S)e £clcbe6on^cmt
Lu EEN J
.DAG-
TSJOMBE WEER OP VRUE VOETEN
Hij zingt thans een toontje lager
Dean Rusk antwoordt
Chroesjtsjef
Nederlanders overvielen juwelierszaak
in Hamburg en doodden een man
Oproerig Angola
Boerenopstand
in Frankrijk
IT.
Directeur: J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 23 JUNI 1961
51ste JAARGANG
No. 15354
Tsjombe bakt
zoete broodjes
Telet 20935 Red 2 0 0 1 5. 855 9 4 Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezoretng 3 3 8 39 (tossen 11.30 en 19.00 o.) Giro 10 30 03 Abonn 0,59 p. w.. t 2,55 p mod. f 1.50 p. kw.. Franco p.p. f 8.- Adv 17 et p. mm.. Teletoontjes f 1,50
DE KLEINE MAN
riCHMANN IS thans bezig om
zich zo klein mogelijk te maken,
in de hoop mischien toch nog de
dans te ontspringen. Het is aan de
rechtbank te Jeruzalem uit te ma
ken, of deze man inderdaad de baar
lijke duivel is, die miljoenen Joden
in de dood heeft gedreven, of dat hij
slechts een ondergeschikt mannetje
geweest is, dat niets anders deed dan
de bevelen van anderen opvolgen.
Er zullen er heel wat zijn, die
0 grimmig zullen lachen bij het
horen van Eichmann's pogin
gen om zich te drukken; zij zullen
het maar een even schaamteloos als
doorzichtig trucje vinden. Er zijn
vele verdachten, die in het beklaag
denbankje de verdrukte onnozelheid
uithangen.1
Volgens Eichmann - die merkwaar
dig genoeg optreedt als beëdigd ge
tuige in zijn eigen zaak - had zijn
dienst weinig anders te doen, dan het
transport te regelen van de Joden,
die op hoger bevel „ergens heen" ge
transporteerd moesten worden. Wat
er daar gebeurde, was niet voor zijn
rekening. Hij was slechts en onder
geschikt en willoos radertje in de
grote machine.
Misschien is de man in dit opzicht
nog oprecht ook, wie zal het zeggen?
De rechtbank moet oordelen over de
persoon van Eichmann, maar voor de
wereld is Eichmann zelf onbedui
dend.
Wat kan het dus schelen, welke
rol Eichmann gespeeld heeft in het
drama. Voor ons is het veel belang
rijker de vraag, hoe het in 's hemels
naam mogelijk is geweest, dat in
deze tijd en in ons Europa miljoenen
mensen vermoord zijn op een wijze,
zoals men alleen met het gemeenste
ongedierte doet.
Het is de verdienste geweest van
dit proces, dat het ons in een sfeer,
geheel buiten de animositeit van de
oorlog, geconfronteerd heeft met dit
probleem. Dit en dat is er gebeurd;
hoe is dat mogelijk geweest?
Of het nu Eichmann is geweest, of
Heiderich, of Himmler of Hitier zelf,
die de drijvende kracht geweest is
- deze vraag valt in het niet bij de
vraag, hoe zulke mannen het klaar
hebben gespeeld om zulk een ver
nietigingsorganisatie in het leven te
roepen.
Van Eichmann wordt gezegd, dat
hij een heel ordentelijk burgerman
netje zou zijn geworden, als hij onder
andere omstandigheden, bijv. op 'n
kantoorkruk terecht was gekomen.
Nu is hij meegesleurd is een soort
maalstroom, welke een monster van
hem gemaakt heeft. Hoe is het mo
gelijk, dat mensen hun persoonlijk
heid verliezen als zij gegrepen wor
den door een collectieve verdwazing,
door een massa-psychose?
Laten wij ons niet verbeelden, dat
dit maar één keer in de geschiedenis
is voorgekomen; het is meer gebeurd
en het gebeurt nog. Maar in deze
weerzinwekkende vorm is het „ein-
malig" en naar wij hopen, zal het
ook wel „einmalig" blijven.
ABSENTISME:
MOEILIJK
VRAAGSTUK
I.
Oet uiteraard opzienbarend feit,
11 dat deze week in de Tweede Ka
mer bij een onverwacht gehouden
stemming onvoldoende leden (zélfs
in het gebouw!) aanwezig bleken te
zijn, nadat natuurlijk aan het begin
van de vergadering (ingevolge re
glementair voorschrift t.a.v. het zgn.
„quorum", d.i. 76 leden van de 150)
wél meer dan de- helft de presentie
lijst had getekend, behoort niet tot
voorbarige conclusies te leiden. Nóch
in de negatieve zin van: „die parle
mentariërs nemen het niet zo nauw
met hun verantwoordelijke taak en
„spijbelen", waar ze dat maar even
kunnen". Nóch al te fors in positieve
richting: „men moet voor alle afwe
zigen steeds volledig begrip hebben,
want een Nederlands Kamerlid kan
van zijn bescheiden financiële scha
deloosstelling nu eenmaal niet vol
doende rondkomen. Hij moet dus ne
ven- of (andere) hoofdwerkzaam-
heden hebben en zijn presentie el
ders zal dus vaak volkomen gerecht
vaardigd zijn. Dat kan zelfs veelal
een politieke en parlementaire recht
vaardiging inhouden".
ï^e waarheid ligt dan ook hier in
het midden, maar voor vele
rechtgeaarde leden zeker dicht bij
dat laatste. Laat ons mogen begin
nen met te zeggen, dat het deze week
zonder twijfel een slechte beurt was
voor de Kamer als geheel. Een volks
vertegenwoordigend college moet te
allen tijde bedacht zijn op de nood
zaak van spoedeisende beslissingen,
al is de vraag uiteraard moeilijk te
beantwoorden, wie dan wél en wie
niet beslist altijd present behoren te
zijn.
Ziekte of andere gedwongen af
wezigheidsmotieven kunnen juist
zulk een invloed op een bepaalde
stemmenverhouding uitoefenen, dat
die niet precies overeenkomstig de
getalsmatige verhouding van de Ka-
emerfracties uitvalt. Er zijn voor
beelden te over van gevallen, waar
in deze gang van zaken tot (on
aangename verrassingen leidde, naar
gelang de kant, waar men staat.
Het Kamer-absentisme is 'n stok
oud vraagstuk, waarmee het regle
ment van orde zich terecht via ver-
V. N. niet meer nodig
Sinds gistermiddag bevindt Tsjom
be, de president van Katanga, zich
in vrijheid. Gistermiddag heeft hij
in de ambtswoning van premier Ileo
in Leopoldstad een persconferentie
gehouden. De door ministers van de
centrale regering omgeven Tsjombe
zag er gezond en opgewekt uit. De
Katangese president verklaarde met
generaal Moboetoe overeenstemming
te hebben bereikt over het vormen
van een gemeenschappelijk front te
gen het communisme. „Er is 'n vol
ledig militair akkoord tot stand ge
komen om het gehele Kongolese le
ger, met medewerking van Katanga
en zonder hulp van de V.N. te reor
ganiseren. Kongo heeft de V.N. niet
scheidene artikelen bemoeit. Om het
voornaamste en wel minimale te
noemen: de Kamer mag, niet (ver
der) vergaderen, wanneei niet dat
„quorum" aanwezig is, laat staan, dat
ze dan beslissingen zou mogen ne
men. In de praktijk wordt met dat
eerste nogal de hand gelicht. Bij
veelvuldige herhaling vooral
's avonds blijkt het zorgvuldig op
peil gehouden ledental zodanig ge
decimeerd, dat men zelfs de bezette
plaatsen in $e vergaderzaal op de
bekende vingers kan tellen. Maar
nogmaals: het is uitermate moeilijk
de juiste grens te trekken tussen ge
rechtvaardigde afwezigheid en lou
ter nonchalance en gebrek aan be
langstelling. Men zou daartoe elk in
dividueel geval nauwkeurig dienen
te analyseren.
ÏUIaar wat nu te zeggen over die
„waarheid" inzake dit vraag
stuk? Er zouden velerlei beschou
wingen zijn te houden, zowel ten
goede als ten kwade. Een volkomen
uitputtende beschouwing lijkt ons
zelfs niet op haar omvang te schat
ten!
Wel komt het ons als een uitge
maakte zaak voor dat hij, die nim
mer of slechts een minimaal aantal
malen een Kamer-vergadering ver
zuimt, bepaald nog niet automatisch
tot de beste parlementariërs behoeft
te worden gerekend. De motieven,
waarom een Kamerlid zijn activi
teiten elders ontplooit, kunnen im
mers zó zwaarwegend zijn, dat ze
diens absentie volkomen billijken.
Men kan daartegen opwerpen, dat
er dan toch wel telkens van een be
tere of hoger te waarderen activiteit
sprake dient te zijn en daarmee kun
nen we het grotendeels eens zijn.
Maar ook hier weer: aan de indivi
duele beoordeling moet een ruime
plaats worden gelaten. Wanneer een
lid zijn aanwezigheid elders nood
zakelijk oordeelt op grond van zijn
maatschappelijke privé-o verwegin
gen en hij schaadt daarmee zijn taak
als parlementariër geenszins, dan
kan in veel gevallen kwalijk worden
staande gehouden, dat zijn enige
plicht hem aan „Het Binnenhof" zou
gekluisterd kunnen houden. De
voornaamste taak, die iemand zich
als lid van de Kamer op de schouders
laadt, houdt de zorg voor de open
bare zaak in openbare beraadslagin
gen in. Hij zal zich daaraan uiter
aard slecht op zwaarwegende gron
den mogen onttrekken. Maar die
gronden kunnen er terdege zijn en
ze kunnen zwaarder gaan wege.i,
naarmate zijn taak in de Kamer op
een concrete dag aan werkelijk ge
wicht verliest.
meer nodig, daar het in generaal Mo
boetoe een man heeft, die het volle
dig kan vertrouwen", aldus Tsjombe.
Hij zei ook: „Wij hebben hier geen
heren van de Verenigde Naties no
dig, die in hun eigen land geen werk
hadden en naar Kongo zijn gekomen,
om aldaar een baan te vinden. Wij
hebben nu genoeg Marokkanen en
Indiërs in Kongo gehad. Tsjombe
deelde verder mede, dat er ook plan
nen bestonden om een gemeenschap
pelijke Kongolese luchtmacht in het
leven te roepen.
Op een gegeven ogenblik noemde
Tsjombe de overeenkomst, die de
centrale Kongolese regering met de
autoriteiten te Stanleystad heeft ge
sloten om het Kongolese parlement
weer bijeen te roepen, een „dom
heid". Hierop protesteerde de mi
nister van voorlichting Bolikango,
zeggend, dat hij één van de onderte
kenaren van deze overeenkomst was.
Tsjombe bood daarop verontschuldi
gingen aan voor het feit, dat hij dit
akkoord in het bijzijn van Bolikan
go als een „domheid" had omschre
ven. Bolikango verklaarde nog te
hopen, dat het mogelijk zou zijn het
Kongolese parlement binnen een
week bijeen te laten komen.
„Mijn beste vriend"
Tegen het einde van de perscon
ferentie ging Tsjombe staan. Hij om
armde de minister van buitenlandse
zaken, Bomboko, zeggend: „Hij was
mijn grootste vijand, maar nu is hij
mijn beste vriend".
Generaal Moboetoe verklaarde nog,
dat het mogelijk was dat Tsjombe
reeds vrijdag naar Elisabethstad zou
terugkeren. Men verwacht in Leo
poldstad, dat de Katangaanse presi
dent, vergezeld door een afvaardi
ging uit zijn land, de viering van de
Kongolese onafhankelijkheid, op 30
dezer, te Leopoldstad zal komen bij
wonen.
Generaal Moboetoe zelf zal na 30
juni naar Katanga reizen, om aldaar
het werk te beginnen van de reor
ganisatie, in samenwerking met Ka-
tanga, van het Kongolese leger.
Pal staan in Berlijn
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Dean Rusk, heeft
donderdag op een persconferentie te
Washington commentaar gegeven op
de toestand in Berlijn.
„De Westerse strijdkrachten be
vinden zich in Berlijn overeenkom
stig de rechten, die het vesten bij
verdrag heeft gekregen. Zij zullen
daar blijven, om de vrijheid van de
Westberlijners te beschermen", al
dus minister Rusk.
„Het is duidelijk", aldus Rusk, „dat
de V.S. de geldigheid van geen en
kele eis kunnen erkennen, die erop
Bij een gewapende overval op een
juwelierszaak in Hamburg zijn Van
daag/vrijdagochtend twee persor.en
levensgevaarlijk ^gewond geraakt. 'De
winkelier werd in zijn winkel door
de twee overvallers met een ploer
tendoder op het hoofd geslagen. Een
buurman die hem te hulp wilde ko
men werd in de buik gewond.
De tweë overvallers zouden Ne
derlanders geweest zijn, waarvan
namen worden opgegeven als Kurt
Wonda, 25 jaar en John Leonhard,
28 jaar.
Voor zover bekend is werd de win
kelier slechts een portefeuille met
300 mark afgenomen. De twee daders
probeerden te voet te ontkomen,
maar talrijke mensen op straat ach
tervolgden hen en een van de twee
mannen (Kurt Wonda) werd door 'n
politieman gegrepen. De andere wist
te ontkomen.
Volgens de politie waren de twee
mannen reeds donderdag in de win
kel geweest om horloges te bekijken.
De overvallen winkelier is de 55-
jarige Curt Qüsmann, de door een
schot in de buik ernstig gewonde
buurman is de 58-jarige Karl-Hein-
rich Schuckmann.
Schuckmann is later in het haven
ziekenhuis van Hamburg aan de ge
volgen van zijn buikverwonding
overleden.
ZOEKT U moderne of klassieke
modellen
Gouden
Verlovingsringen
v. d. WATER. Haarl.straat 207
heeft het. Zeer grote keuze.
Op 't graveren kunt U wachten.
(Advertentie)
Het hoofd van de Baptistische zen
ding Cecil King, heeft vanuit een
telefooncel in Leopoldstad aan het
Britse blad „The Guardian" meege
deeld, dat woensdagavond 80.000
vluchtelingen uit Angola Kongo zijn
binnengekomen. Sommigen hadden
brandwonden. Er bestond grote be
hoefte aan voedsel.
De Portugezen hadden vele dor
pen in het noorden van Angola plat
gebrand bij het zoeken naar natio
nalistische opstandelingen. Het ge
hele noorden was door de bevolking
verlaten.
Het dagelijks bestuur van de we
reldraad van kerken heeft een be
roep op de Portugese regering ge
daan „om af te zien van opzettelijke
acties, die de dood en verminking
van duizenden Afrikanen in Angola
tengevolge hebben", zo is donderdag
in Genève bekendgemaakt.
GEEL EN BLANK LUNCHTE TEZAMEN IN WITTE HUIS
berust hun positie te Berlijn door
eenzijdig handelen teniet te doen".
De minister sprak over de „strijd
lustige toon" van de redevoeringen,
die woensdag j.l. te Moskou door
premier Chroesjtjsef en andere Sow-
jet-leiders zijn gehouden.
„Dergelijke toespraken moeten een
ernstige teleurstelling betekenen
voor hen, die de zaak van de vrede
willen dienen.
De uitwerking van dergelijke
redevoeringen en de Sowjetlei-
ders moeten dit weten kan slechts
een verhoging van de internationale
spanning zijn", aldus de Amerikaan
se minister van buitenlandse zaken.
„Het zwaartepunt van het Ame
rikaanse nationale belang is thans
gelegen in onze positie in West-Ber-
lijn en de verplichtingen, die wij
tegenover de Westberlijners heb
ben".
Hij voegde hieraan toe: „Bedrei
gingen en eisen, die een sfeer van
crisis oproepen rondom een zaak, die
de vitale belangen van andere vol
ken raakt, strekken niet tot bevorde
ring van de waarachtige vrede, die
de wereld wenst".
Rij weigerde echter iets te zeggen
over de mogelijkheid van een her
vatting der proeven met kernwa
pens door de V.S.
„De V.S. zullen elke gelegenheid
aangrijpen om een verdrag te slui
ten betreffende het verbieden van
dergelijke proefnemingen, mits dit
gepaard gaat met afdoende inspectie
en controle".
„Amerika is echter niet bereid om
het kernwapenoverleg te Genève te
staken en het dan weer te hervatten
in het kader van de 31 juli a.s. be
ginnende algemene ontwapenings
besprekingen", verklaarde de minis
ter.
Hij voegde hieraan toe, dat de
hoop van het Westen, om tot een
overeenkomst inzake een verbod van
kernwapenproeven te komen, als ge
volg van het niet medewerken van
de Sow jet-Unie ernstig getaand is.
Grote woorden.
Verslaggevers vroegen Rusk, of hij
de verklaring van Chroesjtsjef, dat
de Sow jet-Unie aan het einde van
dit jaar een vredesverdrag met Oost-
Duitsland zal sluiten, als een „ulti
matum" beschouwde. „Dat is te sim
plistisch gezegd" was Rusks ant
woord.
Toen werd de minister gevraagd
of hij de omschrijving „de ernstige
crisis, waarmede het Westen na de
tweede wereldoorlog te kampen
heeft gehad" een juiste kenschetsing
van de huidige stand van het Ber-
lijnse vraagstuk vond.
Rusk antwoordde: „Ik wil derge
lijke grote woorden niet gebruiken.
Maar de toestand is ernstig en ern
stig genoeg om de aandacht te ver
gen van allen, die de zaak van de#
vrede ter harte gaat".
De rechtbank van Morlaix in Bre-
tagne heeft donderdag twee boeren
hun vrijheid teruggegeven, die te
rechtstonden omdat zij een aanval
van „opstandige" boeren op een re
geringsgebouw hadden georgani
seerd. De rechtbank kwam binnen
een half uur tot dit besluit.
Een grote menigte voor het ge
rechtsgebouw gaf op luide wijze
uiting aan haar instemming met de
beslissing.
De bedoelde aanval op 8 juni was
het begin van de „boerenopstand"
tegen de landbouwpolitiek van de
regering. De openbare aanklager
eiste lange voorwaardelijke straffen.
Toen de openbare zitting donderdag
begon, trokken' bijna tienduizend be
togers door de straten van de stad,
terwijl een duizendtal had postgevat
voor het gebouw.
In en bij de stad stonden niet min
der dan drieduizend man gendarme
rie en speciale politie opgesteld. Het
verkeer in de stad stond stil en par
keren in het centrum was verboden.
Zomer-sporthemden
in 12 fleurige dessins, kleur- en
wasecht. Voor een sensationeel
lage prijs: Q
5 tot 8 {aar,
ALLE MATEN At
9 tot 12 Jaar, alle maten 355
13 tol 16 jaar,alle mafen^J®^
"Hazewind"-
jongensbroeken
kleur- en wasecht, voor de onge
looflijk lage prijs: MM
tot 7 jaar,
ALLE MATEN
8 tot 16 jaar, alle maten 52°
Zolang de voorraad strekt.
Geen tel. of schriftelijke bestellingen.
LEIDEN
Haarlemmerstraat 25 I
ROTTERDAM
Korte Hoogstraat 11 Meent hk. Goudse- I
singel Katendr. Lagedijk hk. Dorpsweg I
West-Kruiskade 35 ft
H
(Advertentie)
GEZAGVOERDER VAN „SIRIUS"
VANDAAG IN NEDERLAND
De KLM Public Relationsdienst
deelt mee, dat gezagvoerder K. J.
Reynolds heden per KL-546, 17.25
uur, uit Cairo op Schiphol zal arri
veren. De overige twee nog in Egyp
te verblijvende bemanningsleden van
de PHLLM, boordwerktuigkundige
J. Voogt en navro J. C. de Gooyer,
worden in de loop van morgen op
Schiphol verwacht.
In Washington hebben de voormalige Amerikaanse president Eisenhower en zijn vrouw aangezeten aan een
lunch, welke president Kennedy in het Witte Huis heeft gegeven ter ere van de Japanse minister-president
Hayato Ikeda, die met zijn vrouw op bezoek is in de V.S. Voor de lunch werd deze foto gemaakt: mevrouw
Jacqueline Kennedy, premier Ikeda, mevrouw Ikeda, generaal Eisenhower, mevrouw Eisenhower en presi
dent Kennedy.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Weinig verandering
In het zeegebied tussen Groenland
en Noorwegen bevinden zich ver
schillende kernen lage luchtdruk.
Daarentegen is de luchtdruk hoog
op de Atlantische Oceaan ten westen
van de Britse eilanden. Tussen beide
druksystemen wordt een zeer krach
tige westelijke stroming aangetrof
fen. Wij bevinden ons juist aan de
zuidflank van deze stroming en on
dergaan daardoor nog de invloed van
het hogedrukgebied, waarvan een
uitloper over Frankrijk tot aan Mid
den-Europa reikt.
Hoewel er in de westelijke stro
ming enkele fronten meetrekken, is
de activiteit hiervan zó gering, dat
zij bij ons geen regen meer brengen.
Een front, dat ons vannacht zal pas
seren, zal tijdelijk wat meer bewol
king brengen, maar geen neerslag.
Ook morgen overdag worden na het
front weer perioden met zonneschijn
verwacht.
ZON- EN MAANSTANDEN
24 Juni: zon op 04.20; onder 21.04;
maan op 16.08; onder 01.59.
KORRELTJE Hoogwaterstanden
Koppigheid is de energie der dom-
men.
24 Juni: vjn. 11.52; n.m.