S)e CötebeCou/ta/nt Boeren blokkeren rijksweg bij Nunspeet „Comité Vrije Boeren" zet zich schrap Wijzigt Kennedy zijn beleid? DEINING OM UITLATING VAN CLAY Wil Amerika Oost-Duitsland erkennen Toegeven op niet-essentiële punten De afsluiting van Oost-Berlijn Burgeroorlog dreigt in Katanga Europeanen wijken uit naar Rhodesië mm MAANDAG 25 SEPTEMBER 1961 51ste JAARGANG No. 15431 BUREAUS: PAPENGRACHT 32 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Clay praatte zijn mond voorbij Directeur: J. F. J. M. KOENS Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN Telef. 2 0 9 3 5 Red. 20015, 25594 Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19 00 u.) Giro 10 30 03 Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mnd., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50 Woede tegen Landbouwschap Tientallen landbouwers hebben zich sedert hedenmorgen 10 uur ver zameld op de Zuid erzeestraatweg nabij de rijksweg Amersfoort-Zwolle in de buurt van Nunspeet. De Zuiderzeestraatweg is volkomen versperd. Landbouwwerktuigen en ook personenauto's van landbouwers zijn zo op gesteld, dat er geen verkeer meer mogelijk is over de weg. Het betreft hier een verhitte de monstratie van boeren, die deel uit maken van het „Comité van Vrije Boeren". De demonstratie is bedoeld als protest tegen het ingrijpen van het Landbouwschap tegen de voor zitter van het comité, de heer Koe koek uit Bennekom. Deze weigert hardnekkig contributie te betalen aan het Landbouwschap. Op 28 sept. zal daarom een stuk land van de heer Koekoek worden verkocht. Uit de op brengst kan dan het Landbouwschap de achterstallige contributie met kos ten verhalen. Chaos Aan weerszijden van de kluwen landbouwtechniek staat nu een file auto's van naar schatting 2 kilome ter lengte. Boven de demonstrerende menigte ziet men spandoeken, waar op vermeld staat: „Wij eisen ophef fing van de verkoop van land en boerderijen" en „Weg met bet Land bouwschap". De verkeerspolitie, die in groten getale aanwezig is en reeds vele processen-verbaal heeft uitge deeld, poogt het verkeer om te leiden via de Eperweg door Nunspeet. Tientallen agenten van rijks- en gemeentepolitie zijn bezig de demon stranten en hun vehikels van de weg te verwijderen. De heer Koekoek was bij de de monstratie aanwezig. Zijn aanhangers voerden spandoeken met zich waar op hun wensen tot uiting kwamen. De doeken vermeldden teksten als: „Weg met het Landbouwschap, weg met Biewenga, wij eisen opheffing van beslag op boerderijen en land". De politie deelde talrijke bekeu ringen uit aan de demonstranten die zich, nadat ze de weg hadden moeten verlaten, op de fietspaden posteer den. Tegenover een verslaggever van 't ANP verklaarde de heer Koekoek, dat deze demonstratie de ogen van de Nederlanders moet openen. „Niet alleen in Rusland komen de boerde rijen aan de staat. Het gebeurt ook hier langs slinkse wegen. Omdat de regering en de kranten ons in de steek laten hebben we dit op touw gezet. We gaan er mee door totdat 't beslag op mijn land is opgeheven". BLOKKADE OPGEHEVEN Nader vernemen wij, dat de land bouwers, na overleg tussen de heer Koekoek en een kapitein van politie, uit eigen beweging hebben besloten de blokkade op te heffen. Zij verla ten thans de Zuiderzeestraatweg. De heer Koekoek heeft in één van zijn toespraken ter plaatse nog mee gedeeld, dat de minister van land bouw vandaag „nog de gelegenheid" krijgt te zorgen, dat het beslag op land en boerderijen wordt opgehe ven. Gebeurtdit niet", zo zei hij, „dan gaan we morgen om tien uur op een geheel ander punt in Nederland het zelfde doen". Het is vanmorgen omstreeks twaalf uur tot een handgemeen gekomen tussen politie en boeren. Dit gebeur de toen de politie op een gegeven moment een gat in het cordon van voertuigen had gemaakt. De politie had een vrachtauto van een der boe ren in een sloot geduwd. Een van de agenten verloor bij de vechtpartij zijn helm. Tijdens de demonstratie hebben de boeren verscheidene malen het volks lied gezongen. De heer Koekoek heeft de demon stranten herhaaldelijk gevraagd cor rect op te treden tegen de politie. De demonstratie werd gehouden door enkele honderden boeren, voor het meren deel leden van de Lande lijke vereniging voor bedrijfsvrijheid in de landbouw. Van tien uur tot ongeveer half een heeft het verkeer ernstige stagnatie ondervonden door de activiteiten van de demonstrerende boeren. Vele automobilisten namen andere wegen om de blokkade te vermijden. Na het handgemeen tussen politie en boeren heeft de heer Harmsen uit Hoenderlo, die zich als organisator van deze demonstratie gedraagt, de boeren tot kalmte gemaand. Hij kon digde tevens het einde van de de monstratie aan. Ook hij deelde mede, dat men mor gen opnieuw gaat beginnen wanneer het beslag op het eigendom van de heer Koekoek en van zes „vrije boe ren" uit Hoogeveen niet snel wordt opgeheven. WAAR HET OM GAAT Het land van de heer Koekoek, dat donderdag voor de rechtbank te Arn hem zal worden verkocht, is ruim 1)4 hectare groot. Het Landbouwschap heeft er beslag op doen leggen, om dat de heer Koekoek de heffingen over de jaren 1956, 1957, 1958 en 1959 niet heeft betaald. De heffing be draagt 3.50 per hectare per jaar. Het gaat dus om een klein heffings bedrag, maar wel komen daar nu enige honderden guldens bij aan deurwaarders- en proceskosten. De waarde van het land van de heer Koekoek is sterk gestegen, door dat het in een uitbreidingsplan ligt. Bij het landbouwschap ziet men 't nemen van maatregelen, om aan de ongeregeldheden een einde te maken, in de eerste plaats als een taak van de politie. Met het oog op een gelijke rechtsbedeling, zo werd ons van de zijde van het landbouwschap meege deeld, heeft men zich daar indertijd verplicht geacht via de justitie op te In de „New York Times" van van daag schrijft James Reston, dat pre sident Kennedy, als gevolg van de kwestie-Berlijn en de crisis in de Verenigde Naties, het gehele buiten landse beleid onder de loep neemt. Niet alleen de betrekkingen met de Sowjet-Unie, maar ook die met de bondgenoten, de niet-gebonden landen, de Verenigde Naties en de republikeinse oppositie zijn in een kritiek stadium gekomen. De eerste acht maanden van zijn president schap heeft Kennedy getracht met deze krachten tot een vergelijk te komen, maar de resultaten zijn te leurstellend geweest. De „crisis Ber lijn en dé Verenigde Naties hebben een hernieuwd onderzoek naar de juistheid van het beleid noodzake lijk gemaakt", aldus Reston. treden tegen hen, die weigerden hun heffing te betalen. Achterwege laten van zo'n optre den, zo meende men, zou een onbil lijkheid inhouden tegenover de meer dan 95 procent van de Nederlandse boeren, die wel op tijd hun heffing voldoen. Het landbouwschap heeft 't middel van beslaglegging ook toege past tegen een tiental boeren uit de omgeving van Hoogeveen, die even eens geweigerd hebben heffingen te betalen. Hun boerderijen zullen op 12 oktober voor de rechtbank te Assen worden verkocht. In de Westelijke landen, vooral in de Ver. Staten en West-Duitsland, is grote deining ontstaan na een aantal verrassende opmerkingen van generaal Clay - de juist in Berlijn gearriveerde persoonlijke vertegenwoordiger van president Kennedy - volgens welke West-Duitsland het bestaan van het Oostduitse regiem als een realiteit zou moeten erkennen. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft zich hierop ge haast te ontkennen, dat de Westduitse regering in deze zin wordt gead viseerd. Regeringskringen in Bonn, die zich zeer geschokt toonden, legden opnieuw de nadruk op de verdragsverplichtingen tussen de Amerikaanse en West duitse regering met als enig doel de hereniging van Duitsland. TEGENSPRAAK Westberlijnse ochtendbladen heb ben zondag heftig gereageerd op suggesties, dat West-Duitsland de realiteit van twee Duitse staten moet aanvaarden, zoals de Amerikaanse generaal Clay vrijdagavond zou heb ben gedaan. Onmiddellijk na de opgewonden reacties en de verklaring van Wash ington heeft generaal Clay de pers bij zich geroepen, en het volgende ge dicteerd: „Er is geen wijziging in de Amerikaanse politiek ten aanzien van Duitsland en er is geen wijziging bekendgemaakt door welke Ameri kaanse woordvoerder in Berlijn ook. Het beleid wordt in Washington vastgelegd en zal niet in Berlijn worden bekendgemaakt, behalve wanneer wij opdracht ontvangen dat wel te doen. We hebben zulke in structies echter niet ontvangen". President Lübke van West-Duits land heeft zondag in West-Berlijn in een toespraak tot de bevolking ge zegd, dat zij ervan verzekerd kan blijven dat generaal Clay, niet naar Berlijn is gekomen om die stad over te geven. Clay heeft de stad reeds in 1948 tijdens de blokkade met succes verdedigd en thans is hij hier weer met dezelfde vaste wil, aldus Lübke. De „Daily Telegraph" oppert de mogelijkheid, dat generaal Clay „tactloos" is geweest door te spre ken over een bepaalde vorm van er kenning van Oost-Duitsland. „Het is zelfs mogelijk dat men hem verkeerd heeft begrepen. Niet temin, de ontwikkeling gaat nu een maal deze kant op, en behoort ook deze kant op te gaan, vooropgesteld, dat elke concessie wordt gedaan voor de prijs, die het Westen er voor vraagt. „The Times" meent, dat generaal Clay „zijn dubbelzinnige opmerking over de „realiteit" van twee Duitse staten en de mogelijkheid van be perkte Oostduitse controle op de toe gang van westelijke militairen tot Berlijn op de verkeerde plaats en op het verkeerde tijdstip heeft ge maakt. VANDALEN WAARDEN ROND IN GRONINGEN Op het terrein van de tentoonstelling „MG 61" in Groningen zijn negen beelden vernield, die waren opgesteld in de „Galerij der Romantiek", een expositie van tuinbeelden en tuinornamenten. De beelden die totaal ka pot geslagen waren, zijn van diverse eigenaren in bruikleen ontvangen. Foto: de heer K. Sierksma, een van de bestuursleden vu de tentoonstelling, bij de wrakstukken van een verwoest beeld. Overigens heeft generaal Clay niets van wezenlijk belang gezegd, aldus „The Times-'. „Het is reeds lang al gemeen bekend, dat de Amerikaanse regering een onderscheid wil maken tussen hetgeen wel en niet van es sentieel belang is, en waarover wel en niet kan worden onderhandeld". „Zij is tot de conclusie gekomen, dat van essentieel belang zijn: de vrijheid van de West-Berlijners, vrije toegang tot West-Berlijn en de aan wezigheid van Westelijke troepen in de stad". In de kwestie-Berlijn zijn punten, waarover wel en niet kan worden onderhandeld, aldus heeft de demo cratische senator Mike Mansfield in een televisie-intervieuw verklaard. Eén van de punten waarover een vergelijk mogelijk is, is 'n erkenning van de Oder-Neisse grens, een de facto erkenning van Oost-Duitsland, de overplaatsing van bepaalde bu reaus van de Verenigde Naties naar West-Berlijn en de vorming van een vrije stad Berlijn. Ook de democratische senator Hu- bert Humphrey heeft zaterdagavond in een verklaring gezegd, dat het Westen bereid moet zijn toe te ge ven op sommige minder belangrijke punten „die niet vitaal zijn voor on ze belangen" en het niet waard zijn om er een wereldoorlog voor te be ginnen. De Oostduitse politie is zondag be gonnen met de ontruiming van wo ningen aan de Bernauer Strasse, vlak aan de grens tussen de Franse sek- tor en Oost-Berlijn, waar vele Oost duitsers naar West-Berlijn zijn uit geweken door uit de ramen te sprin gen. Volgens de Westberlijnse politie zijn schildwachten bij de achterdeu ren van deze huizen geplaatst. Des ondanks is toch nog een vrouw uit een raam op de tweede verdieping van een der huizen gesprongen en ernstig gewond op straat gevallen, die bij West-Berlijn hoort. Zij is naar een Westberlijnse ziekenhuis ver voerd. Haar echtgenoot, die klaar blijkelijk ook uit het raam wou sprin gen, werd door de Oostberlijnse poli tie, die het huis was binnengegaan, nog juist gegrepen. Ook een lid van de ontruimingsploeg is uit een raam gesprongen, aldus een mededeling van de Westberlijnse politie. Ook op een andere plaats is een vrouw erin geslaagd West-Berlijn te bereiken. Westberlijnse brandweer lieden zagen de bejaarde vrouw aan het raam van de twede verdieping van een huis in Oost-Berlijn. Zij hielden een vangzeil gereed om de vrouw op te vangen. Deze gooide eerst haar kat naar beneden en liet zich toen uit het raam zakken. Op dat ogenblik stormde een Oostber lijnse pölitieman haa kamer binnen en greep haar bij de polsen. Een jonge Westberlijner klom bij de ge vel op en trok aan de enkels van de vrouw. De Oostberlijner moest los laten en de vrouw viel op het West berlijnse plaveisel. Amerikaanse patrouille Het patrouilleren van Amerikaan se militaire jeeps langs de autoweg, die West-Berlijn en West-Duitsland over een afstand van 180 km door Oostduits gebied verbindt, wordt ge ïntensiveerd. Dit heeft een Ameri kaanse woordvoerder zaterdagavond meegedeeld. Het doel van de patrouilles is „als steeds" Amerikaanse reizigers op de ze route te helpen, verklaarde hij. President Tsjombe van Katanga heeft zaterdag op 'n persconferentie verklaard, dat in Stanleystad 35 Sowjetvliegtuigen - Iljoesjins - be stuurd door Tsjechoslowaken, Chine zen en Polen, zijn aangekomen om Kongolese troepen naar Katanga te vervoeren. 4.600 Man van het Kongo lese nationale leger zijn thans in Loeloeaburg, Stanleystad en Coquil- hatstad bijeengebracht voor een in val in Katanga, aldus Tsjombe. De president voegde hieraan toe: „Indien wij worden aangevallen zul len wij ons tot de laatste man ver dedigen." Tsjombe beschuldigde de V.N. er van, dat zij meewerken aan de voor bereiding van een inval in Katanga. Dr. O'Brien, de V.N.-vertegen- woordiger in Katanga, heeft Tsjom- be's verklaring, dat 35 Iljoesjins in Stanleystad gereed staan voor het vervoer van troepen van de centrale Kongolese regering naar Katanga, „als geheel en al onjuist" bestem peld. Blanke officieren van het Katan- gaanse leger beweerden daarentegen dat reeds ongeveer 3000 man troepen van de centrale regering in Katanga zijn geïnfiltreerd. Waarnemers in Elisabethstad zijn zeer pessimistisch. Zij vrezen, dat het conflict tussen de V.N. en Ka- tanga zal worden gevolgd door een burgeroorlog tussen Katangaanse troepen en strijdkrachten van de centrale regering. Talrijke Europea nen, die een nieuw conflict vrezen, hebben bij het Britse consulaat een visum voor Rhodesië aangevraagd. Generaal Moboetoe, de stafchef van de Kongolese strijdkrachten, heeft in het weekeinde ongeveer 150 militairen per vliegtuig naar Loe loeaburg gezonden. Dit is de garni zoensplaats, die het dichtst - onge veer 225 km - bij de Katangaanse grens is gelegen. Naar te Leopold- stad verluidt zijn andere Kongolese legereenheden en pantserwagens per rivierboot van Leopoldstad en Co- quilhatstad op weg naar Loeloea burg. Men verwacht, dat de eenhe den pas over ruim een week op hun plaats van bestemming zullen aan komen. Vrijdag liet de Kongolese centrale regering weten, dat zij haar toe vlucht tot „eigen middelen" zou ne men om aan de afscheiding van Ka- tanga een einde te maken. Volgens betrouwbare kringen in de Kongo lese hoofdstad zou de regering nog geen besluit hebben genomen om Katanga binnen te vallen. Generaal Moeboetoe zou tegen een dergelijke aktie gewaarschuwd hebben, omdat een invasie militair onuitvoerbaar zou z^n. Katanga bewapent stammen De Katangaanse autoriteiten heb- Tussen moeilijkheden en moge ben duizenden leden van de Loenda, Ujkheden is maar een heel klein Bayeks en Tcholkwe stammen van verschil. automatische geweren voorzien en rondom Elisabethstad samengetrok ken, aldus Belgische zakenlieden die uit de hoofdstad van Katanga naar Noord-Rhodesië zijn gevlucht. Deze stamleden kunnen in korte tijd Elisabethstad binnentrekken en moeilijkheden veroorzaken. De dor pen tussen Elisabethstad en de grens Rhodesië worden nog slechts door vrouwen, kinderen en oude mannen bevolkt. Vluchtelingen Het aantal Belgen, dat naar Noord- Rhodesië uitwijkt, neemt voortdu rend toe. Zondag kwamen vijftig auto's over de grens. Bij de grensposten Kasoembalesa, Solwezi en Kipoechi zijn zondag meer dan 350 reizigers uit Katanga geregistreerd, voor 't overgrote deel Belgen. Van de 246 mensen, die bij Ka soembalesa over de grens kwamen, zijn ongeveer 60 mannen, die hun ge zinnen in N.-Rhodesië in veiligheid hebben gebracht en die naar Katan ga willen terugkeren. Een Belg vertelde, dat de uitttocht een gevolg is van de vijandige hou ding van de Baloeba's. Belgen, die uit Elisabethstad in Ndola aankwamen, vertelden, dat 't vuren is gestaakt, maar dat de situ atie „hopeloos gespannen" is. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Koudere nacht Gedurende het weekeinde is een verbinding ontstaan tussen twee ge bieden van hoge luchtdruk, waar van het ene al enkele dagen boven Rusland ligt en het ander eop de Oceaan tot ontwikkeling is gekomen. Langs de noordelijke rand van deze hogedrukgebieden bewegen depres sies over IJsland naar het oosten. Ze blijven op grote afstand van ons land. De enige invloed, die ze hier uitoefenen is het veraorzaken van een winddraaiing naar zuidwest. Daaraan voorafgaande zal de ko mende nacht een rug van hoge druk passeren. Het wordt dan vrijwel windstal en omdat we ons in po laire lucht bevinden, tamelijk koud. Op sommige plaatsen zal mist ont staan, maar deze lost morgenavond hoogstwaarschijnlijk spoedig op. ZON- EN MAANSTANDEN 26 Sept.: zon op 06.31; onder 18.31; maan op 19.52; onder 08.46. Hoogwaterstanden 26 Sept.: v.m. 4.25; n.m. 4.47. KORRELTJE Haagse politiemannen zagen Londen Vijf Haagse politiemannen hadden Susan Price uit Londen, die bij het baden in Scheveningen in gevaar verkeerde, uit zee gered. Uit dankbaarheid heeft de Engelse haar redders uitgenodigd voor een bezoek aan Londen. Foto: gastvrouwe Susan Price met de Haagse politie-agenten in het hartje van Londen. Van links naar rechts: de heren Van Eyken, Van de Toorn, Van Zanen, Planken en De Braai.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 1