Langeraarse missionaris overleefde het
drama „Kongo", maar hoe...
„Pro Ecclesia" voor J. van der Wenden
Twee 40-jarige jubilarissen:
A. van der Weijden en L. Slegtenhorst
DINSDAG 6 FEBRUARI 1962
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
DE LIJDENSWEG VAN BROEDER RENATUS
Mevr. v. d. Weijden-Sampion speldt
haar man het gouden erekruis op.
Bejaardensociëteit St. Leonardus 10 jaar
J maar de enkele bejaarden, die wij
,A c. T hebben, kan ik met een gerust hart
De viermg van 10 jaar Bejaardensocieteit St. Leonardus hedenmorgen in naar dp st T^nnardm <?tnrpn" Hop-
het Leonardushuis aan de Haagweg te Leiden, kreeg wel een bijzonder geen bedelpreelf een anecdote
feestelijk tintje, toen pastoor Barnabas van Rijn na zijn felicitatie-rede tot van pen OUfjp solc Nonrdhnlland
bestuur en leden van de sociëteit uit een van de veie zakken, die een ™ende ter veXiddijkfal van het
Franciscaanse pij rijk is, een gouden erekruis „Pro Ecclesia et Pontifice" motto* oud worden maar zich jong
opdiepte. De persoon aan wie deze hoge eer te beurt viel was de heer blijven voelen" Ook pastoor Com-
J. van der Weijden, sedert de oprichting lid van de sociëteit mandeur liet zich in lovende bewoor-
dingen uit over de heer Van der
voorzitter van de r.k. bejaardenbond Weijden, die ook veel werk verricht
afd. Leiden. voor de St. Antoniusparochie. Het
Mevrouw Nieman sprak met ver- speet pastoor Commandeur, dat ook
heugenis over de grote bloei van de mevrouw Van der Weijden geen „Pro
sociëteit en de grote animo van de Ecclesia" gekregen had, want haar
leden voor de wekelijkse ontspan- rol achter de schermen is zeker niet
ningsmiddagen. Er moet evenwel klein geweest.
De grote verdiensten van de heer meer propaganda gemaakt worden Na het ontbijt, met koffie en ge-
Van der Weijden voor Kerk en Maat- om meer bejaarden van de parochie bak toe, bleven de bejaarden en ge-
schappij liggen evenwel op een an- in staat te stellen van deze prachtige nodigden nog tot half een gezellig
der terrein dan het op zich al ver- ontspanningsgelegenheid te laten pro- bijeen. Onder „het gezellig bijeen"
dienstelijke trouwe 10-jarige lidmaat- fiteren. Na gebed voor de overleden moest mevrouw Reizevoort-Devilee,
schap van de sociëteit. „Dat de on- geestelijk adviseur pater Gemke, de pianiste van de sociëteit, nog vaak
derscheiding verdiend is, is te dan- kwam pastoor Van Rijn aan het het „Lang zullen ze leven" begelei-
ken aan uw grote faam, die u ver- woord voor zijn complimenteuze re- den van de jonge, levenskrachtige
wierf als propagandist voor de KAB de tot het volijverig bestuur. sociëteit.
ongeveer 50 jaar - collectant van De heer Van der Weijden sprak
de St. Elisabethpenning, ledenwer- Jong blijven. aan het einde van de feestbijeen-
ver voor OKO, orde-commissaris en komst een woord van dank voor alle
Derde Orde-lid", aldus pastoor Van Pastoor N. Commandeur ofm van vriendelijke woorden tot hem ge-
Rijn. „Er zijn zo van dié mensen, die de St. Antoniusparochie verhief zich richt. De heer Van der Weijden had
oud worden, maar niet oud zijn. Al- „niet voor een bedelpreek", maar om bovendien namens de bejaarden eqn
tijd zijn zij actief, attent en nooit zijn oprechte gelukwensen uit te aardige verrassing voor het comité
doet men vergeefs een beroep op spreken voor het werk van de be- van de jubilerende bejaardensocië-
hen. Door weer en wind is de heer j aardensociëteit. „Leiden Zuid-West teit, de gastvrouwen van iedere dins-
Van der Weijden op pad ter behar- heeft, nog geen bejaardensociëteit, dagmiddag: voor ieder een opgemaakt
tiging van de parochiële belangen. Een organisatie voor babies zou mis- bakje met planten, een fles eau de
De parochie en de stad Leiden kent schien beter op haar plaats zijn, cologne en een stukje luxe zeep.
de heer Van der Weijden. Het was -
In de Kongo werkt al zeer vele jaren een Langeraarse missio
naris, broeder Renatus (in de wereld Wouterus van Tol) van de
Congregatie van de H. Geest uit Leuven.
Broeder Renatus heeft de laatste maanden bijna onmenselijk leed
moeten dragen. Negentien paters van de congregatie zijn vorige
maand om het leven gebracht door opstandige elementen in Kon-
golo. De Langeraarse broeder heeft het leven behouden, maar de
verschrikkingen, die hij op zijn oude dag heeft moeten doormaken,
hebben een onuitwisbare stempel op zijn gelouterde ziel nagelaten.
Zijn brief aan het moederhuis te Leuven, waarin de broeder zijn
trieste relaas doet, eindigt aldus:
„We wonen sinds de verwoesting op de staatspost en we kunnen
niets uitvoeren. Een echte ballingschap. Ons leven is één grote re
traiteDe koestapel is tot 400 verminderd; geregeld eigenen ze
zich een koe toe (voor niets, natuurlijk). Er wordt ook gestolen,
kleintjes uit de stal. Als de toestand nog lang zo blijft, dan gaat
ook de kudde er aan. Pater Provinciaal, we vragen uw aller gebed,
dat God ons helpe er door te komen en alle beschikkingen gelaten
te dragen. Ik hoop, dat u dit schrijven goed moge ontvangen, en
als het God belieft: tot ziens'. Wat kan ik, oude van dag, hier nog
doen? maar nu kunnen we nog nergens heen; gevaarlijk! Zalig en
gelukkig nieuwjaar. Eerbiedige groeten. Broeder Renatus".
Grote verdiensten
voor de parochie
dus niet moeilijk om de verdiensten
voor de verkrijging van de onder
scheiding aan te tonen. De recente
viering van zijn gouden huwelijks
feest was een welkome gelegenheid
een en ander aanhangig te maken".
Na de minder leuke kantjes, die de
echtgenote van een actief man nu
eenmaal te verwerken krijgt avon
den alleen werd mevrouw Van der
Weijden-Sampion door pastoor Van
Rijn naar voren genodigd om behulp
zaam te zijn de heer Van der Weij
den op ziin eervolle voetstukje te
plaatsen. Nadat mevrouw Van der
Weijden haar man de onderschei
ding had opgespeld, deelde zij in de
hulde door een fraaie ruiker, aange
boden door pastoor Van Rijn.
Genodigden.
LOOP DER BEVOLKING IN LEIDEN
Bevolking op 31 december 1960
Vermeerdering door:
a. geboorte
b. vestiging:
Vermindering door:
a. overlijden
b. vertrek
Totaal
1821
2068 2161 4229
2998 3052 6050
M Vr. Totaal
379 328 707
2236 2425 4661
2615 2753 5368
Verschil tussen vermeerdering en vermindering: +383 +299
Bevolking op 31 december 1961:
47.734 49.675 97.409
Aantal voltrokken huwelijken 839 (v.j. 768)
Aantal ingeschreven echtscheidingen 69 (v.j. 75)
De viering van het 10-jarig be
staan werd hierna door de ongeveer
honderd aanwezigen voortgezet met
een smakelijk ontbijt.
De aanzittende genodigden, die W/*l. f T i 9
welkom waren geheten door mevrouw Will U 1CIS WClCH
P. Nie'iman-Paauw, sedert de opricht-
ting met mevr. Devilee gastvrouwe
der sociëteit, waren de pastoors B.
Rijn en N. Commandeur, pater Hen
driks, leden i
onzichtbaar stoppen dan ook per cm2
Er is enige jaren geleden door Basa-
Produkten, Jan Vethstraat 51, Arn
hem een reparatieprodukt in de han
del gebracht. Men knipt daartoe het
Apparaat Zijn er kleine appara-
iV.,ten in de handel, die een gat in een gaj. vierkant uit en vult dit met een
_.i het kerkbestuur van costuum, onverschillig wat voor stof, even groot stukje van dezelfde stof.
de St. Leonardusparochie de heren onzichtbaar tannen wegwerken? al- dan e yan fcet
Goddijn en Leicher, comiteleden van dus ih. de W. te K. „„f' j\,r
OKO, de heren Van Hamersveld, Onzichtbaar wegwerken is het werk J T2? Zf CT t
Molkenboer en Jansen, zuster Nib- van specialisten met speciale kost- ?i/f™
belke van het Sociaal Charitatief bare machines. Dit is dus een kost- dat het aan
Centrum en de heer F. A. van Hees, bare geschiedenis en men betaalt dit lp"0*61" is dan het stukje m het gat en
daarop weer een stukje van dezelfde
stof. Een vochtig doekje er over heen
en dan met een warm strijkijzer over
deze 3 lagen. Nu het kledingstuk 15
minuten plat laten liggen. Het gat is
dan onzichtbaar gevuld. Probeert U
eens aan dat adres of U dat nog krij
gen kunt.
Damspel Wanneer ik vergeet te
slaan, omdat ik dit niét heb gezien,
beweert mijn tegenstander dat hij m'n
steen mag blazen, dat wil zeggen zon
der meer van het bord nemen.
2) Wanneer zwart nog maar een steen
heeft en wit heeft hem vastgezet, is
men dan verplicht ruimte te maken?
vraagt G. v. d. B. te N.
1) Over het algemeen is het zo dat
de tegenstander van de fout (en) van
zijn tegenspeler mag profiteren, dat
is toch bij ieder spel 't geval. Anders
is het als het vooraf overeenge
komen is of het niet gaat om een
wedstrijd.
1) Zwart is mat gezet door wit en
moet zich dus gewonnen geven. Het
is in dit geval toch te danken aan het
goede spel van wit of zo u wilt, het
slechte spel van zwart, dat deze si
tuatie is ontstaan en daar mag wit ge
bruik van maken. Voor de regels bij
wedstrijden moet u advies inwinnen
bij de Dambond.
Prijs Bij welk adres kan ik mij
vervoegen om te informeren of ik
een te hoge prijs heb betaald? vraagt
mevr. M. C. v. K.-v. d. M. te V.
In antwoord op uw vraag over de
hoge rekening, raden wij u aan eens
te informeren bij de ..Nederlandse
Consumentenbond", v. d. Palmstraat
42, te 'a Gravenhage.
BRIEF AAN HET
MOEDERHUIS
Dit is het einde van een lange
brief, die de paters van de Heilige
Geest in Leuven 23 januari j.l. ont
vingen en die door het weekblad „De
Linie"-Brussel werd afgedrukt. Het
schrijven van broeder Renatus, 69
jaar oud, die 37 jaar op de missie
post Malemba-Nkulu in Kongo heeft
gewerkt als timmerman, boer en
metselaar, was gedateerd 15 decem
ber. De brief was geschreven op vel
len uit een schoolboek, netjes ge
lijnd met een potlood. Men leest dit
eerst uit nieuwsgierigheid, dan met
verontwaardiging en ontroering en
tenslotte met medelijden, doch ook
met grote bewondering voor de moed
van deze missionarissen. Bewonde
ring om de onderwerping, die uit de-
ze brief spreekt. Onnoemelijk groot
is het leed, dat over de missie in
Kongo is gekomen. In lange jaren
onder de meest moeilijke omstandig
heden hebben Gods geroepenen de
Kerk van Christus opgebouwd onder
de tropenzon. In één woède-uitbars-
ting wordt soms een heel werk van
jaren platgebrand, in blinde haat ge
sloopt. Steeds keert de woede van
het verwarde volk zich naar de mis
sie, omdat de missionarissen blanken
zijn en het zijn de blanken, die
de ellende over Kongo hebben ge
bracht, zeggen ze
Nergens spreekt uit de lange brief
van broeder Renatus verwijt, ner
gens haat, alleen een onderwerping
aan Gods wil, hoe moeilijk het ook
voor de missionarissen is die Wil te
begrijpen.
ONHOUDBARE TOESTAND
Broeder Renatus begint zijn schrij
ven met de gebeurtenissen op Pasen
1961 in het roerige Kongo. Hoe de
jeugd in de dorpen zich met alle
denkbare „wapenen" voorbereidt op
de strijd tegen de troepen van
Tsjombe.
„Het is hier ter plaatse een on
houdbare toestand geworden; het
volk is totaal in de war, loopt opeen,
gaat her en der, weet niet wat te
doen, schreeuwt en raast onzinnig.
Het jonge volk bedrinkt zich, want
algemeen wordt nu gedacht dat ook
Malemba door de troepen van Tsjom
be zal ingenomen worden. Dit wordt
nog versterkt door de grote laster
die nu de ronde weer doet, dat de
missie de soldaten van Tsjombe ge
roepen heeft om naar Malemba te
komen; de kerk zal door hen ge
bruikt worden om op de mensen te
schieten. Gretig wordt dit als waar
heid aangenomen bij de slechtgezin-
den, in twijfel nochtans bij de goe
den. Intussen is de missie wederom
de dupe van haat en laster. De chris
tenen, de goede, zijn bang; laten zich
noch horen, noch zien. Hun leven is
er mee gemoeid! Hetgeen maar al te
waar is. De slechten en afvalligen
doen mee!
HET IS OORLOG
Het was ongeveer vier uur in de
middag, dat een jonge kerel in woe
de mijn fiets kwam opeisen; naar
geen woord wilde hij luisteren, 't Is
oorlog riep hij mij toe! Je moet hel
pen! en weg was mijn fiets. Later
vernamen we, dat deze kerel aange
wezen was om de bende van het
dorp Tuba, op 7 km van hier te roe
pen om nu te komen helpen om de
missie te vernietigen."
In sobere, doch des te aangrijpen
der bewoordingen doet broeder Re
natus dan zijn relaas van de overval
op de missie. Hoe bijna alles wordt
platgebrand: de kerk, het woonhuis
van de zusters, hoe de vrachtauto
van de post en twee luxe wagens
worden vernield, hoe alles een prooi
wordt van de niets ontziende woede
van het opgehitste volk. De meeste
blanke bewoners van de post waren
al tijdig vertrokken naar veiliger
oorden. Alleen pater Claesen en
broeder Renatus waren gebleven.
ZE KWAMEN TERUG
„Hoe ons leven, van pater Clae
sen en van mij, gespaard is ge
bleven bij de verwoesting van de
missie-statie, mogen we zeker als
een bijzondere tussenkomst van
Gods Voorzienigheid beschouwen.
Drie maanden geleden, namelijk
op 16 december 1960, bij een mis
lukte aanval, werd er geroepen in
deze zin: o wacht maar, we ko
men met velen terug. Daar waren
ze nu, met zéér velen! Er werd
geroepen: we gaan de missie ver
woesten. Daar was ook ons leven
mee bedoeld; en ofschoon er ook
geroepen werd door de naar onze
kamers oprukkende bende: dood
hem, dood hem! schiet schiet!
werd er geschoten, maar in het
wilde weg, door de vensters van
onze kamers; en de deur werd
opengeslagen."
Door 20 tot 30 jongemannen, die naar
later bleek tot de goeden behoorden,
werd pater Claesen omsingeld en
weggevoerd. Zij wisten hem behou
den in de staatspost van de voorlo
pige regering Katanga Nord-Est, op
2 km van de missie, onder bescher
ming van de politiedienst, te krijgen.
STORMACHTIGE NACHT
„Alvorens ik in ons nieuw ver
blijf zou aanlanden, wachtte me nog
een stormachtige nacht. Even voor
de aanval van ons huis hadden we
elkaar nog in de vlucht gesproken,
waarbij de pater mij aanraadde toch
naar mijn kamer terug te gaan. Am
per binnen zie ik de bende aan
komen. Ze richtten hun geweren op
mijn kamervenster, van op ongeveer
tien meter afstand. Even vlug was ik
mijn kamer uit; want vanuit mijn
kamer kon ik in het aangrenzende
magazijn geraken; vandaar ben ik
boven op de zoldering geklommen,
denkende dat ze na alles geroofd te
hebben wel zouden heengaan. Inte
gendeel, ze bleven en staken de boel
in brand. Daar had ik niet op ge
rekend. In de stikkende rook en hit
te liet ik mij langs de muur naar be
neden vallen (hoogte 2,90 meter) en
was ongedeerd."
Na een vreselijke nacht, opgejaagd
door de bloeddorstige bende, werd
broeder Renatus tenslotte de volgen
de morgen onder bescherming van
de inlandse politie naar de staatspost
gebracht.
Tot zover het verhaal van broeder
Renatus
40-JARIG JUBILEUM H. LINKS
Bij Van der Heijden aan de Bree-
straat zijn vanmorgen twee werkne
mers van de firma Kret onderschei
den met de aan de Orde var Oran-
je-Nassau verbonden bronzen ere
medaille. Zowel loodgieter A. van der
Weijden als loodgieter L. Slegten
horst was meer dan veertig jaar in
dienst van de firma.
Wethouder Jongeleen reikte de
medailles uit na van waardering ge
tuigende woorden te hebben gespro
ken. Hij roemde de vakbekwaamheid
van de jubilarissen en de goede
verstandhouding in het vandaag vijf
tig jaar bestaande bedrijf.
Directeur N. Kret speldde de he
ren Van der Weijden en Slegtenhorst
een draagmedaille op de revers. Ook
werden tulpen aangeboden
Foto N. van der Horst
Vanmorgen heeft wethouder Van
Schaik namens H. M. de Koningin de
eremedaille, verbonden aan de orde
van Oranje-Nassau, uitgereikt aan de
heer L. Links wegens veertigjarige
trouwe dienst bij Van Wijk en He
ringa.
De heer Links die het grootste
deel van deze tijd als ruwer werk
zaam is geweest, kwam op 25-jarige
leeftijd in dienst en was in augustus
van het vorige jaar reeds aan zijn
pensioengerechtigde leeftijd toe. Na
mens de directie sprak de heer J. W.
Heringa die de jubilaris een envelop
pe met inhoud overhandigde plus de
draagmedaille en namens de Maat
schappij van Nijverheid en Handel
de zilveren legpenning en het ver
erend getuigschrift voor trouwe en
nauwgzette plichtsbetrachting uit
reikte.
Verder sprak de heer C. A. M. v.
d. Sanden, assistent bedrijfsleider,
namens de adjunct directeur en het
personeel van de dekenfabriek Cro-
nesteyn, die tevens van het belang
rijke werk van de jubilaris voor de
Kerk, o.a. als plaatsengever in de
Marekerk, gewaagde.
Voorts werden woorden van lof ge
sproken door diverse leden van het
personeel en door de heer A. van
Leeuwen, voorzitter van de perso
neelsvereniging „De Spil", waarbij
sigaren werden aangeboden.
