Op 't laatste moment.... - LIEVER Bom explodeerde in Viking alle passagiers toch gered Dader aanslag onvindbaar Britse spion ontfutselt Nazi's oorlogsplannen Toen het vliegtuig plotseling van neus tot staart hevig trilde na een felle ex plosie was de eerste gedachte van gezagvoerder Ian Harvey: „Blikseminslag" Hij had dit al eens eerder hoog in de lucht beleefd en hij wist, dat zo'n bliksem inslag lang niet zo gevaarlijk was als het wel leek. Zijn gedachten veranderden echter totaal toen de eerste officier verschrikt de cockpit binnenkwam en meld de, dat er een enorm gat in de romp van het toestel was geslagen. „Het lijkt wel of er een bom is ontploft" zei de officier. En hij had gelijk! Bij de start van de Viking van het vliegveld Northolt in Engeland wist kapitein Harvey, dat hem zwaar weer te wachten stond. Donderbuien joegen over Het Kanaal op die avond van de tiende april in 1950. Sue Cramsie, de stewardess, die voor 30 passagiers en één baby had te zorgen, was ook op de hoogte van het te verwachten slechte weer maar haar hoop was geves tigd op kapitein Harvey, die gezegd had, dat hij wel kans zag de ergste onweersbuien te omzeilen. Om acht uur 's avonds was de Viking van start gegaan en reeds een half uur later kwam die zware explosie. Het toestel bevond zich toen op een hoogte van een paar honderd meter. De deur van de cockpit naar de passa giersruimte werd bij deze explosie met zo'n kracht opengerukt, dat de deur uit de scharnieren vloog en een nare griezelige brandlucht vulde de cabine. De Vixing daalde langzaam tot het op landingshoogte was gekomen. Ge zagvoerder Harvey trachtte de knop van de „controlebak" uit te trekken maar hij werd plotseling lijkbleek, want de knopzat onwrikbaar vast En het toestel daalde i.og steeds maar hoe Harvey ook trok er was geen beweging in de knop te krg- gen. „Help me toch" schreeuwde hij ontzet tegen Miller. De eerste offi cier greep naar de knop en trok zo hard hij kon. Een paar seconden lang maar h-* leken wel uren vOor de beide mannen. Toen schoot de knop plotseling los maar te ver. Angstig brullend hief dc neus van de Viking zich om hoog. Het toestel schoot de lucht weer in en enkele seconden later waren zy het vliegveld gepasseerd... Laatste kans Een onrustige en hevig transpire rende Harvey cirkelde nogmaals met zijn toestel rond om opnieuw boven het vliegveld te komen. Hij had mis schien nog één kans om zijn toestel aan de gi-nd te krijgen. Ditmaal hield Harvey een wat grotere snel heid aan, hopende, dat de grotere luchttoevoer de controle! noppen be ter zouden doen functioneren. De neus van de Viking richtte zich op nieuw naar beneden tot de startbaan in het gezicht kwam. Gelukkig, de instrumenten functioneerden nu en direct na deze constatering voelde Harvey een lichte schok, gevolgd door het prettigste geluid, dat Har vey ooit hoorde - het gieren van ban den van de wielen op het asfalt Het was een redding op het laatste moment. Tien minuten later waren alle passagiers en bemanningsleden reeds in het restaurant vai het vlieg veld. De gewonde stewardess was toen per ambulance-auto reeds op weg naar een ziekenhuis. Een uur later inspecteerden politie- inspecteurs, mecaniciëns en deskundi gen ieder stukje van het vliegtuig. Zij bevestigden het bange vermoeden van gezagvoerder Harvey: een kwar tier later zou de Viking in de lucht uiteengeslagen zyn.. Scotland Yard ontdekte, dat er een bom in de handdoekenmand in de badkamer was gelegd. Een bom, die bedoeld was om het toestel in de lucht te vernielen. De boi was hier voor echter niet zwaar genoeg ge weest. Maar welke krankzinnige of misdadiger de bom daai verstopt had is nooit ontdekt... (COPYRIGHT OPERA MUNDI) Toen de eerste official Miller op onderzoek uitging naar de oorzaak van de explosie vond ij een hevig bloedende stewardess. Zij had vlak bij de keuken gezeten en lag bewuste loos op de grond met verwondingen aaD haar rug en rechterarm. In de wonden bevonden zich kleine stukjes metaal Miller haastte zich om de EHBO- kist te halen maar hij koi de kast, waarin deze kist zich bevond niet bereiken. Naast de deuropening van de kast zat namelijk een groot gat in de romp van het vliegtuig van bijna twee meter breed en aan de andere kant was nog een veel groter gat. Geheel vernield De keuken en de badkamer nabij de staart waren totaal aan stukken geslagen. De metalen delen ervan waren ui elkaar gekreukeld als vloei papier en de restanten n het hout werk zaten vol staalsplinters. Mil ler rende naar de cockpit om ver slag uit te brengen aan gezagvoer der Harvey en keerde toen terug naar de gewonde stewardess. De passagiers waren opmerkelijk kalm gebleven na het voorval. Twee van hen hadden hun ja3sei om de gewonde stewardess geslagen en zij hielpen Miller bi) het vervoer van het gewonde meisje naar het voorgedeel te van het vliegtuig. Inmiddels had gezagvoerder Harvey ontdekt, dat de ontploffing ook een behoorlijke uitwerking had gehad in de cockpit en hij besloot terug te keren naar Northolt. Toen hij zijn koers 'ijzigde merkte hij echter tot zijn schrik, dat zijn controleknop vast bleef zitten. Harvey had al zijn kracht nodig om de controlckuop in te drukken en het toestel horizontaal te houden. Maar na veel angst en veel transpi ratie slaagde hy er toch in het toe stel in een wyde boog te draaien om koers te zetten naar Northolt. Maar de grote vraag was, voor hoe lang! Noodsignalen Marconist Holmes zond SOS-seinen uit naar het vliegveld Northolt en verzocht ambulance-auto's te alar meren. Alle landingsbanen werden voor ae zwaar beschadigde Viking vrijgehouden en ieder vliegtuig in de omgeving had zijn radio uitgedraaid om de marconist van de Viking alle gelegenheid te geven in verbinding te blijven met het grondpersoneel van het vliegveld. Dat was alles wat men kon doen. Voor de rest moest de Viking en de bemanning van dit toeste' zorgen. De wind floot onheilspellend rond om de grote gaten in het toestel. Grote stukken metaal scheurden los, zodat de gaten steeds groter werden. Gezagvoerder Harvey keek er met zorg aaar. Hij wist, dat de Viking langzaam maar zeker in stukken ge scheurd zou worde en he. hing er alleen maar van af wanneer dit zou gebeurenZijn zenuwei waren tot het uiterste gesp innen, vooral toen de lichten van de landingsbanen van het vliegveld zichtbaar werden. Gewaarschuwd Marconist Holmes stond op om de passagiers te w aarschuwen. „Alle veiligheidsgordels stevig aanbinden" zei hij. „Het kan wel eens een moei lijke landing worden!" voor zichzelf werkte Engelse spion „X". Luitenant-kolonel 101 IN BAKER Will IE Uit het leven van spionnen Geheimzinnige „Sectie-Ü" deed knap werk Drie van zijn groep waren lid van communistische partijen, twee be hoorden tot de Nazi-partij, twee an deren tot de pro-Nazi organisaties in Engeland en een ander tot de „^warthemden" van Mosley. Spion X was zowel lid van eer communis tische organisatie als directeur van de Inlichtingendienst van de eerste fascistische beweging in Engeland. Voordat hij ,,Sectie-D" vormde, voer de hij op z'n eentje oorlog tegen het communisme. Zo ontdekte hr; de ge heime drukkerij, waar de illegale krant „The Soldier's Voice" van de persen kwam en hij deelde dit mee aan de autoriteiten. Hierna vertrok X naar Europa en bestudeerde daar de communistische partij, vooral hoe deze „ondergronds" werkte. Hy schreef hierover rapporten en begon met het vormen van tsectie-D. Een van zijn eerste leden was een bekwa me ingenieur en een ex-bokser, de tweede een machinist en de derde een jonge actrice. Op zekere dag verzocht men X een bezoek te brengen aai. een kan toor in Adelphi en hij wa zeer ver baasd toen hy hier vernam hoeveel de Britse geheime dienst van hem wist. Ze boden hem een belangrijke post bij deze inlichtingendienst aan maar hij weigerde met het antwoord: „Ik werk liever voor mijzelf". Een andere merkwaardigheid van spion-X was, dat hij zich zo goed kon camoufleren. Door het afsche ren van ecu snor, andere kleding e.d. was ay meteen een andere per soon. In 1945 las hij rapporten van de Gestapo omtrent zijn persoon po activiteiten. Het ene rapport be- Iemand wordt om verschillende redenen spion - vaderlands liefde, zucht naar geld maar heel zelden door een verlangen naar avontuur. Een van de merkwaardigste spionnen echter werd ongetwijfeld een man, die wij helaas niet verder kunnen aanduiden maar die we „spion-X" zullen noemen. Hij had geen enkele regering, die hem ooit orders gaf en geen enkele regering betaalde hem voor zijn informaties. Hij was zijn eigen baas die met zijn eigen ploeg mannen en vrouwen, volontairs, vocht. Eerst tegen het communisme, toen tegen de Nazi's en fascisten en later weer tegen het communisme. vatte een foto van hem zonder tief maar hadden altijd een Nazi-in- snor, het andere, van Karlhorst, een foto met snor. De beschrijvin gen waren zeer verschillend maar in oeide rapporten stond: „Een zeer gevaarlijk man!,, Van 1933 tot 1938, geholpen door leden van de Sectie-D ,die behoorden tot het anti-Nazifront evenals tot de Nazi-partij, werkte X »an eer. schets van de politieke machines van Hitier en de Duitse herbewapening evenals aan de groeiende vijfde kolonne in Engeland. Tegelijkertijd ging hij ver der met zijn werk. binnen het inter nationale communisme. In 1934 be merkte hij een paar keer, dat de geheime politie van de Sovjets - de Ogpu - het op hem voorzien had. Dood op straat In de vroege ochtend van een ze kere dag vond men een van de oud ste leden van Sectie-D dood langs de weg liggen -van New Castle naar York met de verwrongen resten van zijn motor bovenop hem. Twee maan- den later stiert een ander lid van de Sectie-D op bijna dezelfde manier op de weg van Londen naar Oxford. In beide gevallen stelde de lijkschou wer vast, dat de dood was ingetreden tengevolge van het ongeval, maar X dacht er het zijne van maar had geen bewijzen. In de zomer van datzelfde jaar werd een man van zijn groep vergiftigd in Frankfurt. Hij moest drie maanden in het ziekenhuis ver- fa'ijven. Even vooj Kerstmis was X in Pa rijs. Toen hij 's avonds bij hotel Lu- tetia stond te wachten, probeerde ie mand hem onder een bus te duwen. In 1934 besefte X, lat hij iets moest ondernemen om dichter door te dringen tot de top van de Nazi-be weging. Hy begon artikelen te schru- ven en lezingen te houden over hat nieuwe Duitsland. Ze waren objec- slag. Het Duitse ministerie van propa ganda nodigde X daarop uit een toer- ne door Duitsland t3 maken als gast van de regering. Von Ribbentrop ver welkomde hem op de ambassade in Londen en zijn attaché Fitzrandolph, dineerde met hem. Samen met zijn vrouw was X een geëerde gast op het Nazi-congres te Neurenberg in 1936. Gedurende al die tijd werkte X aan zij.i schets omtrent de Nazi's en van de vijfde kolonne in Enge land. In 1937 deed hij een officieel ver zoek om in verbinding met het Duit se leger te mogen treden. Dat werd X toegestaan. Hy wist, dat hij daar mee een groot risico nam. Als de Gestapo of de Abwehr achter zijn werkelijke bedoelingen zouden komen zou hij het slachtoffer worden van een „ongeluk" ergens op het platte land. Maar het spelletje gelukte. Hij verblei een maand bij de staf van het vierde Duitse leger in Leipzig en sloeg daar o.m .de generale repe titie gade van generaal Von Reich- hau's inval in Tsjecho-Slowakije. Toen hy in Londen terug was le verde X een volledig rapport in by het ministerie van defensie, inclusief bijzonderheden over vier nieuwe wa pens, die hy by het Duitse leger had ont dekt. Het rapport werd echter door de autoriteiten ongeloofwaardig genoemd en toen X later moeite deed om zijn rapport terug te krijgen was er geen spoor meer van te vinden.... Vijfde kolonne Enige maan Jen later verstrekte hij de Engelse pers de geschiedenis van de *ijfde kolonne in Engeland. Ze veroorzaakten een enorm opzien en in het parlement werden er vragen over gesteld. Het resultaat van de perspublicaties v.as verder, dat twee Duitsers in allerijl naar huis vertrok ken zonder een desbetreffend bevel af te wachten en twee andere Duit sers volgden even later maar op bevel van Berlijn. De vijfde kolonne in Engeland was nie opgerold maar men hau er het hoofd van afgekapt. In mei 1938 sloeg d-1 Gestapo terug Spion X ging 'oen op uitnodiging van de minister v ji landbouw in Duitslai 1 met zijn vrouw naar Duits land om er enige experimentele boer derijen te bezichtigen. Men wist, dat X, die opgevoed was op het platte land, hiervoor belangstelling had. X maakte tevens van de gelegenheid g°brjik twee Duitse leden van de Sectie-D te ontmoeten. Zij overhan digden iiem een belangrijk rapport omtrent de Duitse oorlogsplannen. Maar toen X naar het wijnhuis Lemm in Düsseldorf ging, bemerkte hij, dat hij gevolgd werd De •'al was uitgezet door de Ges tapo maar X liep er niet in. Hij reed naar zijn hotel ter en vertelde zijn vrouw, dat ze onmiddellijk de koffers moest pakken. Toen ze weg reden kwamen juist twee auto's van de Gestapo voor het hotel aan. X n zijn vrouw ontkwamen over de grens naar Luxemburg. Een week later werd de as van een van de Duitse leden van Sectie-D bij de weduwe be zorgd door de Gestapo Duitse oorlogsplannen overhandig de, deelde men hem mede. „Dit is on mogelijk. Ze hebben de wapens er niet voor!" X ging niet weer naar Duitsland. Toen de oorlot uitbrak, diende hij eerst met zijn regiment in Kent voordat hij werd overge plaatst naar de inlichtingendienst. De leden van Sectie-D o den ieder op hun eigen manier hun plicht. Spiegel Onmogelijk Toen X in Engeland op het ministe rie van defensie het rapport met de Na de oorlog, tijdens een ontmoe ting, in T onden kon men de lijst opma ken. Een van de leden van de Sectie-D vermoord op de weg van Bourg naar Lyon in Frankrijk als verzetsstrij der, een ander lid vermist tijdens een convooi naar Moermansk, een derde lid neergeschoten door een Spaanse grenspatrouille toen hij krijgsgevan genen over de Pyreneeën bracht, een vierde lid bezweken aan de martelin gen van de Gestapo, een vijfde lid in Essen ontkomen aan een Brits bombardement. Maar Sectie-D was niet vernietigd. De Sectie bestaat op het ogenblik nog maar voor een ander doel en ik ken X aJb myn beste vriend. Ik zie hem iedere morgen als ik in de spiegel kjjk om het beetje haar te borstelen, dat ik nog heb.... (COPYRIGHT OPERA MUNDI)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1963 | | pagina 6