DE EERSTE AMERIKANEN
TUINIER MET MEER PLEZIER
De Lente komt met roesjes
DONDERDAG 7 MAART 1963
DE LEIDSCHE COURANT
PAGINA 12
VOORSCHOTEN
Dag van Europa
In het kader van de viering van de
„Dag van Europa" werd gistermid
dag in het Cultureel Centrum een
bijeenkomst belegd voor de .leerlin
gen der hoogste klassen van 't voort
gezet onderwijs.
Burgemeester L. de Kool sprak het
welkomst- en openingswoord. Hij
sprak de jongelui aan als de toe
komstige Nederlanders, als de toe-
Geef uw kamerplanten een snoeibeurt
In de loop van de winter zijn vele planten uit hun
krachten gegroeid en ijl opgeschoten door lichtgebrek.
Ook heeft menig exemplaar zijn onderste bladeren
verloren en is er alleen nog een bebladerde top met
een kale stengel overgebleven.
Gelukkig komt de tijd nu aan dat ze uit hun winter-
rust ontwaken en flink ingesnoeid kunnen worden.
Dit doen we bij voorkeur eind februari tot half maart.
De bedoeling is om de planten weer een goed model
te geven en ze tevens tot nieuwe groei te prikkelen.
We gebruiken hiervoor een scherp snoeimes of dito
snoeischaar, om mooie vlakke wonden te maken.
De schaar mag dan ook niet knijpen en moet met de
scherpe zijde naar boven gebruikt worden.
Welke planten een snoeibeurt
Planten, die bepaald dringend op insnoeien wachten,
zijn Pelargonium (Geranium), Fuchsia, Coleus (sier-
netel), Abutilon, Hibiscus (Chinese roos), Passiflora
(passiebloem), Plumbago, Stephanotis (bruidsbloem).
Beloperone (garnalenplant), tenzij ze nog bloeit, Brun-
felsia (Franciscea), ook tenzij ze bloei, Iresine, Plec-
tranthus, Euphorbia milli (Christusdoorn).
Hoe wordt gesnoeid:
Ten eerste worden alle dode takjes weggenomen, ter-
Tijl zwakke zijtakjes tot de hoofdtakken worden terug-
gesneden. Over het algemeen zal het voldoende zijn
als een derde deel van de rest van de takken wordt
afgenomen. Het snoeien is echter niet aan een bepaalde
hoogte gebonden en om n goed model te krijgen zal
het soms nodig zijn v inge takken meer en van
korte takken minder al snoeien. Om het „hoe" en
„waarom" te begrijpen is het wellicht nodig te ver
melden dat ongesnoeide planten steeds doorgroeien
komstige Europeanen, „want over 'n
jaar of 10 zijn jullie het, die het
voor het zeggen krijgen. Jullie wor
den geconfronteerd met de politieke
stromingen van de westelijke sa
menleving. Weest dankbaar, dat jul
lie een onderdeel zijn van de Ne
derlandse burgerij, die een deel uit
maakt van Europa."
Hierna gaf burgemeester L. de
Kool het woord aan de heer mr. M.
v. d. Stoel, lid van de Eerste Kamer
der Staten Generaal en secretaris
buitenland van de Partij van de Ar
beid.
Deze spreker hield een begeeste-
aan de toppen en zelden nog de kracht kunnen op
brengen zij scheuten te vormen. Het is misschien even
een durf om het mes erin te zetten, maar later zal
blijken hoe zo'n gesnoeide plant zich ontwikkelt-1 en
beter zal bloeien!
Het beste kunnen we de toppen en eventuele zwakke
zijscheuten afsnijden tot vlak boven een bladoog, dat
zo mogelijk naar buiten gericht is. Daaruit zal zich een
zij scheut ontwikkelen, die het hart van de plant vrij
laat. De hierboven genoemde planten zullen bloeien
op de jonge scheuten, die zich na de snoei vormen.
Na de snoei
Planten die ingesnoeid zijn, hebben min of meer een
operatie ondergaan, waarvan ze zich eerst moeten her
stellen. Daarom krijgen ze een warme plaats voor een
zonnig raam, waar ze wat meer gegoten worden. Voor
alsnog met lauw water. Zodra de nieuwe groei zicht
baar is, wat meer water geven, maar niet gieten als de
aarde nog donker van kleur is en vochtig aanvoelt.
Vooral bij een Pelargonium heel belangrijk voor een
goede bloei. Door te veel water groeit ze te sterk in
het blad ten koste van de bloei. Pas als de plant
weer volop aan de groei is, kan wekelijks of om de
14 dagen kamerplantenmest worden gegeven. Voor
de meeste bloeiende planten verdient het aanbeveling
elk voorjaar verse aarde te geven. Het verpotten zelf
zullen we de volgende keer behandelen.
Het is jammer de bebladerde afgesnoeide toppen op
te ruimen. Ze kunnen weer nieuwe planten geven.
'Afsnijden tot 6 a 10 cm lertgte, vlak onder een blad
of bladoog. Onderste blad verwijderen en 2 cm diep
in turfmolm met scherp zand of bladaarde met scherp
zand steken. Een plastic hoes bevordert de wortel
vorming. Na 3 a 4 weken controleren en zo nodig
gieten. Als nieuwe groei zichtbaar is, langzaam aan
de droge kamerlucht wennen.
A. C. Muller-Idzerda.
Wilt u zich abonneren op
DE LE1DSE COURANT
Dat kan - graag zelfs! - door deze
bon in te vullen
Ondergetekende:
Naam:
Adres:
Woonplaats:
geeft zich hierbij op als abonné en wenst betaling
per week (ƒ0.65) per maand (ƒ2.80) per kwartaal
(ƒ8.25) Doorhalen wat niet verlangd wordt.
Willen wij U of een van uw kennissen ter kennismaking
De Leidse Courant twee weken gratis op proef zenden? Ook
dat kan als U onderstaande bon invult.
De heer/mevr./mej.:
Adres
Woonplaats:
zal gaarne De Leidse Courant gratis 2 weken op proef ont
vangen.
Deze bon verzenden als drukwerk in open envelop (4 cent
postzegel) aan De Leidse Courant, Papengracht 32, Leiden.
rende toespraak. Aan de hand van
het boek van Jules Verne, „80 dagen
rond de wereld" maakte spr, duide
lijk, hoe snel alles in de wereld ver
anderd is. Thans doen wij zulks in
2 dagen. De afstanden zijn kleiner
geworden en daardoor zijn er meer
contactmogelijkheden met de overi
ge volken in de wereld. De moderne
tijd kent ook haar problemen o.a.
die van de grootmachten zoals Ame-
ka en Rusland. Europa staat hier tus
sen in. Dat Europa zich meer en
meer aaneensluit is noodzaak.
Spreker ging hierna uitvoerig in
op de Europese Economische Ge
meenschap, wat dit inhoudt en wat
dit beoogt. De scheids- en tolmuren
zullen moeten worden wegggehaald
en toch met het behoud van de
nationale zelfstandigheid. Het grote
conflict met generaal de Gaulle
werd eveneens uitvoerig besproken.
Het was een instructieve middag
voor de jeugd. Spr. besloot zijn le
zing met de wens, dat alle aanwezi
gen goede Europeanen zouden zijn.
Na de lezing werden twee films
vertoond. Een film over Desiderius
Erasmus, zijn persoon, zijn werk en
geschriften en vervolgens een film
in kleuren over de Europese indus
trieën, de techniek, de wijnbouw enz.
Na deze bijeenkomst werd in de
Vlietschool een onderwijstentoon
stelling geopend over de Europese
eenheid.
Wethouder Schrama opende deze
tentoonstelling met erop te wijzen,
dat Voorschoten verheugd is, deze
tentoonstelling van de Stichting
Onder wij s-tentoonstellingen voor de
jeugd te hebben kunnen doen inrich
ten. Het had op korte termijn zijn
beslag gekregen, omdat Rotterdam,
waar de tentoonstelling deze dagen
zou worden opgesteld, deze data
niet geschikt achtte.
De heer Ammerlaan van de Stich
ting hield daarop een inleiding,
waarin hij een zeer persoonlijke
visie gaf op de problemen van deze
tijd, op de produkties, de mentale
instelling, 't verantwoordelijksheids-
gevoel en zelfs de loonverhoudingen.
Het is de bedoeling dat deze week
verschillende klassen van de Voor-
schotense scholen enigszins een in
druk kunnen krijgen van de Europa
gedachte, waaraan de 6e maart ge
wijd was en waarvoor van het ge
meentehuis en het Cultureel Cen
trum de bekende groen-witte vlag
met de E van „Europa" en van
„eenheid" woei.
Met waaiers van roesjes bloeit het
voorjaar open in de nieuwe bloezen-
mode. Roesjes op frontjes, roesjes op
manchetten. Roesjes uit New York en
Parijs... nu al op de fleurige bloezen
van Vroom Dreesmann. Zoals op
5? 60 f*
dit model van minicare batist, met de
lange „dog-ears" als geestig kraag
nieuwtje. Ook verkrijgbaar met nor
maal dress-shirt kraagje* De kleuren
zijn: bleu -ose, geel, marine, aqua en
wit. De -n 36 t/m 46. Prijs 9.75
Wat u goed staat is mode bij
VROOM «DREESMANN
LEIDEN ALPHEN
Op zoek naar:
VEERTIG GELEERDEN WERKEN SAMEN OM HET GEHEIM
OVER AM ER IK A'S OUDSTE GESCHIEDENIS
TE ONTSLUIEREN.
fvan onze verslaggever)
Las Vegas (P&P) - „De grootscheepse opgravingen die hier nu
gedaan worden zijn maar niet opgravingen, zoals die elders overal
ter wereld wel plaatsvinden, maar een grote zaak van nationale be
tekenis. Althans zo beschouwt men dit hier in de Verenigde Staten".
Dit vertelt ons professor dr. Libby, ontdekker van de inmiddels zo
bekend geworden methode Cl4 ter bepaling van de ouderdom van
or -raven voorwerpen en dergelijke, die hier de leiding heeft
over het belangrijke werk, dat hopelijk de sluier zal oplichten die
momenteel nog hangt over Amerika's oudste geschiedenis en zijn
eerste bewoners.
WIE BEWOONDEN AMERIKA?
DE AMERIKANEN hebben deze
zaak groots aangepakt. Aan de op
gravingen hier in Tule Springs niet
ver van Las Vegas werken buiten
een groot aantal arbeiders niet min
der dan een groep van 40 geleerden
mee, stuk voor stuk specialisten op
hun terrein. Het zijn buiten archeo
logen, ook anthropologen, geologen,
paleonthologen, botanici en vele an
deren. Daarnaast nog vele tekenaars,
fotografen en filmers, die alles wat
hier wordt gevonden in alle standen
vastleggen en opmeten. Deze opgra
vingen bij Tule Springs zijn een ware
nationale gebeurtenis die veel weer
klank heeft gevonden in de Verenig
de Staten, zo zelfs, dat diverse par
ticuliere organisaties hun medewer
king hebben toegezegd.
Waar gaat het hier dan wel om
Hierop kap professor dr. Libby ons
het juiste antwoord geven. Hij ver
telt op boeiende wijze over de voor
geschiedenis van deze onderzoekin
gen en over het doel waarnaar men
streeft en het blijkt, dat men hier een
poging wil wagen om meer te weten
te komen over de oudste eerste be
woners van Amerika, terwijl tevens
getracht zal worden om een antwoord
te geven op verschillende brandende
wetenschappelijke vragen.
Een lafertje.
PROFESSOR LIBBY heeft er van
de tijd afgenomen om ons iets over
dit werk te vertellen.
„De mens is in de levende we
reld van Noord- en Zuid-Amerika
een zeer late verschijning", vertelt
de onderzoeker ons. „Terwijl in de
oude wereld de mens zich ontwikkel
de uit ons onbekende aan de apen
verwante voorvaderen gedurende een
periode die minstens een miljoen
jaar geduurd moet hebben, ontbreekt
in Amerika elke aanwijzing dat er
een hoger ontwikkeld soort apen be
staat of bestaan heeft. Ook de ons
zo goed bekende „mensapen" uit de
oude wereld ontbreken hier. De mens
bereikte de nieuwe wereld op een
t istip waarover in wetenschappelij
ke kringen nog wordt gestreden.
Volgeps de oude opvatting hier
over, zou de mens eerst na de laatste
ijstijd Amerika binnengekomen zijn,
waaruit we kunnen berekenen, dat
hij hier dus pas zo'n 10.000 jaar zou
verblijven.
Het blijkt echter dat deze opvat
ting niet houdbaar is, want aan het
einde der. dertiger jaren even voor
de oorlog, bleek uit bepaalde vond
sten dat de voorouders der Indianen,
betrekkelijk vroeg Amerika bereikt
hadden en wel als tijdgenoten van
de reuzendieren, die toen leefden.
Deze dieren waarop ik doel leefden
hier tijdens de ijstijd en nog kort
daarna".
De reuzen olifant
„WAARSCHIJNLIJK jaagden de
oer-Amerikanen nog op de mam-
moeth en zelfs nog op de mastodont,
een reuzen olifant van zo'n vijf me
ter hoogte, die in Europa reeds sinds
honderdduizenden jaren was uitge
storven, doch waarvan verwanten
zich tot het einde van de laatste ijs
tijd op het Amerikaanse continent
wisten te handhaven. Deze oer-Ame-
rikanen moeten hier nog wilde paar
den en kudden kamelen gekend heb
ben terwijl zij in Patagonië in Zuid-
Amerika de reuzenluiaard moeten
hebben ontmoet, een machtig mon
ster ongeveer zo groot als een koe,
met machtige klauwen en een zware
gepantserde huid vol met knobbels.
Ook de route die de mongoolse
jagervolken namen, die zich in
Amerika vestigden, geeft een aan
wijzing in de richting, dat de mens
reeds tijdens de laatste ijstijd Ame
rika binnenkwam. Deze veroveraars
Van de nieuwe wereld kwamen, dat
staat vast, te voet over de Bering-
straat. Dat was mogelijk, omdat tij
dens de ijstijd het zeeniveau zeker
enige tientallen meters lager was,
waardoor de Beringstraat droog
stond en Amerika qver land met
Azië was verbonden. Toen de ijstijd
eindigde, zonk deze landbrug weer
onder water door het stijgen van het
zeeniveau. De eerste menselijke be
woners van Amerika moeten dus
reeds tijdens de ijstijd hier zijn bin
nengekomen".
28.000 jaar oud
„HIER IN TULE Springs hebben
we een vondst gedaan die een en an
der bevestigt. We vonden enkele
menselijke werktuigen en wat been
deren van dieren, die we door middel
van de radio-carboonmethode (C 14-
methode) onderzochten en dit onder
zoek wees uit, dat hèt gevondene op
rond 26.000 jaar v. Christus gedateerd
kon worden.
Dit materiaal stamt dus uit een
periode dat de ijstijd nog volop aan
de gang was. Dit is zelfs een bewijs
dat de emigranten indertijd over de
enorme gletsjervelden van de Bering
straat getrokken moeten zijn op weg
naar het warmere zuiden. Bij de
grens met Mexico vonden we zelfs
menselijk gereedschap (krabbers) te
gelijk met Mastodontbeenderen, die
na onderzoek een leeftijd van rond
30.000 jaar opleverden.
Toch mankeert het ons nog aan
voldoende materiaal om ons een
duidelijk beeld te vormen over doen
en laten van de oudste inwoners van
ons continent. Wij hopen dat de hui
dige grootscheepse onderneming hier
wat licht in zal brengen.
Het is de grootste opgraving die tot
nu toe in Amerika werd gedaan.
Hier werd namelijk in 1936 de be
langrijke vondst gedaan, waarover ik
u zojuist vertelde. We hebben reeds
enig succes geboekt en diverse spo
ren van menselijk leven uit die tijd
gevonden".
Waar gaat het om
„HET GAAT ons niet alleen om
zuivere grondslagen te vinden voor
de datering van de komst van de
mens naar Amerika en voor de gehe
le Amerikaanse voorgeschiedenis,
maar ook om licht te brengen in be
langrijke anthropologische en cultu
rele problemen zoals bijvoorbeeld de
vraag, waarom de ontwikkeling tot
een hoogstaande cultuur, zoals wij
die ook wel in Amerika kennen, we
behoeven hierbij maar te denken
aan de culturen van Maja's Azteken
en Inca's, enige duizenden jaren la
ter kwam dan dergelijke culturen in
de oude wereld, bijvoorbeeld die der
Egyptenaren, Chinezen e.d.
Hoe verklaren we het dat deze ont
wikkeling niet tot die technische per
fectie steeg, zoals we die in Europa
reeds bij de Antieken zien
Men kwam in Amerika zelfs niet eens
tot „een schrift" in weerwil van het
feit, dat de mathematiek, gebaseerd
op de grondslagen van de astronomie,
zich identiek ontwikkelde als die van
de oude volkeren in de wereld.
Hoe moeten we dit verklaren, ter
wijl zowel de oude als de nieuwe
wereld dezelfde oude steentijdcul-
tuu-r als grondslag had Speelt
soms de andere omgeving, het ande
re milieu hierbij een rol? Of, moeten
we aannemen dat er toch een ver
schil is in de bekwaamheid tot ont
wikkeling bij de verschillende men
senrassen We weten het nog niet
Kijk, dat zijn allemaal problemen die
verband houden met ons zoeken naar
de „oudste Amerikanen", verklaart
professor Libby ons.
Maar we hebben alweer te lang
beslag gelegd op zijn kostbare tijd en
het wordt tijd om op te stappen.
Na deze uitleg begrijpen we van welk
een geweldig belang deze opgravin
gen zijn, niet alleen voor deze man
nen, maar voor de gehele weten
schap en voor Amerika in het bij
zonder. Het is slechts te hopen dat
de bodem hier in Tule Springs bij
Las Vegas voldoende materiaal her
bergt om de geleerden in staat te
stellen antwoord te geven op al die
interessante vragen, waarover onze
gastheer ons vertelde. Aan de men
sen ligt het niet, kapitalen werden
voor deze onderzoekingen uitgetrok
ken en men beschikt over het mo
dernste materiaal en de knapste ge
leerden. We wachten met belang
stelling het resultaat af.
(Nadswk vwboóen*
Heeft U iets
op te ruimen?
Plaatst een
Telefoontje!
WINKELJUFFROUW
Gevraagd in de slagerij juffrouw voor de winkel, bij:
G. P. BERGERS
DOEZASTRAAT 23 LEIDEN
