Leidse astronoom, prof. Oort, is verre van ingenomen metnaalden-satelliet" Passagiersschip NaaldieSgOrdel m brand J D Leidse universiteit Demonstraties in Algerië Amerikaans experiment om de aarde Incident aan de sectorgrens Weerbericht Het weer in Europa Varken verbrand in schuur te Leiden Dief vond geldkistje leeg MAANDAG 23 OKTOBER 1961 DE LEIDSE COURANT PAGINA 3 Gevaar voor wetenschappelijke onderzoekingen niet denkbeeldig De voorzitter van de Internationale Astronomische Unie, de Leidse hoog leraar in de sterrenkunde, dr. J. H. Oort, betreurt, dat de Amerikanen hun „naalden-satelliet" hebben ge lanceerd zonder overleg te plegen met vertegenwoordigers van de we tenschappen, die bij dit experiment belang hebben. Desgevraagd verklaarde prof. Oort zaterdagavond, dat hij voor de astro nomie van deze lancering op zichzelf nog geen directe schade vreest, maar wel bang is dat er, zo de proef neming slaagt, pressie zal worden uitgevoerd om haar op veel grotere schaal te herhalen, iets wat niet zon der schade voor de astronomie zou kunnen geschieden. Prof. Oort bracht in herinneiing, dat het plan van de Amerikaanse luchtmacht vorig jaar augustus voor het eerst in de publiciteit is geko men, toen er melding van werd ge maakt op een congres van de inter nationale unie van radiowetenschap pen. Sindsdien is er van vele zijden tegen geprotesteerd, onder andere door de academiën van weten schappen van Frankrijk, België en de Sowjet-Unie. Deze zomer heeft de internationale astronomische unie op een vergade ring in Berkeley in Californië in een resolutie gewezen op de gevaren, die deze experimenten inhouden als zij worden ondernomen zonder over leg met de belanghebbende takken van wetenschap. In een twede re solutie drongen de astronomen erop aan, de satelliet in ieder geval in een dusdanige baan te brengen, dat de naalden uiterlijk binnen enkele jaren in de atmosfeer zouden terug keren en verbranden. De onzekerheid omtrent de uit slag van de lancering, aldus prof. Oort, is wel het belangrijkste strijd punt in deze kwestie. De naalden moeten lang genoeg in hun baan blij ven om de verlangde waarnemin gen en proeven mogelijk te maken laten we zeggen: een half jaar maar aan de andere kant mogen zij beslist niet permanent zijn. meente vergadert op donderdag 26 oktober, n.m, acht uur. De agenda bevat o.m.: benoeming van de leden van de wa terleidingcommissie en van de woon ruimte-adviescommissie voorstellen van b. en w. inzake verzoek van de kath. woningbouwvereniging tot in trekking garantiebesluit geldlening; betreffende de gemeentelijke en waterstaatkundige zorg van een ge deelte van de Room- en Meerbur gerpolder; tot aankoop van enige percelen grond aan de Rijnegommer- straat ten behoeve van de realisatie van het uitbreidingsplan H. Rijndijk; tot verhoging van de kinderbijslag gemeentepersoneel; aanbiedingen van de begrotingen voor de dienst 1962 van a. de gemeente; b. de instelling Maatschappelijke zorg; c. het grond bedrijf; d. het waterleidingbedrijf. WARMOND B. EN W. BEZOCHTEN NIEUWE BURGEMEESTER Het college van burgemeester en wethouders heeft zaterdagmiddag 'n bezoek gebracht aan de nieuw-be- noemde burgemeester in zijn woning te 's Gravenhage. De nieuwe burge meester zal woensdagmiddag een be zoek aan de gemeente brengen om kennis te maken mede met het ge meentepersoneel. De dag van de installatie is nog niet vastgesteld. Het is de bedoeling de raad op korte termijn bijeen te roepen om deze aangelegenheid na der te bezien. Geslaagd: voor het prepaedeutisch examen voor werktuigkundig inge nieur is geslaagd de heer A. J. de Wolf. „Het is heel moeilijk, pTecies tus sen deze twee klippen door te zei len. Onze voornaamste zorg is dan ook, dat het schot niet voldoende nauwkeurig zal zijn". Liever anders. Prof. Oort verklaarde, liever ge zien te hebben dat de Amerikanen een andere werkwijze hadden ge volgd. De Midas-satelliet is na de lancering automatisch begonnen met het verstrooien van de naalden. Be ter was het geweest, als er een spe ciaal voor dit experiment ontworpen satelliet was gebruikt, die pas, op een sein vanaf ^e aarde, moet de .uit zaai" zou zïjn gegonnen, nadat was komen vast te staan, dat hij precies in de berekende baan was gekomen. De thans gebruikte hoeveelheid naalden achtte prof. Oort niet van die aard, dat er, als alles goed gaat, directe schade voor de astronomie uit zal voortkomen. Zou het naalder- scherm echter permanent worden, dan zou er wel schade worden aange richt, gezien vooral ook de steeds verfijnder wordende methoden van de astronomen. Zou er na een geslaagde proef een definitief scherm komen, dan acht prof. Oort nadeel onvermij delijk, zowel voor de radio-astrono- mie alsook voor „gewone" optische. Voor wat deze laatste betreft: de naalden zouden het zonlicht nog meer verstrooien dan de dampkring nu reeds doet, zodat de nachthemel helderder zou worden, waardoor te- lescopische waarnemingen zouden worden gehinderd. Overigens vertrouwt prof. Oort er op, dat de Amerikanen zullen doen was president Kennedy de afgelo pen zomer heeft beloofd: dat zij geen volgend experiment zullen onderne men voordat vaststaat, dat aan de wetenschap geen schade wordt be rokkend. Nu het voorlopige scherm wordt aangelegd zullen de astrono men zich terdege beijveren, onder zoekingen te doen inzake de vraag in hoeverre het van invloed is op hun werk, aldus prof. Oort. Zaterdagmiddag omstreeks half een heeft zich op de secundaire weg langs de Rijksstraatweg ter hoogte van de Maaldrift te Wassenaar een botsing voorgedaan tussen twee perso nenauto's. Het ongeval werd ver oorzaakt door een 23-jarige brom fietser, H. K., die uit een zijweg de secundaire weg opreed en de bestuur der van een uit de .richting Leiden komende auto dwong plotseling uit te wijken. De tweede personenauto, bestuurd door J. V., die uit de tegenovergestel de richting naderde, kon de eerste auto niet ontwijken. Bij de botsing werden de heer J. Vreeburg uit Was senaar en zijn 14-jarige zoontje ern stig gewond. Zij moesten naar de St. Ursula-kliniek worden overge bracht. STUDEN DOOR COLLEGA'S MISHANDELD. De Amsterdamse politie stelt een diepgaand onderzoek in naar de ern stige mishandeling van de 24-jarige H. Behrendt, student aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, door en kele collega's. De juiste toedracht van de zaak is nog niet bekend. In de nacht van 19 op 20 oktober j.l. werd de heer Behrendt in de so ciëteit van de Vrije Universiteit in de Korte Leidsedwarsstraat door enige studenten zodanig geslagen en geschopt dat hij naderhand thuis bewusteloos raakte. Met een hersen schudding en een jukbeenfractuur is hij in het Wilhelminagasthuis opgenomen. De hoofddader zou de 38-jarige econoom E. A. B. zijn, die de dag na de mishandeling per schip naar Suriname is vertrokken. Men zou het slachtoffer hebben willen dwingen de econoom een bedrag van 25.te betalen. Het 18.554 ton metende Italiaanse passagiersschip .Bianca C" wordt verloren beschouwd, nadat zondag in de machinekamer brand is uitgebro ken. Het vuur verspreidde zich ra zendsnel over het schip, doch dank zij onmiddellijke hulp van toegeschoten vaartuigen en doordat onder de op varenden geen paniek uitbrak, werd een ramp voorkomen. Het schip lag op de rede van Saint- George's, de hoofdstad van heteiland Grenade in West-Indië. De „Bianca C" had 360 passagiers en een beman ning van 303 koppen aanboord. De passagiers waren voornamelijk Vene- zolanen en Antillianen, die als emi granten op weg waren naar Groot- Brittannië. De berichten over 't aan tal slachtoffers zijn tegenstrijdig. Reuter meldde, dat één matroos aan brandwonden is bezweken en dat een ander lid van de bemanning wordt vermist. Acht bemanningsleden zou den licht gewond zijn. Van de pas sagiers wordt gemeld, dat zij allen ongedeerd zijn. AFP berichtte echter, dat onder de passagiers drie doden zouden zijn gevallen. De bemanning trachtte het vuur te bedwingen doch moest weldra haar pogingen staken en 't schip verlaten. Doordat het schip twee mijl uit de kust voor anker lag was het niet mo gelijk het vuur van de kust af te be strijden. In de haven van Saint Geor ge's beschikte men niet over drijvend blusmaterieel. Op opvarenden werden door de bevolking van de havenplaats onder dak gebracht. Zij hadden weinig of nietsvan hun bagage kunnen redden. De „Bianca C" stond binnen enkele uren in lichterlaaie. In talrijke steden en dorpen in Al gerië is zondag gedemonstreerd voor vrijlating van Ben Bella, de vice- premier van de Algerijnse regering in ballingschap, die vijf jaar geleden door de Fransen werd gevangen ge nomen. Vrouwen en kinderen trok ken, met de groen-witte vlag van 't bevrijdingsfront voorop, door de stra ten van Saint Rrnaud, Ain Mlita en Batna. Er hebben zich geen inciden ten voorgedaan. In Constantine, Setif, Saint Ar- naud, Batna, Philippeville, Ain Mlf- la en Sidi bel Abbas, waren de Al gerijnse winkels gesloten. In Setif hebben ook de buschauffeurs 't werk neergelegd. De Europese wijken van de steden in Algerië werden door 'n grote machtpolitie, veiligheidstroe pen en militairen bewaakt. De minister van voorlichting in de Algerijnse regering in ballingschap, Yazid, heeft op een persconferentie in Tunis verklaard, dat op 1 novem ber demonstraties voor een onafhan kelijk Algerië zullen worden gehou den. Deze betogingen zullen, „voor zover dit het bevrijdingsfront be treft", een vreedzaam karakter dra gen. Zij zijn in geen enkel opzicht gericht tegen de Europese bevolking van Algerië. 1 November is het de zevende ver jaardag van het uitbreken van de opstand. De voorlopige regering van de republiek Algerië heeft 1 novem ber geproclameerd tot nationale dag voor het verkrijgen van onafhanke lijkheid door onmiddellijke onder handelingen. In Franse regeringskringen heeft men zondag gezegd, dat de vooruit zichten tussen Frankrijk en de Al gerijnse opstandelingen op overeen stemming over een grondslag voor vrede in Algerië en een vreedzaam naast elkaar bestaan van de Moham medaanse en de Europese bevolkings- roep in Algerië verbeterd zijn. Dit De Amerikanen hebben zaterdag een Midas-raket gelanceerd, die een wolk van 350 miljoen kleine kope ren naaldjes in 'n baan om de aarde brengt. De naaldjes worden op 3-000 km hoogte losgelaten. Er zal naar schatting een gordel van 8 km dikte en 40 km breedte worden gevormd. De gordel moet dienen voor het te rugkaatsen van radiogolven. Het zal naar verwachting nog ver scheidene dagen duren alvorens men door middel van radar kan vaststel len of de verspreiding van de naald jes naar wens is verlopen. Als men hierna nog een tweede gordel naaldjes in de ruimte kan brengen, zo wordt in officiële Ame rikaanse kring verklaard, zal er ra dioverkeer over de gehele wereld mogelijk zijn op golflengten, die tot nu toe niet voor lange-afstandsver- keer te gebruiken waren. Geleerden van diverse landen heb ben zich tegen dit plan verzet, om dat zij vrezen dat de naaldjes het radio-astronomisch onderzoek zullen belemmeren als zij zich in de ruim te verspreiden. De wetenschappelijke raadgever van president Kennedy, dr. Jerome Wiesner, heeft ondanks de kritiek toestemming gegeven het plan uit te voeren. Sir Bernard Lovell, directeur van de radio-telescoop te Jodrell Bank in Engeland, is weinig ingenomen met de lancering. „Het is naar mijn mening een vlek op het Amerikaan se program voor ruimte-onderzoek", zei hij. „Hij vreest, dat de Sowjet- Unie deze Amerikaanse operatie zal gebruiken om haar eigen besmet ting van de atmosfeer te rechtvaar digen. Volgens de Britse geleerde gaat het niet om een wetenschappe lijk experiment maar om een verbe tering van de militaire verbindingen. Prof. K. A. Thernoe, verbonden aan het laboratorium voor astrono mie van de universiteit van Kopen- was de reactie op Yazids persconfe rentie, In kringen, die nauwe betrekkin gen met president De Gaulle onder houden, is gezegd, dat de grootste hinderpaal voor een akkoord, de vrees van de opstandelingen is, dat bij overeenstemming het geheime leger onder leiding van ex-generaal Salan tot een gewapende opstand zal overgaan, wat bloedvergieten op grote sohaal tengevolge zal hebben. KORTE GOLF In de „Ursula kliniek" in Was senaar is zaterdag de 61-jarige heer C. B. Kaptein, uit Den Haag, over leden aan verwondingen die hij op 13 oktober had opgelopen bij een verkeersongeluk op het Hildebrandt- plein in Den Haag. De dertienjarige ambachtsscho lier C. Th. J. Kramer uit Wijde Wormer is vanmorgen met een wond aan het hoofd dood aangetroffen op de Oosterdwarsweg in Wijde Wor mer. De jongen was per fiets op weg naar de technische school in Edam. Vermoedelijk is hij geslipt. Vrijdagmiddag is de 82-jarige D. van den Berg uit Goirle bij het oversteken van de Tilburgse Weg te Goirle door een autobus aangere den. Met ernstige hoofdwonden werd hij naar het St. Elizabethzie- kenhuis te Tilburg overgebracht, waar het slachtoffer 's nachts is overleden. hagen, heeft verklaard dat de Deen se geleerden „sceptisch" staan tegen over het project. „Wij zijn bang dat in het bijzonder de radio-astronomie te lijden zal hebben van dit experi ment, dat kennelijk om militaire re denen is gedaan". De naaldjes zullen weliswaar ra diosignalen afkomstig van de aarde terugkaatsen, maar ook verhinderen dat radiosignalen uit de ruimte de aarde bereiken. De astronomen vre zen, dat de naaldjes „veel langer in een baan om de aarde zullen blijven dan het plan is". Voor de eerste maal zijn zondag avond gewapende Amerikaanse sol daten Oost-Berlijn binnengedrongen, namelijk om een hoge Amerikaanse functionaris te begeleiden, die door de Oostduitse politie aan de sector grens werd tegengehouden, aldus heeft een Amerikaanse woordvoer der zondag meegedeeld. Een luite nant en acht man van de militaire politie overschreden de sectorgrens tweemaal om de onderchef van de Amerikaanse missie in Berlijn, Light- ner, te begeleiden. Lightner, die de rang van gezant heeft, ging zondagavond met zijn vrouw per auto Oost-Berlijn binnen Aan de grens werd hij tegengehou den door de Oostduitse politie, die wilde dat hij zijn papieren liet zien. Hij weigerde dit en stond op zijn recht zonder Oostduitse controle de grens te mogen overschrijden. De Amerikanen erkennen nl. de Oost duitse republiek niet en hebben or der slechts aan een Russische offi cier hun papieren te laten zien. Lightner wachtte drie kwartier op de komst van een Russisohe officier. Toen deze niet kwam, reed hij Oost- Berlijn enkele meters verder binnen maar werd toen weer aangehouden. Weer een uur later gaf de com mandant van de Amerikaanse mili taire politie in Berlijn bevel Light ner en zijn vrouw te gaan halen. Een patrouille overschreed de grens. De Oostduitse politie ging een paar passen achteruit en liet de patrouille Lightners auto vergezellen naar W. Berlijn. President Soekarno van Indone sië, die een nier-aandoening heeft, is zondag voor onderzoek in een par ticulier ziekenhuis te Wenen opgeno men. 6 Mensen zijn zondag omgekomen doordat de sportvliegtuigen waarin zij boven de Keulse voorstad Hoe- henhausvlogen, met elkaar in botsing kwamen en neerstortten. Eén van de toestellen kwam op een akker, het andere in een tuin terecht. In de om geving stonden huizen, die eohter geen schade kregen. De politie van Algiers heeft één van de meest gevreesde moorde naars van de OAS, het geheime le ger, gearresteerd. Het is een gedeser teerde Zuidslavische sergeant van het vreemdelingenlegioen Albert Dove- car geheten. Hij zou de dood van een 30-tal mensen op zijn geweten hebben. De Westberlijnse politie heeft zondagochtend meegedeeld, dat het afgelopen etmaal 25 Oostduitsers en Oostberlijners naar West-Berlijn zijn gevlucht. Onder hen bevond zich een politieman. De 22-jarge A. J. M. v. d. Zande is zaterdagmiddag te Tilburg verdron ken in het Wilhelminakanaal. Hy reed op een bakfiets rond en is waar schijnlijk met een meerpaal in aanra king gekomen, daar debakfiets aan het Wilhelminakanaal aan de Goirle- se kanaaldijk werd aangetroffen, han gende aan de meerpaal. (Medegedeeld door het KNMI. Geldig van maandagavond tot dinsdagavond. Opgemaakt te J 11.15 uur). 11 LATER TOENEMENDE BEWOLKING. Aanvankelijk opklaringen, later weer toenemende bewol- i king met van het zuidwesten uit enige regen. Matige, later tot krachtig en aan de kust moge- lijk tot hard aanwakkerende 1 wind tussen zuidwest en zuid. i| Koudere nacht, morgen overdag*, ongeveer dezelfde temperatuur J - als vandaag. 1 HELSINKI mist 8 —1 STOCKHOLM h. bew. 12 8 OSLO zvv. bew. 12 8 KOPENHAGEN 1. bew. 11 10 ABERDEEN regen 11 8 LONDEN onbew. 15 8 AMSTERDAM regen 14 10 BRUSSEL regen 14 11 LUXEMBURG regen 12 8 PARUS motregen 14 13 BORDEAUX geh. bew. 18 13 GRENOBLE h. bew. 14 4 NICE h. bew. 19 11 BERLUN onbew. 12 6 FRANKFORT zw. bew. 10 4 MüNCHEN onbew. 13 1 ZüRICH mist 9 1 GENèVE zw. bew. 12 4 rX)CARNO mist 14 —0 WENEN geh. bew. 11 8 INNSBRUCK mist 15 —3 BELGRADO zw. bew. 19 9 ATHENE zw. bew. 25 17 ROME onbew. 19 5 AJACCIO onbew. 19 7 MADRID zw. bew. 22 9 MALLORCA onbew. 22 9 LISSABON geh. bew. 21 14 PUZZEL no. 507. Horizontaal: lzangvogel- tje, 3 züivelprodukt, 5 rivier (Spaans) 7 dorp in N. Brab., 9 deel van een boom, 11 meisjesnaam, 13 bijl, 15 ik (Lat.), 16 medicinaal gewicht, 18 arbeidseenheid, 20 bereids, 22 byb. figuur, 23 vreemde munt, 24 gem. in Drente. Verticaal: 1 zijde, 2 lijkvaas, 3 ver moeid, 4 wal, 6 meisjesnaam, 7 stuk bouwland, 8 schrijf kosten, 10 rivier in Zwitserland, 12 oude lap, 14 stad in Italië, 16 kwinkslag, 17 nieuw (Gr.), 19 deel van een huis, 21 boom. Oplossing morgenavond. PAG ZE Morgen: de aartsengel Rafael. GEZELLIG EN „STICHTELIJK" VERHAAL. In één adem hebben wij 'ter voor bereiding van dit stukje het boek Tobias herlezen. Daarvoor behoefden we niet over een lange adem te be schikken, want het hele „boek" lees je in een half uur door. Het is een gezellig, menselijk verhaal van een gezellig echtpaar en hun enige zoon. De onbekende schrijver ervan een paar eeuwen vóór Christus is een romanschrijver van de eerste rang. In hoeverre dit verhaal op een geschiedkundige ondergrond berust, is op deze afstand niet meer na te gaan. Het doet ook v/einig ter zake. Het is sinds de oudste christentijden opgenomen in de H. Schrift. Vandaar dat het optreden er in van de aarts engel Rafael als reisgezel van de jon geman een openbaring betekent over de weldoende taak van engelen en de manier, waarop zij in het menselijk bestaan kunnen ingrijpen. PU/VT - Zaterdagmiddag omstreeks 5 uur is brand uitgebroken in een houten 'schuur, eigendom van de heer P. C. van Zijp, Willem de Zwijgerlaan, gelegen op het terrein van de Ned. Spoorwegen achter het voormalige station Herensingel te Leiden. In de schuur, die een gretige prooi der vlammen was, bevond zich een aantal varkens en kippen. Deze dieren konden worden gered, maar één varken had dusdanige brandwonden opgelopen, dat het in het Slachthuis moest worden afgemaakt. Bij deze felle brand deden zich geen persoonlijke ongelukken voor. Men vermoedt, dat kinderen in de buurt van de schuur een vuurtje hebben gestookt. De brandweer bestreed het vuur met drie stralen. De foto geeft een beeld van het blussingswerk. WASSENAAR Kapelaan C. J. den Boogaert in Rotterdam benoemd Mgr. M. A. Jansen, bisschop van Rotterdam, heeft kapelaan C. J. den Boogaert benoemd tot kapelaan in de parochie van de H. Anthonius Abt te Rotterdam en benoemd tot kape laan van de parochie van de H. Jo seph de w.e. heer M. J. A. Huiberts, die kapelaan was in de parochie van de H. Bonifacius te Alphen aan den Rijn. Kapelaan M .J. A. Huiberts is ge boren 3 september 1908 te 's Graven hage en werd op 30 mei 1942 in de kathedrale basiliek van St. Bavo te Haarlem tot priester gewijd. Achter eenvolgens was hij kapelaan te 't Zand (N.H.), te Hem en Venhuizen (1945), te Zoeterwoude (1948) en te Rotterdam noord, parochie van de H. Lidwina van 1951 tot 1957 toen, hy benoemd werd tot kapelaan te Al phen aan den Rijn. ZOETERWOUDE Geslaagd. De heer H. J. C. Paar- dekooper heeft met gevolg het schrif telijk en mondeling directeurs-exa men in de kerkmuziek afgelegd, waarvoor hem het getuigschrift A is uitgereikt. Gemeenteraad De raad der ge- HAARLEMMERMEER Enige tijd geleden ont vreemdde een 29-jarige maga zijnbediende uit Haarlemmer meer bij een oom een geld kistje met de bedoeling dat hij van de vermeende inhoud in Duitsland goede sier zou gaan maken. Op voorhand huurde hij een auto en toog daarmee in de richting van de grens. In de buurt van Venlo ge komen, wilde hij eindelijk de buit wel eens tellen, maar merkte toen tot zijn grote te leurstelling dat het kistje leeg was. De auto moest hij wegens benzinegebrek in een bos ach terlaten en in arremoede lif- te de man naar Nijmegen. Daar vervoegde hij zich vrij dagavond bij de politie, met het doel een onderkomen voor de nacht te vinden. Maar het ver haal, dat hij de politie vertel de wekte enige achterdocht en men voelde hem eens aan de tand. Toen kwam de waar heid er uit. De man kreeg logiesin afwachting van zijn overbren ging naar de Haarlemmermeer. AANRIJDING BLI DE MAALDRIFT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 3