Bijzondere jeugdzorg en gezinswerk vragen
aandacht voor werk door rapport
Historisch gegroeide problemen niet
verholpen door verhuizing
Uitslaande brand op Oude Vest in
woning van prof. Van Traa
HONDS
Morgenochtend acht uur: een nieuwe
verbinding met Leiden Zuid-west
Burgerlijke Stand
De Nederlandse taal in het buitenland
niet stiefmoederlijk bedeeld
WOENSDAG 6 DECEMBER 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 6
„Als de bedden uitstaan in de kamer kun je er niet meer lopen. In
het ene bed slapen vader en moeder. In het andere bed twee meisjes van
10 en 21 jaar, met aan het voeteinde een meisje van 14. In een hokje, waar
ook een fiets, een trapleer en een vuilnisbak een plaatsje vinden, slapen
twee jongens van 16 en 12 jaar op losse matrassen op de kale grond. In
de keuken slaapt een jongen van 13 jaar." Het bijzonder jeugdwerk en
-maatschappelijk gezinswerk in Leiden, van alle richtingen, kent dit geval
en vele andere gevallen. Het weet ook welke konsekwenties dergelijke
toestanden kunnen hebben en probeert hier met alle middelen iets tegen
te doen.
Bovengenoemd voorbeeld is niet omwille van de sensatie genoemd in een
rapport, dat dezer dagen is verschenen. Een rapport geeft een nuchter
beeld van de stand van zaken, zo ook dit rapport. De keiharde feiten en
cijfers dienen slechts om het uiteindelijke doel van het rapport te bereiken:
dat de bestrijding van de onmaatschappelijkheid een taak is, die geen
uitstel kan dulden en alleen in eendrachtige samenwerking met steun van
burgerij en overheid resultaten kan opleveren.
MINISTER WIL CLUBHUIZEN
NA 1963 GEEN SUBSIDIE VOOR
JEUGDHONKEN?
Omdat de ervaring van alle dag bij
de mensen van het bijzonder jeugd
werk en maatschappelijk gezinswerk
de twijfel heeft gewekt of de nood
zakelijkheid van intensief jeugdzorg-
werk in Leiden wel voldoende en
algemeen wordt ingezien, werd in
juni 1960 een werkgroep samenge
steld vanuit de Leidse Jeugd Actie
om de gegevens te verzamelen be
treffende het werk en om zo moge
lijk tot een coördinatie te komen van
de inspanningen van: Het Leidse
Volkshuis, de Katholieke Stichting
voor Bijzondere Gezins- en Jeugd
werk Clubhuis „De Spreeuwpot", de
Stichting de Jeudghaven Leiden, de
Stichting Katholiek Bijzonder Ge-
zins- en Jeugdzorg Clubhuis „De
Vroolijcke Arke", het Clubhuis „De
Sperwers", de Stichting Ned. Herv.
Jeugdzorg Leiden, Het Ankerwerk
en het Jeugdzorg werk van het Le
ger des Heils.
De werkgroep, bestaande uit
de heren A. Barendregt, ds. D.
H. Gijsbers, pater J. D. M.
Sweerts, J. Renes, N. van Loef
en G. Steinbach, bezon zich voor
namelijk op de punten:
I. Waarom is het jeugdzorgwerk
vanuit de clubhuizen in onze
stad noodzakelijk?
2. Waarom is de ontwikkeling
van „jeugd van de straat"
naar volksontwikkeling en
maatschappelijk gezinswerk
gewenst?
3. Waarom moet in de nieuwe
stadswijken activiteit ont
plooid worden en is er in die
wijken de noodzakelijke ruim
te?
4. Waarom subsidie verbetering
noodzakelijk?
5. Waarom coördinatie?
PROBLEEM HISTORISCH
GEGROEp
Bij de historische schets van het
probleem, waar het werk van bo
vengenoemde .lichtingen zich op
concentreert, wordt gesteld, dat voor
een normale ontwikkeling van gezin
en persoon, voorwaarden nodig zijn,
welke kansen bieden tot ontplooiing
in individuele en sociale zin.
Goede huisvesting, goede werkgele
genheid en recreatiemogelijkheden
zijn deze voorwaarden. Het zal een
ieder bekend zijn, dat het hieraan in
Leiden, voorai ten tijde van de op
komende industrialisatie in de laken
nijverheid, wel eens geschort heeft.
Dat er zeer velen zijn, die van die
tijd een geestelijke en materiële er
fenis hebben overgehouden, weet
iedereen en deze kennis mag nimmer
tot een verwijt leiden. Slechts een
reden om iets te doen of minstens
begrip en medewerking te tonen.
PROBLEEM VERPLAATST
De sanering van de Leidse binnen
stad en de bouw van nieuwe arbei
derswijken hebben in het probleem
geen uitkomst kunnen b-engen. Het
probleem is slechts verplaatst naar
een ander gedeelte van de stad.
Het bijzonder jeugdwerk heeft der
halve zijn werk moeten verplaatsen.
Jeugdhonken in sous-terrains bij
gebrek aan clubhuizen werden ge
vestigd.
Het bijzonder jeugdwerk heeft in
de loop der jaren een grote ontwik
keling meegemaakt. Zag reeds het
St. Franciscus Liefdewerk voor de
eerste wereldoorlog de jongen en het
meisje tegen de achtergrond van het
gezin, ook de andere instellingen
hebben begrepen, dat men niet komt
waar men wezen wil door enkel de
jeugd van de straat te houden. De
bijzondere jeugdzorg heeft haar
grootste kansen om te slagen door 't
volksontwikkelingswerk en het bij
zonder maatschappelijk werk. De
ene instelling is verder gekomen dan
de andere en de werkgroep, die het
rapport heeft samengesteld, consta
teert verheugd, dat er, met respect
voor ieders levensbeschouwelijke
richting, samengewerkt v. ordt en ge
stimuleerd. Het rapport is er een be
wijs van.
VóóR 1 SEPTEMBER 1963
Een gezamenlijk probleem van de
stichtingen is thans, dat de staatsse
cretaris van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft medegedeeld,
dat. hij de jeugdhonken in sous-ter
rains als dependances van de be
staande oude clubhuizen tot 1 sep
tember 1963 voor subsidie in aanmer
king wil brengen. De minister riet
jeugdhuizen, gebouwd en ingericht
volgens bepaalde eisen, als een nood
zaak om het werk ean de stichtin
gen succesvol te laten zijn. In de
nieuwe wijken zullen dus nieuwe
clubhuizen moeten verrijzen. Onder
dwang van de gestelde datum zijn de
stichtingen gaan onderzoeken, in
welke wijken zij ieder afzonderlijk
direct behoefte hebben aan 'n club
huis. Men heeft contact opgenomen
met de stedebouwkundige afdeling
van de dienst van gemeentewerken
en van gemeentewege is men thans
doordrongen van de noodzaak bij de
constructie van nieuwe wijken, plaats
te reserveren voor clubhuizen van
de stichtingen.
SUBSIDIEBELEID
Clubhuizen stampt men echter niet
zomaar uit de grond en al staan de
jeugdhuizen: de exploitatie baart
met het oog op het huidige subsidie
beleid ernstige zorgen. Naast 40 pet.
subsidie van het Rijk in de kosten,
draagt de gemeente 27y? pet. bij.
Ongeveer 30 pet. van de kosten moet
gedragen worden door particulieren
en dit is te hoog gebleken. Reeds in
1957 werd door b. en w. van Leiden
aan de Leidse raad voorgesteld het
subsidiepercentage in 3 jaar op te
voeren tot 35 pet. De bestedingsbe
perking en andere financiële moei
lijkheden zijn oorzaken geweest, dat
dit voornemen tot nu toe niet is ge
realiseerd. In het rapport komt men
tot de conclusie, dat 35 pet. subsidie
door de gemeente geen luxe, doch
noodzaak is om het systeem van
clubhuizen, waar n.en naar toe moet,
goed te laten functioneren. Gezien
de urgentie van het bijzonder jeugd
werk in de nieuwe wijken van Lei
den, die nuchter wordt aangetoond,
wordt met klem gewezen op een zo
spoedig mogelijk tot 35 pet. verhoog
de bijdrage door de gemeente. Slechts
dan zal het mogelijk zijn de gezin
nen en de jeugd, die door sanering
van de oude wijken verplaatst wor
den, voldoende en efficiënt maat
schappelijk te begeleiden.
LEIDSE UNIVERSITEIT
Bij onderscheiden besluiten van
Curatoren der Rijksuniversiteit te
Leiden zijn:
W. T. Daems, wetenschappelijk
ambtenaar le klasse in tijdelijke
dienst bij de electronenmicroscopie,
voor het tijdvak van 1 december
1961 tot 1 december 1962, weder
om in deze funktie benoemd;
K. Haagsma, benoemd tot weten
schappelijk ambtenaar in tijdelijke
dienst bij de geologie;
Mr. R. A. V. baron van Haersolte,
benoemd tot wetenschappelijk hoofd
ambtenaar A in tijdelijke dienst bij
de faculteit der rechtsgeleerdheid;
Dr. P. G. van der Nat, wetenschap
pelijk ambtenaar in tijdelijke dienst
bij de faculteit der rechtsgeleerd
heid, benoemd tot wetenschappelijk
hoofdambtenaar in vaste dienst;
Dr. J. P. Persijn, wetenschappe
lijk ambtenaar le klasse in tijdelijke
dienst bij de electronenmicroscopie,
wederom in deze funktie benoemd;
G. L. Smit. hoofdassistent bij de
microbiologie, benoemd tot weten
schappelijk ambtenaar le klasse in
tijdelijke dienst;
H. Smit. wetenschappelijk ambte
naar in tijdelijke dienst bij de expe
rimentele zoölogie, benoemd tot we
tenschappelijk ambtenaar in vaste
dienst;
Dr. J. Snijder, wetenschappelijk
ambtenaar in tijdelijke dienst bij de
pathologie, voor het tijdvak van 1
november 1961 tot 1 november 1962
wederom in deze funktie benoemd;
G. L. Spoek, wetenschappelijk amb
tenaar le klasse in tijdelijke dienst
bij de experimentele zoölogie, be
noemd tot wetenschappelijk ambte
naar le klasse in vaste dienst;
J. Tromp, wetenschappelijk amb
tenaar in tijdelijke dienst bij de bo
tanie, benoemd tot wetenschappelijk
ambtenaar in vaste dienst.
Hedenmorgen te elf uur is een kor
te maar felle brand uitgebroken in
een kamer op de eerste verdieping
van de woning van prof, dr, C. P.
van Traa, buitengewoon hoogleraar
in de economie aan de Leidse uni
versiteit. Reeds drie minuten na de
melding bestreed de Leidse brand
weer de vuurhaard op de eerste ver
dieping van de woning, Oude Vest
19, met groot materiaalBinnen twin
tig minuten kon het commando
„brand meester" gegeven worden.
De oorzaak van de brand is een
kachel, waarvan de afvoer door een
houten schot liep. De inboedel van
de kamer, waarin de kachel stond,
ging geheel verloren. Het vuur had
zich in enkele minuten ook een weg
gevreten naar de zolder. De houten
kapconstructie is zwaar aangetast en
moet gestut worden om instorting te
voorkomen. De beneden gelegen ver
dieping ondervond grote waterscha
de, omdat de brandweer door de gro
te hitte de brand niet met nevel kon
bestrijden. De bibliotheek van pro
fessor Van Traa en een verzameling
kostbaar antiek is door hulpvaardige
bewoonsters van het achter de Ou
de Vest gelegen hofje overgebracht
naar het Hof van Zessen, waaraan
het pand grenst. De schade bedraagt
naar voorlopige schatting, enkele dui
zenden guldens, die door de verze
kering worden gedekt.
De oorzaak van de brand, de ka
chel, brandde nog, toen 't vuur reeds
bedwongen was door de brandweer.
Door de grote rookontwikkeling
moest men met persluchtapparaten
werken.
(Foto: „De Leidsche Courant")
Een buitengewone bijtlustige hond
heeft gistermorgen van elf tot twaalf
uur in een winkel in de Breestraat
een ware terreur uitgeoefend. Het
beest was onverwacht de winkel bin
nengedrongen en na een poging van
het personeel om hem met een zacht
lijntje naar buiten te krijgen, onder
een kast gekropen, waar hij bij elke
toenadering zijn tanden liet zie. De
politie werd erbij geroepen, maar
zelfs met tweeën slaagden zij er niet
in de hond onder de kast vandaan te
krijgen. Ook worst en vriendelijke
woorden mochten niet helpen. Tegen
twaalf uur gelukte het 't beest even
onder controle te krijgen, waarna een
inderhaast gewaarschuwde veearts
een kalmerende injectie toediende.
Het dier is hierop naar het asiel ge
bracht.
OPROEP OUD-LEDEN VAN
HET S.F.L.
9 Januari 1962 zal er een reünie
plaats vinden bij gelegenheid van het
25-jarig leidsterjubileum van mej.
T. v. d. Linden.
Willen alle vroegere bezoekers van
het S.F.L., met name de Vrienden
van St. Franciscus (19361942), de
Ridders (1942-1952) en die de Sloyd-
cursussen (19351943) volgden hun
huidige adres zo spoedig mogelijk op
geven bij de Burchtvrouwe: mej. A.
Righart van Gelder, 3 Octoberstraat
5a, Leiden.
Geboren: Paul zn van W. de Vries
en M. S. van Reenen; Wouter Jan
zn van W. J. Banning en C. Kriek;
Willem Simon zn van W. S. Corsel
en M. Zwitser; Paulus zn van J.
Zwaan en C. Kikkert; Maria dr van
P. Burger jon en M. Zaalberg, Mej
Lieng dr van K. H. Teng en G. N. I.
Han; Cornelia Henrina dr van P.
Paauw en J. Driebergen.
Overleden: J. Zwaan, 57 jr, man.
Vijftien jaar geëist tegen
72-jarige moordenaar
Een gevangenisstraf van vijftien
jaar met aftrek heeft de officier van
justitie bij de rechtbank in Amster
dam vanochtend geëist tegen de 72-
jarige gepensioneerde kapperspa
troon G. A. de G. uit Amsterdam,
die op 24 maart j.L in zijn woning
aan de Bonairestraat eerst zijn 73-
jarige vrouw wurgde en later zijn
41-jarige debiele zoon bij thuiskomst
achttien hamerslagen toebracht en
eveneens wurgde. De officier van ju
stitie, mr. W. K. oaron van Dedem,
die van mening was dat de door de
psychiaters volledig toerekenbaar
verklaarde verdachte de dubbele
moord na kalm beraad en rustig
overleg heeft uitgevoerd, achtte in
beide gevallen moord bewezen. Een
le\ enslange gevangenisstraf achtte
hii gerechtvaardigd, doch Je leeftijd
van de man en het feit, dat hij nog
nooit met de strafrechter in aanra
king is geweest, weerhielden hem
van het uitsprek n van deze eis.
Om acht uur morgenochtend wor
den de automatische bomen van He-
renstraat-Zoeterwoudseweg en Tel-
derskade - Rijn- en Schiekade aange
sloten. Er zal geen plechtig vertoon
zijn. Reeds eerder hebben wij aan
gekondigd, dat 7 december de feeste
lijke datum voor de zuid-westers zal
zijn. Ongetwijfeld heeft de St. Nico-
laasdrukte bewoners en winkeliers
van dit evenement afgeleid. Anders
zou een feestelijke ontsluiting zeker
in de lijn van de verwachting gelegen
hebben.
Hoewel de automatische beveiliging
van de Herenstraat de meest gewen
ste van de twee AHOB's is, is die van
de Telderskade interessanter, omdat
zij een geheel nieuwe verbinding
biedt van Zuid-west met het centrum.
Door de tamelijk geïsoleerde ligging
van Rijn- en Schiekade en Jan van
Goyenkade, zal van deze verbinding
waarschijnlijk nog niet zo'n uitge
breid gebruik worden gemaakt. Ver
breding van de verbinding naar He
renstraat, opgenomen in het nieuwe
wegenschema, zal het gebruik van
deze spoorwegovergang vermeerde
ren.
De foto geeft een kjjk op de spoor
wegovergang aan de zijde van de
Rijn- en Schiekade, op de achter
grond huizen aan Telderskade en
Hoflaan.
(Foto: De Leidse Courant)
NEDERLANDERS moe-
in den vreemde altijd
erop bedacht zijn, dat zij
met de Nederlandse taal
geen steek verder komen.
Een buitenlander zal door
gaans zeer voorkomend
zijn tegenover u, als u
maar zo vriendelijk wilt
zijn, zijn taal te spreken.
Dit is over het algemeen
onze en ook uw indruk.
Dat deze mening evenwel
voorbijgaat aan bepaalde
feiten is ons duidelijk ge
worden, toen wij een der
laatste nummers van „Het
Katholieke Schoolblad",
orgaan van het Katholie
ke Onderwij zersverbond,
onder ogen kregen.
Wij lazen onder de kop
„Nederlanders voor bui
tenlanders", dat er overal
ter wereld pioniers zijn, die
veohten voor de Neder
landse beschaving. Met een
Vlaamse professor als gids
werd in het blad een inte-
Neerlandistiek in
overvloed op lectoraten
ressante wereldreis ge
maakt naar de verschillen
de wereldsteden, waar Ne
derlandse les wordt gege
ven.
DIJNA tien jaar geleden
reeds werd te Madrid
een Nederlands lectoraat
opgericht. Om onze taal te
leren kan men overigens
nog aan een andere Spaan
se universiteit terecht, nl.
die van Barcelona. In Ita
lië zijn maar liefst vier
Nederlandse lectoraten ge
vestigd. Zwitserland en
Oostenrijk bezitten ieder
één Nederlands rectoraat.
Een Zwitserse hoogleraar
raadt zelfs de studie van
onze taal sterk aan en ver
taalde inmiddels enkele
boeken van Huizinga in het
Duits (om deze dan door
zijn studenten weer in het
Nederlands te laten om
zetten, veronderstellen
.we).
Ook in Oost-Duitsland en
Tsjecho-Slowakije zijn in
stituten, waar men Neder
lands kan leren. In Polen is
een lectoraat te Warschau
en het lectoraat in Mos
kou wil men zelfs verhef
fen tot professoraat. Scan
dinavië houdt zich even
eens opvallend veel met
het Nederlands bezig. In
Finland voorziet de uni
versiteit van Helsinki hier
in, in Oslo geeft men
avondcursussen, in Zweden
wordt op vier verschillen
de universiteiten Neerlan
distiek bedreven. In Ko
penhagen moet men voor
het Nederlands Kopenha
gen en Aarhus bezoeken.
PiE opsomming in het
Schoolblad gaat verder
met belangrijke centra van
de Nederlandse taalstudie
in Groot Brittannië, de
Ver. Stalen, Japan, Aus
tralië, Zuid-Afrika en Kon
go, om nog maar niet te
spreken van West-Duits-
land en Frankrijk. Mét het
Schoolblad zijn we er
thans inderdaad van over
tuigd geraakt, det er in
het buitenland wel degelijk
intcrersse bestaat voor on
ze Nederlandse taal.
