ZWARE BRAND VERWOEST TWEE
V. D.-MAGAZIJNEN AAN DE HERENGRACHT
DONDERDAG 7 MAART 1963
DE LEID9CHE COÜRANT
PAGINA 11
Een enorme uitslaande brand heeft gistermiddag twee magazijnen van V. D.
Leiden aan de Herengracht verwoest. (Wij konden dit nog in de stadseditie van
gisteren melden.) De brand, die om tien minuten voor twee ontdekt werd, ver
anderde in nog geen anderhalf uur tijd de volgepakte magazijnen in ruïnes.
De schade, die volgens een voorzichtige raming meer dan een half miljoen gulden zou bedragen
wordt door de verzekering gedekt. De Leidse brandweer, die deze massale brand onmogelijk
alleen kon bestrijden riep de assistentie in van brandweren uit Den Haag en plaatsen uit de om
geving van Leiden. Ook de bedrijfsbrandweren van Royal McBee en Zaalberg verleenden assisten
tie. Ongeveer 70 brandweerlieden hebben gistermiddag enige uren op hoogspanning gewerkt om
uitbreiding van de brand naar belendende perce-len op de Herengracht en de krotbebouwing in de
Vestestraat te voorkomen. De nablussingswerkzaamheden duren tot vandaag voort.
Een overzicht van het blussen van
de brand. Omdat een gedeelte van
li l 1 1 de brand. Omdat een gedeelte van
succesvolle striid van brandweren voor de gevel aan de Herengracht gevaar
te lijk begon over te hellen werd de
behoud van belendende percelen
Leidse ladderwagen met het water
kanon veiligheidshalve uit de geva
renzone gereden.
Haard van de brand
in beddenmagazijn
Eén der personeelsleden, de chauf
feur Van der Voort, ontdekte om
streeks 2 uur vlammen in het bed
denmagazijn, dat is ondergebracht in
het middelste van de drie panden
«an de Herengracht. Hij sloeg direkt
alarm en de Leidse brandweer was
binnen enkele minuten ter plaatse
met een nevelspuit en ladderwagen.
Het vuur, dat enorm snel om zich
heen vrat in het kurkdroge gebouw,
had zich inmiddels reeds een weg
gebaand naar het eerste pand ge
legen aan de Groenesteeg. Door de
brandweer werd toen onmiddellijk
«en tweede autospuit opgeroepen.
De brand, die begonnen was op de
begane gronc^ woedde echter binnen,
een minimum van tijd in het gehele
gebouw aan de Groenesteeg en daar
in het inwendige van de vlammen
zee mysterieuze explosies gehoord
werden was het voor de brandweer
onmogelijk geworden om de brand
binnen te bestrijden. Direkte nood
zaak voor het betreden van het ge
bouw door de brandweer bestond
overigens ook niet, omdat al het
aanwezige personeel van V D (on
geveer 40 man) zich direct in vei
ligheid had kunnen stellen.
ZUIL VAN VUUR
Reeds spoedig liet het zich aan
zien dat het eerste gebouw en de
inventaris-goederen van de meest
uiteenlopende aard voor het waren-
buis niet meer te redden waren.
De brand kwam echter in een kri
tiek stadium, toen de dakconstructie
het onder donderend geraas begaf
en een loeiende zuil vuur van' ruim
twintig meter hoogte uit het gebouw
«prong, Om het gevaar voor de be
lendende percelen in de Vestestraat
•n de Herengracht te bezweren - de
wind stond precies over deze be
bouwing in de richting van de Ha
ven - deed de commandant van de
Leidse brandweer, de heer S. W. Ha-
gedoorn een dringend verzoek om
assistentie naar de omliggende ge
meenten uitgaan. Tevens werd nog
een ladderwagen aangevraagd bij de
Haagse brandweer, omdat de Leidse
brandweer slechts de beschikking
heeft over één ladderwagen. Dit al
les speelde zich af binnen het tijds
bestek van nog geen 20 minuten. De
brandweren van Oegstgeest en Lei
derdorp arriveerden enkele minu
ten na de oproep te plaatse en kre
gen met de bedrijf sbrandweren van
Royal McBee en Zaalberg hun taak
toegewezen bij het veilig stellen van
de percelen in de Vestestraat.
De brandweer van Voorschoten
werd gevraagd post te vatten in de
brandweerkazerne om de stad te
beveiligen, omdat de commandant
Hagedoorn inmiddels zijn tweede en
laatste autospuit had laten aanruk
ken.
INSTORTINGSGEVAAR
Behalve het gevaar voor overslaan
van de brand was het ook niet denk
beeldig, dat het gevelgedeelte aan
de Herengracht zou gaan instorten
tengevolge van uitzetting van het
staalskelet van het gebouw. De lad
derwagen van de Leidse brandweer
werd daarom voorzichtigheidshalve
naast het gebouw neergezet.
BRAND GECONCENTREERD
Op het hoogtepunt van de brand
werd door de gezamenlijke brand
weren de brand aangepakt met 24
stralen, waaronder twee waterka
nonnen. Dank zij het feit, dat het
grootste gedeelte van het beschik
bare materieel geconcentreerd' werd
op de belendende percelen slaagde
men erin de brand te concentreren
in de twee magazijnen van V D
vanaf de Groenesteeg. Het derde,
onlangs gebouwde, magazijn, liep
geen schade op.
Op last van de politie hebben ook
bewoners van de Groenesteeg enige
tijd hun huizen moeten ontruimen
in verband met het instortingsge
vaar. Te 15.35 uur was het vuur zo
danig geconcentreerd dat de brand
weer het sein „brand meestér" kon
geven.
Men bleef echter nog anderhalf
uur op volle capaciteit water geven,
maar tussen vijf en zes uur konden
de brandweren van Den Haag,
Oegstgeest, Leiderdorp en Voorscho
ten het verder blussen over laten aan
de Leidse brandweer. 75 Brandweer
lieden waren tot dat moment bij de
brand betrokken geweest.
NABLUSSEN
De nablussingswerkzaamheden zijn
tot op heden nog niet gestaakt. Ter
wijl de politie het terrein van de
brand ruim afgezet houdt en spe
ciaal de Herengracht, waar gevaar
bestaat voor het neerkomen van een
gedeelte van de gevel, zijn nog zes
brandweerlieden in aktie bij het ro
kende gebouw. Niet in het gebouw,
want op last van de brandweer mag
niemand het uitgebrande magazijn
betreden, omdat sommige vloerge
deelten nog kunnen instorten. Een
liftschacht kan ook ieder ogenblik
instorten. De bouwpolitie zou in de
loop van de dag het geblakerde ge
bouw komen inspekteren. De bouw
politie zal ook beslissen over een
eventueel neerhalen van sommige
muurgedeelten.
STORING ELEKTRICITEIT?
De oorzaak van de brand is voor
lopig nog onbekend. Mogelijk zou de
brand het gevolg zijn van een storing
in het elektrische leidingnet.
Ook de omvang van de schade, die
door de verzekering gedekt wordt,
is nog niet officieel bekend. Een
schatting van een half miljoen gul
den zou nog aan de lage kant zijn.
Naar het zich laat aanzien is het
hoekgebouw verloren. In het ge
bouw had V D Leiden grote voor
raden liggen voor het warenhuis.
Extra-inkopen had men ook gedaan
voor de jubileumverkoop ter gele
genheid van het diamanten jubileum.
De verloren gegane goederen zijn
van de meest uiteenlopende aard.
Plasticprodukten, aardewerk, huis-
huishoudelijke artikelen en partijen
levensmiddelen. V D Leiden en
Alphen hebben direkt na de brand
contact opgenomen met vestigingen
elders in Nederland om stagnatie in
de verkoop te voorkomen.
WONING-GEGEVENS VAN DE
VOLKSTELLING 1960
TOENAME AANTAL
HUISHOUDINGEN
Uit gegevens van de volkstelling
In 1960 blijkt, dat het toenemen van
het aantal kleine gezinnen en van
het aantal huishoudingen van alleen
staanden een groter woningtekort op
leverde, dan bij de volkstelling van
1956 kon worden geraamd.
Gezien het aantal mogelijkheden
tussen 1956 en '60 om een huis te
krijgen, meent de minister van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid te
kunnen concluderen, dat de ontwikke
ling in die jaren toch gunstiger is
geweest, dan tussen 1947 en '56 kon
worden voorzien.
Uit de door het CBS uitgewerkte
cijfers blijkt, dat een zekere ontspan
ning van de woningmarkt heeft
plaatsgevonden. Het aantal nieuwe
huishoudens nam toe met 49.000 per
jaar, het aantal zelfstandig wonende
huishoudens met 60.000 Daaruit blijkt
«en grotere soepelheid bij het plaat
selijke woonruimtebeleid tegenover
„kleine wonmgbehoevenden".
In 1960 was het aantal jonggehuw
den, dat door de woningnood geschei
den woonde, in vergelijking tot 1956
aanzienlijk afgenomen, namelijk van
ruim 9 pet. tot 4.3 pet.
Het aantal niet-gedwongen samen
woningen nam in de periode 1956-'60
volgens interpretatie van de gevonden
cijfers niet af. De minister raamde
het aantal gezinnen, dat niet door
woningnood gedwongen samenwoon
de, voor 1960 op 76.000 tegen 60.000
in 1956.
Groter woningtekort.
Op grond van nieuwere inzichten
inzake het woningtekort raamt de
minister het woningtekort per 31 mei
1960 op 140.000 a 145.000 in plaats
van 100.000 eertijds.
Gp die datum bedroeg het aantal
huishoudingen 2.812.750 en het aan
tal alleenstaanden 300.800, ofwel resp.
192.100 en 59.450 meer dan in 1956.
Op 31 mei was dé woningvoorraad
2.823.690 tegen 2.546.540 in 1956. Deze
voorraad nam per jaar gemiddeld met
70.750 eenheden toe, na aftrek van
woningen, die door verkrotting, af
braak of anderzins niet langer ter
beschikking waren. De nieuwbouw
was dus groter. Het aantal noodwo
ningen in eigendom bij rijk en ge
meenten liep in de genoemde periode
van 12.350 tot 9.990 terug.
Minister Van Aartsen heeft deze
gegevens heden tijdens ©en pers
conferentie toegelicht.
In het Avro-televisieprogramma „Music Hall", dat 22
maart a.s. op het scherm komt, zien we o.a. Annie Pal
men en Jacques Raymond, die elkaar hier toewensen,
dat het komende Songfestival „zo" wordt. Zij vormen
respektievelijk de Nederlandse en de Belgische afgevaardigde op 't festival.
MAATREGELEN IN VERBAND MET
DE 0PD00I
Vandaag zal in het staatsblad een wijziging van het wegen- en verkeers
reglement verschijnen, dat de minister van verkeer en waterstaat d«
bevoegdheid geeft voor wegen en weggedeelten een tijdelijke maximum
snelheid in te voeren in verband met het optreden van opdooi.
De nu ingetreden verandering in de weersomstandigheden heeft de
mogelijkheden voor opdooi bij bepaalde wegen aanmerkelijk vergroot.
In vele gevallen zal het zelfs noodzakelijk zijn de betrokken wegen voor
het verkeer af te sluiten of tenminste een maximumsnelheid aan t«
houden.
Tijdelijke maximumsnelheid op enkele wegen
VOORLICHTING ANWB
Het ministerie van Verkeer en Wa
terstaat verzoekt de weggebruikers
mede in hun eigen belang dringend
zich aan de voorgeschreven maxi
mum-snelheid te houden, teneinde
ernstiger ongerief en grotere schade
met de daaruit op lange termijn
voortvloeiende vertragingen in de
afwikkeling van het vervoer te
voorkomen.
De ANWB verwacht, dat in de
komende weken een deel van het
wegennet door het opdooiverschijn-
De vlammenzee zoekt zich een uit
weg door een van de ramen aan de
Vestestraat.
VRAGEN OVER
VORSTVERLET
De heren Bommers (PvdA) en
Andriessen (KVP), leden van de
Tweede Kamer, hebben aan de minis
ter van volkshuisvesting en bouw
nijverheid schriftelijk gevraagd of
het waar is dat over het zogenaam
de vorstverlet in het bouwbedrijf
reeds drie rapporten zijn uitgebracht,
namelijk twee van studiecommissies
en een van een onlangs ingestelde
werkgroep. Indien zulks op waarheid
berust, zo vragen deze Kamerleden,
waarom is het dan nodig voor dit
onderwerp thans opnieuw een breed
opgezette commissie in te .stellen.
Zij wensen voorts te weten of deze
brede commissie zo tijdig een rege
ling ter zake van het vorstverlet
kan opstellen, dat deze regeling in
de winter 1963-1964 zou kunnen wor
den toegepast
„Die Haghe Sanghers" gaan op
uitnodiging van de Oostenrijkse Zan-
gersbond met 90 van de 120 leden op
tournee naar Oostenrijk o.l.v. diri
gent Jos Vranken. Het koor zal o.a.
concerteren te Salzburg en in de
„Wiener Festwochen".
Lichaam verongelukte
man gevonden
Gisternacht is op de Geestweg te
Naaldwijk het lijk gevonden van de
72-jarige ongehuwde heer M. G. Tuit
uit 's-Gravenzande. Uit het door de
politie ingestelde onderzoek is geble
ken, dat de man, dde op de fiets was,
door een vrachtwagen van een expe
diteur uit Monster is aangereden. De
bestuurder van deze auto heeft dit
waarschijnlijk niet gemerkt. De
schuldkwestie is thans nog in onder-
Sterfte onder de
vogels meegevallen
De sterfte onder de vogels is on
danks de grote koude en het aanhou
dend winterweer meegevallen. Dit is
voornamelijk te danken aan het
vroegtijdig invallen van de lange
vorstperiode. De trekdrift van de die
ren is in december het grootst. Ware
de koude pas in februari begonnen,
dan waren er meer slachtoffers ge
vallen. Exacte gegevens over het
sterfteaantal ontbreken nog, maar
men gelooft dat de komende broed-
periode veel geconcentreerder zal
zijn dan normaal, waardoor het ver
lies zeker goed zal worden gemaakt.
Het Instituut voor toegepast bio
logisch onderzoek in de natuur (It-
bon), zegt de schade pas goed te
kunnen overzien, als in de herfst de
jongen groot zijn en de trek begint.
Voor roofdierett goeden tijd.
Roofdieren als vossen, marters,
bunzings, hermelijnen en wezels heb
ben in deze winter een gouden tijd
gehad. Zij vonden genoeg dode vo
gels om royaal te kunnen leven.
De conditie van de edelherten en
reeën en wilde zwijnen is de afgelo
pen winter niet achteruit gegaan.
De roofvogels waren allen op tijd
uit ons land vertrokken behalve de
uilen. Voor hen was het een moei
lijke tijd omdat er geen muizen te
vinden waren.
Van het waterwild hadden de
meerkoeten het 't moeilijkst. Deze
vogels hebben niet het benul om, als
een wak dichtvriest, op zoek te gaan
naar een andere plaats, zoals bij
voorbeeld eenden dat doen. Zij
zitten en sterven.
Het Itbon en de Vereniging tot
de bescherming van dieren en vogels
hebben door vliegtochten over de
plaatsen waar zich grote vogelcon
centraties bevonden, veel gegevens
verzameld. Zij zullen in een rapport
worden samengebracht.
(Algemeen Dagblad).
Weer watervogels
slachtoffer van olie
Wederom zyn in Gouda watervo
gels slachtoffer geworden van olie.
Dichtbij de plek, waar maandag tien
tallen watervogels door olie, gemorst
door een tankwagen, omkwamen,
worden nu in een ander wak weer
300 watervogels bedreigd. 25 Zijn al
verdronken. Een kleine 100 dieren
zijn de eerste keer slachtoffer ge
worden, een 90 meerkoeten zijn in
het vogelopvangcentrum in Lekker-
kerk gereinigd en zijn er thans rede
lijk goed aan toe en omstreeks 100
dieren kunnen doordat ze zo schuw
zijn en het ijs onbetrouwbaar is, niet
worden gevangen. Men heeft de wa
tervogels uit het tweede wak, dat
door een draaiing van de wind nu
door de olie is bereikt, het ijs opge
jaagd. Morgen zullen speciale vogel
vangers in actie komen, althans als
het ijs betrouwbaar is.
De maatschappij, die de olie aan
de gasfabriek in Gouda heeft gele
verd, heeft aangeboden de kosten,
die door dierenvrienden zijn gemaakt
om de vogels te -edder en weer op
verhaal te brengen te vergoeden.
sel zal worden getroffen, hetgeen
een situatie is die op deze schaal
nog niet eerder in ons land is voor
gekomen. Zij heeft besloten de infor-
matiecerutrale (nr. 070-814381) in te
schakelen, die alle voorkomende vra
gen op het gebied van toerisme en
verkeer verwacht en telefonisch hier
over inlichtingen zal verstrekken.
Wegenwacht ingeschakeld.
Om zo snel mogelijk over actuele
gegevens te kunnen beschikken, heeft
de ANWB de Wegenwacht ingescha
keld, die op de belangrijkste routes
over een totale afstand van ongeveer
3000 kilometer zal patrouilleren en
haar bevindingen telefonisch aan de
informatiecentrale zal doorgeven.
Daarnaast heeft de ANWB een be
roep gedaan op alle wegbeheerders
van de belangrijkste doorgaande rou
tes om gegevens over beperkingen
voorzover deze betrekking hebben
op de weggedeelten welke onder hen
ressorteren, zo snel mogelijk aan de
informatiecentrale te willen doorge
ven.
De ANWB hoopt met een snelle en
nauwkeurige berichtgeving over de
genomen maatregelen de schade, al
thans voor het wegverkeer, nog enigs
zins te beperken.
„Welke idioot" had
Ageeth Scherphuis op het
(boze) oog?
We weten nu, dat er in de televisie
studio te Bussum tenminste één
idioot rondloopt. En het indrukwek
kende is, dat allen, die de aankon-
diigng van de voetbalmatch Ander-
lecht-Dundee, door omroepster Ageeth
Scherphuis van de AVRO gisteravond
hebben gevolgd wellicht ook deze
indruk hebben gekregen.
Toen de omroepster de wedstrijd
had aangekondigd verkeerde zij in de
veronderstelling, dat haar microfoon
was uitgeschakeld, waarop zij onge
remd haar onbehagen uitte over het
feit, dat zy bij de aanvang van haar
aankondiging niet op tijd in het beeld
was gekomen: „Welke idioot haalt
het klonk het van Uithuizen
tot aan Sas van Gent en zelfs in het
schone Vlaanderland door huiska
mers en andere gelegenheden.
Later op de avond verklaarde
Ageeth desgevraagd aan hoogst be
nieuwde waarnemers, dat zij ge
vraagd had, welke idioot het in zijn
hoofd had gehaald om die knop niet
in te drukken. Zij was van streek ge
weest, zo vertelde zij, en haar ge
spannenheid had zich on den in
deze onvriendelijke opmerking,
waarvoor zij de televisiekijkers haar
verontschuldigingen aanbood.
Wat er allemaal in de studio ge
beurd is en welke „idioot" verant
woordelijk was voor het te laat op
de monitor komen van mevrouw
Scherphuis is niet duidelijk uit de
doeken gedaan, maar zeker is het,
dat aan de hele uitzending van de
wedstrijd ettelijke oneffenheden
kleefden die niet alleen Ageeth
Scherphuis wrevelig hebben gemaakt
AARDGAS BIJ
TJUCHEM
De Nederlandse Aardolie Maat
schappij heeft ook bij het Groninger
dorpje Tjuchem aan het Schildmeer
een aargas voerende laag in de bo
dem aangeboord. Deze laag wordt
thans aan proeven onderworpen. Tju
chem is de vijfde plaats waar met
succes gas is aangetoond en waar nü
een vijfde kolloss- Ie fakkel op het
land brandt. De andere vindplaatsen
zijn: Delfzijl, Slochteren, Noordbroek
in de provincie Groningen en Anner-
veensekanaal op de grens tussen Gro
ningen en Drenthe.
