S)e Gcld^eSotiAcmt O'BRIEN BESCHULDIGT FRANKRIJK EN ENGELAND VAN TEGENWERKING Scherpe kritiek op de veiligheidsraad Na de Berlijnse muur een tankgracht? ADENAUER GENEZEN Schietpartij in Elisabethstad Weer VN-militairen vermist Grotewohl doet voorstellen aan Adenauer Brief werd in Bonn geweigerd MAANDAG 4 DECEMBER 1961 52ste JAARGANG N Directeur: J F J. M. KOENS Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN BUREAUS: PAPENGRACHT 32 Ongevraagd drukwerk werd teruggegeven KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. 2 0935 Red 20015, 25594 Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tassen 17.30 en 19.00 a.) Giro 10.30.03 Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mnd., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50 Volgens een verklaring, waarvan het Londense dagblad Obser verzondag melding maakt, en die zaterdag in de vorm van een communiqué aan de V.N. door O'Brien is uitgegeven, heeft het vroegere hoofd van de Verenigde Naties in Katanga, gezegd, dat hij ontslag uit zijn functie had gevraagd wegens door Groot-Brit- tannië en Frankrijk op hem uitgeoefende druk. Dr. O'Brien, die ook ontslag uit de Ierse diplomatieke dienst heeft genomenhad dit volgens de verklaring gedaan om vrijheid van spreken en handelen te verkrijgen. Volgens de vroegere V.N.- functionaris had hij bij zijn pogingen om uitvoering te geven aan de resolutie van de Veiligheidsraad, die verwijdering van buiten landse huurlingen uit Katanga wenste, binnen en buiten de organi satie blootgestaan aan groeiende kritiek. Deze kwam volgens hem niet van België, doch van Groot-Britannië en Frankrijk. Indien een van deze landen zich vrijelijk tegenstander van deze resolutie had getoond zou zij niet zijn uitgevoerd. Dit hebben zij niet ge daan, zij toonden zich echter wel verbitterde tegenstanders van haar uitvoering. Nadat een aantal huurlingen in auqustus was uitgewezen eiste de oppositie mijn heengaan, aldus O'Brien. België de uitvoering van de door de VN met betrekking tot Katanga goedgekeurde resoluties hebben te gengewerkt". O'Brien wil vandaag naar New York terugkeren, waar hij nog he den of dinsdag een persconferentie zou willen houden. Zaterdagavond heeft hij op het vliegveld van Boston vóór zijn ver trek naar Cambridge, waar hij bij een vriend verblijft, verklaard, dat de militaire actie, die de Verenigde Naties in een nacht van september jl. plotseling in de Katangaanse hoofdstad Elisabethstad zijn begonnen en die werd uitgevoerd op zijn ini tiatief, „had kunnen slagen". „Het werd nu een zwakke oorlog, die eindigde met de tussen de Ver enigde Naties en Katanga gesloten wapenstilstand. Doch de actie zou geslaagd zijn, indien de Verenigde Naties hadden doorgezet. Dit zou on getwijfeld leed hebben veroorzaakt, doch het was mogelijk geweest", meende de voo.malige Ierse VN-ver- tegenwoordiger in Elisabethstad. VN IN VERLEGENHEID Vernomen wordt, dat de Verenigde Naties in verlegenheid zijn gebracht door O'Briens verklaring inzake be weerde Engelse tegenwerking bij de uitvoering van VN-resoluties met be trekking tot Katanga. O'Brien heeft weliswaar ontslag uit de dienst der Verenigde Naties gevraagd, doch dit gaat eerst vrijdag a.s. in. Hij is dus nog lid van het VN-secretariaat en het is een voorschrift dat VN-amb- tenaren geen particuliere verklarin gen afleggen van het karakter als die van O'Brien. Er is van officiële VN- zijde nog geen commentaar op O'Briens uitlating gegeven. O'Brien heeft zijn tegen Engeland en Frankrijk gerichte verklaring niet tegenover de pers in het algemeen afgelegd. Zij werd slechts verstrekt aan twee Amerikaanse dagbladen, 'n krant in Engeland en een Iers blad. Wie ver reist kan veel verhalen sec1^eLo°v^danf bifdeTried' punt' vreemdelingen Oost-Ber- sectc rrensovt rgang bij de Fried- bjn kunnen binnenkomen of het weer O'Brien leverde scherpe kritiek op de gang van zaken in de Veiligheids raad. Overmatig gebruik van het ve torecht is veroordeeld, aldus O'Brien, doch een mider bekend en niet min der groot gevaar is, dat landen, die in feite tegen een resolutie zijn, er toch niet tegen stemmen. Op deze manier wordt de organisatie verplicht tot taken, waarvan de uitvoering wordt tegengewerkt door belangrijkr mogendheden. Dr. O'Brien besloot- met te zeggen dat hij niet het eerste, en zeker niet het belangrijkste slacht offer van deze gang van zaken is. Mijn voorgangers hebben zich ge woonlijk stil gehouden, waarschijn lijk omdat zij dit stilzwijgen in het belang van de organisatie achtten. Ik kan dit inzicht niet delen, doch ik ben integendeel van mening, dat de Verenigde Naties slechts kunnen winnen wanneer de openbare mening, invloed kan uitoefenen op de werke lijke bron van vele moeilijkheden in Kongo, aldus O'Brien. GEEN COMMENTAAR IN PARUS EN LONDEN Het Franse ministerie van buiten landse zaken heeft zondag meege deeld „absoluut geen commentaar" te hebben op 't aftreden van O'Brien als hoofd van de Verenigde Naties in Katanga en diens ontslag uit de Ierse diplomatieke dienst. Frankrijks houding ten aanzien van het optre den van de Verenigde Naties in Kongo is bekend, aldus de woord voerder te Parijs. Diplomatieke waarnemers in Lon den verwachten dat O'Briens be schuldigingen aan het adres van Groot-Brittannië de verdachtmakin gen, die in Afrikaanse en Aziatische landen jegens Groot-Brittannië zijn gehoord, nieuw leven zullen inbla zen. Deze verdachtmakingen gingen op een bepaald ogenblik zo ver, dat men zei dat Groot Brittannië op de een of andere manier iets te maken had met de dood van secretaris-ge neraal Hammarskjoeld. Van Britse zijde heeft men zich krachtig tegen dergelijke beschuldi gingen gekeerd. In de laatste tijd hoorde men minder kritiek op Groot- Brlttannië's rol ten aanzien van Kon go. Britse leiders hebben herhaaldelijk gezegd dat zij tegen afscheiding van Katanga van Kongo zijn en van me ning zijn, dat er een soort federatie moet komen die door de Kongolezen zelf wordt ontworpen. Een deel van de conservatieve partij, de Britse re geringspartij, wil echter dat Groot- Brittannië Katanga steunt. WITBOEK O'Brien, die thans te Cambridge, in de Amerikaanse staat Massachu setts vertoeft, heeft aldaar verklaard dat hij een boek zal schrijven, waar in hij „Tot in bijzonderheden zal ont hullen, hoe Engeland, Frankrijk en richstrasse te Berlijn worden werk zaamheden uitgevoerd, die vermoe delijk ten doel hebben een tankgracht aan te leggen. Oostduitse politiemannen en bur- AMERIKAANS PROTEST Edith Piaf ging weer uit zend man Oo -luitse militairen, zijn „X 'n bezig de versperringen bij alle zeven ?e bevelhebber ,van punten, waar de sectorgrens tussen w„, k" PT""' 0~st- en West-Berliin kan worden §en,eraa'"maJ°or Watson, bij de Rus- overschreden, te versterken. kÏTqTï i T 0ost;Betrlijn' kolonel Solovev, heeft geprotesteerd De militairen betrokken hun pos- tegen „de onwettige, klaarblijkelijk ten kort na het invallen van de duis- op belachelijke zogenaamde recht- ternis. Het Oostduitse ministerie van vaardigingen" gebaseerde werkzaam- binnenlandse zaken heeft verklaard heden, die zondagavond aan de Oost dat de werkzaamheden worden uit- duitse zijde van de sectorgrens wer- gevoerd „ter waarborging van de vei- den uitgevoerd. ligheid". Watson verlangt van de Russische Van Oostduitse zijde is verklaard, commandant de verzekering, dat de dat het werk geen invloed zal heb- werkzaamheden het geallieerde en ben op het verkeer, dat via de zeven burgerlijke verkeer tussen beide sectorovergangen loopt. De werk- stadsdelen niet nog meer zullen be- zaamheden zullen echter wel enige temmeren. Opgemerkt werd, dat de tijd vergen. doorgang in de Fried richstrasse vrij wel geheel door versperringen was WESTERSE REACTIE afgesloten. De werkzaamheden bij de doorgangen zijn, aldus de nota. met Van westelijke zijde werd snel op de ernstigste bezorgdheid gadegesla- de Oostduitse actie gereageerd. êen- Britse, Franse en Amerikaanse mili tairen betrokken posten bij de grens- INGESTORT overgangen. Franse jeeps patrouil- leerden langs de grens van de Fran- Zondagochtend is een zes meter se sector, terwijl de Amerikanen tanS gedeelte van de ruim twee en twee machinegeweren en een stuk een halve meter hoge grensmuur tus- anti-tankgeschut in stelling brachten. s.^n de Franse sector van West-Ber- De Westberlijnse politie heeft me- fijn en het oostelijke stadsgedeelte degedeeld dat de Oost-duitsers drie ingestort. waterkanonnen in stelling hebben ge- Naar de menig van de Westber- bracht bij de grensovergang aan de hjnse politie is nachtvorst de oorzaak Friedrichstrasse. Dit is het enige hiervan. „De Oostberlijnse arbeider? zijn bij het bouwen van de muur ta- melijk onverschillig te werk gegaan en gebruikten weinig cement. Het is best mogelijk, dat de instorting van zondag maar een begin is", zo ver klaarde de politie. Een Amerikaanse woordvoerder chimpansee Enos heeft tweemaal om de aarde gecirkeld in een Mercury ruimtecapsule, waarin hij was afgevuurd van Cape Canaveral. Dr. Jerry Fineg onderzoekt de aap kort nadat deze na zijn vlucht bij de Bermuda eilanden uit zee was opgepikt. Bondskanselier Adenauer van West-Duitsland is geheel genezen van een tijdens zijn bezoek aan pre sident Kennedy in Washington op gelopen griep en zal dinsdag met het kabinet zich beraden over de ko mende parlementsdebatten over de regeringsverklaring. Bovendien zal het kabinet dc komende conferentie in Parijs voorbereiden. Zaterdag zal Adenauer in Parijs generaal De Gaulle ontmoeten. ZOEKT U EEN goed Anker Horloge voor f 30.- en 40.- of het al lerbeste van f 200 - en f 300.-? v. d. WATER, Haarlstraat 207 heeft het. Grote keuze in alle prijzen en merken. De wereldberoemde- Franse zangeres Edith Piaf is thans zover hersteld van haar ernstige inzinking en ziekte, dat zij deze week in Parijs voor het eerst weer bij avond is uitgegaan. Zij woonde de première bij van de film „Spel met de waarheid" van Robert Hussein. Foto: tussen een persfotograaf en een begeleider in betreedt de frele zangeres hier het Parijse bioscoop theater waar de première plaats vond. In Elizabethstad is het zaterdag tot een gevecht gekomen tussen Katan gaanse gendarmes en Indiase mili tairen van de VN-strijdmacht. Twee Katanganen liepen verwondingen op. Het incident ontstond, toen Katan gaanse gendarmes bij het vliegveld, die rijkelijk Simba - een inheems biersoort - hadden gebruikt, een Afri kaanse vrouw mishandelden. Een In diase wachtpost Kwam tussenbeide. Hieruit ontstond een vuistgevecht, waarbij Indiase militairen waarschu wingsschoten in de lucht losten. De Katanganen begonnen daarna een schietpartij, die een half uur duurde. Toen hun munitie op was, gaven zij zich over. Intussen hadden de twee partijen wegversperringen opgericht tussen de stad en het vliegveld. Elf militairen van de Verenigde Naties worden na de incidenten van zaterdag in Elisabethstad vermist, zo is zondag door een woordvoerder van de Verenigde Naties bekendgemaakt. Het zijn acht Zweden, waarvan 4 of ficieren, twee Noren, een Italiaan en een Argentijn. Bij wijze van veilig heidsmaatregel is het burgerperso neel van de VN bijeengebracht in mi litaire VN-kampen. Volgens de woordvoerder heeft de Katangaanse minister van buiten- landsezaken, Evarista Kimba mede gedeeld, dat de mannen gevangen wdrden gehouden en dat hij bezig was hun vrijlating te bewerkstelli gen. Aan verslaggevers verklaarde de minister, dat na de schietpartij van zaterdagavond op het vliegveld van Elisabethstad Katangaanse gendar mes vermist worden. Hij geloofde dat enkele van deze vermisten zijn ge sneuveld. Volgens het hoofd van de VN in Katanga, George Smith, zijn alle za terdagavond gevangen genomen Ka tangaanse gendarmes aan de Katan gaanse autoriteiten overgegeven en was niemand gedood. De gevangen Katanganen, 32 man, zijn zondagochtend ter beschikking van de Katangaanse autoriteiten ge stel. Dit geschiedde voor de woning van president Tsjombe. De Katangaanse minister Kimba en Moenongo (binnenlandse zaken) en Smith en twee andere hoge VN- autoriteiten, Urquhart en Soekkar, waren daarbij aanwezig. Indische en Maleise troepen met pantserauto's stonden in de onmiddellijke omgeving opgesteld. De sergeant, die het bevel voerde over de gendarmes, meldde dat al zijn mannen aanwezig waren en dat er niemand werd vermist. (Volgens Kimba waren er 52 gen darmes bij het vliegveld). Blijkens een door het Oostduitse persbureau ADN gepubliceerde ver klaring der Oostduitse regering, heeft premier Grotewohl in een brief aan de Westduitse bondskanselier Adenauer formeel voorgesteld dat Oostduits- land en Westduitsland onderhandelingen zullen beginnen over maat regelen voor het behoud van de vrede. Deze brief zou vrijdag aan bonds kanselier Adenauer zijn overhandigd. In zijn brief schreef Grotewohl, dat de Oostduitse regering zich tot de regering der federale republiek wendt met het dringende voorstel onder handelingen te beginnen over een modus vivendi tussen de twee Duitse staten. De Oostduitse regering acht het noodzakelijk dat een vredesverdrag wordt gesloten, beide Duitse staten in militair opzicht worden geneutrali seerd en met elkaar zullen samenwerken met het doel de Duitse hereni ging voor te bereiden. de produktie van kernwapens of de uitrusting van hun strijdkrachten daarmee; 4. het steunen van het slui ten van een non-agressieverdrag tus sen NAVO en de landen van het ver drag van Warschau; 5. het streven naar toelating tot de Verenigde Na ties; 6. het beginnen van onderhan delingen over de betrekkingen tus sen de beide staten. LANGJARIG HANDELSVERDRAG Voorts wordt in de brief het slui ten van een langjarig handelsverdrag tussen de beide staten voorgesteld, ter vervanging van de bestaande han delsovereenkomst, die r.iet tussen de beide regeringen tot stand kwam. In de brief wordt verder gezegd, dat de voorgestelde overeenkomsten, die van kracht zouden moeten blijven tot de „toekomstige hereniging van het Duitse volk", door de oostduitse re gering worden beschouwd als de „mi nimummaatregelen, noodzakelijk voor het behouden van de vrede". Zij is echter altijd bereid andere maat regelen, die dit doel kunnen dienen, te bespreken. In Bonn heeft een woordvoerder der Westduitse regering medegedeeld dat men heeft getracht deze brief op de Westduitse kanselarij af te geven, doch dat de brief is geweigerd. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Zacht weer Er bevindt zich in België een grens tussen koude polaire lucht en zeer zachte Oceaanlucht. De zachte lucht is in Zuid-Europa binnengevoerd door een storing, die in een snel tempo van het kanaal over België naar Polen trok. Voor het weer in de komende paar da- gei is een vrij diepe depressie van belang, die ten westen van Ierland is gelegen en die zich in oostelijke richting naar de Noordzee begeeft. Hierdoor zal. de in België en Frankrijk aanwezige zachte lucht ook tot in onze omgeving doordringen. De wind draait daarbij naar zuid westelijke richting, een en ander zal opnieuw mèt enige regen gepaard gaan. Zon- en maanstanden 5 Dec.: zon op 08.30; onder 16.31; maan op 05.04; odner 15.35. Hoogwaterstanden 5 Dec.: v.m. 1.30; n.m. 1.49. „Waar overeenstemming tussen de twee Duitse staten over alle belang- lijke aangelegenheden op het ogen blik niet mogelijk is, stelt de regering van de Duitse democratische repu bliek aan de regering der federale republiek voor, dat zij het in elk geval eens zullen worden over een minimum aan maatregelen voor het behoud van de vrede en vreed zame co-existentie en "oor het ont wikkelen van normale betrekkingen", aldus1 de brief verder. De punten waarover volgens Gro tewohl overeenstemming zou kun nen worden bereikt zijn: 1. Beide Duitse staten verbinden zich elkan ders grondgebied te zullen respecte ren en hun grenzen duidelijk af te bakenen, om grensconflicten te voor komen; 2. het voeren van besprekin gen over hun standpunt inzake een Duits vredesverdrag; 3. het afzien van De vermiste Italiaan is een chauf feiir van een rode-kruisafdeling van de VN. Kimba zei de vrijlating van de Italiaan te hebben gelast, maar hij.kon niet zeggen of het bevel al was uitgevoerd. OE THANT GELAST KRACHTIG OPTREDEN IN KATANGA Oe Thant, de waarnemend secreta ris-generaal der Verenigde Naties, heeft zijn vertegenwoordigers in Ka- tanga zondag opgedragen „krachtig op te treden", om orde en rust te herstellen en het leven en het bezit der burgers te beschermen. Hij gaf zijn opdracht in een telexgesprek van een half uur met dr. Linner, de lei der der burgerlijke operaties van de VN in Kongo. KATANGA WAARSCHUWT V.N. De Kataangaase minister van bui tenlandse zaken, Kimba, heeft van nacht de Verenigde Naties gewaar schuwd dat de Katanganen op ieder V.N.-vliegtuig, dat over Katangaans gebied vliegt, zullen schieten. Voor dien had Kimba geweigerd aan de eis van de V.N. te voldoen, alle door de Katangaase politie in Elizabeth- staü opgeworpen wegversperringen op te ruimen. De versperringen zijn zelfs versterkt. Zondagavond is in Elizabethstad eer. Zweedse soldaat gedood en zijn twee andere gewond. Drie patrouil lerende Zweden zijn door de Katan gaanse politie gevangen genomen. De twaalf vermiste V.N.-militairen zijn nog steeds niet terecht. KORRELTJE Als iemand zegt, dat hij niets om vleierij geeft, vleit hij zichzelf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 1