KABINET STOND OP DE RAND VAN DE AFGROND MARIA €sso) PETROLEUM Behaaglijk warm! Na minister Zijlstra's „onaanvaardbaar" achtte KVP crisis nu niet verantwoord P. M. PERQUIN Overval Rotterdams speelhol na negen jaar vlot bekend Kunstschilder tegen wil en dank Zes ton van Amsterdamse bank door politie achterhaald Eerste prijzen door oplichting? VRIJDAG 10 NOVEMBER 1961 DE LEIDSE COURANT PAGINA 5 Natuurlijk een oliehaard gestookt met... MEER WARMTE MINDER ROET ZUINIGER Hoge Morsweg 78 - Tel. 21S84-21351 OEGSTGEEST Op vrijdagavond 18 juli 1952 was een zekere V. E. een speelhol te Rot terdam met twee kornuiten met pistolen in de hand - twee echte en een alarmpistool - binnengedrongen, terwijl een vierde man buiten op de uitkijk was gaan staan. Ir de kamer, waar de hazardspelers rond een tafel zaten, wisten zij r 9.000 buit te ma ken en ermee vandoor te gaan. Drie van de overvallers, twee Hagenaars en een inwoner van Breda, konden al gauw worden gepakt, maai van V. E. was er geen spooi. Tot op 22 april j.l. de politie in Rotterdam een telefoontje kreeg van de rechercheur van de vreemdelin genpolitie te Arnhem, die vertelde, dat Van E. in Parijs moest zitten. De ANWB heeft Rijkswaterstaat voor de derde maal verzocht een goede verlichting ^an te brengen op rijksweg 12 (Den Haag- -Utrecht) nabij het verkeersplein buiten Voor burg. De bond, die zich reeds in 1957 en nadien in 1960 daarover tot de overheid Achtte, is van mening, dat ernstige ongelukken verwacht kun nen worden, indien deze verlichting nog langer uitblijft. Bovendien acht de bond het noodzakelijk, dat ter plaatse pijlmarkeringen op het weg dek worden aangebracht. Een trekker met tankauto is gisteravond jp de Zuiderzeestraatweg in Ermelo in de berm van de weg ge raakt en gekanteld. De innoud van de tank - een vloeibaar wasmiddel - kwam op de weg terecht en maakte deze spiegelglad. De brandweer heeft het verkeersgevaar lij kf goed je van het wegdek gespoten. Per soonlijke ongelukken deden zich niet voor. De uitlevering van V. E. werd ge vraagd, doch deze moest eerst een straf in Frankrijk uitzitten voor zijn illegaal verblijf daar. Op 28 oktober j.l. werd hij aan de rijkspolitie te Roosendaal uitgeleverd en de vol gende dag in het huis van bewaring opgesloten. Bij zijn verhoor bekende hij vlot een belangrijk aandeel te hebben gehad in de overval. In Engeland zou hij na zijn vlucht tot oktober '52 bij kennisen gebleven zijn en vandaar naar Frankrijk zijn overgestoken. In Parijs zou hij aan vankelijk door het verkopen van kranten en 't doe van kleine karwei tjes in zijn onderhoud hebben kunnen voorzien en daar tevens no? geld van hebben overgehouden om een studie aan de academie van beeldende kunsten te bekostigen. Hij zou er een opleiding tot kunstschilder heb ben, gevolgd en er later dooi het uit oefenen van dit metier zich een be hoorlijk bestaan hebben opgebouwd. Gezin van repatriant moet contactpension ontruimen De vrouw en acht kinderen van de 36-jarige metaalslijper C. J. Uyle- man - dit gezin repatrieerde in 1955 uit Indonesië - moeten binnen een week het constractpension,, d'Rus- tenburgh" in Hilversum ontruimen. Dit heeft de president van de recht bank in Amsterdam beslist in het korte geding, dat de eigenaar van het contractpension tegpn de repatriant had aangespannen. Nadat op 10 augustus j.l. de staat de betalingen voor de vrouw en de acht kinderen aan het pension had gestaakt, om dat de metaalslijper had geweigerd een hem aangeboden woning in Voor schoten te aanvaarden, was het ge zin in het pension blyven wonen en had de metaalslijper verder alleen voor zichzelf de pensionprijs be taald. De heer Uyleman wenste niet te verhuizen omdat hij moeilijk op nieuw in een andere omgeving zou kunnen wennen. Tweemaal schorsing in stormachtige vergadering Het zou een kabinetscrisis zijn ge worden, indien de fractieleider van de KVP «n de I*eede Kamer gister middag niet met de verlossende me dedeling was gefeomen, dat zijn frac tie in verband met de gespannen wereldsituatie, waarvan net probleem Nieuw-Guinea een onderdeel is, geen kabinetscrisis wil riskeien. „Wij zullen dan ook de minister steunen, maar verplichten ons tot niets in de komende maanden". Even daarvoor had minister Zijlstra ten aanzien van de belastingontw er- pen gezegd: „onaanvaardbaar voor mij en het gehele kabinet, indien één van de belastingontwerpen wordt verworpen. Naast de langverwachte verlaging van de loon- en inkomstenbelas ting, waartegen de Kamer uiteraard geen bezwaren ontwikkelde, waren daar de omstreden ontwerpen: be lasting op de invoer van minerale oliën, behalve voor huisbrand, en ver hoging van de vennootschapsbelas ting op 1 januari 1963. Zoals men zich zal herinneren maakte met name dr. Lucas ernstig bezwaar tegen deze belastingverho ging, omdat men voor een onbedui dend postje van 60 miljoen (ODbe- duiden gezien in het kader van een miljardenbegroting) geen ruimte weet te vinden en belasting moet verhogen. Stel je voor, dat straks in de loop van de zitting nieuwe wen sen, bijv. van veertig miljoen voor de kinderbijslagwet gevraagd wor den, dient dat dan ook gezocht te worden in een belastingverhoging? Kan men daar geen ruimte voor vin den in de begroting? Ook de VVD en de CHU ontwik kelden ernstige bedenkingen, maar zij legden onder het onaanvaard baar van de minister het honfd in de schoot. De AR steunde de minis ter door te zwijgen, terwijl de P. v. d. A. verklaarde, dat zij onder deze omstandigheden geen winst zag in tegenstemmen. Vooral de heren Van de Wetering CHU) en Van Leeuwen (VVD) had den ernstige bezwaren gemaakt, naast dr. Lucas. Schorsing. Dr. De Kort heeft aan het begin van de vergadering om schorsing van de beraadslagingen gevraagd, waar het de verhoging van de vennootschaps belasting betrof. Hij vroeg of het niet in overweging genomen kon worden de zaak in handen te geven van de vaste commissie van financiën. Deze zou dan met de minister kunnen overleggen over de vraag of deze in overleg met de minister van finan ciën niet zou kunnen besluiten de beslissing over deze belastingverho ging uit tet stellen tot september van het volgend jaar. Zijn reddings plank was echter al te ingewikkeld. De voorzitter snapte het niet en ook de minister niet, die vroeg naar de betekenis van het voorstel. Prof. Oud: „De heer De Kort wil kennelijk schorsing van de beraad slagingen." Dr De Kort: „Ja, ja". Mr. Burger (P. v. d. A.): „Ik wil eerst horen wat de minister zegt ever het plan van dr. De Kort. Er ontstond verwarring in de Ka mer, niet ongelijk aan tafereeltjes in wat warmbloediger parlementen van de wereld. Voorzitter Kortenhorst wilde de be sprekingen schorsen, maar dr. Bruins Slot (AR) rende naar voren, naar het spreekgestoelte en riep buiten adem: „Waarom mag de minister niets zeggen?" Luid ge. oei volgde, waarna voor zitter Kortenhorst toch tot schorsing der vergadering overgingvoor anderhalf uur. Persfotografen kwamen in deze tijd naar de tribunes, klaar om een gevallen kabinet te fotograferen. De spanning was voelbaar. Na ander half uur verklaarde dr. Lucas: „We zijn niets verder gekomen". Beiden waren op eigen standpunt blijven staan. Mr Van Leeuwen meende nog een gaatje te zien in de mededeling, dat hij met het oog op de positie van de scheepvaart de kwestie van de oliebelasting nog eens aan een on derzoek wilde onderwerpen. Hij vond wèl, dat de Kamer het wijst moest zijn en niet met de minister moest blijven kibbelen over een zaak van ta melijk ondergeschikte betekenis. Uiteindelijk werd nog het „onaan vaardbaar" uit minister Zijlstra ge wrongen. Mr. Burger wilde n.l. we ten, wat de consequentie zou zijn, indien een van de belastingontwer pen zou worden verworpen. Min. Zijlstra: „We moeten aan ons standpunt vasthouden". Prof. Oud: „Nu wil ik graag toch nóg een half uur schorsing". De minister moet duidelijk antwoor den wat de gevolgen van een ver werping zijn. Min. Zijlstra: „Onaanvaardbaar. Maar ik had dit graag buiten 't over leg gehouden." Aan het slot van deze rumoerige vergadering, waarin het kabinet door het oog van een naald kroop kwam dr. De Kort met zijn reeds eerder vermelde verklaring: het vóórstem- men van de KVP houdt geen goed keuring van de beleidslijn van de minister in. „Door onze steun van middag", aldus dr. De Kort, „zijn wy niet bij komende wetsontwerpen ge bonden". De wetsontwerpen werden zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd. JAARLIJKSE MIS VAN REQUIEM VAN NATIONAAL KATHOLIEK THUISFRONT Op zaterdag 18 november te 10 uur, zal in de Kathedrale Kerk te Utrecht, in aanwezigheid van vele kerkelijke militaire- en burgerlijke autoriteiten, de jaarlijkse plechtige H. Mis van Requiem worden opge dragen voor alle militairen, die, waar ter wereld ook, in en door de dienst hun leven moesten laten. De militaire erewacht wordt daarbij ge vormd door militairen van de Kader- school Technische Dienst. De H. Mis wordt gecelebreerd door de Hoofdlegeraalmoezenier mgr. H. J. J. M. van Staelen, met als diaken de rector J. Doesburg, geestelijk ad viseur van Thuisfront en de Vloot- aalmoezenier G. J. van Rijnsoever C.M. als subdiaken. Majoor-aalmoe ziener Ch. C. J. Gerritzen OFM Cap. van de luchtmacht te Nijmegen houdt de preek. De Katholieke Radio zendt de plechtigheid uit. Controle op geluid van (Haagse) bromfietsen Nu de Haagse politie gedurende enkele weken de gelegenheid heeft gegeven bromfietsen gratis te laten keuren op de nieuwe eisen over het maximaal toegestane geluid, zal zij voortaan meteen bij het constateren van een overtreding proces-verbaal opmaken, zo heeft de politie mede gedeeld. Constateert men, dat is ge knoeid, b.v. aan de carburateur of de uitlaat, dan zal de bromfiets in be slag worden genomen. Het „Nederlandsch Belasting museum" bestaat 25 jaar. Het is ge vestigd te Rotterdam, aan de Park- laan, in een pand naast de Rijksbe lastingacademie. Begonnen is 25 jaar geleden met een bescheiden verzame ling uit particulier bezit. Modern toasten 1 Van licht- tot donkerbruin. Vla thermostaat regelbaar. 2 sneden tegelijk. Wippen eruit als ze bruin zijn. Verbranden nooltl Rowenta-perfectie! (Advertentie) G. en E. maakten ieder een halve ton op Hoofdinspecteur H. Postma van de Amsterdamse centrale recherche heeft zes ton van de 800.000, die de 47-jarige bankemployé *J. E. in sa menwerking met de 57-jarige Franse zakenman R. T. E. G. bij de Amster- damsche Bank heeft verduisterd, kunnen achterhalen. Daarbij is twee ton van het aandeel, dat de vrijdag jl. in Alicante gearresteerde Frans man kreeg. De rest heeft hij in por ties van ƒ5000 „i.v.m. de Franse de- viezenbepalingen" over 30 Franse banken verdeeld. Evenals E. heeft hij een halve ton opgemaakt. Via de civiele weg moet de Amsterdamsche Bank nu de nog ontbrekende 150 duizend terug zien te krijgen. De uitleveringsprocedure betref fende G. begint morgen. Dan zal de officier van Justitie mr. W. H. La gerwaard de noodzakelijke stukken naar Madrid zenden. Indien G. niets heeft in te brengen tegen de be schuldigingen,, is zijn uitlevering spoedig te verwachten. Gaat hij er niet mee akkoord, dan kan de pro cedure maanden duren. G. geen relatie Volgens de heer Postma heeft G. onder meer verklaard, dat hij de bankemployé J. E. in mei 1960 voor het eerst heeft ontmoet. De Franse zakenman bracht toen een bezoek aan de Amsterdamsche Bank, waar volgens zijn kort tevoren overleden vader een miljoen gulden voor hem zou zijn gedeponeerd. Het bleek slechts te gaan om een bedrag van 5000, om welke reden de Amster damsche Bank G. liever geen „rela tie" noemt, maar „een rechthebben de op een boedel". Uit dit contact groeide 'n vriend schap tussen G. en E., althans zij ontmoetten elkaar nog enkele ma len, zowel bij E. thuis als in Am sterdamse restaurants. „We hebben redenen om aan te nemen, dat de verklaring die E. heeft afgelegd wel juist is" zei hoofdinspecteur Postma, die voorts verklaarde dat G. over weegt zijn volledige medewerking aan het politieonderzoek te geven. De over 30 Franse banken verdeelde 150.000 zal de Amsterdamsche Bank via civiele wegen moeten zien te achterhalen. Laconiek relaas „Hij voelde zich in Spanje lekker en veilig" is de indruk, die hoofd inspecteur Postma van G. heeft ge kregen. Toen hij hem naar zijn be roep vroeg, gaf hij op „journalist". De posities, die op zijn visitekaartje waren vermeld (o.m. president de la Banco Franco Brittanica de Pays Bas) bekleedt hij volgens zijn zeg gen niet meer. „Die instellingen zijn opgeheven", klonk het laconiek uit de mond van deze man. Over de medewerking die hoofd inspecteur Postma op zijn reis heeft ondervonden van zowel de Zwitserse als de Spaanse politie, heeft hij alle lof. „De Spaanse politie wist met een, wie ze moest hebben" zei hoofd inspecteur Postma. De Fransman in zijn glanzenden Cadillac 1961 was reeds opgevallen in Alicante. Alvo rens hij in de gehuurde bungalow zijn intrek nam, had hij in hotel Carlton, waar ook de politieman en de bankdirecteur logeerden, reeds bekendheid verworven door zijn vrij gevigheid en zijn „charmante" op treden. Een verkeerd advies van reisbureau was er oorzaak van, dat de heren Postma en André de la Porte pas zondag jl. naar Alicante konden vliegen. Op het politiebureau maakten ze kennis met G., die kort tevoren uit de gevangenis was ge haald, waar hij met zestig andere mannen op één zaal was onderge bracht. Er waren te weinig bedden, zodat sommige gevangenen op de gond moesten slapen, hetgeen G. aanleiding gaf te vragen „of de he ren goed geslapen hadden". En toen volgde het verhaal over de weinige bedden in de gevangenis. „Ja, ik ken hotel Carlton goed, u zal wel heer lijk hebben geslapen", liet hij er rus tig op volgen. De arrestant maakte een weloverwogen, rustige indruk. „Laten we de zaak regelen" Hij begon met een poging tot mo rele chantage. „Ik bied u aan de zaak onderhands te regelen", zei hij. waarop G. de heer Postma voorstel de, dat hij de beide Nederlanders in zijn Cadillac naar Amsterdam zou rijden. „Ik zal dan alles met de Am sterdamsche Bank regelen, maar u moet er voor zorgen, dat ik geen last krijg met de Justitie". Tijdens het eerste verhoor van de Fransman heeft hoofdinspceteur Post ma een verklaring van drie velletjes opgesteld. Evenals bij het contact met de Spaanse politie, fungeerde de heer André de la Porte als tolk. In het feit, dat twee Hagenaars een eerste prijs wonnen in z.g.n. puzzel- ritten, heeft de Haagse politie aan leiding gevonden hen wegens oplich ting aan te houden. Een van hen or ganiseerde dit jaar de jaarlijkse puz- zelrit voor het Juliana-kinderzieken- huis, waarvan zijn medeverdachte de eerste prijs won. De puzzelrit voor het Koningin Wilhelminafonds werd door de prijswinnaar georganiseerd en toen werd de eerste prijs, een t.v.-toestel, gewonnen door de orga nisatoren van de Julianarit. Toen kwamen de geruchten. Deze leidden tot een onderzoek door de Haagse politie en tenslotte tot arres tatie van de twee „gewiekste" man nen. Gelukkig hebben de twee instel lingen, waarvoor de puzzelritten werden gereden, van de manipulaties geen schade geleden, De oplichting betreft nl. alleen de twee eerste prij zen. OOK JOH. ENSCHEDE KREEG VORDERING OP INDONESIë BETAALD Na de KLM, die een groot bedrag van een Indonesische bank uitbe taald kreeg, heeft nóg een groot Ne derlands bedrijf, nl. de Grafische Industrie Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem, een belangrijke vordering op Indonesië betaald gekregen. Het ging hier om een bedrag van enkele tonnen. Enschedé had nog geen rekening openstaan, die dateerde van vóór 1957, toen Soekarno een economische boycot tegen ons land ondernam met het doel ons te dwingen Nieuw- Guinea af te staan. ETS HAAR T1MMERMATS door HERMAN HE MAN 37 Met zulke gedachten in zijn kop, hoe komen ze er terecht bij een vent gekropen uit de keet, zit hij avond aan avond in „De Roos van Jericho". Soms zegt Maria, als haar jongen weer zo stil is: „Willen we wat kuie ren gaan, Chris?" Maar dan vlamt er wat angstigs door zijn ogen en zegt hij een woord, om bij Gieleke en haar in „De Roos" te kunen blijven. En mocht Gieleke ooit even weg zijn, naar de stad of maar in de tuin, dan is er schuwe onrust in zyn wezen, alsof de duivel zich heel speciaal maar met hèm be zig hield. Maria heeft daar geen naam voor, maar ze neemt het waar en 't benauwt haar. Er broeit wat in dat vreemde gemoed: wat zal het dit keer wezen? Vreet dat oude verlangen dan weer aan zyn wezen? Ze kan het, na zovele uren van overgave tot goedheid, haast niet meer geloven. Gieleke zegt: Die stilheid van gun- ter schijnt hem óók al aangeraakt te hebben, Maria. Zijn we hieromtrent zo niet al lemaal, vader? Jaat, het is; 't klooster reikt wij er dan tot aan de muur. Nooit is hij meer onstuimig. En in 't begin is zij daar zo bang voor ge weest. Nu zou ze liever dat terug hebben, dan het schrikachtig bedees de van heden in die jongen. Maar ze heeft er geen aard naar, om hem aan te vuren. Er zijn van die krachten, die wel aan te blazen, nooit meer te remmen zijn, ze ziet dat soms-in de gelagkamer. En zóveel inzicht heeft ze wel in haar jongen, dat ze weet hoezeer zijn bloed woelig is. Vele ma len heeft zij hem daarvan vrijgepleit, toen hij weer woest was geweest als een kettinghond. Nu is er in zijn felle ogen wat aan 't doven, of hij naar binnen kijkt, zoals vader Gieleke soms, als hij aan moeders denkt in stilte. Maar ze kan heel niet zeggen, dat hij kouder is geworden voor haar. Neen, dat niet. Als ze wat zegt, heeft hij nooit een weerwoord, dat tegen spraak inhoudt. Hij luistert graag naar Maria's. Hij laat ook meer toe, dat ze hem bereddert, wat zegt over z'n lcleer die de laatste weken weer heel niet in orde is. Ze stopt nog z'n kousen, maar moet hem er om vra gen. Wel een week lang loopt hij met kapot goed rond. En of hij zich in de abdij óók ale week verschoont, weet ze zeker niet. Op deze dingen geeft hij heel geen acht meer en ook op 't scheren niet meer zo krek. Wat is er toch, maar wat is er toch met Chris. Wat groeit er onder z'n rom melige kop met haar. Op een avond komt hij de keuken in, terwijl zij heur eigen staat te was sen in haar sajetten borstrok. Chris stamelt wat en, zowaar, hij kleurt. Eer ze hem vragen kan even te gaan zitten, is hij al weg. En niet zomaar voor een hortje in de tuin, maar te rug naar z'n kamer in 't hospitium. Als ze op het gaanpad komt, klaar en wel aangedaan, ziet ze hem juist naast broeder portier staan en strari verdwijnen door de hekkens. En al die vreemdigheid ontstaat, groeit en verdwijnt, komt weer op en dan fel ler, in enkele weken. Wil hij weg? Uit hun omgeving weg? Terug, ievers de wereld in, God weet waarheen? Ze is zo bang. Niet dat ze hem verliezen zal, want als hij maar naast haar aan de iepen tafel zit, weet ze, zo een vrouw zulk soort zaken weet, dat hij met snoe ren aan haar verbonden is, altijd maar vaster, 't Is haar soms, of er nooit een tijd is geweest, dat Chris nog niet in hun gezin was. Alsof hij een broer was. Dat hij ooit weg zou zijn, haar vergeten, ontzwerven, kan ze niet geloven en daarom is ze er heel gerust op. Maar wat wroet er dan..zal ze 't hem vragen? Maar ze durft niet. Ze mag toch niet ongerust zijn, om dat haar jongen nu zo rechtschapen is in zijn omgang en z'n eigen zo danig intoomt? Wie weet hoe hij daarvoor vecht overdag en in de nachten. Ze denkt dat hij wel zó ge worden is, om haar te gerieven en te tonen, dat hij geen rabauw meer is uit de keet. Ja, zo zal het zijn, zo is het zeker. D'r zit natuurlijk de een of andere pater achter, die hem het bedwang van de zinnen bijbrengt om daarmee z'n hartelijkheid te to nen aan haar. Ze heeft dan ook ver nomen en 't een enkele keer van de vrouwenkapel uit gezien ook, dat hij trouw dag aan dag communiceert. Neen, ze mag nu niet ongerust meer zijn: het gaat zo goed met Chris zijn ziel, die komt tot rust, raakt uitge- vlaagd. En hij vloekt alleen nog maar als hij 't een of ander heel bijzonder meent en eerst lang gestaard heeft in 't verlorene. Op 't werk zijn ze uiteindelijk aan de kapspanten van 't lompe foerage- hol bezig. Broeder Winfridus heeft eerbied gekregen voor zijn gezel. Eerst als vakman zijnde. Want dat was een lieve lust om te zien, hoe hij de allergrootste maat nagels door de balken dreef en hoe zuiver zijn oog was. Maar ook is broeder Win fridus, in een hoekje van zijn oud bijna uitgedoofd hart, wat gaan hou den van die gekke bok. Hij heeft er de eerste tijden streken genoeg van verduurd. Een nagel door z'n habijt in de deurpost onderhand hij 't ge hang stond te schroeven, een d! n. gestopte schaak en een keer de bo dem los van z'n timmerkist, maar zulke dingen kan broeder Winfridus wel verdragen. Omdat hij niets weer om deed, raakte bij Chris daar ree de aardigheid af. En 't jong is rech- tevoort tammer, stiller en zingt zulke vuile liefdesliederen niet meer. Sinds een week bidt hij openlijk voor God en de mensen het Angelus mee.... ja, ja, waar 't leven onder de man nen van Bernardus al niet toe leidt. En nu vindt broeder Winfridus het soms zelf spijtig, dat hij alleen ont slagen is van 't silentium, om aan duidingen te geven over het werk. Maar wat van bovenaf gezegd is, dat is gezegd. Hij heeft zijn bevel van pater magister, en de pater heeft het van vader Amadeus. En vader Ama- deus heeft het van God, Die hem tot Vader over dit kleine koninkrijk ge adeld heetf. En broeder Winfridus is maar een simpel man, die wei-over legd uit de wereld getrokken is, uit sterke liefde Gods en vrees voor het leven zonder dadelijke leidsman. Een mens ademend op gehoorzaamheid, gehoorzaamheid het kernpunt der dienende liefde. Zou hij Gods wil wederstaan? Hij, die bijna ten einde is van zijn zwaar Cisterciënsersbe- staan en die het verduurd heeft, al tijd met een beminnelijke glimlach om zijn mond? Nooit! Maar 't zal toch niet tegen de wil van Vader Amadeus zijn, dat hij die Chris zo'n paar maal op een dag vriendelijk toeknikt, met begrijpen de ogen. En 's avonds hartelijk de hand drukt, als waren ze broers. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 5