S)e ftzicbeSoii/fcci/tit DRASTISCH OPTREDEN VAN V.N. IN KATANGA Katanga's zon gaat bloedrood onder Ierse soldaten in Jadotstad gevangen Standrecht in de straten van Elisabethstad MASSALE DEPORTATIE VAN OOSTDUITSERS Niemandsland lanes Duitsland de grenzen Bom voor Adenauer Amerikaanse ondergrondse kernproef Als een matige aardbeving Ruim 2 miljard voor defensie C. A. V. DORP ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1961 51ste JAARGANG No. 15425 Directeur: J. F. J. M. KOENS Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN BUREAUS: PAPENGRACHT 32 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telel. 2 0 9 3 5 Red. 2001 5, 25594 - Advert. 2 0 8 2 6. Klachten bezorging 33839 (tussen 17.30 en 19.00 n.) Giro 10 30 03 Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mild., 7,50 p. kw., Franco p.p. £8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50 heeft „de ernstige bezorgdheid en het ongenoegen" van zijn regering over de gebeurtenissen in Katanga uitgesproken. De huidige situatie is ontstaan „door het offensieve op treden waartoe uitsluitend op ver antwoordelijkheid van de secretaris generaal is besloten, die hiermee zijn bevoegdheden heeft overschreden. Men kan zich afvragen, aldus de woordvoerder, of dat geen schending De Verenigde Naties hebben vrijdag drastische maatregelen aangekon- de Verenigde Naties. Het Ierse con- Y?1}. het. handvest van de Verenigde digd om een einde te maken aan de reeds drie dagen durende strijd in tingent zal eervol kunnen worden ^aties 1S- Elisabethstad, die zich ook tot andere steden in Katanga heeft uitgebreid. Volgens een radio-uitzending van de V.N. heeft de bèvelhebber van de mass V.N.-strijdkrachten in Katanga, brigade-generaal Raja, verklaard, dat zijn troepen alle burgers, die met wapens in de hand worden aangetroffen, ter plaatse terecht zullen stellen. Leden van de Katangaanse politie en gendarmerie, die niet vóór 20.00 uur (plaatselijke tijd) de strijd zouden ^C11 wuv hebben gestaakt, zouden schuldig worden geacht aan „hoogverraad". Om ministerie 20 uur vrijdagavond zou in Elisabethstad een uitgaansverbod van kracht worden. Zonder waarschuwing zou worden geschoten op een ieder, die zich daarna nog zonder escorte van de V.N. op straat zou bevinden. De geheime Katangaanse zender, die zegt namens president Tsjombe te spreken, heeft de V.N. gewaarschuwd, dat voor elke Katangaan, die wordt doodgeschoten, tien van de 130 Ierse militairen van de V.N., die in het afgelopen etmaal gevangen zijn genomen, zullen worden terechtgesteld. In dit verband deelde de zender „Radio Vrij-Katanga" mee, dat de over levenden van de groep van 150 Ieren, die in Jadotstad door Katangaanse gendarmes waren omsingeld, zich hadden overgegeven. In totaal waren vijftig Ieren gesneuveld. Dit radiobericht stemt overeen met berichten die uit andere bron in Elisabethstad zijn ontvangen. Zoals bekend heeft de Franse re gering reeds eerder openlijk kritiek geleverd op het beleid van de Ver enigde Naties inzake Kongö. Frank rijk weigert zijn bijdragen aan de Een woordvoerder van het Franse kosten van het VN-optreden in Kon- buitenlandse zaken go te betalen. teruggetrokken, aldus premier Le- FRANKRIJK MISNOEGD. Ierland trekt z,n contingent terug O ruim ver GEGEVANGEN IEREN. Intussen zijn in de Katangaanse hoofdstad twee groepen Ierse mili tairen van in totaal 23 man gevan gen genomen. Tenminste vier mili tairen werden gewond. Een West- duitse televisieverslaggever ver klaarde dat elf Ieren, die een parti- STEMBUS 1WIORGEN GAAN DE Duitsers weer naar de stembus. In West-Duits- land moet gestemd worden voor de Bondsdag (wat wij Tweede Kamer verkiezingen zouden noemen), waar bij de strijd zal gaan tussen de Christen-Democr. Unie van Adenauer en de Soc. Patrij Deutschlands, waar van Willy Brand-t, de burgemeester van West-Berlijn, het paradepaard je is. Voordat Chroesjtjov de in- 0 ternationale toestand begon te vertroebelen door U1- bricht te instrueren de poort naar de vrijheid in Berlijn te sluiten, meen de iedereen, dat de C.D.U. een ge makkelijke overwinning zou behalen. Adenauer kon e.r op wijzen, dat onder zijn bewind de welvaart in West-Duitsland was teruggekeerd (het z.g. Wirtschaftswunder)) en dat de Duitsers bij hun NAVO-bondgeno- ten weer in tel zijn. Daartegenover konden de socialisten weinig-in hun voordeel aanhalen. Zij moesten ver leden jaar overstag gaan en van te genstanders van de NAVO voorstan ders worden, iets wat niet bepaald een gunstig licht werpt op het ver standige van hun politiek beleid. Sinds West-Berlijn door de Russen en het rode regiem van Pankow be dreigd werd, is de figuur van Willy Brandt, de burgemeester, in het cen trum van de belangstelling komen te staan. Hij heeft zich geducht ge weerd en hij was het, die het meest op effectieve tegenmaatregelen aan drong. Welke die tegenmaatregelen dan wel moesten zijn, heeft hij nooit verteld, maar desalniettemin kreeg hij de faam, dat hij wel wist hoe Ber lijn gered moest worden. „Kiest Brandt en 't komt in orde". Er zullen er waarschijnlijk heel wat zijn onder de Westduitse kie zers, die in de huidige omstandighe den meer vertrouwen hebben in de jonge energie van een Brandt dan in de bedachtzame taktiek van de oude Adenauer. In 1957 heeft Adenauers partij de absolutie meerderheid behaald (50.2 pet.), zodat men in Duitsland kon zeggen: „Alles ist beim Alten geblie- ben" (alles is bij het (de) oude ge bleven), maar deze keer houdt men rekening met de mogelijkheid, dat deze meerderheid niet meer gehaald wordt. Het Adenauertijdperk loopt trouwens toch op zijn laatste benen, want ook al zou „der Alte" nog fy siek in staat zijn het enige jaren vol te houden, is hij toch van plan wel dra het bijltje er bij neer te leggen. Men meent, dat hij (indien hij weer bondskanselier wordt) eerst de re geling van de kwest-Berlijn zal wil len afwachten en dan zal heengaan. In Moskou en Oost-Berlijn is, aan de vooravond van de Westduitse ver kiezingen, de linksgeoriënteerde neu- tralistische „Deutsche Friedenunion" (DFU) als de enige wettige partij in West-Duitsland gekenmerkt. De vo rige keer behaalde deze partij geen enkele zetel. Merkwaarrig is, dat op dezelfde dag ook in Oost-Duitsland „verkie zingen" worden gehouden. Aan de uitslag daarvan behoeft men niet te twijfelen (er is maar één lijst!), doch naar de uitslag van de Westduitse verkiezingen wordt met nieuwsgie righeid uitgekeken. culier Katholiek radiostation aan Katangaanse commandotroepen had den moeten overgeven, hem hadden gezeg,d dat zij twee dagen geen voed sel, munitie of instructies hadden ge kregen. Bij een ander gevecht, waar bij twaalf Ieren krijsgevangen wer den gemaakt, verloren de V.N. twee pantserwagens, een bus en een jeep. De krijgsgevangenen zijn naar een villa op twintig km buiten Elisabeth stad overgebracht. Een Zuid-Afrikaanse zakenman, die uit Elisabethstad in Kitwe in Noord-Rrodesië is aangekomen, heeft verklaard, dat de VN-troepen in Eli- sabettstad over weinig levensmidde len. beschikken. Volgens hem zijn zij in vrijwel de gehele stad de toestand meester. Hij zei gezien te hebben, dat woens dag jl. zes Katangaanse militairen, die zich aan de VN-militairen had den overgegeven, werden doodge schoten en hun lijken van het dak van het postkantoor op straat wer den gegooid. Vier leden van het Rode Kruis, die de stoffelijke resten hadden willen weghalen, waren door de VN-troepen beschoten. Volgens de zakenman worden de Katangaanse militairen geleid door officieren uit Rhodesië en Zuid-Afrika. De gezagvoerder van een verkeers vliegtuig van de Belgische Sabena heeft in Johannesburg verklaard, dat vijf Zuid-Afrikaanse burgers, die in Elisabethstad tegen Indiase militairen van de V.N. hadden gevochten, na hun overgave ter plaatse zijn dood geschoten. DE IEREN HEBBEN ER GENOEG VAN. In een vrijdagavond door de Ier se regeringsvoorlichtingsdienst ge publiceerde verklaring heeft premier Sean Lemass gezinspeeld op een mo gelijk terugtrekken van de Ierse troepen uit Kongo. Hij zei, dat de gebeurtenissen in Kongo zich de laatste weken schijnen te hebben ont wikkeld tot een situatie, waarin het Kongolese volk in staat is de eigen binnenlandse moeilijkheden op te lossen zonder militaire bijstand van Een Amerikaanse regeringsfunctio naris, die niet met name genoemd wilde worden, heeft vrijdag meege deeld, dat volgens te Washington ont vangen berichten de Oostduitse rege ring met steun van de Russen plan nen heeft opgesteld voor een mas sale deportatie van Oostduitsers, die langs de grens tussen Oost- en West- Berlijn en langs verschillende de len van de grens tussen Oost- en West-Duitsland wonen. Tijdens de uitvoering van deze maatregelen zou het verboden zijn zich in de betrok ken gebieden te verplaatsen. De overgebleven doorgangsposten in Berlijn zouden dan tijdelijk worden gesloten. De Amerikaanse functionaris zei, dat deze berichten afkomstig waren uit „onze gebruikelijke bronnen in dat gebied". De Oostduitsers zouden hun plannen binnen de komende paar dagen kunnen ujtvoeren. Een juiste datum was de Amerikaanse re gering echter niet bekend. Een woordvoerder van de West duitse regering verklaarde van de genoemde Oostduitse plannen niets te hebben gehoord» Wel was be kend, dat de Oostduitse autoriteiten sinds de sluiting van de sectorgrens in Berlijn op 13 augustus, bij de creet mensen wegvoeren en gedwon gen te werk stellen. In het Westen waren berichten over verscheidene van dergelijke gevallen ontvangen. DE VLIEGROUTES OP BERLIJN. Het anti-communistische voorlich tingsbureau „West" maakt melding van een campagne tegen „misbruik van de luchtcorridors naar Berlijn", welke door de (communistische) So cialistische Eenheidspartij tezamen met het onder communistische lei ding staande „Nationale Front" m Oost-Berlijn begonnen zou zijn. Hier bij zou worden aangedrongen op sluiting van het Westberlijnse vlieg veld Tempelhof. Groepen bewoners van Berlijnse districten zouden reso luties in die zin hebben opgesteld. De Oostduitse communistische lei der Walter Ulbricht heeft vrijdag avond in een televisie-uitzending ge zegd, dat hij „nieuwe provocaties" aan de grens tussen Oost- en West en in het Oostduitse lucht ruim verwacht. Hij zei echter niet wat zijn regering van plan is hier tegen te doen. Vluchtelingen. Twee jonge Oostberlijners zijn er vrijdagavond in geslaagd naar West- Berlijn uit te wijken. Zij reden met een vrachtauto tegen de muur aan de sectorgrens, verlieten hun voertuig en klommen over de afscheiding. Tevoren hadden Oostberlijnse po litiemannen traangasgranaten ge gooid naar enige Westberlijnse brandweerlieden, die een vangzeil ophielden onder het raam van een huis aan de sectorgrens, waaruit een 21-jarig meisje wilde springen. Het meisje werd bang en trok zich te rug. Later toen de Westberlijnse brandweerlieden waren weggegaan, waagde zij echter toch de sprong uit een raam van de eerste verdie ping. Zij brak een enkel. Volgens het Oostduitse persbu reau ADN heeft de Oostberlijnse po litie vrijdag-een boot op de Ha vel bij Potsdam onder vuur genomen, die van de kant van West-Berlijn kwam. De twee inzittenden werden aange houden. Officieel wordt in Bonn meege deeld, dat ambtenaren van de vei ligheidsdienst een pakje met 'n bom er in, gericht aan bondskanselier Adenauer, hebben onderschept. Het was een klein pkaje, gepost in München. Er zaten vier batterijen in en een springlading. De ambtenaren van de veiligheidsdienst vonden het pakje er verdacht uitzien. Zij open den het zonder dat de lading ont plofte. Er zijn al eerder ontplofbare pak jes aan de bondskanselier geadres seerd. Een woordvoerder van de re gering heeft verklaard, dat er nooit post ongeopend naar dr. Adenauer gaat. Elk stuk wordt eerst gecontro leerd. In een klein dorpje ln het roman tische Baskenland hebben koning BoudewJJn en koningin Fablola vakantie gevierd. Na alle zorgen en verdrietelijkheden van de laat ste maanden z(Jn ze daar naar lichaam en geest verkwikt en uitgerust. LIBELEE'S fotograaf, speciaal daartoe uitgenodigd, maakte een kostelijke reportage van deze vorstelijke vakantie. De koningin temidden van de enthou siaste dorpsjeugd, de koning zorgeloos vissend. Inderdaad een unieke fotoserie. De eerste van een hele reeks over de vorsten huizen van Europa, zoals Libelle die ln de komende maanden gaat brengen. Ook voor u? Of bent u nog geen abonnee? Herstel dat meteen! Gun uzelf LIBELLE en reserveer nu reeds uw boeiende lectuur voor de naderende win ter. Abonneer u rechtstreeks op Libelle, Nassauplein 7, Haarlem. (Advertentie) DELEGATIE NIEUW-GUINEA RAAD NAAR SOESTDUK Vanmorgen om 10 uur 45 heeft h.m. de koningin de delegatie van de Nieuw Guinea raad, die een be zoek brengt aan ons land, op paleis Soestdijk ontvangen. VERKIEZINGSHUISJE IN WEST-DUITSLAND Zondag worden in West-Duitsland algemene verkiezingen gehouden. In Siegburg, bij Bonn, is een onbewoon baar huis volgeplakt met verkiezingsplakkaten van de verschillende partijen. Het Witte Huis heeft vrijdag be kendgemaakt, dat de Verenigde Sta ten vrijdagmiddag om 6 uur (Ned. tijd) in Nevada een kernbom van geringe kracht onder de grond tot ontploffing hebben gebracht. In een verklaring van het Witte Huis zei president Kennedy, dat de V. S., na jaren van pogingen om een verbod op kernwapenproeven te ver krijgen, tegen hun wil en omdat zij gedwongen werden, moesten beslui ten de proeven te hervatten. De ex plosie heeft volgens de president geen radio-actieve neerslag veroor zaakt. Kennedy noemt de proef van vrij dag de eerste van een Amerikaans program „om de verdediging van de vrije wereld te versterken". De proe ven van dit program zouden dienen om de V. S. gegevens te verschaffen ter verbetering van hun registratie stelsels en ter bestudering van het gebruik van kernexplosies voor vre desdoeleinden. Kennedy zei voorts, dat de V. S. bereid zijn met de Sow jet-Unie te onderhandelen over een „zo ruim mogelijke" overeenkomst aangaande een gecontroleerd verbod op kern wapenproeven. Blijkens de seismograaf van de universiteit van Californië had de ontploffing de kracht van een ma tige aardbeving, sterkte vier volgens de Richter-schaal (de laatste onder grondse kernproef in 1958 had sterk te vijf) Voor diplomatieke kringen in Washington was de proef geen ver rassing. Men veronderstelt, dat de Voor het komende begrotingsjaar wordt het uitgavenpeil ten behoeve van de Nederlandse defensie vast gesteld op een maximum van ƒ2050 miljoen (ruim twee miljard), waar door het z.g. plafond precies 200 miljoen hoger komt te liggen dan dat in het lopende jaar, zo meldt de Tel. Definitief zal dit pas blijken uit de miljoenennota, die minister prof. dr. J. Zijlstra dinsdagmiddag bij de Tweede Kamer indient. Het wegvallen van Amerikaanse wapenhulp wordt door deze verho ging van de militaire bestredingen vrijwel gecompenseerd. Het is ech ter wel zeker, dat minister ir. S. H. Visser in de loop van het komende begrotingsjaar genoodzaakt zal zijn suppletoire bedragen aan te vragen en wel in verband met de nieuwe en nog te verwachten maatregelen ter verhoging van ons militaire poten tieel. Het twee maanden langer onder de wapenen houden van dienstplich tigen voorlopig een lichtingsploeg van 7000 man betekent al dade lijk een verhoging van de werkelij ke uitgaven. Verenigde Staten evenals de Sow- jet-Unie de thans hervatte serie proeven wilden beginnen, en wel licht voltooien alvorens de Algeme ne Vergadering in New York de vol gende week begint en de kwestie der atoomproeven in behandeling zal nemen. Voortaan geheim. Het Witte Huis heeft vrijdag be kendgemaakt, dat de Amerikaanse kernwapenproeven voortaan in het diepste geheim tot stand gebracht zullen worden en dat het Witte Huis zich zal beperken tot mededelingen na afloop van deze proeven. Volgens een nadere mededeling van het Witte Huis zullen wellicht niet alle Amerikaanse kernproeven bekendgemaakt worden; ook niet na afloop. Enkele zouden voor het pu bliek geheel geheim gehouden kun nen worden. Kolen - Olie Herensingel 7 Telef. 20988 NOOTJES 5 SUPER 8.90 SPECIAAL ƒ8.15 SOORT I7.40 (Advertentie) Dit nummer bestaat uit 16 pagina's Koeler De Bilt, zaterdag 10.00 uur. Het KNMI deelt mee: De cycloon „Debbie", die gisteren het weerschip op de Oceaan ter hoogte van Spanje passeerde, is za terdagochtend om 7 uur Ierland bin nengetrokken, waar een storm op stak met uitschieters van meer dan 100 km per uur. De cycloon is ove rigens in een diepe depressie ge transformeerd. De luchtdruk bedroeg in het centrum ongeveer 970 mb. Aan de flank van de depressie wordt zachte lucht uit Frankrijk aange voerd, maar het koufront van de de pressie zal ons land de komende nacht passeren, waarbij een afkoe ling volgt. Morgen bevinden we ons in maritieme lucht met opklaringen, er kunnen dan ook enkele buien val len. ZON- EN MAANSTANDEN 17 Sept.:. zon op 06.17; onder 18.52; maan op 13.57; onder 22.51. 18 Sept.: zon op 06.18; onder 18.49; maan op 14.59; onuder 23.45. 17 Sept..: eerste kwartier. Hoogicater standen 17 Sept: vm 7.30; n.m. 7.56 18 Sept.: v.m. 8.25; n.m. 8.54. KORRELTJE Het geluk is met hem, die klaar staat het te gebruiken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 1