De Haarlemmermeer was na drooglegging een soort kolonisatiegebied Leiden hield hoogstnoodzakelijk werk tegen Nieuwe uitgaven Ontroerend document van christelijke liefde uit Russisch concentratiekamp TUINIER MET PLEZIER De heer L. Poelwijk koninklijk onderscheiden Vijftig jaar bloemisterij in Nederland De fatale seconde WOENSDAG 25 OKTOBER 1961 DE LE1DSE COURANT De films in de week van 20-27 okt. zijn door de KFC als volgt gekeurd: Trianon: „Een avond aan het strand" volwassenen. Dgl. 2.30, 7.00, 9.15 u.; znd. 2.15, 4.30, 7.00, 9.15 u. Lido: „De zwarte tiran", volw. Dgl. 2.30, 7.00, 9.15 u.; znd. 2.30, 4.45, 7.00, 9.15 u. Luxor: Afgekeurd. uit het westen drong de bollencul- tuur de polder binnen en vanuit l.et Casino: „Os banderantes", 14 oosten de bloementeelt. Thans is het een van de meest belangrijke oude productiegebieden van ons land. Reeds 40 jaar is er een middelbare land- Voor de Vereniging „Oud Leiden" Maar de grote landbouwcrisis rond bouwschool en de afdeling van de heeft mr. G. C. v .d. Willigen, bur- 1730 deed de plannen weer in de Eoll. van landbouw bestaat er gemeester van Haarlemmermeer, een doofpot verdwijnen. meer dan honderd jaar. lezing gehouden over de Haarlem- Na een korte pauze vertoonde de mermeer in verleden en heden, waar- Tot vóór Leiden. heer Van der Willigen een aantal Studio: „De man met het slange in hij, aan de hand van de litteratuur, dia's, alle betrekking hebbende op die over het vroegere meer en de Toen in november 1836 stormen de huidige toestand. De voorzitter huidige polder bestaat, interessante het v/ater tot voor de poorten van van „Oud Leiden", dr. W. C. Braat, dingen heeft verteld. Meer in het bij- Leiden stuwden en 5000 bunder land heeft d. spreker ingeleid en uitge- Rex; zonder over de voorgeschiedenis van bezuiden Amsterdam onder water luid. Ondanks het zeer slechte weer de droogmaking. zetten, werd eindelijk een staats- was de opkomst in De Grote Pers van De drooglegging van het Haarlem- commissie ingesteld. Deze commissie ».De Lakenhal" zeer bevredigend. mermeer, een samenstel van plassen, liet in 1838 een rapport verschij- was een experiment in een tijd, dat nen, waarin weer tot drooglegging de Staat zich er zo veel mogelijk van werd geadviseerd. Maar weer was placht te onthouden méér te doen het Leiden, dat daartegen opponeer - dan het strikt noodzakelijke. de, hetgeen echter mislukte. De ka mer ging met droogmaking accoord Daardoor waren de eerste jaren na en in 1840 werd de eerste spade voor de droogmaking voor de nieuwe be- de ringvaart gestoken. ten het voor hun wanhopige land- In een der gevangenenkampen van genote-medegevangene. het onmetelijke Siberië leefden en „Franciska", schreven zij voorin - leden vijf katholieke meisjes, die bet kleine boekje „om te maken dat nJr^Sr 7nn qir«. vanuit het door de Russen overwel- je beter met 0ns samen voelen, den- ?fi' S I'm i, dl«de Litauen daarheen waren ge- ken en de Heer prijzen kunt, stu- Z.JU, e.ea, i.uu, s.io u. voerd. Vier van hen vol godsver- ren we je dit gebedenboekje. Lionê „Het geweten van het Wes- trouwen, één wanhopige of twijfel- q. heeft het gemaakt. Valé Ber. heeft ten", 14 jaar. zuchtige, wie zal het zeggen. De vier het plaatje getekend, Levalé Viz. Dgl. 2.30, 7.15, 9.15 u.; znd. maakten een gebedenboekje, kleiner beeft het ingebonden en ik heb het 2.30, 4.45, 7.15, 3.15 u. nog dan een zakagenda en zij maak- geschreven. Ad(elé) 16 februari 1953". Een in zijn poverheid ontroe- woners niet prettig. M. v. d. Veen Sraeeenfde^efSSDenaHtie T d- was' fl Haar»em™ermeer- den in plaats van een meer. Het kar- P In d. 7 IS d wai had 12 gulden gekost, drrtncnovir,: eeuw vroeg En,keie jaren later bracht de grond- h, f. v bet meer raeds verkoop acht miljoen gulden op In vfn» d 3 kal; 1956 de Haarlemmrmeerpolder ving breidde de watervlakte zich ppn „pmppntp steeds meer uit en gehele dorpen gemeente, langs de oevers verdwenen. Dorpen Direct na de drooglegging trachtte als Nieuwerkerk, Rietwyk, Groot- en Leiden er toch nog een slaatje uit Klein Burggravenveen, verdwenen s^aan- De stad bezat n.l. de vis- de een na de ander van de kaart, rechten en meende daarom bepaalde Was de oppervlakte in 1554 nog rechten op de grond te kunnen clai- slechts 5607 bunder groot, in het be- men- Dat niet door, maar de gin van de vorige eeuw was dat drie maal zo veel, n.l. 16945 bunder. uitgifte van de gronden werd er en kele jaren door getraineerd. De eerste naam, die de geschiede- De regering heeft over het alge- nis noemt in verband met plannen meen genomen niets gedaan om de tot drooglegging is een zekere A de P°lder woon- en leefbaar te ma- Hoogh uit Gorcum. Later verschijnt ken- De Pioniers moesten zelf maar ZADEN IN EN OM DE TUIN Verspreiding. Zaden, die men dagelijks tegenkomt Leeghwater, die in 1641 zijn beroem- 2ienb.°aJa da' klaarda"' grote in de tmn en daarbuhcn ^orden vaak ^p een heel m- de „Haarlemmermeerboeck" uitgaf, moeilijkheid bleek de waterhuiohou- genieuze manier ver van de moederplant verspreid. Maar altijd rees er verzet tegen de ding. Het was moerassig gebied met rneest bekend is de verspreiding door de wind, plannen, vooral van de zijde der soms vrij grote niveauverschillen De talrijke pluisjes van bomen (wilg, populier), klimplan- steden, Leiden, Haarlem en Anister- bevolking was zeer gemengd, afkom- ten (bosrank), of van kruiden (paardebloem, distel) dam. Hoewel Rijnland drooglegging aRe streken van het land, zweven in de nazomer door de lucht. Zaad en pluis goedkoper achtte dan „oeverbescher- d°ch zeer kerkelijk en met grote ge- zijn heel licht en worden door de wind over grote ming", dreven de steden steeds het zinneiV In de eerste jaren was naar afstanden meegevoerd. Veel gaat er verloren, maar iaatste door. schatting slechts twee procent van er komt blijkbaar nog genoeg tot ontkieming om het Een suggestie in 1672, het gebied de grond in handen van polderbewo- voortbestaan van de plant te verzekeren. Andere zaden door de zich hier vestigende Portu- ners (thans is dit pl.m. 50 procent), zijn gevleugeld, we zien dit vooral bij de bomen, waar gese Joden te laten „koloniseren", De ./kolonisten"; waren zeer onnerne- de zaden een hoge startplaats hebben, zoals bij de bleef bij een suggestie. Na de Spaan- mende agrariërs, maar de staat liet esdoorn, linde en grove den. se Successieoorlog gaf J. v. d. Berg zich weinig aan hen gelegen liggen. Natuurlijk vallen die zaden niet zover van de stam burgemeester van Leiden en dijk- V'jftig jaar lang was de polder ach- als de pluizen, in het bos groeien de jonge bomen graaf van Rijnland, aan Crucquius tergebleven gebied; er was zelfs g :n ?nder beschreming van de oude op. In de bosbouw opdracht rapport uit te brengen over arts en de bewoners waren veelal Jfat men daarom, bij het kappen wel enkele mooie de staat van de Leidse grachten. Het vo<"- hun zorgen en dagelijkse be- b?™?, als °fan' waa^ omheen de J°nSe a?™\Jad da rapporteur luidde: °p d<= dorpen Behalve do^rje ^d worden de zaden dikwijh ook „Laat een afwatering bij Katwijk door de vogels verspreid. Ook onder de boomzaden maken en leg het meer droog In 1890 kwam er verandering. Van- treffen we allerlei vormen aan: eikels met gestekelde of bemoste napjes, kastanje en beukennootjes met hun WARMOND AARLANDERVEEN Het volgende agendapunt was het stekelige vruchten. De kardinaalsmuts heeft vruchten wijzigen van de regelen op de voor- ™et ee? Y omhulsel, waar zich oranje of rode zaden KVP - In hotel De Zon" hield bereiding van de gemeenteraadsver- JP bevinden, wanneer de vruchten rijp zijn hangen Z- rue A. kiezineen. Het ging hier om een wat deze aan een dun steeRJe omlaag zodat een wonder- de Katholieke Volktspartij afdeling zuiver|™' redlktfe van eSiell artl- Hike kleurencombinatie wordt gevormd. Warmond haar jaarlnkse ledenver- reudKtie van enxeie aru- gadering. Een bijzonder woord van gS iV'm' moeilljk" welkom richtte de voorzitter, de heer Pfd P' u de vorige gemeen- A. G. van Leeuwen, tot de léden van ZIJ1i vo?rSevallen- de katholieke raadsfraktie en de J r Ver" vertegenwoordigers van het Lage g g?ad'a Land, die vijftig procent van de aan- bestuur werden tot wezige leden uitmaakten. w p gT De voorzitter memoreerde, dat het •70,,«t,v,P,^fen0^' t^' V ^eijden te een rustig jaar is geweest, zo rustig Mnnr.'J- Y" Leeaw,en te zelfs dat de sekretaresse niet eens J£' Vanult de vergadering een jaarverslag heeft behoeven te wlr h™„n°g toegevoegd de maken. Het komende jaar zal in ver- Vergouwen te Voorhout band met de verkiezingen van pro- ^aP,Lfapwen Je Noordwy- vinciale staten en gemeenteraad meer vliet' Yervc?JSens gaf de heer J. aktiviteiten epven v* Vliet' voorzitter der raadsfraktie, Het jaarverslag'van de penning- de van meester gaf een batig saldo van LïS 458,79. Als leden van de kascom- }aar: 5St0°gtkonde!J be" missie voor het komende jaar wer- 't v? I?!,eer den benoemd de heer P. Walraven iagrJ" 1wa"<fbu''6arP0ld«. pn j j Sikkine Verder verheugde het hem, dat de financiële verhouding rijk-gemeente Vervolgens was het punt contri- het waarschijnlijk mogelijk maakte, butie aan de orde. De voorzitter zei, dit jaar met een sluitende begroting dat er al jaren naar gestreefd is, de te komen. Uit wat spreker zei over contributie zo laag mogelijk te hou- het zuiveren en onderzoeken van de den om zoveel mogelijk mensen de riolering in de gemeente konden wij gelegenheid te geven, lid te worden opmaken, dat hij zich sterk zou ver- De vanouds bestaande kiesvereni- zetten tegen de al eens ter sprake ging is echter uitgegroeid tot een gebrachte rioolbelasting, grote politieke partij en om opge- Langdurig stond hij stil bij de wo- wassen te zijn tegen de tegenpartijen ningbouw en vooral de bouwgrond en de propaganda kracht te kunnen positie noemde hij bijzonder slecht, doen bijzetten, vraagt het hoofdbe- Mocht er ooit nog iets van het plan stuur thans 2,75 per jaar per lid Zwanenburg komen, dan zal dit toch en de kring 1,00. Dit is totaal 3,75, een langdurige kwestie worden en die moeilijk af te trekken is van de daarom wordt er nu reeds gewerkt thans in Warmond geldende contri- aan een tussenplan, butie van 2,50. Voorgesteld werd Na de voordracht van de heer Van dan ook, de contributie te verhogen Vliet werd er over enkele punten tot 5,00 per lid per jaar. Hierbij nog wat gediscussieerd. werd nog wel gesteld, dat het hoofd- bestuur nog wel wat nuancering in «r.,. - petto heeft bv. voor gezinnen, waar- Vl/||t I tpfo u/PtAll f in meerderen lid zijn. Tevens werd T u,/ een spreiding van de inning in het vooruitzicht gesteld. Importeur scooters. De abonnee, Vanuit de kringvergadering gaf de die een vraag gesteld heeft over de heer M. Pieterse een toelichting op iniporteur van een bepaald scooter- de noodzakelijkheid van de verho- ^erk» kan dit adres op onze redac- ging. Hieruit bleek wel, dat de KVP «e verkrijgen. Een heel andere wijze van verspreiding heeft de algemeen voorkomende klis; de haakvormige stekels op de zaden grijpen naar de vacht van ieder dier dat langs komt en dat ongewild mee helpt aan de ver spreiding. Sierlijke vruchten. We zijn zo gewend om de schoon heid van de planten te beoordelen naar de bloemen en vergeten vaak hoe mooi de vormen en kleuren van de vruchten kunnen zijn. Soms hebben de planten zelfs onaanzienlijke bloemen en juist fraaie vruchten, zoals bij vele bomen en besheesters. Uit de vele vormen van zaden en bloeiwijzen kun nen we er maar enkele noemen, u kunt ze zelf met menig andere aanvullen. De ooievaars- of reigersbek draagt zijn naam niet ten onrechte, het is leuk om te zien hoe de snavelvormige vruchten de zaden ver weg werpen. In de tuin blijven de reuzenschermen van de bereklauw heel lang staan, ook al is de plant reeds lang uitgestorven en verhout. Ouderwetse droogbloe men, zoals de judaspenning met zijn zilveren schijven en de grote pluimen van het pampasgras zijn nog al gemeen bekend. Zelfs dagelijkse verschijningen als de bruingrijze pluimen van het riet of de stijve aren van rogge of gerst hebben een eigen sierwaarde. Van de vaste plan ten, die naast de bloemen ook sierlijke vruchten heb ben, noemen we verder: anemoon (vruchtpluis), sier- distel (blauwe of grijze vruchtschermen), gipskruid en lamsoor (grijze schermen van kleine zaadjes). Ook vele varens hebben vruchtbladen, die afwijken van het normale loof. rend gebedenboekje, vijf bij zeven en een halve centimeter, geboden in een armzalig lapje stof. Oostpriesterhulp heeft de gebeden onder de titel „Maria, Red ons" (de vertaling van het Litause „Marija, gelbéki mus") uitgegeven en biedt het aan in de vertaling van Gabriël Smit en met een inleiding van Ber nard kardinaal Alfrink. Het is voor een geringe prijs ten bate van Oost priesterhulp verkrijgbaar bij de Ka tholieke Stichting „Mensen in Nood", Centraal bureau, Hekellaan 6, 's-Her togenbosch, tel. 04100 35720, giro nummer 34348. In het kerstnummer dat ons blad vorig jaar uitgaf, drukten wij reeds een fragment af van het ontroerende „Gebed in de Kerstnacht", waarmee het boekje besluit. Wij kunnen niet nalaten het nogmaal, maar dan in z'n geheel, af te drukken: Met lippen, bedekt met ijs, met ogen, vol van tranen, gemarteld door wanhoop, vluchten wij naar Uw kribbe, o allerheiligst Kind. Neem ons smeken en onze gebeden aan, aanvaard ons heimwee en onze besluiten, de offers van onze helden, de tranen van die ons liefhebben, hun gebeden en hun van smart doordrenkte zorgen, red ons allen voor een betere toekomst. Schenk aan allen die van pijn en honger stierven in een vreemd land het geluk van de hemel. Erbarm U over hen die mij liefhebben en over mijn volk omwille van de verdiensten van Uw heilige Moeder en alle heiligen. Met vermorzeld hart smeek ik U: verkort de dagen van onze beproeving. Wanneer Gij een offer vraagt, neem het dan van mij, maar geef me de moed en de volharding van de martelaren. Amen. - Jmm - 'VV;' K mm Jm, WEk: fïï - wm r jr..- 4 trachting, waarmee de heer Poelwijk steeds zijn werk heeft verricht. Uit „Maria red ons". Uitg. Stich- handen van de secretaris ontving de ting „Mensen in Nood", Hekellaan 6, heer Poelwijk de oorkonde van de 's-Hertogenbosch. Bond voor trouwe dienst, ijver en plichtsbetrachting. Nadat alle aanwezigen de jubila ris en de in feeststemming verke rende familie geluk gewenst hadden met de hoge onderscheiding en de beste wensen hadden uitgesproken - ook met betrekking *ot de komende jaren - want de heer Poelwijk zal met zijn 52 jaren nog gemakkelijk zijn 50-jarig jubileum kunnen halen - werd het officiële gedeelte van de Achttien oktober was het vijftig bijeenkomst gesloten. jaar geleden, dat de vereniging „De Vanmiddag heeft de familie Poel- Nederlandse Bloemisterij", geves- wijk met de familie Van Haastrecht tigd te 's-Gravenhage, werd opge- aangezeten aan een feestdiner „Het Oude Rechthuis". Wegens 40-jarige trouwe dienst bilaris en zijn familie. Op de huldi gingsbijeenkomst was ook de burge meester van Alphen aan den Rijn, „In de veertig jaar, dat U nu bij de heer Z. Bruins Slot, aanwezig, ons werkt, hebt U ons ten zeerste »»^n bakkersbedrijf ben ik wel niet mens, die tegenwoordig van de weg verplicht. Drie generaties Van Haas- de aUt° g6brUik mSakt' d°6t Öaa'' richt. Ter gelegenheid van dit jubileum is in royaal formaat en uitvoeiing een gedenkboek verschenen, dat ge rust als een standaardwerk over de geschiedenis van een der factoren van de Nederlandse sierteelt mag worden beschouwd. Onder auspiciën van het Verbond „Na een voorwoord van dr. A J. voor Veilig Verkeer te Utrecht is bij Verhage, voorzitter van de jubile- Van Holkema en Warendorf n.v„ te [enda ™ranlg»ne. voorzitter ooa van Amsterdam, een boekje verschenen het Produktschap voor Siergewassen onder de titel „De fatale seconde" vele andere instellingen op tuin- met bijdragen van mr. J. C, Hooft- bouwgebied, geven een zestal uiterst man, adj-dirceteur van het Verbond, feskundige schrijvers hun inzich- commissaris K. J. Muller, hoofd van en en beschouwingen, alles bij el- de verkeerspolitie te Rotterdam, en kaa„ ven boekwerk van ruim drie- de journalist W. Woltz. Het boekje is honderd bladzuden makende, geïllustreerd met een aantal uiterst ?m,een ovarzlcht_tei geven van de suggestieve foto's, die een schrijnend tuhoud. prof. dr. J. F. Haccou schrijft - - - over „De groothandel in snijbloe men", dr. W. H. Kemmers besenrijft licht werpen op het gevaar langs de weg. „In het moderne verkeer kunnen seconden beslissen over leven en dood", zo. schrijft mr. Hooftman. „De „De Nederlandse tuinbouw twintigste eeuw, dr. A. W. Luyckx behandelt „De kleinhandel in bloe men". Het veilingwezen, de conjunctuur en de regeringspolitiek zijn de on- bu een stap in de richting van zijn derwerpen,. waarover prof. dr. J. H. het geld hard nodig heeft en dat in S"ède Hluifjes.~ In ™Ün blauwe trecht hebt U overleefd en in al die op tijd klaar te krijgen, óók nu de araf^en dat van anderen-In fata'le andere partijen een contributie van 'mneJ°y Jurk zitten suede pluisjes, h M j. d dicnd alsof '«*niek h®t werk in vergelijking fecondên and"en. In fatale van stuyvenberg schryft en dr. M. rond de 10,- heel normaal is. boe„kan 'k d«a krijgen, aldus >"en nel" v de>zaak fed,end' als0' met vroeger wel wat lichter iemaakt Sdve'de huiverinvwekkende f„ A' J' Visser besdlouwt de ontwikke- De heer Th. Weyers ziet de toe- A--?- ta ®-. deze van v was In deze loffelijke zaj hebben", aldus de burgemeester. hit hükfi o Img van de Nederlandse bloemen- komst, waf het ledenaantal betreft, taft wil °a Ve»!fS ït if! 2 bewoordingen werd hedenmorgen de „De verhouding tussen U en uw „anwiiriniw van hof v "1 v v teelt' Tenslotte mocht een korte ge- hierdoor somber in, terwijl de heer te.Se" de £to£. da' h« h„. poeI„Hk in Aarlanrfer werkgever moet steeds goed geweest aanw«zingen van het V. v. V Ver- schiedenis van de jubilerende vereni- G. v. d. Kroft het betreurt, dat het ,"s die er weer geheel af te ï- Poelwijk - in Aarlander- 2iin 5ndpra M „„n voorHo t,„, keer en „Goede verkeerslessen" van gehele systeem van"miS'buüehef- kr'{S™_ vn^hUt?fenfoh,nff3!0hhf veen is het altijd „Leen" Poelwijk in"hetefltde"tedfij/^rkfaa'm commissaris Müller. van ging niet ontbreken, hoewel deze kciicic avübcem van cuu m u u lieixej.- t -■-■>»— - '"v» »u uckicuuc l/cuiiu wciriaam ge- t-, maar een klein onderdeel van het fing, hij doelde hierbij op de aan te wat bereiken kunt Stuurt U hettoegesproken door de jongste fir- weest. De waardering voor het werk hl"?Y van boekwerk uitmaakt. Mr. P. W. H. brengen nuanceringen, nog niet rond de jasj 0 r2nieings en mant de heer H van Haastrecht ir va,n .de jubilaris heeft er daarom toe Jj} Ya^ de verkeersonveiligheid Zwahlen nam dit onderdeel voor zijn is, zodat er straks wellicht weer een rlnoverin^h^ Haastrecht jr. geleid> dat het H M de Koningin op m f18 land (^eer dan 150 duizend rekening. wijziging in Warmond moet worden d£°vAldaar h2ft vriiblfiilnd PPn De jubilaris, die op 11-jarige leeftijd voordracht van de Commissaris der verkeersongelukken per jaar!) op Samenvattingen in het Engels, aangebracht. De voorzitter was ech- gratis onderzoek plaats om uit te ma- de bakkerij van Van Haastrecht bin- Koningin in de provincie Zuid-Hol- «J»r"al;ftfsiYh® Frans en Duits- alsmede een uitge- ter van mening, dat het dan toch wel ifpn nf v,<sf mAtr vorhninnn land en de minister van Sociale Za- Daarom jS gewenst, dat dit boek- breid reeister maken hpt fraai uit om een gemiddelde van 5 gulden zou WOrden. nenstapt werd vanmorgen feeste- j^en, heeft behaagd U de bronzen je in handen komt van velen en niet gegeven boek tot een belangrijk na blijven draaien, zodat hij een wijzi- ErfenisKan iemand onterfd wor- me* z^n echtSenote en 111 gezel- medaille behorende bij de Orde van alleen in die van berijders van mo- slagwerk. ging liever helemaal achterwege zou den door niet gehuwde com of tante, schap van zijn kinderen ontvangen Oranje-Nassau verlenen torvoertuigen aller aard. Het „bezin- willen laten. wanneer de moeder, broer of zuster Het bleef evenwel niet bij een ko- mngsboekje is verkrijgbaar in de j v-u: Nadat na- boekhandeL De bloemisterij in Nederland". wülen laten. wanneer de moeder, broer of zuster jn Het 0nde Rechthuis" nadat en- Het bleef evenwel niet Hierna werd de contnbutieverho- van deze oom of tante overleden is, naflat en ninklijke onderscheiding, ging door de vergadering goedge- aldus J. M. te L. fcele uren tevoren in de parochie- mens de familie Van Haastrecht keurd. De voorzitter deelde nog mee, Dit is heel goed - mogelijk, want kerk een plechtige H. Mis was op- enveloppe met inhoud was overhan- dat deze contributie reeds in januari neven en nichten hebben geen wet- |ntAt.#i. h.f digd, sprak de heer A. Schoep, se- zal worden geïnd i.v.m. de groslijst- telijk erfdeel van hun ooms of tan- S van 1 cretaris van de Bakkersbond zijn Amsterdam (onder ouspiciën stemming. tes. lijk en stoffelijk welzijn van de ju- waardering uit voor de pliohtsbe- Verbond voor Veilig Verkeer) T-. -^^^S^^^^-Uitgave ter gelegenheid van het „De fatale seconde -- Uitg. 50-jarig bestaan der Vereniging „De tolk erna en Warpnrfnrf n.v., Nederlandse Bloemisterij" t van venhage, Koninginnegracht i Boekennieuws

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 5