HONGARIJE
NOG STEEDS
ROERIG
jy?
ül
hH
DE WILDE WELDOENER I as
VIJF JAAR NA DE OPSTAND IS
Wie uwer trok nog geen profijt
van verkorte arbeidstijd?
fS
DINSDAG 5 DECEMBER 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA S
as—as
Spanning aan de
waterkant
Deense tanker
uit de brand
Na een urenlange strijd (van gis-
terochtend half tien) is de Amster
damse brandweer er gistermiddag
om vijf uur in geslaagd de brand in
de machinekamer van de Deense
tanker „Aslaug Torm", die bij de
NDSM in Amsterdam in dok ligt,
onder controle te krijgen. *Van de
ze brand maakten we gisteren reeds
melding.
Om vier uur was een uiterst kri
tieke situatie ontstaan, doordat een
bunker met 60.000 liter olie, vlak
bij het vuur dreigte te ontploffen.
Alle mensen kregen opdracht het
schip te verlaten. De brandweer be
sloot toen drie gaten te branden in
het voorschip, zodat men het vuur
van een andere kant kon bestrijden.
De enorme hoeveelheden schuim die
men via deze gaten op de vuurhaard
spoot, hadden het gewenste resultaat.
„BLUE SCOUT" GELANCEERD
EN TERUGGEKEERD
De Verenigde Staten hebben maan
dag van de raketbasis van Point Ar-
guello in Californië een „Blue
Scout"-rakat gelanceerd met een
capsule van dertien kilogram met
instrumenten voor het meten van
straling.
De vier trappen van de dertien
meter lange raket hebben goed ge
werkt, zodat men aanneemt dat de
capsule veertigduizend kilometer
ver de ruimte is binnengedrongen, -
zoals de bedoeling was -, voordat de
val naar de aarde begon.
ZAL RUIMTEVAART-AMERIKAAN
DIT JAAR DE LUCHT IN GAAN?
De Amerikaan John Glenn, die
benoemd is tot de eerste Amerikaan
se ruimtevaarder, heeft zich maan
dag gevestigd in het verblijf, dat be
stemd is voor de voorbereiding van
Kosmonauten op hun tocht in het
heelal. Volgens waarnemers zou dit
een aanwijzing zijn dat men ernstig
van plan is nog voor het einde van
dit jaar een bemande raket te lance
ren. Officieel is tot nog toe ver
klaard, dat men eerst de gegevens
van de ruimtetocht met de chimpan
see Enos wil bestuderen, alvorens
een datum voor een bemande lance
ring in de ruimte te bepalen.
'T VALT NIET MEE IN NIEUW
GUINEE: MENINGSUITING NOG
AANFLUITING
De correspondent van de „Nw.-
Guinea Koerier" te Sorong berichtte
aan zijn blad een en ander over ver
kiezingen voor een streekraad te
Radja Ampat. Hij maakt daarbij ge
wag van vergaderingen in verband
met deze verkiezing.
Op een dezer vergaderingen toonde
het lid van de Nieuw-Guinea-Raad
de heer Arfan de nieuwe vlag van
West-Papoea. Toen hierbij een der
aanwezigen niet zijn volle sympathie
voor deze vlag betuigde stond een
woedende heer Arfan op om verwij
dering van de reker te eisen, waar
aan het publiek onmiddellijk kracht
dadig gehoor gaf.
„Nadat", aldus de correspondent,
„de orde hersteld was, stond het
hoofd van plaatselijk bestuur, de
heer Veldkamp, voor de moeilijke op
gave, in deze sfeer te pleiten voor de
vrijheid van meningsuiting".
Het parlementslid sir Anthony
Hurd heeft aan de president van de
Board of Trade gevraagd tot welke
omvang naar zijn verwachting het
totale aanbod van boter op de Engel
se markt in de zes maanden tot en
met 31 maart 1962 beperkt zal blij
ven: welke hoeveelheden elk van de
betrokken exportlanden- zal leveren
en welk anti-dumping recht er op
Op Russische
bajonetten,
veiligheidspolitie
en terreur
handhaaft
Radar zich
(van onze speciale verslaggever)
Boedapest (P P) - Lege winkels, armoede en terreur, dat zijn de
drie pijlers waarop het communistische regiem zich vijf jaar na de
Hongaarse opstand van 1956 weet te handhaven. De Hongaren zijn
over het algemeen een bijzonder vrijheidslievend volk. Dit is trou
wens wel gebleken uit de moed waarmede zij een hopeloze strijd
aanbonden met hun onderdrukkers, een strijd die tot nu toe geen
enkel ander sowjetsatellietvolk aanck rfde. In weerwil van alle ter
reurmaatregelen die na de revolutie worden genomen, is het Hon
gaarse volk nog ongebroken en het is duidelijk dat men beslist niet
bij de pakken is gaan neerzitten.
Toestand verslechtert inet de dag
HET IS het bekende beeld dat
wij hier zien, het beeld zoals dat
in vrijwel alle onder cummunlstd-
sche regiem staande staten is Le
ge of schaars voorziene winkels, naar
westerse begrippen zeer eenvoudig
geklede burgers, schrijnende armoe
de en een duidelijk gemis aan end-
ge welstand.
Maar de Hongaar berust niet. Hij
heeft zijn trots en zelfrespekt be
houden, blijft èen typische individu
alist en steekt in veel gevallen zijn
mening niet onder stoelen of ban
ken, hetgeen trouwens een verkla
ring is voor de vele arrestaties en
deportaties die ook nu nog met de
regelmaat van een klok plaatsvin
den, doch die blijkbaar niets uitha
len,' neen, zelfs de gemoederen nog
meer verhitten.
Ofschoon de eerste minister Ja
nos Kadar sinds de oktoberre
volutie van 1956 geprobeerd
heeft het onderdrukkende karak
ter van zijn communistische re
giem te verbergen door de ma
teriële toestanden met kunst en
vliegwerk te verbeteren, is er
toch de laatste jaren sprake van
een aanzienlijke verslechtering
van de ekonomieche situatie.
Rode rijkdom.
GEDURENDE het jaar na de op
stand kreeg Hongarije van de an
dere landen van het sowjetblok eco
nomische hulp in de vorm van le
ningen tot e>en bedrag van
1.000.000.000 gulden en hiermede
slaagde men er in de levensstan
daard enigszins te verhogen.
Op grond van deze hulp mochten
de lonen stijgen, de produktie van
consumptiegoederen nam toe, zo
dat men wat in de winkels kon krij
gen en er ontstond naar commu
nistische begrippen een „welvaarts
staat", die natuurlijk niet te verge
lijken is met de welvaart, zoals wij
die in het westen kennen. Deze wel
vaart van Hongarije was echter op
moeras gebouwd, want de grote le
ningen moesten worden terugbe
taald.
Sint.3 het midden van dit jaar
zijn er tekenen die er op wijzen,
dat de situatie ernstig ver
slechterd is. Voedseltekorten,
prijsstijgingen op elk terrein
en wait al niet meer prikkelen
het Hongaarde volk.
Mislukte collectivisering.
DE OORZAAK van de malaise
kan worden teruggebracht tot een
nieuwe poging van de regering Ka-
dar het land te kollekti viseren,
waarmede reeds in 1959 een begin
werd gemaakt. Het ontnemen van
eigen initiatief, het iedereen tot een
slecht betaalde knecht maken, heeft
tot een aanzienlijke daling van de
produktiviteit geleid.
Wie we ook spreken, van vrijwel
iedere mond horen we dat de be
volking niet van ganser harte deel
neemt aan de plannen, welke nodig
rijn om de economie te doen her
leven. Gezien de gelijkschakeling
en de dwang, werken de Honga
ren niert zo hard als ze zouden kun-
Ruesisohe tanks smoorden de
spontane opstand van 1958 in
bloed en sloegen, tegen alle an
dersluidende beloften in,
Hongaren opnieuw in ijzeren
boeien.
Tevergeefs roept de regering Ka
der, dat de arbeidsdiscipline ver
scherpt en de produktieschema's op
gevoerd moeten worden. Zij liet de
lonen bevriezen, lonen die overi
gens toch ail niet hoog waren, en
liet de consumptiegoederen rantsoe
neren.
Maar de Hongaren vertrouwen het
niet. Zij geloven niet, dat de rege
ring hen welvaart kan bezorgen
dat hun wezenlijke belangen behar
tigd worden. Zij zien slechts de
dwang en de terreur. Janos Kadar
heeft verzuimd rijn volk met rede
lijke argumenten te overtuigen.
Overal beroering.
DAT HET WERKELIJK niet zo
best gaait in Hongarije, wordt uit on
verdachte bron getuigd door de pu-
blikaties in het communistische par
tijblad „Tarsadalmi Szemle", dat
meedeelt dat er enige beroering is
over de lonen, weerstand tegen het
opvoeren van de arbeidsnormen en
een verslapping van de arbeidsdis
cipline. De direkties van enige fa
brieken, waaronder een grote fabriek
voor precisie-instrumenten te Eger,
hebben botweg geweigerd dwin
gende maatregelen aan .1 t perso
neel op te leggen om de produktie
schema's op te voeren op grond
vam het feit, dat hun personeel
„niet harder kan werken dan. het
reeds doet".
De regering vond hier wait op en
wel door de bedrijfschefs per
soonlijk verantwoordelijk te stel
len voor de uitvoering van de
jaarlijkse of zesmaamdelijkse
produktieplannen. Het enige re
sultaat was, dat de ontevre
denheid ernstig toeneemt, dat
er nu en dan sprake is vam
openlijk verzet tegen de rege
ring.
Overigens blijft <üt verzet niet be
perkt tot de industrie. Een groot
Bij officiële gelegenheden
monstreren de mannen van de
arbeidsmalitie. Kleine groepen
zwaar gewapende communisti
sche arbeiders, die Kadar moe
ten helpen het volk onder de
duim te houden.
probleem voor de regering vormt
nog steeds de collektivisering van
de boerderijen. Volgens Tarsadalmi
Szemle neemt het verzet tegen de
coöperatieve boerderijen toe.
korte tijd moesten meer dan 700
personen wettelijk worden vervolgd.
Het partijblad schrijft, dat er sta
tistisch gezien van regeringswege op
deze wijze in elk vierde dorp van
het land een persoon moeet worden
vervolgd.
50.000 jonge mensen verdwenen.
DE MANIER waarop het commu
nisme de welvaart van een volk be
vordert, wordt hier in Hongarije
wel duidelijk gedemonstreerd. Vele
tienduizenden zuchten in concentra
tiekampen of werden naar de sow-
jet-unie gedeporteerd. Na de op
stand verdwenen 20.000 hoofdzakelijk
jonge mensen in de kampen en
gingen er 30.000 zonder vorm vam
proces naar Rusland.
De veiligheidspolitie heeft het
recht zonder uitleg Iemand te
arresteren, zonxler vorm van
proces te veroordelen, zelfs tot
de doodstraf. Kadar ziet de
kerk in welke vorm ook als een
vam zijn ergste vijanden en hij
laat niet na, deze fel te vervol
gen. De veiligheidspolitie, be
staande uithet bekende type
mensen, staat hem hierbij trouw
terzijde. Natuurlijk mag er een
schijn vertoning die „kerk" heet,
blijven bestaan.
Politie leWt kerk
KORT GELEDEN nog verklaarde
mgr. Bartalan Badulik, bisschop
van Veszprem, Mijn dlotv-e.» wordt
geheel geleid door een 29-jarige
man van de veiligheidspolitie en i
niet door mij".
Leden van de militie patrouille
ren gemotoriseerd door de stra
ten en rapporteren elk Incident,
hoe klein ook.
Naast de enkele kerkelijke leiders
die op deze wijze in „funktie" mo
gen blijven, zijn er velen die zich
tegen deze schijnvertoning hebben
gekeerd en die daardoor tot vijan
den van de staat worden gerekend,
met alle gevolgen van dien. Men
vindt ze onder katholieken en pro
testanten, ze zuchten in kampen, of
gevangenissen of werden gelikwi-
deerd. Zij kregen geen open en eer
lijk proces, alles vond plaats achter
gesloten deuren, want het regime
kan geen eerlijk proces riskeren.
Veroordelingen vielen onder von
nissen als samenzwering tegen de
staat, homo-sexualiteit, verraad :-n
wat al niet meer.
Het schijnproces tegen kardinaal
Mlndszenty ligt hier nog vers in
het geheugen. In de laatste paar
maanden werden niet minder dan
700 geestelijken gearresteerd, waar
van ongeveer 200 alleen al in Boe
dapest. Onder hen bevonden zich
diverse personen die bekend ston
den als bij uitstek goede mensen,
zoals Xavier Szunayogh, die zich
speciaal het lot van kinderen aan
trok, en de gravin Marietta Bol-
De namen lekken uit.
BUITEN kardinaal Mindszenty
en zijn plaatsvervanger aartsbis
schop Groaz, die veroordeeld werd
tot 15 jaar gevangenis en kortgele
den stierf, zijn er nog velo ande
ren die alom geacht en bekend wa
ren en die veroordeeld werden. We
noemen slechts mgr. Moozlényl die
naar een concentratiekamp werd ge
stuurd, nadat hij tot vicarus-capitu-
lair van Strigonia was benoemd.
Voorts de bisschop van Vac., mgr.
Jozef Petery, waarvan men fluistert
dat hij stierf onder huisarrest. Lajos
Ordass, leider van de Lutherse kerk
in Hongarije werd op beschuldiging
van zwarte handel tot twee jaar
gevangenisstraf veroordeeld, ter
wijl een andere protestants leider,
Lajos Gulyas, werd geëxecuteerd.
Dr. Schwartz-Eggenhofer, aposto
lisch vicarus van Esztergovn, werd
door de veiligheidspolitie gepres
teerd en op afschuwelijke wijze ge
folterd, waarna hij als een wrak in
een inrichting moest worden opge-
zouden we kunnen doorgaan.
Onprettig voor het regime-Radar
lekken al deze gevallen uit en irri
teren ze hot Hongaarse volk in he
vige mate.
riet v«mi k bezien of Janos Ka
dar de rust in zijn land zal
ku.«*jn blijven handhaven. Ten
slotte zijn er grenzen aan het
menselijk uithoudingsvermogen!
KRITIEKE TOESTAND BIJ
MEPPEL DOOR REGENVAL
boter van de republiek Ierland ge- veranties van 212.000 metrieke ton Polen 4.000; Zuid-Afrika 1.000;
heven zal worden, welk land sub- inhoudt, die als volgt pver de ver- Frankrijk 1.500; Noorwegen 1.900;
sidieert. schillende landen verdeeld zijn: Ne- Zweden 4.000 en andere landen 2.000
De minister van staat van de Board derland 8.000 metrieke ton; Australië metrieke ton. Het anti-dumping
of Trade, Sir Keith Joseph, deelde 42.000; Nieuw Zeeland 91.000; Repu- recht, dat geheven wordt op boter
in een schriftelijk antwoord mede, bliek Ierland 4.000; Argentinië 5.000; van de Republiek Ierland bedraagt van gisteren en de aanwakkerende
Als gevolg van de zware regenval
dat de getroffen regeling totale le- Denemarken 43.000; Finland 5.000; 1034 pond sterling per cwt.
wind is het water rondom Meppel In 2yn memone van anlw00rd DelailhandeI in textiel en
thans zo hoog gestegen, dat de toe- heeft minister Veldkamp van sociale meubelen
stand kritiek wordt genoemd. Werd me(^egedeeld, dat voor ruim Glazenwassersbedriif
360.000 werknemers met nieuwjaar IiStI}1 i
zaterdag by de sluis te Meppel een de werktijd met een uur per week -
waterstand van 58 cm gemeten, van- verkort zal zijn. Een verkorting met fruit gro en en
ochtend bleek het water te zijn ge- ^SemerS' ImÏ"® Groothandel'in' vl'e'es'('openl
JeroenJnemto/t/n nooirJot/tepuri/ltri
fohm he/penJutmii... BinuitupuL
fee, hoptook fieur... toenuith/mn~
moermddethoeken... 5
eau-
bare slachthuizen)
ËÈÊM textiel-
Grootwinkelbedrijf textiel en
woninginrichting
Handelsreizigers
Horeca
Huurauto en taxibedrijf
ttwttmlóMoptllietHivdoermiictiioo-
\Skee mme/te//
iFTiprtemopps
mummem-
mmm.WoM-
m/m!
ff
nnliclttooi hemthulottOrtPfiit!\j^
stegen tot 70 cm. twee uur korter en drie uur per week Groothandel*
Ook in de omgeving van Grams- minder werken ruim 1,2 miljoen goederen
bergen is de toestand vanochtend
uitermate kritiek geworden. Het wa- der een c.a.o. of bindende loonrege-
ter in de Vecht staat daar tot aan
de kruin van de dijken. Met man en j)e memorie van antwoord geeft
macht wordt hier gezwoegd om de voorts een opsomming van degenen, Kappersbedrijf
dyken met zandzakken te versterken. ">«t van een ver- Kraamverzorgsters
korting van de werktijd hebben ge- Kruidemersbedrijf
Duitse boeren zijn de grens overge- profiteert. Dit zijn ruim 280.000 Kuipers en haringpakkers
stoken om de Nederlanders hierbij werknemers en ze werken in de vol- Melkdetailhandel
de helpende hand te bieden. sende bed'irfstakken: Nachtveiligheidsbedrijven
Opnieuw heeft de Gelderse Vallei Rpdrjj,«t»k Nettenboetsters
Bedrutstak Aantal Oester- en mosselbedrijf
in erge mate van wateroverlast te werknemers Openbare leeszalen
kampen. Leek het er gisteren op, dat Apothekersassistenten 3.450 °rkesten
de vallei woensdagmorgen weer ge- Bakkersbedrijf 24.000 ^1"1,mvee.slactlters
heel droog zou zijn, in de afgelopen BanïetbfSerstedr^^^'.S sfhóo'nm^kbedry ven'
nacht meette de technische dienst Bedrijfsverenigingen 7.500 SJ>a2ersbedrijf
van het waterschap van de Barne- Bioscoopbedrijf 3.500 Stationsrijwielstallingen
veldse beek 31 millimeter neerslag Bouwkundige technici4.000 Toerwagennten enz
veiose oeeK dl millimeter neerslag. Brandstoffenbedrijf 7.000 Verzendgrossiers tn export-
Jslachterijen
1.500 Visconservenindustrie
Visknechten in IJmuiden
Visserij
Vlasindustrie
Wijkervpleegsters
Ziekenfondsen
Daardoor zijn opnieuw beken buiten Dag- en nieuwsblad
hun oevers getreden en landerijen journalisten
onder water gelopen. In Kootwijker-
broek staan vele wegen en weilan
den blank, evenals rondom Barne-
veld, Voorthuizen, Achterveld en
BISDOM ROTTERDAM
Stoutenburg, Hoevelaken, Zwarte- Zwembaden
geen audiëntie houden.
31.000
600
950
3.450
450
6.000
20.000
30.000
40.000
5.000
12.900
3 500
20.000
450
2700
2.000
300
700
900
800
1.600
1.650
15.000
10.000
400
4.000
550
600
450
2.700
1.300
2.800
4.800
700
broek en Terschuur.
