\hf
Amerika
ISRAEL WIL VAN DE NEGEB-WOESTIJN
EEN GROTE GRAANVLAKTE MAKEN...
Onderwijs, grondslag
der ontvoogding
WATERPROBLEEM SPOEDIG OPGELOST?
Vele geleerden werken aan
opbouw van het land
OP ZOEK NAAR WATER!
op een keerpunt
Weizmann-lnstituut maakt bijna onmogelijke waar
Israël heeft te kampen met enorme problemen
op het gebied van de watervoorziening maar
het land neemt byna 90 van de wereldpro-
duktie van het zgn. „zware water", dat in
atoomreactoren wordt gebruikt, voor zijn
rekening!
Israël bestaat voor drievierde deel uit woestij
nen maartoch behoort het tot de grootste
graanproducerende landen van de wereld
Deze hoogstmerkwaardige tegenstellingen in
het jonge Israël, die overal ter wereld zo sterk
de aandacht hebben getrokken, zijn geboren
in de gebouwen van het Weizmann-lnstituut
in Rehoboth. Hier werken vele geleerden dag
in en dag uit aan de opbouw van Israël, dat
nog niet zolang hun vaderland is want ruim
vijftien jaar geleden waren deze geleerden nog
Polen, Engelsen, Nederlanders of Fransen
er eerst een goede kaart van de bo
dem werd gemaakt. Vervolgens wer
den er ompinstallaties geplaatst op
de rijkste waterbronnen en wat dit
aangaat heeTt de isotopendienst van
het Weizmann-lnstituut een grote
Dank zy deze bekwame en vindingrijke geleerden heeft Israël in de Iaalste vindingrijkheid aan de dag gelegd,
lien jaren prachtige successen geboekt. Zo zyn er meer dan dertig miljoen die vo°r Israël van onschatbare be-
bomen geplant, is men in staat gebleken 300 kg. tomaten per meter tekanis is geweest. Een vindingrijk-
vochtige steen (een cultuurmethode zonder aarde) te oogsten en heeft men 'ie vertrouwen wettigt, dat
zeer vernuftige installaties gebouwd ten behoeve van de ontwikkeling van de Israel het grote probleem van het
atoomenergie. Installaties, die naar alle delen van de wereld worden verzon- watertekort na verloop van tijd ge-
den! heel zal kunnen oplossen!
komstig uit alle werelddelen, in de Zolang er echter nog geen voldoen-
zestien afdelingen van het Weizmann de water is om van de droge Negeb-
Instituut en zij houden zich o.m. be- woes^Jn een grote graanvlakte te
zig met toegepaste wiskunde, elec- ma^en- zUn de Israëliërs nog genood.
1934 werd''~de~Vrondsla£'Wleed tronenleer, kankerbestrijding enz zaa^t ve, £"aan elders te kopen. En
iyd4, wei a ae gronasiag geiega .zij betalen dit voor een belangrijk
voor het beroemde Weizmann-Insti- Maar in het bijzonder is men er gein- dee, met dfi opbrengst van ricini.
tuut als wetenschappelijk centrum teresseerd in studies betreffende het pittc„
van dit land. In dat jaar namelijk water en alles wat daarmede verband
heeft de geleerde Chaim Weizmann houdt, de fotosynthese, de botanische
ergens in een yerlaten omgeving het afstammingrleer en de kankerbestrij-
laboratorium „Daniël Sieff" opge. ding.
richt. Het was het eerste laboratori- Een van de grootste problemen, die de pharmïceutachL e^enfchlToenTs
urn op het geb.ed van de organische het instituut tot een oplossing tracht de ricinusolie van grote waarde voor
chemie op Palestijnse bodem. Een la. te brengen, betreft het „vasthouden'' industriële doeleinden De olie i* hii-
boratorium, dat reeds spoedig een van het regc .water in hun land. Het voorbeeld indipn 7e alt-hens vnirfnon
grote naam kreeg in de wereld van tekort aan water in laraël ia name- eLlttverd ia een ho^afrdï
de wetenachap. En terecht want lang lijk geenazins te wijten aan een ge- voó.
voor het ontstaan van de petrochemie ringe regenval. Integendeel want er
Enorme resultaten
Reeds voor het bestaan van Israël,
Belangrijk werk
smeermiddel voor vliegtuigmotoren
bijv. slaagde Weizmann er in een me- valt over het algemeen evenveel regen p^astfc-^n^ei^ndi^ri^^e^oeDf^-
thode te ontwikkelen om aceton te als bijv. in Londen. Het regenwater eino-amrto-fUiiirhorion
fabriceren uit... kastanjes. Een ont_ in Israël echter filtreert naar onder- wordt zelfs ieder jaar ^oter016
dekking, die van zeer grote beteke- grondse .,eren, die tweederde van de Ophet gebLd va^de^erbou^ van
nis is geweest. Aceton was namelijk behoefte aan water zouden kunnen ricinuszaden - zeer belaneriik voor
in zeer grote hoeveelheden nodig dekken in het land. indien zij volle- S hift hef Wef^ï
voor de vervaardiging van syntheti- dig benut zouden kunnen worden! tuut 00^
sche rubber!
r belangrijk werk gedaan
Om deze ondergrondse bronnen te o.m. door het kweken van zeer ge-
Thans werken 200 geleerden, af- kunnen aanboren was het nodig, dat zonde ricinusplanten, die een grote
oogst geven. Niet alleen was dit be
langrijk voor het deviezenlaatje van
de jonge staat maar bovendien was
het een prestatie, waarmee het Weiz.
mann-Instituut veel wetenschappelij
ke eer inlegde. Hetzelfde kan ook wor
den gezegd van de prestaties van het
instituut op het gebied van de pom-
poenverbouw.
Maar bijna ongelooflijk is de wijze,
waarop het Weizmann-lnstituut er
in geslaagd is middelen te vinden
voor het in cultuur brengen van de
dorre woestijnstreken door het aan
leggen van plasticlagen, die de ver
damping van het water vertragen.
Het onderzoek leidde zelfs tot de
ontdekking van een goede methode
om brak water bruikbaar te maken
en wel door dit water via elektrisch
geladen vliezen te filtreren. Een
methode, waarbij en passant ook
nog zout wordt gewonnen
Geen subsidies
De Amerikanen verlenen het insti
tuut zeer grote subsidies en zij be
schouwen deze als uitstekende beleg
gingen. Zij hebben bijv. de grootste
bewondering voor het feit, dat tij
dens de bestudering van niet minder
dan 800 soorten pompoenachtige plan
ten, de geleerden van het Weizmann-
lnstituut zich plotseling interesseer
den voor één soort, de Echalin Elate-
rium, reeds bekend in de tijd van de
Romeinen om de geneeskundige eigen
schappen. De geleerden maakten
hieruit een nieuwe substantie, de Ela-
tricine, een geneesmiddel tegen een
bepaald soort kanker. Deze ontdek
king werd gedaan dank zij een voor
treffelijke samenwerking tussen de
biochemisten en de geneeskundigen.
Kottom, de staat Israël moge nog
jong zijn, het heeft in het Weizmann-
Irstituut een wetenschappelijk cen
trum, dat tot voorbeeld kan strekken
voor vele grotere en oudere staten!
VICTOR LENOIR
- /~vfcL-„.
Aan de ontwikkeling wordt in Israël bijzonder veel aandacht geschonken
xoant Israël ge looft in de triomf van de geest.
Foto boven: Hier staan de moderne gebouwen van het
Weizmann-lnstituut, waaraan Israël zoveel te danken heeft.
Foto onder: In de Negeb-woestijn moet eens een grote
graanvlakte ontstaan. Dit is mogelijk volgens de geleerden
van het Weizmann-lnstituut als het grote waterprobleem
is opgelost. Dagelijks zoekt men naar een oplossing van dit
probleem. Op deze foto een afbeelding van een put, die in
Een belangrijke ontwikkeling
Ja, meneer, ik heb een gezinDe negerchauffeur
antwoordde met de lijzige stem, die de mensen van zijn
ras eigen is, bevestigend op onze vraag, terwyl hjj met xtfn
taxi een gat zocht in het byna potdichte verkeer van
New Vork. „Ik ben er thans bovenop", voegde hij er aan
toe. „Mijn kinderen hebben college gelopen en hebben
thans een betrekking."
In deze aanloop ligt gedeeltelijk de verantwoording
besloten voor de algemene titel die wy aan onze Ameri
kaanse reportage hebben gegeven: Amerika bevindt zich
inderdaad op een keerpunt, op alle gebieden van de men
selijke bedrijvigheid. Het historisch optimisme dat
Amerika mogelijk een materieel rijk heeft gemaakt, wordt
thans getemperd door het besef van tekortkomingen, die
de verdere ontwikkeling van deze machtige natie zelf
in het gedrang kunnen brengen.
Wij zullen ons in de vast
stellingen en beschouwingen
die hierna volgen, beperken
tot het vraagstuk van het
onderwijs en dit laatste lo
gischerwijze verbinden aan
de kwestie rassenverhoudin
gen. Tijdens ons verblijf in
de States hebben zich de
incidenten voorgedaan rond
om de universiteit van
Oxford in Mississippi en
het is ons opgevallen hoe
de meerderheid van de
blanken die wy hierover aan
de tand hebben gevoeld,
hun afkeur hebben uitge
drukt over het optreden
van de gouverneur van de
ze meest achterlijke staat
van de Unie.
Dit brengt ons meteen een
typisch voorvalletje te bin
nen tijdens een maaltijd op
de vlootbasis van Norfolk
var. Virginia, een staat die
reeds tpt het zuiden wordt
gerekend. Tegenover ons zat
een professor in wiskunde,
betrokken by de landsver
dediging.
Toen wjj uit zijn drawl"
(temerige uitspraak) had
den opgemaakt dat hij uit
een zuidelijke staat afkom-
stig was en het hem dan
pok vroegen, liet hy ogen
blikkelijk en bijna heftig
opmerken, dat hij niet in
Mississippi woonde maar
geboren en getogen was in
Georgia, waar men naar
het schijnt heel wat verder
is gevorderd met de oplos
sing van de rassenkwestie.
HET RECHT OP
ONTVOOGDING
Wanneer men het heeft
over rechten en vrjjheden
denkt men dikwijls aan de
plicht van een staat zoveel
mogelijk aandacht te beste
den aan de geestelijke ont
voogding van zijn onderda
nen. Dit is in de eerste
plaats een sociale kwestie.
Dit is ook het geval in
Amerika dat zich o.m. op Amerikaanse ruimte-pro-
George Washington-univer-
siteit bedraagt 500 dollar
(f 1.800.—) per half jaar
en men mag rekenen; dat
een student ongeveer 3.000
dollar (ruim f 10.000.—) no
dig heeft voor zijn studies,
zijn verblyfs- en onderhouds
kosten en allerlei uitgaven
waar hij niet buiten kan.
Het is gebruikelijk dat een
student door eigen werk in
een deel van zijn onderhoud
voorziet. Aldus kunnen jon
gelieden, die de cursussen
van de school voor journa
listiek volgen, verbonden aan
de universiteit van Colum
bia te New York hun budget
verlichten, door voor een
plaatselijk blad als occa
sioneel berichtgever op te
treden.
VRIJHEID EN
WAARHEID
Er blijkt anderzijds een
dringende noodzakelijkheid
tot decentralisatie te be
staan: het beste weten
schappelijk onderricht krijgt
men aan de universiteit van
Californië, die een indruk
wekkend aantal Nobelprijzen
heeft geleverd en die een
voornaam aandeel heeft in
ontwikkeling van hpt
VWVWWWWMWVtVWWVVUVVUVWWVWVVW
het gebied van de ontwik
keling van het individu op
een keerpunt bevindt. In de
„affluent society" (de
maatschappij van de over
vloed) die door John Ken
neth Galbraith wordt be
schreven in een economi
sche studie, die beken inkt
heeft doen vloeien in de
Verenigde Staten is de indi
viduele ontwikkeling inder
daad achtergebleven op de
materiële welstand.
Nu is men er zich reken
schap van gaan geven, dat
het onderwijs in tegenstel
ling met de algemene tech
nologische ontwikkeling b.v.
op anachronistische wijze is
ingericht. De aanleiding
hiertoe is historisch. De
grondwet van 1789 heeft de
staten inderdaad een zoda
nige autonomie toegekend,
dat zy elk hun eigen onder
wijsprogramma's hebben
opgesteld, en dat er dienten
gevolge in dit domein geen
eenheid bestaat. Dit heeft
o.m. tot gevolg, dat een
degelijk onderricht in he
dendaags Amerika in vele
gevallen veel meer dan
in Europa een kwestie is
van financiële middelen. Om
aan de voornaamste privé-
universiteiten zoals Harvard
Yale, Columbia en Washing
ton school te lopen is een
waar fortuin vereist.
Wij hebben de cijfers voor
ogen: het studiegeld aan de
gramma, maar het valt een
jongeman, die b.v. in Iowa
heeft gestudeerd niet ge
makkelijk het hoge quota te
bereiken, dat vereist is om
in de beroemde inrichting
van Berkeley binnen te
geraken.
Er is bovendien het uni
verseel verschijnsel van de
enorme groei van het aantal
studenten waardoor het on
derricht veel van zijn per
soonlijk karakter verliest.
Men houdt er in de States
nochtans veel meer aan, dat
persoonlijke contacten ont
staan tussen leraren en stu
denten en de onderlinge be
trekkingen zijn op een meer
democratische leest ge
schoeid dan bij ons het ge
val is.
Tydens een discussie over
onderwysvraagstukken in
Airlie House bij Warrenton
(Virginia) heeft een be
stuurslid van de Washing-
ton-universiteit aldus de
vinger gelegd op een toe.
stand, die gevaren Inhoudl
voor de ontvoogding van de
Duitse jeugd en voor de de
mocratische ontwikkeling
van dit land. Spreker was
er te Berlyn getuige van
dat de studenten het niel
aandurfden het woord te
nemen op een debat cjal
speciaal voor hen op touw
was gezet. „Herr Profes
sor" is meer dan een titel
of een hoedanigheid, het Is
een vogelverschrikker die
jonge menselijke mussen bij
een al te bruusk gebaar doet
uiteenstuiven.
In de massa documenten
waarmee wij overstelpt wer
den tijdens ons dertigdaags
verblijf in de Verenigde
Staten hebben wij het pro
gramma teruggevonden van
het bewuste seminarie in
het stemmige Airlie House.
Op de voorpagina komt een
zinsnede voor, geput uit de
verklaring van Parijs van
19 januari 1962 en aangeno
men door de Atlantische
Conventie aldaar: „Vrijheid
is onscheidbaar van de
geest van objectieve waar
heid." Gedachtenwisselin-
gen kunnen nuttig zyn om
tot die waarheid door te
dringen en persoonlijke con
tacten kunnen bijdragen tot
het uitschakelen van mis
verstanden.
Die gelegenheid werd ons
gelukkig af en toe geboden
tijdens een tocht die nood
gedwongen snel moest ver
lopen, en die tot gevolg
heeft gehad, dat sommige
indrukken vaag en opper
vlakkig zijn gebleven. Het is
alsof men een haastige keu
ze heeft moeten doen in een
reeks foto's waarvan men
alleen de zwarte en de witte
tinten heeft gezien. En men
is al heel tevreden wanneer
men de gelegenheid krygt
één beeld lang genoeg te
bekijken om er een blyvende
indruk van mee te dragen.
OP DE GOEDE WEG
De Indrukken, die wij opge
daan hebben over de ras
senverhoudingen zijn dan
ook zwart-wit getint. De
verklaringen van sommige
Amerikanen, die wy toe
vallig hebben ontmoet, dat
de zwarte minderheid van
15 miljoen mensen b.v. op
het gebied van onderwijs
gelijke rechten geniet heb
ben wy dikwijls horen te
genspreken. De beweringen,
dat zwarte studenten splin
ternieuwe scholen stelsel
matig vernielen hebben wy
met een korreltje zout ge
nomen, evenals die volgens
welke de zwarten van
hun stemrecht geen gebruik
willen maken omdat zy geen
belangstelling hebben voor
politiek.
Het is echter een feit, dat
de Amerikanen ernstig wer
ken aan een redelyke op
lossing van 't rassenvraag
stuk. Sedert president Ken
nedy de teugels van het
bewind in handen heeft, is
men een flink stuk opge
schoten met de uitschake
ling van de ongelykheid op
grond van overtuiging, gods
dienst of huiskleur. Het
gesprek met de New York-
se taxichauffeur wijst er op,
dat {ie volgende zwarte
generatie meer zelfbewust
za' optreden, dank zy haar
verbeterde sociale stan
ding.
Die generatie zal zich
kunnen beroepen op de op
perste wetten van het land
die luiden dat „iedere per
soon het recht heeft zich
vry te verplaatsen en zijn
beroep te kiezen". Zoals de
zaken thans staan beweegt
de neger zich niet vry
noodgedwongen verlaat hij
het achterlijke gebied waar
hy geen behoorlijk bestaan
kan vinden en trekt hy
noordwaarts waar hem be
tere kansen worden geboden.
GELIJKE RECHTEN
De gelyke rechten die hy
volgens de conservatieve
elementen, zowel in de de
mocratische als in repu
blikeinse party geniet, be
staan alleen in de verbeel
ding. Maar in de openbare
mening groeit het bewust
zijn dat dringend een oplos
sing dient gevonden voor
dit schrijnend sociaal vraag
stuk. Het is hierby verheu
gend vast te stellen dat de
„beter ingelichte Ameri
kaan" er zich rekenschap
van geeft dat het niet op
gaat van op duizenden kilo
meter afstand dekolonisatie
te prediken in Afrika, ler-
wyl een sterke minderheid
In eigen land slechts in
schyn gelyke rechten ge
niet.
Dank zy eeD betere voor
lichting van de openbare
mening en het doortastend
optreden van de administra.
tie-Kennedy Is hierin reeds
een merkbare verbetering
ingetreden.
