S)e Gcld^eSotiAcmt
O'BRIEN BESCHULDIGT FRANKRIJK
EN ENGELAND VAN TEGENWERKING
Scherpe kritiek op de
veiligheidsraad
Na de Berlijnse muur
een tankgracht?
ADENAUER
GENEZEN
Schietpartij in Elisabethstad
Weer VN-militairen
vermist
Grotewohl doet voorstellen
aan Adenauer
Brief werd in Bonn
geweigerd
MAANDAG 4 DECEMBER 1961
52ste JAARGANG N
Directeur: J F J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
Ongevraagd drukwerk
werd teruggegeven
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. 2 0935 Red 20015, 25594 Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tassen 17.30 en 19.00 a.) Giro 10.30.03 Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mnd., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
Volgens een verklaring, waarvan het Londense dagblad Obser
verzondag melding maakt, en die zaterdag in de vorm van een
communiqué aan de V.N. door O'Brien is uitgegeven, heeft het
vroegere hoofd van de Verenigde Naties in Katanga, gezegd, dat
hij ontslag uit zijn functie had gevraagd wegens door Groot-Brit-
tannië en Frankrijk op hem uitgeoefende druk.
Dr. O'Brien, die ook ontslag uit de Ierse diplomatieke dienst heeft
genomenhad dit volgens de verklaring gedaan om vrijheid van
spreken en handelen te verkrijgen. Volgens de vroegere V.N.-
functionaris had hij bij zijn pogingen om uitvoering te geven aan
de resolutie van de Veiligheidsraad, die verwijdering van buiten
landse huurlingen uit Katanga wenste, binnen en buiten de organi
satie blootgestaan aan groeiende kritiek. Deze kwam volgens hem
niet van België, doch van Groot-Britannië en Frankrijk. Indien
een van deze landen zich vrijelijk tegenstander van deze resolutie
had getoond zou zij niet zijn uitgevoerd. Dit hebben zij niet ge
daan, zij toonden zich echter wel verbitterde tegenstanders van
haar uitvoering. Nadat een aantal huurlingen in auqustus was
uitgewezen eiste de oppositie mijn heengaan, aldus O'Brien.
België de uitvoering van de door
de VN met betrekking tot Katanga
goedgekeurde resoluties hebben te
gengewerkt".
O'Brien wil vandaag naar New
York terugkeren, waar hij nog he
den of dinsdag een persconferentie
zou willen houden.
Zaterdagavond heeft hij op het
vliegveld van Boston vóór zijn ver
trek naar Cambridge, waar hij bij
een vriend verblijft, verklaard, dat
de militaire actie, die de Verenigde
Naties in een nacht van september
jl. plotseling in de Katangaanse
hoofdstad Elisabethstad zijn begonnen
en die werd uitgevoerd op zijn ini
tiatief, „had kunnen slagen".
„Het werd nu een zwakke oorlog,
die eindigde met de tussen de Ver
enigde Naties en Katanga gesloten
wapenstilstand. Doch de actie zou
geslaagd zijn, indien de Verenigde
Naties hadden doorgezet. Dit zou on
getwijfeld leed hebben veroorzaakt,
doch het was mogelijk geweest",
meende de voo.malige Ierse VN-ver-
tegenwoordiger in Elisabethstad.
VN IN VERLEGENHEID
Vernomen wordt, dat de Verenigde
Naties in verlegenheid zijn gebracht
door O'Briens verklaring inzake be
weerde Engelse tegenwerking bij de
uitvoering van VN-resoluties met be
trekking tot Katanga. O'Brien heeft
weliswaar ontslag uit de dienst der
Verenigde Naties gevraagd, doch dit
gaat eerst vrijdag a.s. in. Hij is dus
nog lid van het VN-secretariaat en
het is een voorschrift dat VN-amb-
tenaren geen particuliere verklarin
gen afleggen van het karakter als die
van O'Brien. Er is van officiële VN-
zijde nog geen commentaar op
O'Briens uitlating gegeven.
O'Brien heeft zijn tegen Engeland
en Frankrijk gerichte verklaring niet
tegenover de pers in het algemeen
afgelegd. Zij werd slechts verstrekt
aan twee Amerikaanse dagbladen, 'n
krant in Engeland en een Iers blad.
Wie ver reist kan veel verhalen
sec1^eLo°v^danf bifdeTried' punt' vreemdelingen Oost-Ber-
sectc rrensovt rgang bij de Fried- bjn kunnen binnenkomen of het weer
O'Brien leverde scherpe kritiek op
de gang van zaken in de Veiligheids
raad. Overmatig gebruik van het ve
torecht is veroordeeld, aldus O'Brien,
doch een mider bekend en niet min
der groot gevaar is, dat landen, die
in feite tegen een resolutie zijn, er
toch niet tegen stemmen. Op deze
manier wordt de organisatie verplicht
tot taken, waarvan de uitvoering
wordt tegengewerkt door belangrijkr
mogendheden. Dr. O'Brien besloot-
met te zeggen dat hij niet het eerste,
en zeker niet het belangrijkste slacht
offer van deze gang van zaken is.
Mijn voorgangers hebben zich ge
woonlijk stil gehouden, waarschijn
lijk omdat zij dit stilzwijgen in het
belang van de organisatie achtten. Ik
kan dit inzicht niet delen, doch ik
ben integendeel van mening, dat de
Verenigde Naties slechts kunnen
winnen wanneer de openbare mening,
invloed kan uitoefenen op de werke
lijke bron van vele moeilijkheden in
Kongo, aldus O'Brien.
GEEN COMMENTAAR
IN PARUS EN LONDEN
Het Franse ministerie van buiten
landse zaken heeft zondag meege
deeld „absoluut geen commentaar"
te hebben op 't aftreden van O'Brien
als hoofd van de Verenigde Naties
in Katanga en diens ontslag uit de
Ierse diplomatieke dienst. Frankrijks
houding ten aanzien van het optre
den van de Verenigde Naties in
Kongo is bekend, aldus de woord
voerder te Parijs.
Diplomatieke waarnemers in Lon
den verwachten dat O'Briens be
schuldigingen aan het adres van
Groot-Brittannië de verdachtmakin
gen, die in Afrikaanse en Aziatische
landen jegens Groot-Brittannië zijn
gehoord, nieuw leven zullen inbla
zen. Deze verdachtmakingen gingen
op een bepaald ogenblik zo ver, dat
men zei dat Groot Brittannië op de
een of andere manier iets te maken
had met de dood van secretaris-ge
neraal Hammarskjoeld.
Van Britse zijde heeft men zich
krachtig tegen dergelijke beschuldi
gingen gekeerd. In de laatste tijd
hoorde men minder kritiek op Groot-
Brlttannië's rol ten aanzien van Kon
go.
Britse leiders hebben herhaaldelijk
gezegd dat zij tegen afscheiding van
Katanga van Kongo zijn en van me
ning zijn, dat er een soort federatie
moet komen die door de Kongolezen
zelf wordt ontworpen. Een deel van
de conservatieve partij, de Britse re
geringspartij, wil echter dat Groot-
Brittannië Katanga steunt.
WITBOEK
O'Brien, die thans te Cambridge,
in de Amerikaanse staat Massachu
setts vertoeft, heeft aldaar verklaard
dat hij een boek zal schrijven, waar
in hij „Tot in bijzonderheden zal ont
hullen, hoe Engeland, Frankrijk en
richstrasse te Berlijn worden werk
zaamheden uitgevoerd, die vermoe
delijk ten doel hebben een tankgracht
aan te leggen.
Oostduitse politiemannen en bur-
AMERIKAANS PROTEST
Edith Piaf ging weer uit
zend man Oo -luitse militairen, zijn „X 'n
bezig de versperringen bij alle zeven ?e bevelhebber ,van
punten, waar de sectorgrens tussen w„, k" PT""'
0~st- en West-Berliin kan worden §en,eraa'"maJ°or Watson, bij de Rus-
overschreden, te versterken. kÏTqTï i T 0ost;Betrlijn'
kolonel Solovev, heeft geprotesteerd
De militairen betrokken hun pos- tegen „de onwettige, klaarblijkelijk
ten kort na het invallen van de duis- op belachelijke zogenaamde recht-
ternis. Het Oostduitse ministerie van vaardigingen" gebaseerde werkzaam-
binnenlandse zaken heeft verklaard heden, die zondagavond aan de Oost
dat de werkzaamheden worden uit- duitse zijde van de sectorgrens wer-
gevoerd „ter waarborging van de vei- den uitgevoerd.
ligheid". Watson verlangt van de Russische
Van Oostduitse zijde is verklaard, commandant de verzekering, dat de
dat het werk geen invloed zal heb- werkzaamheden het geallieerde en
ben op het verkeer, dat via de zeven burgerlijke verkeer tussen beide
sectorovergangen loopt. De werk- stadsdelen niet nog meer zullen be-
zaamheden zullen echter wel enige temmeren. Opgemerkt werd, dat de
tijd vergen. doorgang in de Fried richstrasse vrij
wel geheel door versperringen was
WESTERSE REACTIE afgesloten. De werkzaamheden bij de
doorgangen zijn, aldus de nota. met
Van westelijke zijde werd snel op de ernstigste bezorgdheid gadegesla-
de Oostduitse actie gereageerd. êen-
Britse, Franse en Amerikaanse mili
tairen betrokken posten bij de grens- INGESTORT
overgangen. Franse jeeps patrouil-
leerden langs de grens van de Fran- Zondagochtend is een zes meter
se sector, terwijl de Amerikanen tanS gedeelte van de ruim twee en
twee machinegeweren en een stuk een halve meter hoge grensmuur tus-
anti-tankgeschut in stelling brachten. s.^n de Franse sector van West-Ber-
De Westberlijnse politie heeft me- fijn en het oostelijke stadsgedeelte
degedeeld dat de Oost-duitsers drie ingestort.
waterkanonnen in stelling hebben ge- Naar de menig van de Westber-
bracht bij de grensovergang aan de hjnse politie is nachtvorst de oorzaak
Friedrichstrasse. Dit is het enige hiervan. „De Oostberlijnse arbeider?
zijn bij het bouwen van de muur ta-
melijk onverschillig te werk gegaan
en gebruikten weinig cement. Het is
best mogelijk, dat de instorting van
zondag maar een begin is", zo ver
klaarde de politie.
Een Amerikaanse woordvoerder chimpansee Enos heeft tweemaal om de aarde gecirkeld in een Mercury
ruimtecapsule, waarin hij was afgevuurd van Cape Canaveral. Dr. Jerry
Fineg onderzoekt de aap kort nadat deze na zijn vlucht bij de Bermuda
eilanden uit zee was opgepikt.
Bondskanselier Adenauer van
West-Duitsland is geheel genezen
van een tijdens zijn bezoek aan pre
sident Kennedy in Washington op
gelopen griep en zal dinsdag met het
kabinet zich beraden over de ko
mende parlementsdebatten over de
regeringsverklaring. Bovendien zal
het kabinet dc komende conferentie
in Parijs voorbereiden. Zaterdag zal
Adenauer in Parijs generaal De
Gaulle ontmoeten.
ZOEKT U EEN
goed Anker Horloge
voor f 30.- en 40.- of het al
lerbeste van f 200 - en f 300.-?
v. d. WATER, Haarlstraat 207
heeft het. Grote keuze in alle
prijzen en merken.
De wereldberoemde- Franse zangeres Edith Piaf is thans zover hersteld
van haar ernstige inzinking en ziekte, dat zij deze week in Parijs voor het
eerst weer bij avond is uitgegaan. Zij woonde de première bij van de film
„Spel met de waarheid" van Robert Hussein. Foto: tussen een persfotograaf
en een begeleider in betreedt de frele zangeres hier het Parijse bioscoop
theater waar de première plaats vond.
In Elizabethstad is het zaterdag tot
een gevecht gekomen tussen Katan
gaanse gendarmes en Indiase mili
tairen van de VN-strijdmacht. Twee
Katanganen liepen verwondingen op.
Het incident ontstond, toen Katan
gaanse gendarmes bij het vliegveld,
die rijkelijk Simba - een inheems
biersoort - hadden gebruikt, een Afri
kaanse vrouw mishandelden. Een In
diase wachtpost Kwam tussenbeide.
Hieruit ontstond een vuistgevecht,
waarbij Indiase militairen waarschu
wingsschoten in de lucht losten. De
Katanganen begonnen daarna een
schietpartij, die een half uur duurde.
Toen hun munitie op was, gaven zij
zich over. Intussen hadden de twee
partijen wegversperringen opgericht
tussen de stad en het vliegveld.
Elf militairen van de Verenigde
Naties worden na de incidenten van
zaterdag in Elisabethstad vermist, zo
is zondag door een woordvoerder van
de Verenigde Naties bekendgemaakt.
Het zijn acht Zweden, waarvan 4 of
ficieren, twee Noren, een Italiaan en
een Argentijn. Bij wijze van veilig
heidsmaatregel is het burgerperso
neel van de VN bijeengebracht in mi
litaire VN-kampen.
Volgens de woordvoerder heeft de
Katangaanse minister van buiten-
landsezaken, Evarista Kimba mede
gedeeld, dat de mannen gevangen
wdrden gehouden en dat hij bezig
was hun vrijlating te bewerkstelli
gen.
Aan verslaggevers verklaarde de
minister, dat na de schietpartij van
zaterdagavond op het vliegveld van
Elisabethstad Katangaanse gendar
mes vermist worden. Hij geloofde dat
enkele van deze vermisten zijn ge
sneuveld.
Volgens het hoofd van de VN in
Katanga, George Smith, zijn alle za
terdagavond gevangen genomen Ka
tangaanse gendarmes aan de Katan
gaanse autoriteiten overgegeven en
was niemand gedood.
De gevangen Katanganen, 32 man,
zijn zondagochtend ter beschikking
van de Katangaanse autoriteiten ge
stel. Dit geschiedde voor de woning
van president Tsjombe.
De Katangaanse minister Kimba
en Moenongo (binnenlandse zaken)
en Smith en twee andere hoge VN-
autoriteiten, Urquhart en Soekkar,
waren daarbij aanwezig. Indische en
Maleise troepen met pantserauto's
stonden in de onmiddellijke omgeving
opgesteld.
De sergeant, die het bevel voerde
over de gendarmes, meldde dat al
zijn mannen aanwezig waren en dat
er niemand werd vermist.
(Volgens Kimba waren er 52 gen
darmes bij het vliegveld).
Blijkens een door het Oostduitse persbureau ADN gepubliceerde ver
klaring der Oostduitse regering, heeft premier Grotewohl in een brief aan
de Westduitse bondskanselier Adenauer formeel voorgesteld dat Oostduits-
land en Westduitsland onderhandelingen zullen beginnen over maat
regelen voor het behoud van de vrede. Deze brief zou vrijdag aan bonds
kanselier Adenauer zijn overhandigd.
In zijn brief schreef Grotewohl, dat de Oostduitse regering zich tot de
regering der federale republiek wendt met het dringende voorstel onder
handelingen te beginnen over een modus vivendi tussen de twee Duitse
staten. De Oostduitse regering acht het noodzakelijk dat een vredesverdrag
wordt gesloten, beide Duitse staten in militair opzicht worden geneutrali
seerd en met elkaar zullen samenwerken met het doel de Duitse hereni
ging voor te bereiden.
de produktie van kernwapens of de
uitrusting van hun strijdkrachten
daarmee; 4. het steunen van het slui
ten van een non-agressieverdrag tus
sen NAVO en de landen van het ver
drag van Warschau; 5. het streven
naar toelating tot de Verenigde Na
ties; 6. het beginnen van onderhan
delingen over de betrekkingen tus
sen de beide staten.
LANGJARIG HANDELSVERDRAG
Voorts wordt in de brief het slui
ten van een langjarig handelsverdrag
tussen de beide staten voorgesteld,
ter vervanging van de bestaande han
delsovereenkomst, die r.iet tussen de
beide regeringen tot stand kwam.
In de brief wordt verder gezegd, dat
de voorgestelde overeenkomsten, die
van kracht zouden moeten blijven tot
de „toekomstige hereniging van het
Duitse volk", door de oostduitse re
gering worden beschouwd als de „mi
nimummaatregelen, noodzakelijk
voor het behouden van de vrede". Zij
is echter altijd bereid andere maat
regelen, die dit doel kunnen dienen,
te bespreken.
In Bonn heeft een woordvoerder
der Westduitse regering medegedeeld
dat men heeft getracht deze brief op
de Westduitse kanselarij af te geven,
doch dat de brief is geweigerd.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Zacht weer
Er bevindt zich in België een
grens tussen koude polaire lucht en
zeer zachte Oceaanlucht.
De zachte lucht is in Zuid-Europa
binnengevoerd door een storing, die
in een snel tempo van het kanaal
over België naar Polen trok. Voor
het weer in de komende paar da-
gei is een vrij diepe depressie van
belang, die ten westen van Ierland
is gelegen en die zich in oostelijke
richting naar de Noordzee begeeft.
Hierdoor zal. de in België en
Frankrijk aanwezige zachte lucht ook
tot in onze omgeving doordringen.
De wind draait daarbij naar zuid
westelijke richting, een en ander zal
opnieuw mèt enige regen gepaard
gaan.
Zon- en maanstanden
5 Dec.: zon op 08.30; onder 16.31;
maan op 05.04; odner 15.35.
Hoogwaterstanden
5 Dec.: v.m. 1.30; n.m. 1.49.
„Waar overeenstemming tussen de
twee Duitse staten over alle belang-
lijke aangelegenheden op het ogen
blik niet mogelijk is, stelt de regering
van de Duitse democratische repu
bliek aan de regering der federale
republiek voor, dat zij het in elk
geval eens zullen worden over
een minimum aan maatregelen voor
het behoud van de vrede en vreed
zame co-existentie en "oor het ont
wikkelen van normale betrekkingen",
aldus1 de brief verder.
De punten waarover volgens Gro
tewohl overeenstemming zou kun
nen worden bereikt zijn: 1. Beide
Duitse staten verbinden zich elkan
ders grondgebied te zullen respecte
ren en hun grenzen duidelijk af te
bakenen, om grensconflicten te voor
komen; 2. het voeren van besprekin
gen over hun standpunt inzake een
Duits vredesverdrag; 3. het afzien van
De vermiste Italiaan is een chauf
feiir van een rode-kruisafdeling van
de VN. Kimba zei de vrijlating van
de Italiaan te hebben gelast, maar
hij.kon niet zeggen of het bevel al
was uitgevoerd.
OE THANT GELAST KRACHTIG
OPTREDEN IN KATANGA
Oe Thant, de waarnemend secreta
ris-generaal der Verenigde Naties,
heeft zijn vertegenwoordigers in Ka-
tanga zondag opgedragen „krachtig
op te treden", om orde en rust te
herstellen en het leven en het bezit
der burgers te beschermen. Hij gaf
zijn opdracht in een telexgesprek van
een half uur met dr. Linner, de lei
der der burgerlijke operaties van de
VN in Kongo.
KATANGA WAARSCHUWT V.N.
De Kataangaase minister van bui
tenlandse zaken, Kimba, heeft van
nacht de Verenigde Naties gewaar
schuwd dat de Katanganen op ieder
V.N.-vliegtuig, dat over Katangaans
gebied vliegt, zullen schieten. Voor
dien had Kimba geweigerd aan de
eis van de V.N. te voldoen, alle door
de Katangaase politie in Elizabeth-
staü opgeworpen wegversperringen
op te ruimen. De versperringen zijn
zelfs versterkt.
Zondagavond is in Elizabethstad
eer. Zweedse soldaat gedood en zijn
twee andere gewond. Drie patrouil
lerende Zweden zijn door de Katan
gaanse politie gevangen genomen.
De twaalf vermiste V.N.-militairen
zijn nog steeds niet terecht.
KORRELTJE
Als iemand zegt, dat hij niets om
vleierij geeft, vleit hij zichzelf.