Groningse Figaro kocht fortuin voor 80 cent
Zelfs de „kunstenaars" staan op hun kop
„U mag hier niet zitten" of „straks komt de
politie" zijn holle frasen op het strand
Juridische beschouwing over een zanderige kwestie
Het Zwolse
broodconflict
GENERAALSVROUW BIJ GEWONDE
MEISJE VAN AUTO GESCHUD
Scheepsberichten
Rendieren weer
gevangen
DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1962
DE LETDSE COURANT
PAGfNA 11
pvAT een kapper zijn ver-
U dienste nog wel eens
ergens anders vinden kan
dan alleen met het snij
den van haar en het op
kammen van herenkuiven,
hoopt een Figaro uit Gro
ningen van ganser harte
sinds hy een vel van
20 postzegel-misdrukken
heeft gedeponeerd in de sa
fe van een Groningse bank.
Het zijn twintig zegels
van vier cent, uitgegeven
ter gelegenheid van de vol
tooiing der telefoonauto
matisering in ons land. Op
tien zegels ontbreken de
opschriften: „Nederland"
en „4 cent". Op de andere
tien loopt een brede, witte
streep door de in piepklei
ne lettertjes gedrukte tekst
„Automatisering voltooid".
De kapper (B. J. Visscher,
59 jaar) kocht het vel en
kele weken geleden. Hij
wilde de zegels gebruiken
voor de frankering van een
mededeling aan de vaste
klanten, dat hij met vacan-
tie zou gaan. Zeshonderd
zegels had hij daarvoor no
dig en onder die 600 bevon
den zich de twintig, waar
mee de kapper nu in stilte
Dat meende de kapper
eerst ook en hij wilde al
bij de PTT verhaal gaan
halen en verzoeken om zijn
geld terug, maar gelukkig
voor hem, maakte een ken
nis hem opmerkzaam op
de vermoedelijke waarde
van deze philatdlistische
curiosa. Hij ging hier en
Kapper kocht geen kat in zak
Het is overigens geen
ontdekking van hem zelf
maar van zijn dochter, die
de zegels op de kaarten
plakte. Die riep tijdens de
ze handeling op een gege
ven moment haar vader
toe: „Papa, je hebt een
kat in de zak gekocht.
Twintig zegels zijn fout en
waardeloos".
daar eens informeren en
kon bij enkele handela
ren zó al 250 gulden per
stuk krijgen. Maar kapper
Visscher is niet van giste
ren, toen hij zag dat er zo
veel animo voor de zegels
was, werd hij op zijn hoe
de en wacht nu maar eens
rustig af, gedachtig het ge
zegde, dat haastige spoed
niet altijd goed is. Een ze
gel wil hij op een veiling
brengen om eens te kijken
wat ze daar opbrengt, de
andere 19 heeft hij in een
banksafe geborgen.
De mogelijkheid, dat hij
voor een strip van tien ze
gels tienduizend gulden
kan maken is niet uitge
sloten, zo verklaarde een
bekende Amsterdamse
postzegelexpert. De waarde
wordt echter mede bepaald
door het uiteindelijke aan
tal en deze expeit had
naar zijn zeggen al van
meer fouten in deze zegels
gehoord.
Kapper Visscher wacht
nu maar af. De postzegel-
handel en -verzamelaars
ook. De laatsten misschien
wat minder rustig, want
een curiosum in de post
zegelwereld werkt soms
als een rode lap op een
stier.
In Wiesbaden zijn twee vormen van moderne knnst
uitingen gedemonstreerd onder het motto „Nieuwe
Kunst". Twee voorbeelden hiervan dachten wij niet
aan u te mogen onthouden: De Koreaanse kunstschil
der Nam June Paih, die met zijn in verf ondergedom
peld gezicht „werkt", doch ook het gebruik van zijn
dasje als penseel niet versmaadt (foto 9; en een 1
beeld van een pianoconcert, dat per uitvoering een
vleugel kost: de heren musici slaan het instrument
namelijk zorgvuldig en met overleg met behulp van 1
hamers, stenen en planken grondig tot spaanders. De
uitvoerenden schijnen nog plezier te hebben ook
„Meneer u mag hier niet zitten, want dit stranddeel
is gereserveerd. Ik zeg het u al vast maar want straks
komt de politie en die jaagt u weg."
Badgasten hebben deze frase al dikwijls kunnen horen.
Maar wat is er van waar? Niets!
Het bord op bijgaande foto, dat suggereert dat het
strand voor hotel Huis ter Duin privé-eigendom is,
heeft van de zomer tal van Noordwijkers geërgerd.
Voor ons is het een aanleiding eens na te gaan, hoe dat
NIETS TE
VERTELLEN
Dit over het eigendomsrecht. In de
tweede plaats is er 'n recht tot plaat
sing van tenten, stoelen en badkoet
sen. Dit recht is datzelfde jaar ver
pacht aan de maatschappij Zeebad
Noordwijk, die onder opzicht van het
college van burgemeester en wet
houders zich bezig houdt met de ver
deling van die exploitatie onder be
langhebbenden.
Het is dus zo, dat bijvoorbeeld de
N.V. maatschappij Huis ter Duin en
de N.V. hotel-pension Noordzee ten
tjes mogen plaatsen op het strand-
gedeelte voor hun hotels, maar over
dat betrokken strand zelf hebben zij
verder niets te vertellen. Een ieder
mag daar lopen of gaan zitten. Het is
geen privé-strand. En in zoverre
stond dat gefotografeerde bord er
ten onrechte.
Fel omstreden
Het betrokken onderwerp blijkt
overigens in vroeger jaren een fel
omstreden zaak te zijn geweest. Er
heeft in Noordwijk een complete
strand-oorlog gewoed en het is wel
aardig daarover eens wat te vertel
len.
Volgens Kloos, de schijver van
„Noordwijk in de loop der eeuwen"
is de oorzaak van alle moeilijkheden
in deze gelegen in het feit, dat de
gemeente Noordwijk in 1883 de duin-
gronden heeft verkocht zonder zich
een enkel recht te reserveren ten
aanzien van de strandreep (zeeduin)
of wat dan ook. Na verloop van tijd
ontstond verschil van mening over de
nu precies zit met die veelgehoorde leus: het strand is
vrij en ieder heeft daar gelijke rechten. Allereerst moet
dan worden gesteld, dat noch de N.V. Maatschappij
Huis ter Duin noch enig ander hotel eigendomsrechten
op het strand kan laten gelden. Het strand behoort
toe aan de staat der Nederlanden en de grens met het
particuliere eigendom loopt langs de duinvoet en is in
1927 zichtbaar gemaakt door witgeverfde dubbele T-
ijzers ter plaatse.
werkelijke grens van het strand. B.
en W. verzochten daarom in 1905 de
minister van financiën de strandgrens
tussen staat en particulieren aan te
wijzen. De minister antwoordde, dat
sinds jaren, ook tijdens de verkoop
van duin in 1882, de staat aannam
„dat de den Staat toekomende stran
den, volgens art 577 van het burge-
lijk wetboek zijn: de boorden der
zee, voorzoover zij bij gewonen vloed,
als deze op 't hoogst is, met water be
dekt zijn".
Deze brief gaf door zijn minder
gelukkige woordkeus de duineige
naren aanleiding de hoogwaterlijn
als de grens van hun eigendom te
beschouwen, hoewel in 1882 slechts
duingrond was verkocht en aan de
gemeente in dat jaar werd verpacht
het strand, de Staat toebehorende.
En waar duin en strand in één hand
waren was dit vanzelfsprekend het
strand tot de duinvoet.
Toen de gemeente dan ook in 1910
het recht tot het plaatsen van stoelen
en dergelijke op het strand in het
openbaar wilde verpachten, rees ern
stig verzet bij de diiineigenaren, die
beweerden dat dit strand hun eigen
dom was. Sommigen plaatsten op de
hoogwaterlijn van hun strandgedeelte
draadversperringen, die 't vrije ver
keer ernstig bedreigden. Badgasten
verzochten de gemeenteraad verwij
dering van de ijzeren paien met
draad, waarmee het strand was afge
zet.
Relletjes
Er werden brieven geschreven aan
de minister van financiën en zelfs
aan de koningin, maar de minister
bleek een uitspraak over de hoog
waterlijn te willen overlaten aan de
rechter. Relletjes bleven intussen
niet uit, daar de direkteur van het
Huis ter Duin geen der dorpelingen
toeliet op de grond boven de hoog
waterlijn, van welk bovenstrand bij
het eigendomsrecht meende te kun
nen bewijzen. Bij groepjes gingen
de Noordwijkers op het bovenstrand
zitten en men weigerde de ingeno
men plaatsen te verlaten, waardoor
een flink tumult ontstond.
De burgemeester nam maatregelen.
Hij beval op donderdag 15 juni 1911
(een feestdag) na twaalf uur 's mid
dags sluiting van alle Noordwijkse
café's en hij versterkte zijn politie
korps met een groot aantal rijks
veldwachters uit omliggende gemeen
ten, die op post werden geplaatst
voor de café's.
Onzekerheid
Er werden rechtskundige adviezen
gegeven en gerechtelijke uitspraken
gedaan, maar de onzekerheid bleef.
Het openbaar ministerie bij het kan
tongerecht te Leiden beweerde be
treffende de palenplaatsing op par
ticuliere eigendom „dat in elk geval
dat eigendom voor ieder toegankelijk
is". Bij vonnis van 14 februari 1912
besliste de arrondissementsrechtbank
te Den Haag, dat de staat eigenaar
van het strand tot de duinvoet en
veroordeelde de tegenpartij (Maat
schappij De Toekomst) tot herstel
van deze oude toestand (verwijde
ring van de palen).
Deze maatschappij kwam in hoger
beroep bij het gerechtshof te Den
Haag dat de staat opdroeg door ge
tuigen te bewijzen, dat de geplaatste
palen zeewaarts van de hoogwater
lijn stonden. Uit getuigenverhoor
kwam vast te staan, dat de palen bij
normale weersgesteldheid bij vloed
door de zee werden omspoeld. Zij
stonden dus op het strand in artikel
577 van het burgelijk wetboek bij de
staat toegekend en moesten worden
verwijderd. Het hof bevestigde het
beroepen vonnis van de arrondisse
mentsrechtbank, doch deed dit op
andere grondslagen dan aan dat von
nis ten grondslag lagen. Het hof ont
hield zich n.l. van een uitspraak over
het bovenstrand, omdat de palen in
elk geval op rijksstrand bleken te
staan, te weten zeewaarts van de
hoogwaterlijn, dus op het strand,
waarop de particulieren zeer zeker
geen aanspraak hadden.
De duineigenaren concludeerden
ten onrechte uit dit arrest, dat ook
het hof de hoogwaterlijn als grens
beschouwde. Het gerechtshof had dit
evenwel niet gezegd, maar slechts
geconstateerd, dat het strand zee
waarts daarvan onaanvechtbaar de
staat toebehoorde, dat de palen daar
stonden en dus moesten verdwijnen,
zonder zich verder om de eigendom
van het strand landwaarts van die
lijn te bekommeren.
Besprekingen
De kwestie bleef daarna tot 1927
sluimeren. Onder leiding van domein
ontvanger O. Verhagen, werden lang
durige besprekingen gevoerd, die er
toe leidden, dat op 19 maart 1927 de
uitzetting van de grenslijn kon plaats
hebben. Het op die gure maartdag be
reikte resultaat werd zichtbaar ge
maakt door de witgeverfde T-ijzers,
langs de duinvoet waarover wij in
de aanhef schreven. De Koninklijke
goedkeuring op deze regeling volgde
op 10 januari 1928, waarmee de
grenskwestie was opgelost.
Nauw verband met deze regeling
hield de verpachting van het recht
tot plaatsing van tenten, stoelen on
badkoetsen, bij akte van 8 juni 1927,
aan de maatschappij Zeebad Noord
wijk, onder strandexploitatie door het
college van B. en W. der gemeente,
voor 2000 per jaar.
Na alle onzekerheid en onenigheid
is de kwestie van het eigendoms
recht van het strand dus zo helder
als glas geworden, al wordt van de
onwetendheid van strandbezoekers
nog wel gebruik gemaakt om hen
van bepaalde strandgedeelte te ver
jagen en verschijnen er borden, die
ten onrechte de indruk wekken dat
het strand niet vrij is.
Op aandrang van de Zwolse bak
kers patroonsvereniging heeft Drag-
stra's broodfabriek besloten met in
gang van donderdag 13 september
weer de normale pry zen voor brood
te berekenen. Bij het nemen van deze
beslissing is het bedrijf in belangrij
ke mate beïnvloed door de houding
van de zelfstandige bakkers, die be
sloten de normale prijzen te hand
haven. Hierop bleef het conflict be
perkt tussen Dragstra en de Coöpe
ratie „Samenwerking".
Voorts heeft Dragstra zich bij zijn
besluit laten beïnvloeden door het
gedrag van het Zwolse publiek. Over
het algemeen zijn de huisvrouwen
het brood blijven betrekken van hun
eigen bakker, zonder zich te laten
verleiden elders goedkoper brood te
gaan kopen.
De coöperatie heeft besloten haar
prijsverlaging te handhaven in af
wachting van het resultaat van het
kort geding, dat maandag 17 sep
tember voor de president van de ar
rondissementsrechtbank te Zwolle zal
dienen, en door de coöperatie is aan
gespannen, zo wordt van deze zijde
meegedeeld.
De echtgenote van generaal Eekhout heeft gisteravond in het Haagse
militaire hospitaal aan de Muzenstraat de 20-jarige dienstplichtige soldaat
Jacob Bood uit Nieuw-Vennep opgezocht, die in Nieuw-Guinea gewond
is geraakt.
WEGPIRAAT GEARRESTEERD
De politie in Heerlen heeft gistermiddag de man gearresteerd, die zater
dag in Heerlen een verloofd paar aanreed, het zwaar gewonde meisje van
de motorkap schudde en doorreed. Het is de 25-jarige Hongaarse machinist
G. T. wonende in Hoensbroek. De man is werkzaam op een bouwbedrijf
in Duitsland. Hij heeft een volledige bekentenis afgelegd.
Glasscherven die op het wegdek werden aangetroffen, hebben geleid tot
het opsporen van de auto van de Hongaar. Kort daarna is hij zelf aan
gehouden.
Gisterochtend heeft H.M. Koningin Juliana in het paleis Soestdijk ontvangen een deputatie van de deelnemers
aan het Internationaal Fysiologencongres, dat tot 17 september in Leiden wordt gehouden. De foto toont de
Koningin met haar gasten.
Izalco 12 vn Balboa nr TalaraJacob
Verolme 13 te Balboa; Kalydon (t) 12
vn Port Said nr Lissabon; Koratia (t) 12
vn Hamburg nr Curacao; Korovina (t) 13
te Stenungsund verw.; Laarder kerk 12
te Bremen; Laga 12 vn Vlissingen nr Pt
Talbot; Lekhaven 12 vn Buenos Aires nr
San Francisco do Sul; Mariekerk 11 te,
13 vn Basrah nr Mtwara; Mentor 12 vn
Lattakia nr Kiuluk; Merwede 12 n. Sa-
pelen r Harcourt; Merwelloyd 12 vn Pe-
nang nr Pt Swettenham; Minos 12 vn
Kotka nr Adam; Missisippilloyd 12 vn
New York n. Tripoli Lybie; Musilloyó
12 vn Penang nr Pt Swettenham; Nieuw
Amsterdam 12 vn Southampton nr New
York.
Glasscherven
gaven spoor
Het onderzoek was in handen van
inspecteur W. M. van Kerkhof, chef
van de verkeerspolitie in Heerlen,
en van de agent Mooren. Zij hebben
kunnen vaststellen, dat de glasscher
ven afkomstig waren van een be
paald merk auto. Op ruime schaal
hebben zij toen in de wijde omge
ving van Hoensbroek navraag ge
daan naar dergelijke auto's. Een van
de vele tips, die naar aanleiding van
de berichten in de pers bij de ver-
keersafdeling binnenkwamen, maakte
melding van een beschadigde auto
van dit merk. Dit leidde uiteindelijk
tot de arrestatie.
TOESTAND MEISJE
ZEER ERNSTIG
Hongaar over de weg ging zigzaggen.
Zij brak op drie plaatsen een been,
kreeg een hoofdwond en een hersen
schudding.
GEEN DRANK
Zelf verklaarde de Hongaar: Hij
was alleen in de auto geweest en
had zich niet schuldig gemaakt aan
drankmisbruik, wel had hij met grote
snelheid gereden. Door het slechte
zicht en doordat zijn .-uitewissers
niet goed werkten, zo zei de Hon
gaar, was hij op het fietspad terecht
gekomen. Na het ongeluk was hij in
paniek geraakt.
De toestand van zijn slachtoffer,
het 18-jarige meisje Maria van L.,
is zo deelde de politie gisteravond
mee, nog steeds zeer ernstig.
Zaterdagavond om acht uur heeft
de Hongaar op' een uHvalsweg bij
Heerlen de twee jongelui, die op het
fietspad reden, geschept. De 17-jarige
student R. van M. werd van de fiets
gesleurd en liep een zware hersen
schudding op, zijn meisje, M. van L.,
dat achterop zat, kwam op de motor
kap terecht. De Hongaar heeft na de
botsing zijn lichten gedoofd en is met
onverminderde snelheid doorgereden.
Twee honderd meter verder viel het
meisje op het wegdek doordat de
Als goede kuddedieren blijken de
5 ontsnapte rendieren zich niet ver
van hun stal te hebben verwijderd.
In de loop van de ochtend trof men
de beesten dicht bij de om de stal
gelegen wei aan. Ze lieten zich bijna
even volgzaam als makke koeien naar
hun quarantaine-hal terugleiden.
De 84-jarige P. Stroban uit Sant
poort is, toen hij gistermorgen om
half twaalf de Delftlaan, een voor-
rangsweg. bij de Kleverlaan te Haar
lem per fiets overstak, door een per
sonenauto aangereden. In een zieken
huis overleed hij aan zijn verwondin
gen.
