zing voltooid is en de bevolking van Silver Fox Island
in Dover woont, heeft Dover bijna honderdvijftig hui-
z,en en wonen er ruim duizend mensen.
De huisvrouwen en de kinderen van Dover waren op
getogen over de komst van zoveel nieuwe dorpelingen.
Noiot eerder (vernamen wij) was er in Dover weken
achtereen zoveel gepraat en zoveel gespeeld als ten
tijde van de komst der Silver Fox Islanders.
En zoals het in Dover ging, ging en gaat het in alle
andere nieuwe ,home towns" in Newfoundland.
OUDE NEDERZETTINGEN GEDOEMD TE VERDWIJNEN
FOTO'S:
hechts boven:
Halen, Mannen!Nog
een paar minuten en
ian is dit huis op de
ival!
Rechts midden:
Dit is het dorp
Dover, de nieuwe
woonplaats
van de bewoners
van
Silver Fox Island.
Rechts onder:
Bewoners van Silver
Fox Island zoeken
gunstige plaatsen in
Dover om hun huizen
neer te zetten. Een
ambtenaar wijzend
met de vinger) geeft
hun zoveel doenlijk
raad.
Links onder:
De jeugd van Dover
is zeer geïnteresseerd
in de verhuizing,
want wat voor nieu
we vriendjes zal hij
in het dorp brengen?
