S)e Ccicbe0ouA<MiL
Regering vreest, dat uittocht van
ambtenaren Nieuw-Guinea lam zal leggen
DE GAULLE SPRAK IN HAMBURG
OE THANTS VERTEGENWOORDIGER
IN NIEUW-GUINEA
Hoogwaterstanden
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1962
52e JAARGANG No. 15.724
Directeur J. M. KOENS
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
De complotten
tegen De Gaulle
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. 2 0 9 3 5 Red 20015, 25594 - Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tassen 17.30 en 19.00 o.) Giro 10.30.03 - Abonn. 0,65 p. w., 2,80 p. mnd., 8,25 p. kw., Franco p.p. 8;75. Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
Overweldigende meerderheid voor het akkoord
Het tenslotte met 127 tegen 9 stemmen aan
vaarde akkoord inzake overdracht van Nieuw-
Guinea aan Indonesië via de Ver.-Naties, vergde
in de Tweede Kamer ook heden nog ruim vier
uur debat.
Namens de regering beantwoorden de minister
president en de minister van Buitenlandse Zaken
de sprekers van donderdag. Opnieuw werd be
klemtoond, dat in het gehele conflict het belang
van de Papoea's, het zelfbeschikkingsrecht van
een niet zelfbesturend volk, door de Nederlandse
regering centraal gesteld is. Van dit standpunt
uit is onder pressie van aanval en het feit, dat niet
op bondgenoten kon worden gerekend, het ak
koord met Indonesië tot stand gekomen. Beide
Pieter Stastok heeft nooit echt door
Leiden gewandeld. En toch is hij er
niet weg te denken. De studentensoos
kan afbranden, de „Turk" kan ver
dwijnen, de oude grachten kunnen
gedempt worden en uit Leiden mag
een moderne stad met wolkenkrab
bers groeien maar Pieter blijft,
want Pieter blijft overval buiten. Nee,
wees dan maar liever kind van uw
tijd. Beleef tenminste dat ene topsei-
zoen, waarvoor u nu kunt inschrijven
bij dansschool Evert Castelein, Boer-
haavelaan 13, Leiden, Telefoon 52054.
(Advertentie)
ministers verklaarden, dat het beste is bereikt,
wat onder omstandigheden voor de Papoea's kon
worden bereikt.
Minister Luns verklaarde nogmaals, dat het ak-
koord niet beantwoordt aan de door de regering
nagestreefde dekolonisatiepolitiek en ook niet Prettig VOOrilitzictlt
aan het handvest van de Verenigde Naties, er is
echter een kans, dat de Papoea's het zelfbeschik
kingsrechts zullen kunnen uitoefenen mits de
V.N. een krachtige houding terzake aanneemt.
Inzake bonafide uitvoering van 't akkoord wordt
een zware wissel op Indonesië getrokken. Ons
land zal na 1 januari 1963 geen internationale
verplichtingen inzake Nieuw-Guinea meer heb
ben.
Amendement om aan
grondwettelijke
bezwaren
tegemoet te komen
Over de houding van de Ver. Staten
bleek mr. Luns teleurgesteld. Hij
noemde de houding een gevaar voor
gezagsverlies van het westen en een
inbreuk op het aanvaarde beginsel
van non-agressie bij geschillen.
De uittocht van ambtenaren zal
het openbaar leven lamleggen.
Prof. De Quay betreurde de gerin
ge bereidheid van Nederlandse amb
tenaren om onder gezag van de Ver.
Naties te blijven werken. Daardoor
komt een goede gang van zaken bij
de voedselvoorziening, het verkeer
en het openbaar leven in gevaar.
Alleen het onderwijs en de medi
sche zorg zijn op het ogenblik vol
doende bezet. Meegedeeld werc^ dat
de verzekering voor politiek risico
en molest voor het bedrijfsleven ge
durende 1963 door ons land gega
randeerd wordt. De eis van de so
cialistische fractieleider Burger, dat
mr. Luns zou moeten aftreden we
gens mislukt beleid wees de premier
van de hand. Het mogelijke werd be
reikt door een beleid, dat kabinets
beleid was.
AMENDEMENT
De verdeeldheid van meningen over
het al of niet grondwettige van goed
keuring met eenvoudige meerderheid
bracht de fractieleiders van de re
geringspartijen en de socialisten er
toe een vrijwel unaniem amendement
in te dienen om, waar nodig, een
tweederde meerderheid voor te schrij
ven.
Vrij uitvoerig is nog gesproken
over de mening van de KVP-afge-
vaardigde Van Rijckevorsel en ande
ren, dat Nederland beter zonder
meer Nieuw Guinea had kunnen ver
laten om daardoor de Papoea's niet
te binden. Behoudens het gevaar van
politieke chaos in nationaal en inter
nationaal opzicht zou een dergelijke gebonden zijn en de Indonesiërs zou-
maatregel vrijwel zeker tot gevech- den het land wederrechtelijk hebben
ten tussen terugkerende Nederlandse bezet,
troepen en Indonesiërs hebben ge
leid, zo werd van achter de regerings- TEGEN GODDELIJKE WET
tafel verklaard. Toen opnieuw agres
sie werd gepleegd tijdens de onder- De drie staatkundig gereformeerde
handelingen is ook met opzet geen afgevaardigden, de heren Van Dis,
beroep op de veiligheidsraad gedaan, Kodde en Mieras waren eveneens fel
omdat dan de onderhandelingen af- gekant tegen het akkoord, dat in hun
gebroken zouden zijn en een zwaar- ogen tegen ieder goddelijke en inter-
dere militaire aanval van Indonesië nationale wet indruist. De AR-ka-
zou zijn gevolgd. merleden Meulink en Roos jen stem
den tegen, omdat de eerste het stand-
n?rFTSi<5TP\THTFTï<B punt van mr. V.n Rijckevorsel deelde
TEGENSTEMMERS en Roosjen om een krachtig pro
test te laten horen tegen „deze kari-
Van de negen tegenstemmers had katuur van internationale rechtsor
de socialistische heer Scheps gewe- de", zonder daarbij het beleid van
tensbezwaren op grond van het lot de regering af te keuren,
der Molukkers en Ambonezen na De Eerste Kamer is voornemens
vroegere akkoorden met Nieuw Gui- het ontwerp van rijkswet inzake het
nea. De heren Weiter en Moorman Nieuw Guinea-akkoord aanstaande
van de KVP wilden niets van een ak- donderdag 13 september te behande-
koord met het in hun ogen dicta to- len. Op 11 september zal een bij—
riaal geregeerd Indonesië weten, zondere commissie van rapporteurs
evenmin als hun partijgenoot mr. van worden benoemd, waarna voorlopig
Rijckevorsel, die op het standpunt verslag, memorie van antwoord en
bleef staan dat terugtrekken onder eind- verslag elkaar binnen 48 uur
overmacht voor het forum der Ver. zullen moeten opvolgen. Deze stukkeh
Naties de juiste weg zou zijn ge- zullen vermoedelijk eerst in gesten-
weest. De Papoea's zouden dan niet cilde vorm verschijnen.
Erich Mende, leider van de West-
duitse Vrije Democratische Partij, die
zoals bekend deel uitmaakt van Ade
nauers coalitie-regering, heeft vrij
dagavond op een bijeenkomst in
Heilbronn voorspeld, dat de crisis
rond Berlijn de wereld binnen het
jaar aan de rand van een nieuwe
wereldoorlog zal brengen.
Er is al oorlog in Berlijn, zo zei
hij. De toestand bij de muur in Ber
lijn kwam volgens hem neer op een
staat van „permanente burgeroorlog",
die de kiem bevatte van een wereld
conflict.
De Russische strijdkrachten
De Russische dienstplichtigen, die
indertijd met het oog op de crisis om
Berlijn na het verstrijken van de
vastgestelde diensttijd onder de wa
penen werden gehouden, zullen met
groot verlof worden gezonden. Het
persbureau Tass meldde dat de mi
nister van defensie, maarschalk Ma-
linofski, hiertoe de order heeft ge
geven. Tass voegde hieraan toe, dat
de lichting 1943 onder de wapenen
zal worden geroepen.
In Westelijke militaire kringen
werd gezegd, dat het besluit verband
zou kunnen houden met de groeien
de nadruk op het moderniseren van
de bewapening. Westelijke diploma
tieke kringen zagen in de stap geen
teken van vermindering van de Sow-
jetrussische druk op Berlijn.
De V.S. en Engeland zijn al eer
der begonnen, dienstplichtigen, die
wegens de Berlijnse crisis onder de
wapenen waren gehouden of terug
geroepen, naar huis te sturen.
Min»"ter Luns, gefotografeerd tijdens zijn antwoord aan de vergadering in
de zitting van de Tweede Kamer van Vrijdagmiddag. Ook op deze middag
eisten de felle televisielichten hun tol
Weinig ambtenaren
willen na-blijven
De waarnemende secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties, Oe
Thant, heeft de benoeming bekend
gemaakt van José Rolz-Bennett,
plaatsvervangend kabinetchef, tot
zijn vertegenwoordiger in Westelijk
Nieuw-Guinea, die de eerste rege
lingen moet treffen voor de over
dracht van het bestuur van de Ver
enigde Naties.
Deze benoeming is geschied in over
eenstemming met de overeenkomst
van 15 augustus tussen Nederland
Premier Chroesjtsjov houdt met zijn familie vakantie in Yalta aan de
Zwarte Zee. V.l.n.r.: Alexei Adzhoebei, hoofdredacteur van de „Izwestia"
en schoonzoon van de premier, premier Nikita Croesjtsjov, mevr. Rada
Adzhoebi, dochter van de Russische staatsman, met haar twee zoontjes
Iwan en Nikita, en mevr. Nina Petrovna Crhoesjtsjov. Op de achtergrond
de nieuwe Russische ambassadeur in Japan v. Vinogradoff (links) en
Chroesjtsjov's zoon Sergei.
en Indonesië, waarin ondermeer aan
Oe Thant wordt verzocht een verte
genwoordiger te zenden, om met de
Nederlandse gouverneur van Weste
lijk Nieuw-Guinea overleg te plegen
vóór het vertrek van de gouverneur,
teneinde de overdracht van het be
stuur aan de Verenigde Naties te ver
gemakkelijken.
Rolz-Bennet is een Guatemalaan.
Verwacht wordt, dat hij omstreeks
het midden van deze maand naar
Nieuw-Guinea zal vertrekken, waar
hij ongeveer drie weken zal blijven.
Rolz-Bennet is V.N.-Vertegenwoor-
diger in Katanga geweest.
Het Indonesische ministerie van
marine heeft bekendgemaakt, dat
president Soekarno vier Indonesische
schepen heeft aangeboden om de re
patriëring van Nederlandse troepen
te helpen bespoedigen.
De Indonesische gevangenen
De Indonesische parachutisten zul
len met Herculestoestellen van de
Amerikaanse luchtmacht worden ver
voerd. Deze zullen in het totaal zes
vluchten maken.
Dit is een van de resultaten van de
hardwerkende missie van de Vere
nigde Naties in Hollandia. De leider
van de missie, generaal Indar Rikhye
verklaarde vrijdagochtend, dat hij
over de tot nog toe gemaakte vorde
ringen „uiterst tevreden" was. Rik
hye zei te geloven, dat van de 150
vermiste parachutisten wellicht velen
hetzij bij de landing hetzij in het oer
woud zijn omgekomen.
„Met het oog op
de toestand
President Kennedy heeft het Con
gres vrijdag een wetsontwerp toege
zonden, waarin hij dit verzoekt hem,
„met het oog op de kritieke inter
nationale toestand" te machtigen re
servisten der strijdkrachten tot een
maximum van 150.000 man onder de
wapenen te roepen.
De president wil deze bevoegdheid
voor de periode, die begint na de
verdaging van het Congres, welke
later in deze maand wordt verwacht
en die op een tijdstip van ongeveer
twee maanden na het bijeenkomen
van het nieuwe Congres, in januari
1963, afloopt. Ruwweg gaat het dus
om de laatste drie maanden van 1962
en de eerste twee maanden van 1963.
Van de zijde van het Witte Huis
wordt nog vernomen, dat de presi
dent het Congres verzoekt hem te
machtigen de reservisten voor daad
werkelijke dienst onder de wape
nen te roepen, wanneer hem dit met
het oog op de internationale toestand
gewenst zou voorkomen. Kennedy is
echter niet voornemens de reservis
ten reeds thans op te roepen.
DE VITALE BEDRIJVEN
IN NIEUW-GUINEA
Te Hollandia groeit de ongerust
heid over de toekomstige situatie bij
de vitale diensten met de dag. Nog
steeds is het niet officieel bekend
gemaakt, hoeveel ambtenaren en van
welke diensten zich bereid hebben
verklaard, onder het bewind van de
V.N. te blijven doordienen.
Naar verluidt, zou van de hogere
politie-ambtenaren te Hollandia
slechts een uiterst klein percentage
na 1 oktober nog willen blijven.
Vandaag onstond er ook beroering
onder de lagere politie-ambtenaren,
nagenoeg alle Papoea's. Reeds lang
bestaan onder de Papoea-agenten ve
le wensen voor salarisverbetering.
Dit is vrijdagochtend tot uiting geko
men in een staking van ruim de helft
der Papoea politie-beambten te 'Hol
landia. Vrijdagmiddag zouden er be
sprekingen worden gehouden om de
moeilijkheden op te lossen.
Ook onder een deel van het P.T.T.-
personeel bestaat ongerustheid.
Wordt op het postkantoor nagenoeg
al het werk thans door Papoea's ver
richt, de internationale verbindingen
worden bijna geheel bediend door
Nederlanders. Van de vaste staf van
het telegraafkantoor zou, naar ver
luidt slechts een klein aantal tele
grafisten willen blijven.
Het ziet er dus naar uit, dat het
berichtenverkeer met Nederland wel
eens ernstig zou kunnen worden ge
stagneerd.
Vele andere vragen, die men zich
in Hollandia dagelijks in verband met
de toekomst stelt, als „wat gebeurt
er de volgende maand met de elek
triciteitsvoorziening, met de water
leiding en in andere vitale bedrijven"
hebben eveneens nog geen beant
woording gevonden. Men hoopt maar
dat, indien vele personeelsleden van
deze diensten spoedig zouden ver
trekken, de V.N. in staat zal zijn, hen
snel te vervangen.
DE V.N. DIK IN DE
SCHULD
De Verenigde Naties hadden aan
het eind van de vorige maand van de
regeringen der leden-landen 142 mil
joen dollar tegoed, een recordgetal,
waarin de Sowjet-Unie als grootste
schuldenaar het meest toe bijdraagt,
zo blijkt uit vrijdag in New York
gepubliceerde cijfers.
De Russische schuld, die meer dan
51 miljoen dollar bedraagt, is voor
namelijk ontstaan door de weigering
bij te dragen in de kosten voor Kon
go en het Midden-Oosten, de duurste
V.N.-acties.
Andere landen, die hun aandeel
in de kosten voor Kongo nog niet
hebben betaald, zijn: Frankrijk met
meer dan 14 miljoen dollar, België
2.876.000 dollar, Zuid-Afrika 1.249.477
dollar, en Engeland vier miljoen dol
lar.
Meer dan 60 landen zijn achter bij
het betalen van in totaal 30 miljoen
dollar voor de V.N.-strijdkrachten in
het Midden-Oosten. Slechts 40 van
de 140 leden hebben hun bijdrage
Europese samenwerking
President De Gaulle en mevrouw
De Gaulle zijn vrijdagmorgen in
Hamburg aangekomen. Bij aaukomst
op het vliegveld werd de Franse pre
sident ontvangen door de burgemees
ter van Hamburg, Novermann, met
wie hij in de auto de rit van het
iliegveld naar hei stadhuis maakte.
Langs de te volgen route hadden
zich duizenden mensen geschaard.
Van de openbare gebouwen in Ham
burg wapperden de Franse en Duitse
vlaggen, doch het aantal vlaggen van
particuliere huizen was gering, ter
wijl in de winkeletalages slechts wei
nig foto's van de Franse staatsman
werden opgemerkt.
In een door hem in het Frans in
het stadhuis uitgesproken toespraak
verklaarde de president, dat hetgeen
hij had gezien „mij tot mijn dood er
van overtuigd dat het werk om de
grote volken van Duitsland en Frank
rijk met elkander te verzoenen geheel
in overeenstemming is met de diepste
wensen van het volk".
Hij voegde hieraan toe: „Doch Eu
ropa is groter dan het door de Frans-
Duitse samenwerking bestreden ge
bied. De in West-Europa gelegde
grondvesten voor een politieke en
economische samenwerking kunnen
ook als basis voor andere landen
dienen.
Het huidige Europa is verdeeld als
gevolg van het machtsstreven en de
onderdrukking der Sowjet-Unie. Doch
er komt een dag, waarop Europa
weer in staat zal zijn het welzijn
van al zijn volken te bevorderen",
aldus president generaal De Gaulle!
Tijdens zyn bezoek aan Hamburg
heeft De Gaulle ook nog een rede
in de universiteit van de stad ge
houden. De Franse president drong
nogmaals aan op samenwerking tus
sen Frankrijk en West-Duitsland en
legde de nadruk op de noodzaak een
nieuw Europa op te bouwen. Maar
men moest beginnen bij het begin.
De eerste stap was een nauwere
samenwerking tussen Frankrijk en
Duitsland. Daarna moest men ver
wachten, dat de zes van de EEG op
politiek terrein zullen gaan samen
werken.
Hoewel hy Engeland niet met name
noemde, kon men verder uit zijn
woorden opmaken, dat hij graag zou
zien, dat ook Engeland tot het nieu
we Europa toetreedt.
Geen blok.
De Westduitse regeringswoordvoer
der, Von Hase, heeft gezegd, dat de
twee landen niet van plan zijn „een
blok binnen de Navo" te gaan vor
men.
Op een vraag naar de vooruit
zichten van een Europese politieke
Unie zei hij te geloven, dat de Duits-
voor 1962 volledig betaald. De Sow
jet-Unie is nog vijf miljoen en Ame
rika 4.400.000 dollar schuldig.
Portugal, die door de V.N. zo is
aangevallen wegens kolonialisme,
heeft alle schulden volledig betaald,
behalve die voor Kongo.
Franse samenwerking een nieuwe im
puls aan het werk daarvoor zou ge
ven. De besprekingen van Adenauer
en De Gaulle hadden niet geleid tot
„een concreet voorstel" voor een bij
eenkomst van de regeringshoofden
of de ministers van buitenlandse za
ken van de zes. Men zou zulk een
voorstel niet doen zonder de andere
vier te raadplegen.
In de Schotse hooglanden is don
derdagnacht ii- dit seizoen voor het
eerst sneeuw gevallen.
De bekende Italiaanse schrijver
Danilo Dolci, die ook naam heeft ge
maakt door zijn campagne voor de
armen van Sicilië, is vrijdag voor
elf dagen in hongerstaking gedaan
om de aanleg van de stuwdam in de
rivier de Jato te bespoedigen. Vol
gens hem kunnen door dit project
alle werklozen van de streek werk
krijgen. Dolci woont sinds zes jaar
in Partinico, een volkswijk van Pa
lermo, waar hij zich geheel wijdt
aan de strijd tegen de armoede.
ZOEKT U een
Gero-cassette
van /40.of ƒ400.—
v. d. WATER,
Haarlemmerstraat 207 heeft het
De Gero-specialist
(Advertenue).
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Wisselvallig
De Bilt, zaterdag 10 uur.
Het K.N.M.I. deelt mede:
Een kleine van IJsland komende
storing bereikte vanochtend Noord-
Nederland en trekt vergezeld van
buien, waarbij ook onweer voor
kwam, zuidwaarts.
Een gebied van hoge druk, dat ten
zuidwesten van Ierland tot ontwik
keling kwam, verplaatst zich in oosit-
waartse richting. Het zal bij ons een
tijdelijke weersverbetering gaan
brengen. In de loop van de dag
moet evenwel een nieuwe storing
worden verwacht, die zich losmaakt
van een verder op de Oceaan gele
gen depressie. Het weer blijft daar
om wisselvallig. In het temperatuur-
verloop koiut weinig verandering.
Zon- en maanstanden
9 Sept.: zon op 06.03, onder 19.11;
maan op 16.28, onder 00.00.
10 Sept.: zon op 06.05, onder 19.08;
maan op 17.18, onder 00.57.
9 Sept.: v.m. 10.23; n.m. 23.04.
10 Sept.: v.m. 1154.
KORRELTJE
Het grootste verschil tussen voor
heen en thans is veelal, dat de men
sen van nu hun dingen betalen met
het inkomen van volgend jaar; de
mensen van vroeger betaalden het
met hun inkomen van het vorig jaar.
