JACQUELINE (2)
Geen „Kassenverboden" doch nieuw centrum
van tuinbouw onder glas
WIJ WETEN IIET..
Plasticfabriek door
brand verwoest
Angst voor kanker dreigt erger te worden
dan de ziekte zelf
Kanker lang niet
altijd ongeneeslijk
MAANDAG 29 JANUARI 1962
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Tuinbouw en ruimtelijke ordening
In Scheveningen werd donderdag een voorlichtingsdag gehouden
over tuinbouw en ruimtelijke ordening. Deze bijeenkomst werd
georganiseerd door de Nederlandse Tuinbouwraad, zij werd o.m.
bijgewoond door de direkteur-generaal van de landbouw, ir. J. W.
Wellen, en de direkteur van de rijksdienst voor het nationale plan,
mr. J. Vink. Ir. Th. Quené, landbouwkundige bij de rijksdienst voor
het nationale plan, sprak over „Hoofdlijnen van de ruimtelijke or
dening in Nederland". Hij betoogde dat de richtlijnen voor de
ruimtelijke ordening, die de overheid geeft, ook voor het landelijke
gebied zo globaal mogelijk moeten zijn en zich zoveel mogelijk
moeten beperken tot de hoofdlijnen van de ruimtelijke struktuur.
Tot die hoofdlijnen behoort zijns inziens stellig de ontwikkeling
van een nieuw centrum van de tuinbouw onder glas, doch dit
betekent zó'n ingreep in de ruimtelijke struktuur van het lande
lijke gebied, dat de overheid het recht heeft de lokalisering van
zo'n centrum door middel van planologische maatregelen te be
ïnvloeden.
De maatregelen, die de overheid tot dusverre heeft genomen
om de vestiging en ontwikkeling van tuinbouwcentra te beïnvloe
den, zijn voornamelijk negatief en komen neer op „kassenbouw-
verboden" voor bepaalde delen van het platteland. Hij pleitte voor
een positiever aanpak, waarbij in onderling overleg tussen land
en tuinbouw en planologen wordt bepaald, waar de tuinbouw ont
wikkeld moet worden.
DE PRAKTIJK
WILT IJ IETS WETEN??
delen van Nederland, waar de alge
mene omstandigheden zeer gunstig
zijn, en waar de streekstruktuur uit
stekend is.
RUILVERKAVELING
Een algemene richtlijn voor het
opbouwen van de streekstruktuur is
naar zijn mening niet te geven: in
het ene gebied zal een heel ander
beleid nodig zijn dan in het andere.
Bij de ruilverkavelingen, zo meen
de hij, moet niet het aantal hectaren,
maar de toeneming van de agrari
sche produktiviteit de norm zijn.
Kijkt men naar de toegevoegde
waarde, dan is twintig hectare grond
voor intensieve tuinbouw even be
langrijk als duizend hectare land
bouwgrond. En verder is streekver-
betering niet in alle tuinbouwcentra
een kwestie van ruilverkaveling,
maar wel is verbetering daar vaak
even hard nodig als in gebieden,
waar de ruilverkaveling wel uit
gangspunt voor streekverbetering
vormt.
De direkteur van de tuinbouw, dr.
ir. G. de Bakker, hield een slot
beschouwing. Hij vergeleek daarin
van 15 miljoen tot 60 miljoen bij deze bijeenkomst met een civiele
bloemen. procedure, waarin de tuinbouw de
Drs. D. H. Franssens, sekretaris Een „positieve" wens van de heer planologische bestuursorganen aan-
van de commissie planologie van het Kemmers was: verbeter de streek- klaagt. Zichzelf bedeelde hij de rol
Landbouwschap, sprak over de pla- struktuur. Het doel van de ruimte- van rechter toe, maar hij stelde de
nologie in de praktijk. Hij had de lijke ordening, zo meende hij, zou uitspraak uit om partijen gelegen-
indruk dat velen, waaronder ook wat de tuinbouw betreft dienen te heid te geven tot een minnelijke
overheidsdiensten, de aktiviteiten zijn dat de produktie vooral ge- schikking. Zonder prealabele voor
van het Landbouwschap op planolo- schiedt op gezonde bedrijven, in die waarden,
gisch gebied niet van ganser harte
aanvaarden. In het kader van een
moderne democratische besluitvor
ming leek het hem echter alleszins
gepast, dat de land- en tuinbouw
zijn stem hierover laat horen.
Bestemming van tuinland voor
stadsuitbreiding is niet altijd te voor
komen. In zó'n geval aanvaarden wij
een niet-agrarische bestemming, al
dus drs. Franssens, maar niet alle
gevolgen daarvan. Zo achtte hij on
aanvaardbaar de verregaande be
vriezing van het bestaande grond
gebruik, terwille van een nieuwe
maar nog niet gerealiseerde niet-
agrarische bestemming. Er zijn ge
vallen bekend van tuinders, die in
afwachting van een onteigening 20
jaar en langer hun bedrijf niet heb
ben kunnen uitbreiden.
Als planologische maatregelen, die
vooral in het westen voor de tuin
bouw een zeer grote, zo niet de
grootste bedreiging vormen, be
schouwde hij de verboden tot kas
senbouw in gebieden met agrarische
bestemming.
Die verboden zijn gegrond op over
wegingen, die volgens spreker alle
te herleiden zijn tot een „We vinden
kassen zo lelijk en we willen ze
niet." Deze beperking doet aan de
groei en ontwikkeling van de tuin
bouw onder glas op verschillende
punten afbreuk.
Wensen
Dr. W. H. Kemmers, financieel di
rekteur van het Centraal Bureau van
de Tuinbouwveilingen, formuleerde
een aantal wensen van de tuinbouw
ten aanzien van de ruimtelijke or
dening. Hij had „negatieve" en „po
sitieve" wensen en de negatieve
wens waar hij mee begon was: laat
de tuinbouw ongehinderd verder
groeien.
Dat een vrije vestiging van de tuin
bouw, in alle vormen en overal, niet
meer mogelijk is, is ook in tuin-
bouwkringen een algemeen aan
vaarde opvatting. De huidige toe
stand is dat de tuinbouw zich vrij
mag vestigen in het voor agrarische
bedrijfsuitoefening vrijgelaten ge
bied. Een voor de tuinbouw aan
vaardbare toestand, vond de heer
Kemmers behalve echter voor de
kas-tuinbouw, die deze vrijheid niet
geniet. Voor die kastuinbouw gaat
in toenemende mate gelden, dat hij
zich alleen vrij mag vestigen in spe
ciaal daartoe aangewezen gedeelten
van het voor agrarische bedrijfsuit
oefening vrijgelaten gebied.
Het gaat hierbij om het tegen el
kaar afwegen van twee belangen,
namelijk de passieve recreatie van
de stedeling en de economische ak-
tiviteit van de glastuinder. Over de
toenemende betekenis van die eco
nomische aktiviteit gaf de heer Kem
mers enige cijfers. De waarde van
onder glas geteelde groenten en fruit
steeg van 95 miljoen in 1950 tot
290 miljoen in 1960, de waarde
van onder glas geteelde bloemen van
40 miljoen in 1950 tot f 100 miljien
in 1960. De exportwaarde steeg in
die tien jaar van 75 miljoen tot
270 miljoen bij groenten en fruit,
Zaterdagmiddag is de 42-jarige
B. N. Broeks uit Zeist, bij het per fiets
oversteken van de Driebergse weg te
Zeist aangereden door een personen
auto. De heer B. is enkele uren na
het ongeluk in het ziekenhuis over
leden aan de gevolgen van een sche-
delbasisfractuur. Hij laat een echt
genote en een dochter achter.
Zaterdagmiddag is het nieuwe do
minicanenklooster „Marienweide" te
Venlo, door de provinciaal van de
congregatie, dr. E. van Waesbergen
O P uit Nijmegen ingewijd.
Het klooster staat op de plaats van
het in de oorlog verwoeste dominica
nenklooster „Trans Cedron", dat ge
deeltelijk uit 1416 dateerde.
Ten gevolge van een ernstig ver
keersongeval is de 73-jarige A. Lich
tenberg uit Arcen (L), in een zieken
huis te Venlo overleden. De heer Lich
tenberg fietste op een weg, die leidt
naar de Duitse grens, toen hij door
een bromfietser werd aangereden.
Zes mensen zijn omgekomen en
ongeveer twintig gewond doordat
zondagochtend een muur van de cen
trale markthallen van Havanna (Cu
ba) bezweek.
In de woning van een kluize
naar, die onlangs te Pembroke in
Wales overleed, zijn 116 violen ge
vonden, waarvan er mogelijk vier
door Stradivarius zijn vervaardigd.
Buren hadden de kluizenaar, Her
man Idle, vaak viool horen spelen,
maar zij hadden geen geloof gehecht
aan zijn verklaring, dat hij een kost
bare verzameling instrumenten be
zat.
De Zwolse vierling
negentien jaar
Vurig antwoord op belastingaanslag
Een grote brand heeft zaterdag de
„1001"-plasticfabriek te Someren ge
heel vernield. de in zeer grote
hoeveelheid plastic artikelen van uit
eenlopende huishoudelijke aard vond
het vuur gretig voedsel. Een tiental
len meters hoge regen van branden
de plasticresten noopte de brand
weerkorpsen van Someren, Asten en
Eindhoven tot de uiterste waakzaam
heid voor de aangrenzende woningen.
Aan redden kon in deze omstan
digheden niet gedacht worden, zodat
de fabrieksgebouwen, waarin 80 man
nen en vrouwen werk vonden, met de
daarbij behorende kantoren en de ge
hele inboedel, waaronder een om
vangrijke voorraad grondstoffen, een
prooi werden van de vlammen. De
schade wordt geraamd op rond 2 mil
joen gulden Het bedrijf is verzekerd.
Vraag van F. J. V. Wie heeft de eerste
satelliet rond de aard gebracht, Rus
land of Amerika?
Antwoord: De eerste kunstmaan, die
gelanceerd werd, was een Russische
Spoetnik.
Onderhuurder. Mag iemand die
een vrije etage huurt van de hoofd
bewoners logé's ontvangen?, vraagt
J. A. W.
Een onderhuurder is gerechtigd
logé's te ontvangen in zijn vertrek
ken, mits hij daarbij geen overlast
bezorgt aan de hoofdbewoner.
Werkend passagier. Zou er een
mogelijkheid zijn om als werkend
passagier op een boot mee te va
ren naar Brazilië, daar een maand
te blijven en daarna weer als wer
kend passagier terug te komen,
vraagt A. G.
Het komt niet veel voor, dat een
scheepvaartmaatschappij iemand aan
neemt om als werkend passagier mee
te varen naar de andere kant van de
Oceaan. Men zit namelijk altijd met
het probleem, dat er dan op de te
rugreis als u in Brazilië een
maand wilt blijven een plaats
open is. Het beste kunt u eens inlich
tingen vragen bij een maatschappij,
die geregeld op Zuid-Amerika vaart,
b.v. de Holland-Amerikalijn n.v.,
Wilhelminakade 86, Rotterdam.
Inktvlek. Hoe krijg ik een inkt
vlek uit een terlanka broek, vraagt
mevr. Z.
U kunt de inktvlek betten met een
doekje, gedrenkt in citroensap of
een oplossing van citroenzuur. Wel
even op een onopvallend plekje
proberen of de kleur er tegen kan.
Daarna goed afnemen met lauwwarm
water. Veel succes heeft men ook wel
met een nat doekje met droge Omo.
Helpt dit alles niet, dan kunt u het
nog eens proberen met galzeep. De
vlek goed nat maken met galzeep. De
zeep aansmeren en uitsopelen.
Prepareren. Hoe moet een konij
nenvel worden geprepareerd?,
vraagt C. B. L.
U maakt een mengsel van 120
gram zout, 125 gram aluin en lost dit
op in 2 liter kokend water. Zodra
dit water koud is, voegt u er een
klein beetje zwavelzuur aan toe. Leg
het vel hier 24 uur in. Dan spant
u de huid op een raam, schaaf vlees-
en vetdelen goed af en laat de huid
drogen in de lucht. Daarna bestrooit
u de onderkant met talkpoeder en
trekt u de huid over de ronde kant
van een tafel heen en weer, zodat
hij soepel wordt.
Opleiding. Kunt u mij een of
meerdere adressen geven voor
iemand die op 35-jarige leeftijd zie-
kenverpelger als leek wil worden?,
vraagt R. J.
De opleiding als verpleger kunt u
niet als een dagschool volgen. De
vooropleiding is mulo en dan gaat u
als eerste jaars werken in een zie
kenhuis, om aldus uw opleiding te
volgen. U doet er dus goed aan bij
een R.K. ziekenhuis te gaan sollici
teren naar de functie van leerling
verpleger.
Stijfselvlekken. Ik heb stijfsel-
vlekken op mijn suède schoenen, hoe
kan ik die verwijderen?, vraagt A.
F. te S.
Borstelt u de hard geworden stijf
sel er zoveel mogelijk af met een
suède borsteltje. De overblijvende
vlekt kunt u wellicht verwijderen
met een nieuw middel voor het rei
nigen van de suède dat voor de
prijs van 2.25 bij de drogist ver
krijgbaar is.
Marokkaans leer. Hoe kan ik
een tas van Marokkaans leer schoon
houden?, vraagt A. G. S. te B.
Marokkaans leer heeft het nadeel
dat het zeer moeilijk te reinigen is
als het eenmaal vuil is omdat het
vuil diep doordringt in dit zachte
leer. In de lederhandel is een pre
paraat verkrijgbaar, dat het leer te
gelijk een beschermnd laagje geeft,
zodat nieuw vuil niet meer in het
leer kan dringen. Voor het verwij
deren van vlekken uit leer is een
speciaal leerzeep in de handel.
Adres. Kunt u mij mededelen
het adres van pater Maas in Austra
lië, aldus F. J. D. te L.
Het adres van pater Maas in
Australië kunt u aanvragen bij: C M.
L. Buiting, Room 1208-1209, 12 th
floors 41—45. King William Streeet,
Emigratie-ambtenaar: I. Teekens, As-
sistent-emigratie-amtbenaar: G. F.
Ansems.
Caletx. Wat betekent de naam
Caltex en waar komt de olie van
daan, vraagt N. A. R.
De naam Caltax is gevormd uit de
eerste lettergrepen van Californië
en Texas, omdat de Standard Oil
of Californië en de Texas Company
(Texaco) een belangengemeenschap
hebben gevormd ten behoeve van
hun verkoop in het buitenland. De
hier in Nederdland door Caltex ver
kochte olie komt voornamelijk uit
Saoedie-Arabië en de andere gebie
den om de Perzische Golf en het
daarin gelegen eiland Bahrein.
Dorothee, Elly, Rini en Han Kif-
fers, die samen de Zwolse vierling
vormen, worden dinsdag 6 februari 19
jaar, een gebeurtenis, die gepaard
pleegt te gaan met een elk jaar op
nieuw terugkerende publiciteit, sta
pels post en een stroom bezoekers.
Wat die publiciteit betreft, hoopt
de vierling, dat het deze keer voor 't
laatst zal zijn dat zij worden bena
derd door fotografen en verslagge
vers. Elly en Rini werken op een
kantoor en Dorothee is jeugdleidster.
Han, die een ulo school bezoekt, hoopt
dit jaar met succes eindexamen te
doen en wil dan graag in september
vervroegd in militaire dienst gaan.
Wat hij na zijn diensttijd zal gaan
dben weet hij nog niet.
De heer Matt Reilly uit Lanesboro, Ver. Staten, hoorde van plaatselijke
belastingambtenaren, dat hij over zijn huis met achttien kamers 600 procent
meer belasting moest betalen. Bij een nieuwe taxatie werd zijn huis van
1200 dollar op 8600 dollar gebracht. De heer Reilly werd zo woedend, dat
hij na toestemming van de brandweer zijn huis in brand stak. Het 200 jaar
oude huis werd geheel in de as gelegd. Overigens moet de heer Reilly de
belasting toch betalen, omdat deze op het vorige jaar betrekking had.
Foto: kijkt de heer Reilly trots naar de fotograaf,
In Den Haag is zaterdagmiddag
een verkeersongeluk gebeurd, dat aan
de 30-jarige Haagse binnenhuisarchi
tect W. A. van de Laar het leven
heeft gekost. De heer Van de Laar,
die een scooter bereed, werd aange
reden door een auto uit Amstelveen.
De berijder van de scooter werd met
onbekend letsel vervoerd naar de Ur-
sulakliniek in Wassenaar, waar hij
kort na aankomst is overleden.
Bij een brand aan de Van Mont-
foortlaan in Den Haag is gisteren
het schilderatelier van de kunstschil
der C. Kloos verwoest. Ten gevolge
van het omvallen van een straal-
kachel ging voor 20.000 gulden aan
schilderen, lijsten en meubels verlo
ren. De waterschade bedroeg 10.000
gulden. Ook de vier naastgelegen
zolderruimten liepen brand- en wa
terschade op.
pNKELE TIENTALLEN jaren geleden heette volksvijand no. 1, de slui-
pende dood, tering. Als om de „demon" gunstig te stemmen, werd het
vreemde woord tuberculose gemeengoed. Toen iedereen wist, dat tering en
tuberculose verschillende namen waren voor de gevreesde ziekte, werd het
Tbc, later, tot de dag van vandaag, spreken we over tb, die gelukkig door
de medische wetenschap met succes is bestreden.
Het woord kanker klinkt tegenwoordig nu deze ziekte no. 1 is geworden -
verschrikkelijk hard en ongetwijfeld zal vóór men een afdoend genees
middel of behandeling heeft ontdekt nog een mildere naam bedacht worden,
omdat de mens nu eenmaal een heilig ontzag en ingeboren afkeer heeft van
alles, waar leven mee gemoeid is. Door de alleszins verklaarbare houding
van de mens om „een straatje om te gaan" als er gevaar dreigt en de
harde waarheid te verdoezelen, ontstaat echter een nieuw probleem: „De
redeloze angst voor kanker is een ziekte geworden, die erger dreigt te
worden dan de ziekte zélf," aldus schrijft de arts A. T. Duinen in een
onlangs door het Koningin Wilhelmina Fonds uitgegeven brochure.
ze weten het ook niet", redeneert
men dan. De angst wordt er slechts
door vergroot. Men vraag zich, het
geen begrijpelijk is, niet af of er
ergens een medicus of bioloog is, die
als bij toverslag het op gegeven dag
„denkt te weten". De mensen, die
zich met het kankeronderzoek bezig
houden zijn er van overtuigd, dat
men langzaam, hopelijk eens met 'n
flink sprongetje, het raadsel zal kun
nen binnendringen.
jLIOEWEL de vorderingen van de
medische wetenschap op het ge
bied van kankeronderzoek slechts
met heel kleine stapjes gaan, toch
durft dr. Van Duinen te spreken van
een redeloze angst. Redeloze angst,
inderdaad, zegt dokter Van Duinen,
want teveel nog draagt de ziekte, die
kanker heet het merkbeeld van een
slepend, pijnlijk en langdurig ziekte
proces, waar onherroepelijk de dood
op moet volgen en dus een ziekte,
waarvoor geen kruid gewassen
schijnt.
Dat dit idee hardnekkig voort blijft
leven, schrijft de steller van de bro
chure onder andere toe aan ontak-
tische artikelen in de pers. Als een
medicus ergens ter wereld een vin
ding gedaan heeft, die op zich een
kleine bijdrage is aan de ontknoping
van dit medisch raadsel, dan wordt
niet zelden in de pers met vette kop
pen gesuggereerd, dat hét middel ge
vonden is. Blijkt achteraf, dat het
ontdekte middel of 'n bepaalde the
rapie slechts in bepaalde gevallen
opgaat en dus geen massale genezing
kan bewerken, dan vervalt 't publiek
tot grote teleurstelling. „Zie je wel,
¥N EERLIJKE en voor ieder lees-
bare taal vertelt dokter Van Dui
nen in zijn brochure hoe de zaken
er momenteel voorstaan. Leesbaar
vooral voor ieder, omdat de schrijver
er van overtuigd is, dat de angst er
ger dan de kwaal kan worden en op
de tweede plaats, omdat de vorde
ringen van de medische wereld geen
redeloze angst meer toe kunnen
staan.
In Amerika leven nu ongeveer éen
miljoen mensen, die van kanker ge
nezen zijn verklaard. Dat de dokto
ren deze mensen konden genezen, is
voornamelijk te danken aan 't feit,
dat men in Amerika goeddeels de
angst heeft overwonnen. Aan de hand
van statistieken toont de schrijver
aan, dat ook in Nederland het aantal
sterfgevallen tengevolge van kanker
aan het afnemen is, hoewel het aan
tal gevallen stijgt.
TEN VOORWAARDE ter vervul-
ling van de wens van de bevol
king blijft nog steeds: Laat uw dok
ter tijdig kunnen constateren of het
kanker is of niet. Hoewel kanker in
het beginstadium volstrekt pijnloos
kan zijn, toch kunnen bepaalde symp
tomen wyzen in de richting van kan
ker. Slaat men geen angst op deze
symptomen uit redeloze angst
en geeft men de arts geen kans, dan
is de belangrijkste voorwaarde, die
de schrijver op grond van de stand
van zaken, wel moet stellen, verlo
ren. Indien men tijdig een kanker
gezwel kan ontdekken goedaardig
of kwaadaardig (uitzaaiende cellen)
dan staan de medicus verschillen
de middelen ten dienste om de ziek-
tehaard aan te vatten.
De doeltreffendheid van de bestra
ling is de laatste tijd met grote spron
gen vooruit gegaan, geneesmiddelen
zijn gevonden, die levenskansen ver
beteren, en indien men er tijdig bij
is, dan biedt een chirurgische ingreep
bij kwaadaardige gezwellen grotere
levenskansen. Tenslotte de methode
van registratie, waarbij men van een
groot aantal patiënten, die aan de-,
zelfde soort kanker lijden uitvoerig
hun levensomstandigheden nagaat
en deze onderzoekt op punten van
overeenkomst.
jyiEN DIENT evenwel te bedenken,
dat men zich niet door angst
moet laten misleiden zich voor een
onderzoek te melden. Wat dan wel
oorzaak zou kunnen zijn, dat men
zich gaat melden op het spreekuur
van de huisarts? Dr. v. Duinen somt
enkele voorbeelden op: acht slaan
op elke verdikking in de huid, die
groeit of gaat zweren, op elke knob
bel in de borst, elk abnormaal bloed
verlies, elke heesheid of hoest, die
niet binnen enkele weken over is,
elke aanhoudende slechte spijsverte
ring, moeilijkheden bij het slikken en
na het 40ste jaar optredende veran
dering in de stoelgang.
Met cijfers kan de schrijver,
wiens werk wij kunnen aanbevelen,
alleen al om een nuchtere kijk zon
der onredelijke vrees te krijgen, aan
tonen, dat in Nederland reeds dui
zenden mannen en vrouwen leven
en werken, die zelf niet weten, dat
ze genezen zijn van kanker, omdat
zij „argeloos" naar hun huisarts gin
gen.
Hadden zij ook die redeloze angst
gehad?
De brochure, waaraan wij hier
enige gegevens ontlenen, is
behalve bij de Landelijke Or
ganisatie voor de Kankerbe
strijding, De Lairessestraat 33
te Amsterdam (een briefje met
ingesloten 0.38 aan postze
gels is voldoende), thans ook
voor 0.30 verkrijgbaar bij de
boekhandel.
