visie
te ie visie
Nieuwe uitgaven
DE VERDREVENE
VRIJDAG 19 OKTOBER 1962
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 19
op
heer v. d. Steenhoven verscheen reeds
tweemaal op het scherm als ge
sprekspartner in een forum o.m. over
het vraagstuk van de zondagssport.
Anton v. d. Steenhoven is momen
teel directeur van een re.'amebureau
en was vóórdien belast met de com
merciële leiding van een dagblad
concern.
Televisi*
VPRO op donderdag
Het VPRO-programma, dat don
derdagavond vulde, bestond uit drie
elementen. Regisseur Leen van Dam
en cameraman Wim Smits hebben in
het Griekse dorp Vigla een toe
vluchtsoord voor Roemeense en Rus
sische vluchtelingen bezocht. Hoe de
bewoners van dit dorp hun harde
strijd voeren, liet de reportage „Wa
ter naar Vigla dragen" zien. Niet al
leen de Wereldraad van Kerken heeft
zich met Vigla bemoeid, maar ook
een drietal Nederlandse industriëen
zoals uit het commentaar bleek. Van
geheel ander gehalte was een her
nieuwde kennismaking met de gooche-
laat Peter Pit, in 1958 Nederlands
kampioen. Liefhebbers zijn wel aan
hun trekken gekomen in een helaas
wat kort programma, dat tevoren
was opgenomen. De harde show-
bussines, waarin Peter Pit thans is
ondergewompeld, heeft hem kennelijk
goed gedaan; we hoorden, dat Pit
thans in Amerika ook optreedt als
acteur in toneelstukken en films.
Voordat Kaj Munk's drama „Hij zit
aan de smeltkroes" werd uitgezon
den, hield de journalist Johan Wink
ler uit Deventer een uitvoerige in
leiding over persoon en werk van
deze Deense predikant. Winkler is in
ons land stellig de grootste kenner
van het werk van Kaj. Munk. Zijn
inleiding sloot welkom aan bij het
spel. Hoofdfiguur was Max Croiset als
professor Mensch, de archeoloog. Me
de dank zij de regie var Jack Dixon
en het spel *an de zes anderen heeft
Croiset zich begeven in de bedoelin
gen van Munk, dat anti-joodse gevoe
lens in strijd zijn met de oprechte
menselijkheid. De VPRO zal nog drie
spelen van Munk uitzenden, in de
vertaling van Winkler.
Een programma in d - war
„Een avond van Robert Stolz"
heeft moeten plaats m. ken voor de
tweede helft en de verlenging van de
voetbalwedstrijd in Düsseldorf tus
sen het Rotterdamse Feijenoord en
Servette uit Fenève. Vour de een zal
dat een tegenvaller zijn geweest, voor
de ander een genoegen. Overigens
blijft het programma met Stolz in
petto. Nochtans heoben de liefhebbers
van muziek zich kunne.i vermeien
in Rondo sinfonico, op "deze avond
met het Amsterdams Concertgebouw
orkest als eerste van de elf Neder
landse symfonieorkesten, die op de
beeldbuis zullen worden belicht. Het
is een prachtige uitzending gewor
den met een instructieve en beeldrij
ke inleiding van Ilse Wessel van de
Avro-radio. In ie Litteraire ontmoe
tingen had gastheer H. A. Gomperts,
op origenele wijze de beide schrij
vers Menno *er Braak en Eduard du
Perron figuurlijk naast elkaar gezet,
met herinneringen aan een glorieus
verleden. Op deze avond hebben we
ons even geërgerd aan Philippe la
Chapelle jr. die spijkers op laag wa
ter zocht, toen hij critische kantte
keningen plaatste bij persberchou-
wingen over de Amsterdamse ont
groeningsaffaire. We bedoelen dat hij
meer kritiek uitbracht op enkele na
tionale dagbladen dan op de zaak
waar het eigenlijk om begonnen was.
Komende uitzendingen
De Vara begint vanavond met Top
of Flop en geeft later drie kwartier
met Rudi Carell en het sterretje Ma-
risol, de dansende, zingende en acte
rende jonge Spaanse. Zaterdag bij
de KRO is stellig hoogtepunt de Boyd
Bachmanshow in Treslong te Hille-
gom. Men weet intussen, dat de nieu
we test „Dat geeft te denken" moet
worden uitgesteld. Zowel zaterdag
als zondagavond brengt de Eurovisie
een directe reportage over de wereld
kampioenschappen ballroom-dancing
voor amateurs, in Berlijn. Zondag
heropent de Avro haar „club des ve
dettes" en brengt nieuwe kunstgre
pen van Pierre Janssen. Vooraf gaat
de tweede" aflevering van „De verde
digers".
Nieuwe quiz-master
Het televisiepubliek zal a.s. woens
dag kennis kunnen maken met een
nieuwe quiz-master: Anton v. d.
Steenhoven. Zijn leiding van het spel:
„Zoek de zin op" voor de NCRV be
tekent géén televisiedebuut, want de
Aanzienlijke stijging van
omzet Simon de Wit
De gang van zaken bij Simon de
Wit N.V. gedurende de eerste negen
maanden van 1962 wordt, zo deelt de
directie mede. gekenmerkt door een
aanzienlijke stijging der omzetten in
het kruideniersbedrijf. De in de loop
van het jaar voornamelijk als gevolg
van het tot ontwikkeling brengen van
nieuwe activiteiten en de voortgaan
de modernisering van het winkelap
paraat aanmerkelijk gestegen kosten,
konden hierdoor ruimschoots worden
gecompenseerd.
De ontwikkeling van de door de
n.v. in het voorjaar verkregen deel
nemingen en de integratie met het
hoofdbedrijf, verkeert begrijpelijker-
Radio
DIT EMBLEEM
in de etalage garandeert U,
dat U daar veilig kunt kopen.
Levering met waarborgtertificaaL
(Advertentie
wijs nog in het stadium van ontwik
keling.
Ter gelegenheid van de aandelen
emissie in juni van dit jaar sprak
de directie de verwachting uit over
1962 over het vergrote kapitaal een
zelfde dividend te kunnen uitkeren
als in 1961 (9%). Hoewel de laatste
maanden van het jaar steeds van
groot belang zijn voor het uiteindelijk
resultaat, meent zij onvoorziene om
standigheden voorbehouden, deze uit
spraak volledig te kunnen handha-
Zo bidt de menheid. Door
Wladimir Lindenberg. Pris
ma nr. 736. Uitg. Het Spec
trum, Utrecht-Antwerpen.
In dez euitgave geeft de in 1902
te Moskou geboren (doch in 1918 met
zijn familie naar Duitsland uitge
weken) medicus-psychiater een over
zicht van het gebedsleven in vele
verschillende godsdiensten of levens
beschouwingen in de wereld. De
schrijver zelf zegt van zijn boek: '„Het
is noch een theologisch, noch een filo
sofische of een cultuur-historische
verhandeling. Het wil niets anders
zijn dan een algemeen begrijpelijke
verzameling van wijzen van gebed
en meditatie, zoals die bijna over de
gehele wereld in verschillende en
toch zeer veel overeenkomst verto
nende vormen uitgeoefend worden."
Het boek vraagt van de lezer (be
grijpelijk) onderscheidingsvermogen.
Moord achter de coulissen.
Door Judson Philips. Prisma
nr. 718. Uitg. Het Spectrum,
Utrecht-Antwerpen.
Een boeiende detective volgens het
beproefde recept, spelend in kringen
van het toneel. Langs de vele gebrui
kelijke draden en wegen komt de
speurder, hier onder de naam Change
Tempest, tot de aanwijzing van de
moordenaar.
Liefhebbers van het genre zullen
er ongetwijfeld genogen aan beleven.
„Pastoe fotopocket", uitge
geven door N.V. Huis Pastoe
te Utrecht.
Voor hen, die zich voor het eerst
of opnieuw modern willen inrichten
zal dit boekje een goede leidraad zijn.
Een teveel aan bijkomstigheden op de
foto's schaadt jammer genoeg wel
eens de overzichtelijkheid van het
getoonde.
„Wat is dat voor een vlieg
tuig?" door William Green.
Uitgave Hollandiè N.V. te
Baarn.
Ook deze nieuwste uitgave, waarin
wederom tientallen typen vliegtuigen
zijn opgenomen, behoort op de boe
kenplank van iedere vliegtuigherken-
ner en luchtvaartenthousiast. Het
boekje werd vertaald en van Neder
landse maten voorzien door Hugo
Hooftman.
„Henry Miller, legende en
waarheid", door Henk van
Gelre. Uitgave Lannoo, Den
Haag.
In de zo langzamerhand wel over
bekende „Humanitas-reeks" van deze
uitgeverij wordt ditmaal het licht
geworpen op de even verguisde als
geëerde Amerikaanse schrijver Henry
Miller. Ls hij werkelijk de pornograaf,
waarvoor velen hem houden? stelt
Henk van Gelre, die een persoonlijke
vriend van de auteur is, als vraag.
Hij geeft een uitgebreid antwoord
o pzijn eigen vraag, ruimt misver
stand uit de weg en geeft een zo'n
breed mogelijke visie op Miller
door een persoonlijk contact verkre
gen. Voor men ooit aan een werk
van Miller begint en zeker aan een
van zijn boeken, die door menige
criticus als vuilspuiterij wordt aan
geduid is het zeker van nut eerst
dit werkje van Van Gelre door te
nemen. Het is een verrassend beeld
van deze Amerikaanse auteur.
„Geschiedenis van de mo
raal", door prof. Crane Brin-
ton. Uit het Engels vertaald.
Uitgave Prisma, „Éet Spec
trum", Utrecht.
In twee pockets van 300 pagina's
(bij elkaar dus de inhoud van een
lijvig werk) een totaal overzicht van
de moraal in de westerse wereld van
af de oorsprong (het natieke nabije
Oosten) via alle stromingen en tijd
perken, die wij in onze geschiedenis
gekend hebben, tot de hedendaagse
maatschappij
Brinton schrijft helder en van een
academisch onderwerp weet hij een
breed publiek begrijpelijke èn boven
dien boeiende verhandeling te maken.
Gast in Haarlemmermeer.
Uitg. in opdracht van het ge
meentebestuur van Haar
lemmermeer.
Met het doel in brede kring be
kendheid te geven aan de mogelijk
heden van en het reeds bereikte in
de poldergemeente Haarlemmermeer,
verscheen dit aantrekkelijk uitge
voerde boekje. Jan Mastenbroek, die
verantwoordelijk is voor het tekstge
deelte, leidt in 8 „trips" de gasten
door de gemeente en vertelt aan de
hand van een aantal goede foto's
vN.F.P.) veel wetenswaardigs. De za
kelijke gegevens zijn up to date, zelfs
de verkiezingsuitslag 1962 is als (los
se) bijlage bijgevoegd.
Bij een evtl. latere druk zouden
enkele storende drukfouten te ver
beteren zijn.
„Kees Corvers vindt het
avontuur", door A. de Beer.
Helm Pocket. 12-15 jaar. Om
slag en illustraties van: P.
A. Donkersloot. N.V.: Hel
mond, te Helmond.
Als twee jongens alleen thuis zijn,
bemerken zij dat een zeer geheim
wapen, dat tijdelijk in hun huis ver
borgen is, gestolen wordt. Zij gaan
er achter aan. Maar het duurt heel
lang en zij ondervinden benauwend
veel voor zij weer in huis terugko
men.
„De zoon van de bereiager",
door Karl May. Vertaald door
H. H. Richel-Van der Hoog.
Uitg. Het Spectrum, Utrecht.
Weer een van die kostelijke boe
ken van Karl May. Op de eerste blad
zijde raakt men al geboeid. Het wordt
steeds spannender als ook Winnetou,
het beroemde opperhoofd der Rood
huiden en zijn blanke vriend Old
Shatterhand achter een beraamde
misdaad van blanke avonturiers ko-
„De schat in het Zilvermeer",
door Karl May. Vert. J. Mey-
knecht-Grossouw. Uitg. Het
Spectrum, Utrecht.
Vanuit het hele Wilde Westen zoch
ten goede en kwade mensen, Indi
anen en blanken naar een geheim
zinnig meer dat een rijke zilverschat
zou bevatten. Als men het eindelijk
gevonden meent te hebben, is de le
zer van dit boek aardig thuis geraakt
in het: neerschieten, neersteken en
scalperen.
„Werkend Nederland in
woord en beeld", door Lize
Stilma. Uitg. Hollandia N.V.,
Baarn.
Over een 50 bedrijven in Neder
land, die tezamen de kern van onze
Nederlandse industrie en export vor
men. wordt in dit boek in een vlotte
stijl verteld. Vooral aan jongelui be
veelt de schrijfster dit werk aan, 'n
aansporinj' door ons onderstreept. De
vele foto's blijven echter jammer ge
noeg vrijwel steeds in kwaliteit bij
de tekst achter.
ten", door Gabriël Gorris.
Uitg. Thijmfonds, Den Haag.
Een goede roman, spelend in de
onderwijswereld van rond 1930. Van
de problematiek in het onderwijs van
die tijd zijn we nu wel volledig los
gekomen. De manier, waarop Gorris
over de toestanden in die tijd schrijft,
vraagt echter toch de aandacht van
de lezer voor zijn verhaal.
„Geschiedenis van het Am
sterdams studentenleven",
gedenkboek t.g.v. het 330 -
jarig bestaan van de Univer
siteit van Amsterdam. Uitg.
J. M. Meulenhoff, Amster
dam.
Over 'ertig jaar Amsterdams stu
dentenleven jaren, waarin ook
voor de universitaire wereld ontzag
lijke veranderingen tot stand kwa
men wordt in dit boek geschreven.
Het boek s het waard om ook ge
lezen te worden buiten de kringen
van de academici. In dertig jaar heeft
Nederland geestelijk een grote ont
wikkeling doorgemaakt, een ontwik
keling, die geleid we-d vanuit onze
universiteiten. Van wat er achter de
deuren van die universiteit waar
achter de burger vrijwel nimmer de
gelegenheid krijgt een blik te slaan
in dertig jaar is gebeurd, wordt
in deze uitgave veel openbaar ge
maakt.
Manta, door Hans Hass
Uitg. Hollandia N.V., Baarn.
De Mauta is een zeemonster uit de
Rode Zee en zijn conterfeitsel dient
als kleurige omslag van een boek
over diepzeeduiken in deze zee, ge
legen tussen Arabië en het vasteland
van Afrika. Zestien pagina's met fo
to's geven tegelijk met de beschrij
ving van deze wonderlijke tochten
in de zwijgende wereld van de zee
een goede kijk op wat er leeft in de
Rode Zee. Wat weten we eigenlijk
nog weinig af van die ongelooflijke
wereld onder de zeespiegel. Een fas
cinerend boek.
Griezelverhalen 2, door Gra
ham Greene e.a. Prisma-
uitgave, Utrecht.
Dit is de tweede bundel „Griezel
verhalen" voor mensen, die van
.thrillers" smullen. Het zijn betrek
kelijk „gewone" verhalen zonder on
wezenlijke vampiers ei spoken, maar
geschreven in een bepaalde grieze
lige sfeer. Ook „griezelen" is wel
eens gezellig, daar weet men op het
toneel van r.e te praten.
Kerk in beweging, door dr.
B. v. Bilsen O.F.M. Uitg.
Dekker en v. d. Vegt,
Utrecht.
Ter inleiding, maar ook ter begelei
ding van het te Rome begonnen Con
cilie is dit boek van de geleerde pa
ter Franciscaan dr. v. Bilsen, een
belangwekkend document. Het geeft
op een gereserveerde en verantwoor
de wijze uiting aan de vele wensen,
welke er in de Kerk en onder de Ka
tholieken leven ten aanzien van her
vormingen, welke in onze moderne
tijd noodzakelijk worden geacht. De
Kerk is nu eenmaal een instelling,
welke voor de mensen is gegeven en
dient zich derhalve te ontwikkelen
tegelijk met nieuwe inzichten van de
mensen en daaraan leiding te geven.
Nieuwe inzichten hebben zich de
laatste tijd baan gebroken en nieu
we perspectieven hebben zich ge
opend en juist om daarin orde te
scheppen is het Concilie door Paus
Johannes bijeengeroepen. Ofschoon
de schrijver bepaalde hernieuwingen
zelf verantwoord acht en dus ver
dedigt, beperkt hij zich ten opzichte
van vele andere tot een signaleren
van de verschijnselen zonder 'n oor
deel uit te spreken. Ook geeft hij
ter verheldering een synthetische be
schrijving van voorafgaande vernieu
wingspogingen, welke zich door de
gehele Kerkgeschiedenis hebben
voorgedaan. Het boek is geschreven
voor ontwikkelde lezers, die er veel
nut van zullen hebben. Vanzelfspre-
Ken zullen niet allen het eens zyn
met de geopperde nieuwe ideeën,
maar dit behoeft geen beletsel te zijn
om er kennis van te nemen. In elk
geval wordt wel duidelijk, dat er een
nieuwe mentaliteit groeiende is in
de Kerk, welke grote mogelijkheden
voor de toekomst in zich sluit.
Hartkwalen, voorkoming en
genezing, door Eugene B.
Mozes. Uitg. Het Spectrum
Utrecht.
We zijn in de tijd van de popula
risering der medische kennis. Daar
is geen bezwaar tegen, als maar niet
de leek in het bezit komt van de
halve waarheid, die eerder geeste
lijke ballast dan dito bezit is. Met
boekjes als dit over hartkwalen be
staat dit gevaar niet. De leek wordt
op rustige wijze voorgelicht over 'n
gezonde levenswijze. Het hart speelt
als motor in de gezondheid van de
mens een belangrijke rol. Statistie
ken wijzen uit, dat hartgebreken bo
venaan de lijst staan van doodsoor
zaken.
Het heldere uur, door Jan
Mens. Uitg. Kosmos Amster
dam-Antwerpen.
In dit boek geschreven door een
geboren verteller kan de lezer de
kennismaking met Marleen uit een
vorige roman van Jan Mens hernieu
wen. Het onvervuld verlangen naar
een kind van 'n jonge vrouw is de
motief in dit verhaal.
Prisma Puzzels, door J. Kool
stra. Uitgeverij Het Spectrum
Utrecht.
Dit boekje is het vijfde in de serie
kruiswoord-puzzle-verzamelingen.
.Raadsels om de heksenhoek',
door Malcolm Saville. Pris-
ma-Juniores. Uitg. Het Spec
trum, Utrecht.
Tussen rotsen, waarover griezel
verhalen de ronde doen, richten een
groepje bevriende kinderen een club
op. Onder de leden is een negen
jarige tweeling die een geweldige
fantasie hebben. Daardoor komen zij
in grote moelijkheden en doen, he
laas te lar.t, een verbijsterende ont
dekking.
„Het geheim van de zeven
hekken", door Malcolm Sa
ville. Prisma-juniores. Uitg.
Het Spectrum, Utrecht.
Wie „Raadsels om de heksenhoek"
gelezen heeft, ontmoet goede, oude
bekenden. De leden van de Eenzame
sparreboomclub. De leuke tweeling
doen weer hun uiterste best de boel
in de war te sturen. Maar ten slotte
zijn zij het, die een eenzame oude
man weer gelukkig maken.
„Het raadsel van Rilloby",
door Enid Blytton. Vertaling
door S. M. H. Horrevorts-
Hueber. Illustraties van Gil
bert Dunlop.
Een hele reeks geheimzinnige dief
stallen. Het duurt lang voor de dader
gevonden is, maar dat is niet te ver
wonderen want het is een heel bij
zondere dief.
„Ontmoetingen met dieren",
door Gerald. Durrell. Ver
taald door Chr. Hilsum-Beu-
ckens. Illustraties van Ralph
Thompson. Uitg. Het Spec
trum, Utrecht.
Wat moet het heerlijk zijn zo met
dieren kunnen omgaan als de
schrijver. Ieder dier is hem lief. Of
het nu een egel, aap of kangeroe is,
een nijlpaard, spitsmuis of spin. Zijn
zorg voor de hem toevertrouwde die
ren is volmaakt, dag en nacht. Een
prachtmens en daardoor ook een
prachtboek.
Groen land, zwarte mensen,
door dr. P. K. Huibregtse
Uitg. Ad. M. C. Stok, Den
Haag.
Door de Forum Boekerij is in een
fraaie uitvoering deze reisbeschrij
ving va" dr. Huibregtse uitgegeven
met steun van het Prins Bernhard
Fonds. De auteur beschrijft daarin
zijn ontmoetingen met de mensen in
Mauretanië, Senegal, Guinea, de
Ivoorkust, Niger, Opper Volta en
Soedan. Deze streek van Centraal
Afrika tot nu toe nog weinig in de
publicite:' gekomen in 'egenstelling
met de Kongo b.v. of Algerië, maar
het is daarom juist zo interessant
kennis te nemen van dit land en dit
volk in al zijn schakeringen en fa
cetten. Voor nenigeen zal dit boek
een openbaring zijn van het onbe
kende Afrika, een werelddeel dat
wel in opkomst is.
door Louis de Bourbon
12
Het neusje droeg rimpels en de
lippen staken als een tuitje naar
voren. Het was een kinderlijk gebaar,
dat Karl vertederde. Ze is eigenlijk
nog een kind, dacht hij. Ik heb haar
gewekt uit haar sprookjesdroom, uit
de warmte van haar kinderslaap en
haar naakt, de koude werkelijkheid
ingejaagd. Door mij heeft ze, veel te
vroeg, de strijd om het bestaan leren
kennen. Hoe onbezorgd en vlekkeloos
was ze nog, toen ik haar voor het eerst
in mijn armen had. Een onbeschreven
blad. Waarop ik, in kortsachtig tem
po, de hiëroglypen van mijn onrust
en twijfel, van mijn hartstocht en
mijn ik-zucht en nu van mijn wan
hoop heb neergeklad.
Hij legde zijn wang tegen de hare
en voelde opnieuw de warmte van de
slaapblosjes. Alles aan haar was zacht
en jong. Verdroomd en innig. Een
bloem, die nauwelijk ontloken is. Zou
zij de plotselinge nachtvorst van de
zorgen, de storm van dit leven met
hem kunnen doorstaan?
Zij stond op van zijn knieën en zei,
met die merkwaardige klank in haar
stem, die geen tegenstand duldde:
En nu ga je slapen, Karl.
Op commando? vroeg hij,
glimlachend.
Ik blijf bij je. Ik zet deze stoel
aan je bed en ik houd je hand vast.
Zo, nu schud ik je kussen op. En ik
zal zachtjes voor je zingen.
Alles komt weer goed
Heb een klein beetje moed
Soms slaat ons het donker van
de nacht
Maar elk leed, elke zorg gaat
voorbij
En dan straalt weer geluk,
voor jou en voor mij.
Zij hoorde het regelmatig rythme
van zijn adem. Een ijl geluid, dat
zwaarder en zwaarder werd, van slui
mer tot slaap.
Hij sliep, maar haar hand kon
geen afscheid nemen van zijn hand.
En vertederd rustte haar blik op zijn
welgevormd gelaat. Nu zijn ogen ge
sloten waren, zyn gelaatstrekken in
rust en overgave aan het onbewuste,
leek hij een knaap, een kind. Om de
mond waren niet meer de groeven
van twijfel en spot. Tussen de ogen
niet meer die rimpels, die zich vorm
den, als hij vorsend keek, met die
blik, waaruit kracht sprak en vast
beradenheid, maar soms ook min
achting. Nu was hij weerloos. Zij voel
de het opeens als een groot blijk
van wantrouwen, dat hij haar als de
bewaakster over zijn slaap had ach
tergelaten.
Arme jongen, dacht ze. En het is
om mij, dat hij dit meemaakt. Ik
weet, wat het hem kost, van mij ook
maar het geringste aan te nemen. Bij
alle vernedering, die men hem aan
doet, is deze vernedering het pijn
lijkst. Het was mijn egoïstisch drij
ven, dat hem gedwongen heeft, zijn
lot met het mijne te verbinden. Om
dat ik het wilde, omdat ik dag en
nacht naar hem Verlang. Ik laat je
vrij, heb ik gezegd, je moet je nooit
aan mij gebonden voelen. Waarom?
Omdat ik toevallig een betrekking
heb en jij niet? En ik nu, wat ik te
veel heb voor me zelf, met jou deel?
Maar zij wist, dat hij dit niet kon
aanvaarden. Ondanks al zijn theo-
riën vol cynisme, was zijn wezen
doortrokken van een ridderlijkheid,
die hij, al zou hij het willen, niet kón
verloochenen.
Als zij de moed had gehad uit zijn
leven te treden op het ogenblik, dat
hij er behoefte aan had gehad vrij
en alleen te zijn, toen zijn vader ge
vangen genomen werd, dan zou hij
nu die drukkende zorg niet voelen,
dan zou hij al lang de kracht gevon
den hebben zich te herstellen. Als
iemand in staat was de omstandig
heden naar zijn hand te zetten, dan
was het wel Karl Schwengler. Maar
zij, Friedl Maschwa, met haar ik
zuchtige liefde, hield hem tegen,
hield hem gevangen en gekluisterd.
Dat dacht ze.
En toen ze, even later, in de grote
re voorkamer, die tegelijk hun zit-
en eetkamer was, in haar eigen bed
stapte, dacht ze verder. Ze herin
nerde zich haar vroegere jonge meis
jes-droom, vol licht en muziek, vol
vrede en schoonheid. En liefde. En de
rijke prins, die zoveel leek op Karl,
maar die gekleed ging in een herme
lijnen mantel en die haar halen kwam
in een koets met twaalf paarden, een
koets, die straalde en fonkelde van
goud en diamanten.
En een zelfde wens, even sterk,
neen sterker, krampachtiger nog dan
vroeger, vervulde haar, dat die droom
werkelijkheid zou worden. Maar dan,
terwijl ze verder liep op de weg van
haar verbeelding, wist ze plotseling
met grote stelligheid, dat ze die prins
met al zijn rijkdom en weelde zou
afwijzen, o, vriendelijk en glim
lachend en niet zonder weermoed,
maar toch, afwijzen zou ze hem. En
•ds hij haar de wereld tonen zou, in
die ene oogflits, die slechts de ver
beelding kent, haar al heerlijkheden
zou wijzen, die hij haar, dank zij zijn
onuitputtelijke rijkdommen, schen
ken kon: paleizen, om te bewonen,
tuinen en bossen, zeeën om te reizen
naar verre, exotische landen, feesten
van dag en nacht, muziek en dans en
alles, alles wat de vindingrijkste
mens zich als genieting kan voorstel
len, dan zou ze de ogen sluiten, glim
lachen, misschien met een betraand
gelaat, maar ze zou hem afwijzen. Ze
zou zich afwenden, blindelings liefst,
zij zou langs de haveloze, ontverfde
deur de Fortshausstrases 44 binnen
gaan, hopend dat, dit keer, de lift in
tact zou zijn. Ze zou naar de 5de
etage opstijgen en Karl begroeten, of
er niéts gebeurd was. Want zolang hij
haar nodig had, zou ze bij hém zijn.
En zelfs als hij haar niet meer nodig
had, dan zou ze smeken bij hem te
mógen blijven. Want ze wist: al de
weelde, al de rijkdom der wereld
zouden haar verlangen naar hem niet
kunnen verdrijven. Liever in armoe
en ontbering aan zijn zijde, dan over
vloed en weelde zonder hem.
VI.
TJABEBENGI, DE JONGE NEGER.
Het was na een soortgelijke zomer
nacht, doch twee jaar later, dat Karl
's ochtends ontwaakte in hetzelfde
kleine kamertje op de vijfde verdie
ping van het huurhuis aan de Forst-
hausstrasse 44. Hij sloeg zijn badjas
om en ging naar de voorkamer. Friedl
was er niet. Ver en verward rumoer
drong van de straat langs de grauwe,
bouwvallige gevel omhoog. Zware
vrachtauto's, die uit de garage, recht
beneden hem, langzaam de smalle
straat inbogen; de roep van een vod
denkoopman; de luide, snaakse groet
van een bakkersknecht naar een col
lega, het hoog, schel geluid van vrou
wenstemmen, die elkaar van raam
naar raam biizonderheden toeriepen
