BOMMEN
OPRUIMEN
OOK DIT JAAR BUITENLANDSE
KINDEREN NAAR NEDERLAND
MEDISCHE
DIENSTEN
Amerikaanse auto
beschoten
Optimisme en
pessimisme in
Genève
Nieuwe Gids voor liet Rijksmuseum
voor Volkenkunde te Leiden
12.9°
16.
VRIJDAG 23 MAART 1962
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
De Katholieke Stichting „Mensen
ln Nood" heeft na rijp beraad beslo
ten in de maanden juni, juli en
augustus van dit jaar wederom „bui
tenlandse" kinderen naar Nederland
te laten komen. Het bestuur van de
stichting heeft zich hierbij de vraag
gesteld of het in deze tijd van stij
gende welvaart nog zinvol is met
deze activiteit voort te gaan, nu ten
aanzien van bepaalde Europese lan
den niet meer gesproken kan worden
van een materiële noodtoestand
hetgeen, wat als bekend mag worden
verondersteld, de oorspronkelijke
reden was van deze transporten.
In het motief, waarop de over
komst van deze kinderen naar Ne
derland berust, heeft zich een niet te
miskennen accentverschuiving voor
gedaan. In het buitenland en met na
me in de gebieden, waar de kinderen
vandaan komen, valt steeds sterker
ontkerstening waar te 'nemen. De
zielzorgers, die in deze gebieden wer
ken, constateren, dat het verblijf van
de kinderen in een degelijk Neder
lands gezin een zeer grote waarde
kan hebben voor hun latere leven.
Mede gezien het feit, dat het bui
tenland vooral Oostenrijk te
kampen heeft met een ernstig tekort
aan zielzorgers, is het voor de op
voeding van deze kinderen van zeer
groot belang, indien zij gedurende
'n zekere tijd worden ondergebracht
in goede en godsdienstige gezinnen.
Hierdoor leren zij de waarde van het
geloof in een hecht gezinsleven en de
invloed van het geloof in hun leven
kennen.
GROTE INVLOED
Verschillende kinderen vroegen
na hun verblijf in Nederland thuis
waarom thuis niet gezamenlijk het
avondgebed gebeden wordt, waarom
men 's zondags niet naar de kerk gaat.
Dit hadden zij bij hun pleegouders
toch ervaren en geaccepteerd.
Hieruit blijkt, welke invloed ervan
kan utgaan, indien de kinderen er
varen hoe men leeft in een normaal
christelijk gezin. De stichting „Men
sen in Nood" doet een beroep op de
katholieke ouders om in de zomer
maanden een kind uit Oostenrijk,
Salzgitter of uit een vluchtelingen
gezin uit West-Duitsland gastvrijheid
te willen verlenen. Voor aanmelding
wende men zich tot de plaatselijke
afdeling van de stichting, of tot on
dergetekende. Ook pleegouders, die
reeds eerder een buitenlands pleeg
kind opnamen, hebben dit jaar wéér
de gelegenheid, die kinderen uit te
nodigen, mits ze nog géén 14 jaar
zijn.
Met het oog op de korte tijd, die
er nog is (vóór 5 april moet alles
zijn opgegeven) is 't moeilijk ieder
een aan te schrijven. Geeft U daar
om zo spoedig mogelijk, schriftelijk
op en tevens 't adres van het kind
in het buitenland. De kinderen moe
ten zich aldaar zo spoedig mogelijk
melden bij de Katholieke Ct 'itas in
hun woonplaats.
De periode, waarin de kinderen
Leiden en Omgeving
Leiden Tandarts P. P. Nieboer,
tel. 25028; apotheek Reijst, Steenstr.
25, tel. 20136.
Alkemade en Leimuiden De art
sen v. d. Werf, Rijp wetering, telef.
01712202, en Van Haselen, Oude
Wetering, tel. 01713—217.
Alphen a. d. Rijn Dkt. M. v. d.
Steen, tel. 2738; apotheek Somberg,
tel. 3500; Wit-Gele Kruis zr Theodula
tel. 2409.
Boskoop Dkt. Bom, tel. 2136.
Hazerswoude zie Leiderdorp.
Hillegom Dkt. v. d. Kaaden, tel.
5114; wijkverpleging zr Snellenberg,
tel. 6316.
Katwijk Rijn Dkt. H. M. Hue-
ting, tel. 2102, apotheek Princestr. 3,
t*i. 2755.
Katwijk Zee Dkt. P. A. Visser,
tel. 2023; apotheek zie Katwijk Rijn.
Koudekerk a. d. Rijn zie Lei
derdorp.
Langeraar Dkt. J. A. Sandkuyl,
tel. 01722—139.
Leiderdorp Dkt. M. P. Hennink,
tel. 0171033686; zust. de Mönnink,
tel. 01710—34673.
Lisse Tandarts: H. A. Meule-
mans, tel. 25304297, Gladiolenstraat
31.
Nieuwkoop zie Zwammerdam.
Nieuwveen zie Langeraar.
Noordwijk Dkt. Goudriaan, tel.
2333; Duinrand-apotheek van 12—1
en van 5—6 uur; Wit-Gele Kruis
zust. Hooymans, tel. 3388 of 2524.
Noordwijkcrhout en De Zilk
Dkt. K- A. van Praag, tel. 385; tand
arts zie Lisse.
Oegstgeest Dkt. J. B. Hugen-
holtz, tel. 20390; Wit-Gele Kruis zr.
Warmenhoven, tel. 24188 b.g.g 21726.
Rijnsburg zie Katwijk Rijn.
Sassenheim Dkt. H. Kwint, tel.
025327253; voor zuster zie War
mond; tandarts zie Lisse.
Valkenburg zie Katwijk Rijn.
Voorhout Dkt. A. W. Bots, tel
02532—7393; zuster zie Warmond.
Voorschoten Dkt. F. H. W. Swen
tel. 2356.
Warmond zie Voorhout; zuster
Konijn, tel. 01711—250; b.g.g. 206,
neemt waar voor de zusters Muiler
man en Meyssen.
Wassenaar De artsen E. M. N
Oosterbaan, tel. 3056 en J. H. Jaars-
ma, tel. 9676; apotheek Siderius,
Langstraat 86, tel. 2141.
Woubrugge zie Langeraar.
Zoetermeer Dkt. J. H. N. de
Bruyn, tel. 3059.
Zwammerdam Dkt. K. Gill, tel.
01726—2527.
worden verwacht zijn: Van Salzgit-
terkinderen van 27 juni tot 3 aug.
Poolse en andere vluchtelingen uit
West-Duitsland van 20 juli- 24 aug.
Oosterenrijkse kinderen van 3 juli-
30 augustus.
Aanmeldingen dus uiterlijk tot 5
april Latere opgaven worden niet
meer in behandeling genomen
Namens de Kath. Stichting
„Mensen in Nood"
G. VAN WELY-V. DEENE
BREESTAAT 12, LEIDEN
OEGSTGEEST
Geboren: Annette dr van Karl,
Arthur Gustav en Bruidegom, Susan
na; Nico zn van van Weizen, Hen
drik Nico en Remmelts, Alida Geer-
truida; Gerrit zn van Vletter, Corne-
lis en van Zuijlen, Anny; Elsje
Erica dr van van den Bosch, Hendrik
en Verhaar, Elsje; Catrina Maaike
dr van Cok, Simon Hendrik en van
Duijvenbode, Catrina Elisabeth; Ger
rit zn van van Leeuwen, Leendert
en Stoof, Jannetje.
Ondertrouwd: Wendt, Andries, 26
jr, uitvoerder, Leiden en Schouten,
Geertruida, 24 jr; Ausma, Klaas, 60
jr, burgemeester, Midwolda en Fuchs
Henderika, 58 jr, onderwijzeres; Co-
syn, Adrianus Johannes, 29 jr, ver
tegenwoordiger en Smeets, Victorina
Gertrudis Maria, 21 jr; Eringa, Dirk,
28 jr, leraar Frans, Leiden en de
Jong, Alida, 19 jr, secretaresse.
Getrouwd: Brewer van Vrijenes
Slupick, Johannes Gerard, Wagenin-
gen en de Koster, Johanna Antoinet
te; Fix, Wilhelm Alfred, vertegen
woordiger en Verhaar, Johanna Ma
ria, kantoorbediende.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse leger in Duitsland heeft mee
gedeeld, dat deze week in Oost-Duits-
land een Amerikaanse militaire auto
door de politie is beschoten. Niemand
werd geraakt.
Uit Westberlijnse kringen werd
vernomen, dat de Amerikaanse wa
gen stopte toen een teken hiertoe
gegeven werd. Een inzittende offi
cier vroeg een Sow jet-Russische ver
tegenwoordiger te spreken, zeggend
dat hij de Oostduitse politie niet be
voegd achtte de wagen aan t hou
den. Nadat de OostJuitsers gewei
gerd hadden een Russische officier
te halen reed de Amerikaanse auto
weg. De Oostduitsers openden on
middellijk het vuur en schoten één
van de banden lek. De wagen reed
even door en stopte langs de kant
van de weg. Later kwam een tweede
auto van de Amerikaanse missie om
de band te repareren.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken noemde in Washington de be
schieting van de auto een „onver
antwoordelijke en zeer gevaarlijke
actie". Het incident vond plaats in
de omgeving van Berlijn.
Visumplicht voor
Westberlijners
De Oostduitse staatssecretaris van
buitenlandse zaken Otto Winzer heeft
donderdag meegedeeld, dat West-
Berlijners, die door Oostduits gebied
naar het buitenland reizen, een door-
reisvisum moeten hebben. De West-
duitse bondsrepubliek wordt in deze
ook als buitenland beschouwd, het
geen voorheen niet het geval was.
Een doorreisvisum kost vijf mark.
In Westelijke kring wordt opge
merkt dat de Westberlijners die hun
stad per vliegtuig verlaten, niet door
de Oostduitse autoriteiten gecontro
leerd kunnen worden.
Op de middagbijeenkomst van de
zeventienlandenconferentie, die een
informeel karakter droeg, is gisteren
besloten, dat de conferentie in vol
tallige zitting dadelijk dient te be
ginnen met de behandeling van een
verdrag voor een algemene ontwa-
ning met zowel de Russische als de
Amerikaanse voorstellen als werkdo
cumenten, aldus is van gezagheb
bende zijde vernomen.
Er is ook donderdagavond enige
vooruitgang geboekt. Uit conferen
tiekringen werd vernomen, dat de
Russen meer meegaand waren en
sommige Westelijke voorstellen ten
aanzien van de procedure hebben
aangenomen..
De Engelse minister van buiten
landse zaken zei na afloop: „Het is
tamelijk goed gegaan", en de Cana
dees Howard Green merkte op: „Wij
schieten aardig op". Aan Westeijke
zijde is er „voorzichtig optimisme",
aldus deze kringen.
In de subcommissie over een ver
bod van proeven met kernwapens
ging het minder gemakkelijk. Daar
hebben de Amerikaan Dean en de
Brit Godber twee- en-half uur met
de Rus Tsarapkin gedebateerd met
geen ander gevolg dan dat het over
leg over een dergelijk verbod ge
heel is vastgelopen. Beide partijen
bleven op hun standpunt staan en
zullen vandaag (vrijdag) aan de ont
wapeningsconferentie verslag uit
brengen.
Bij een ongeluk in een conserven-
fabriek in Duisburg-Neundorf (West-
Duitsland) zijn donderdag veertien
vrouwen ernstig gewond. Een grote
ketel met kokend vruchtensap viel
om, waarbij de vrouwen, die in een
vertrek daarnaast bezig waren, door
hete stoom en kokend water werden
gewond. Tien vrouwen werden in het
ziekenhuis opgenomen, vijf verkeren
in levensgevaar.
Een groot zeilschip met een der
tigtal Perzen aan boord is in de Per
zische Golf bij de haven Fao in Irak
gezonken. Slechts de kapitein en de
loods zijn gered. Het schip was
s'nachts de Perzische Golf overge
stoken op weg naar Koeweit.
De 3'/«-jarige Steffie Somers,
gewoond hebbend aan de Leidse-
vaart te Haarlem, is in de spoor-
sloot langs de Stephensonstraat al
daar verdronken. De jongen had
omstreeks 2 uur de ouderlijke wo
ning verlaten. Later in de middag
is men hem gaan zoeken. De vader
en grootmoeder vonden het lichaam
om half zeven in de sloot liggen.
KUNSTSCHATTEN IN 300 FOTO'S UITGESTALD
EN KUNDIG TOEGELICHT
deze zaterdag
HERENMODE-TIP
TRICOT NYLON
SHIRTS
'n Goede tip voor
mannen met smaak:
volmaakt ventilerende
tricot nylon shirts,
die absoluut nooit
gestreken hoeven te
worden. Perfecte
modellen met
Truon-boord uit één
stuk. Ze gaan extra
lang meel
Tricot nylon de Luxe
Tricot nylon super
90
Het Rijksmuseum voor Volkenkun
de te Leiden aan de Steenstraat is
met het Rijksmuseum van Oudhe
den aan de Rapenburg een van
die instellingen, die in het buiten
land grotere vermaardheid genieten
dan bij de „inlanders".
De meeste Leidenaars en bewoners
van de omgeving zijn er zich niet van
bewust, dat zij in hun stad, behalve
in genoemde musea, in nog vele an
dere instellingen een rijkdom van
kunst en geschiedenis bezitten, die
zij in het buitenland ijverig zouden
bezoeken en in eigen stad links of
rechts laten liggen.
Het is daarom met vreugde en vol
doening, dat wij de nieuwe „Gids
voor het Museum voor Volkenkunde"
(dat binnenkort 125 jaar bestaat)
aankondigen. Het is geen dorre op
somming geworden, maar een toe
lichtend verhaal, verlucht met 300
foto's uit het weelderige museum-
bezit. Reeds die honderden foto's,
prachtig afgedrukt, openbaren het
enorme kunstbezit van het museum.
Maar ook de tekst is op gelukkige
wijze „illustratief". Zij omklee't de
foto's met een gedegen doch prettig
leesbare kunsthistorische of volken
kundige toelichting, zodat het genie
ten van het tentoongestelde op die
wijze wordt bevorderd en verdiept.
In het voorwoord wordt gezegd,
dat getracht is een bruikbaar en lees
baar boek (236 bladzijden!) te geven,
„dat bovendien ook buiten het mu
seum van nut kan zijn, en tevens
kan dienen om de herinnering aan
het gebodene levendig te houden".
Het boek is zeer overzichtelijk in
gedeeld in de verschillende culturen
die in het museum zijn vertegen
woordigd uit Azië, Afrika, Amerika
en Australië. De voortbrengselen
variëren van onbeholpen prae-hi-
storische bijltjes tot zulke verfijnde
kunstwerken als o.a. de Boeddhis
tische, Javaanse, Japanse en Chinese
beschavingen hebben voortgebracht.
De bespreking van elke cultuur
eenheid gaat telkens vergezeld van
een overzichtelijke kaart.
Wie dit boek raadpeegt zal her
haaldelijk het museum gaan bezoe
ken, orn er rustig te genieten. Daar
mede zou het doel van de samen
stellers zijn bereikt. Voor hun ge
zamenlijke arbeid alle waardering.
(Advertentie)
Bij het spelen op een bouwter
rein in Boeimeer te Breda is don
derdagmiddag de 4-jarige Albert van
Dongen om het leyen gekomen. In
verband met de schafttijd waren de
arbeiders niet aanwezig.
MEENK'S POEDERS helpen! Er zijn
Meenk's Poeder^Sfep hooldpijn, kies
pijn. hoest, griiJP,JÊarrhee, influenza,
rheumatiek, koortsjj^eid bij gevatte kou,
periodieke pijnen ui. enz Verkrijgbaar
in etuis met 6 jroeders maar ook in
een handige plastic HUISAPOTHEEK
(met 6 verschillende etuis k 6 poeders),
zonder prijsverhoging. Vraag uw drogist.
(Advertentie)
J mm
(van onze verslaggever)
Culemborg (P P) - „De tijd, dat we
bijvoorbeeld bommen met een hamer, beitel
en schroevendraaier te lijf gingen, is echt
wel voorbij. Daarvoor hebben we nu bete
re apparatuur, waardoor het werk aanmer
kelijk veiliger is geworden en veel minder
risico's voor de mensen oplevert", vertelt
ons lachend de eerste luitenant M. Geelhoed
van de Explosieven Opruimingsdienst te
Culemborg. „Vroeger vlak na de laatste
wereldoorlog is dat nog wel gebeurd, maar
toen wisten we er ook nog zo bitter weinig
vanaf. Het werken op die manier heeft ver
schillende mensen het leven gekost. Maar
dat hoeft nu gelukkig niet meer
Explosieven
Opruimingsdienst
werkt
LETTERLIJK „WERK AAN 'T SPOEL"
WE ZIJN OP bezoek bij de Explo
sieven Opruimingsdienst, een jonge
tak aan de boom der landmacht, die
zich genesteld heeft in een oude for
tificatie bij Culemborg, die de merk
waardige naam draagt van „Werk
aan 't spoel". Deze dienst is nog jong
en dateert van 1956, toen men be
hoefte kreeg aan een dergelijke op
ruimingsdienst, nadat reeds eerder
de oude Munitie- en Mijnopruimings-
dienst opgeheven was. Wij zijn de
gasten van de commandant, de ka
pitein J. J. Blommaart en zijn waar
nemer, de eerste luitenant M. Geel
hoed.
Het is deze luitenant, die ons het
een en ander weet te vertellen van
de voorgeschiedenis van de E.O.D.
Als beroepswachtmeester diende hij
voor de oorlog bij de veldartillerie.
Toen direct na de oorlog het nood
zakelijk werd, dat alle gevaarlijke
explosieven die door de Duitsers wa
ren achtergelaten, werden opgeruimd
trok men wachtmeester Geelhoed,
die als artillerist verstand van ex
plosieven had, aan om bij dit werk
te helpen.
Honderden tonnen
„UITERAARD WISTEN we van de
techniek van dit ruimen nog bitter
weinig", vertelt de luitenant. „Met
de meest primitieve middelen gin
gen we aan het werk. Het is begrij
pelijk dat we deze techniek graag
wilden verbeteren. Daartoe werd ik
bij een Engelse opruimingsdienst in
Bloemendaal geplaatst om daar te le
ren, aangezien de Engelsen reeds
langer dit werk deden. Maanden'lang
heb ik hiervan een studie gemaakt.
Leerde uit hun brochures en boek
jes de typen explosieven en hun
systemen kennen, kortom ik stak er
veel op. Een wetenschap, die ik la
ter kon overbrengen op mijn Neder
landse collega's. Toen de Engelsen
vertrokken, kregen wij het terrein
bij Bloemendaal en daar heb ik vier
jaar, dag aan dag explosieven on
schadelijk gemaakt."
„Hoeveel ton is dat wel geweest 7"
vraagt kapitein Blommaart.
„Ik durf het niet precies te zeggen,
maar honderden tonnen zijn het ze
ker geweest," schat luitenant Geel
hoed.
Wat sal 't zijn
BIJ DE OPLEIDING wordt de man
nen van de E.O.D. een grondige ken
nis bijgebracht van alle typen ex
plosieven en hun werking. Dit is na-
De bom liggend tussen zandzak
ken, wordt uitgestoomd. Via een
slang met een pijp er aan, wordt
hete stoom in het bomlichaam
geblazen.
tuurlijk een hele leergang apart, die
echter van bizonder veel belang is.
Want hoe zou men explosieven kun
nen opruimen, wanneer men de ver
schillende eigenschappen er van niet
kent Eveneens leert men natuurlijk
hoe dit ruimen dient te geschieden.
Wanneer bijvoorbeeld een melding
binnenkomt, dat er door de Heide
maatschappij op de Leusderhei een
oude Duitse vliegtuigbom is gevon
den, dan tracht men bij de E.O.D.
eerst te weten te komen wat voor 'n
bom dit wel kan zijn, alvorens men
tot actie overgaat. Men vraagt en in
formeert naar grootte, vorm en an
dere opvallende kenmerken van het
gevondene. Meestal kan dan al be
paald worden wat voor bom het zal
zijn.
De dienst rukt uit met het nodige
materiaal en neemt de situatie ter
plaatse in ogenschouw. Wanneer de
bom diep zit dan moet hij uitgegra
ven worden; een uiterst nauwkeurig
werkje, waarbij een ruime schacht
wordt gegraven, die gestut wordt
met een wand, om instorting te voor
komen. Tot op heden doet men dit
met houten wanden, die al gravende
verder kunnen zakken. In de toe
komst hoopt men echter de beschik
king te krijgen over grote telescopi-
sche ringen van licht metaal, die
men in de schacht kan laten zakken.
Deze methode zal veel sneller zijn,
terwijl het materiaal duurzamer is.
Werkend op afstand
IS IN DE SCHACHT de bom vrij ge
komen, dan daalt men af en bestu
deert men het type, vooral van de
ontstekers. Met deze wetenschap kan
de bom onschadelijk gemaakt wor
den. Natuurlijk moet de ontsteker
verwijderd worden. Dit is in wezen
het gevaarlijkste werk, waarbij vroe
ger de meeste slachtoffers vielen.
Maar tegenwoordig is dat zo gevaar
lijk niet meer, omdat men over ver
nuftige apparatuur beschikt om de
ontsteker op afstand en onder be
hoorlijke dekking te verwijderen uit
het bomlichaam, dat hierna kan
worden vervoerd.
Een bekende werkwijze bij het ver
wijderen van de ontsteker is wel het
plaatsen van een haspel die zich
door de er op gewonden staaldraad
laat draaien, waardoor de ontsteker
uit het bomlichaam verwijderd kan
worden. De staaldraad, die op de
haspel is gewonden, wordt zonder de
haspel te draaien eerst gedeeltelijk
afgewikkeld tot in de dekkingsplaats
van de mannen. Deze kunnen nu in
hun dekking aan de staaldraad trek
ken, waardoor de haspel en met deze,
de „ontsteker" draait, zodat die er
uit komt. Er is dus letterlijk „werk
aan 't spoel". Vroeger ging men der
gelijke bommen, waarvan men zelfs
soms het type niet kende, met tang
en schroevendraaier te lijf. aangezien
het mechanisme van zo'n ontsteker
dikwijls ingewikkeld-is en de minste
schok of trilling voldoende hem in
werking te stellen, is wel duidelijk,
dat hierbij veel ongelukken moesten
gebeuren. Kent men het type en het
systeem van de ontsteker, dan weet
men precies wat er gedaan moet
worden. Waaraan gedraaid moet en
kan worden, zonder dat er ongeluk
ken gebeuren.
Met stoom
IS DE ONTSTEKER verwijderd, dan
is het echte gevaar geweken en kan
de bom rustig worden vervoerd. Op
sen speciale vernietigingsplaats wordt
hij dan „uitgestoomd", zoals dat heet.
De bom wordt netjes tussen zand
zakken gelegd en krijgt van achte
ren een buis met een slang toege
voerd; met een stoomgenerator
wordt er stoom in de bom geblazen,
met als gevolg, dat de zich er in be
vindende springstof smelt en als een
brei uit het bomlichaam vloeit.
Buskruit dat niet meer bruikbaar is,
wordt in kuilen op speciale terrei
nen verbrand, evenals fosfor en der
gelijke. Ook laat men wel hele kis
ten munitie in zee zinken, om op die
manier van het gevaarlijke, onbruik
baar geworden materiaal af te ko
men. Op grotediepten in zee kan
het geen kwaad.
Uit alles wat wij horen en zien bij
deze kleine maar we] bijzonder ge
specialiseerde dienst van de Konin
klijke Landmacht, bemerken we wel,
dat dit echt werk is voor specialis
ten, mensen met verstand van zaken
en dat het echt geen baan is voor
zogenaamde durfallen, want bij de
ze werkzaamheden komt een groot
verantwoordelijkheidsgevoel kijken,
zowel waar het om mensenlevens
gaat, als waar het mogelijk materi
ele schade betreft.
(Nadruk verboden)
Zie foto boven
tn de kuil, waarin de bom ligt,
UHnai ut naspel op de ontste
king aangebracht.
