s
'awmwsw.i'JsiMstsBi
J
DE NIEUWE STRUCTUUR VAN DE
KATHOLIEKE ARBEIDERSBEWEGING
Twee zuilen:
Centrale en vakbonden
Diocesane bonden dienen te verdwijnen
Minister Luns - oververmoeid - zal
voorlopig rust moeten houden
DONDERDAG 15 JUNI 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Zweedse kroon voor Rijksmuseum
Op de binnenkort in het Rijksmuseum te Amsterdam te bezichtigen ten
tentoonstelling „Zwedens Gouden Eeuw" zal men o.m. een van de kost
baarste Zweedse kroonjuwelen n.I. de kroon van koningin Lovisa Ulrica
welke in 1751 werd vervaardigd, kunnen zien. Het kostbare kleinood werd
woensdag per vliegtuig naar Schiphol vervoerd, waar Ton Koot het in ont
vangst nam. Eerst in het Rijksmuseum kon de heer Koot de zegels ver
breken en het prachtige stuk met zijn 695 diamanten laten zien aan het
hoofd van de afdeling zilver en goud, mevrouw M. Duyvene-de Wit-Klink-
hamer.
Piper-Cub stortte neer
in Duitsland
Dode en
ernstig gewonde
Gistermorgen omstreeks kwart
over elf is in kamp Vogelsang nabij
Treiborn (Duitsland) een Piper-su-
per-cup van de Koninklijke Lucht
macht verongelukt. De piloot, de res.
tweede-luitenant W. F. Breg, kwam
hierbij om het leven. Een tweede in
zittende kapitein der infanterie H.
van der Wel werd ernstig doch niet
levensgevaarlijk gewond. Hij is op
genomen in een ziekenhuis te Sie-
merath. Het ongeval gebeurde tij
dens een oefening van een der on
derdelen van de Koninklijke Land
macht, waarbij verkenningsvliegtui
gen van de groep lichte vliegtuigen
van de vliegbasis waren ingezet.
Omtrent de oorzaak van het on
geval is nog niets bekend. Een com
missie van onderzoek is inmiddels
vertrokken uit Nederland naar de
plaats van het ongeval.
HET BIJBELS MUSEUM
Enkele weken geleden schreven
wij in een reportage over het Bijbels
Museum en de diorama's in de Wil
lemskerk te Den Haag, dat de ex
positie toegankelijk was van 10 tot
14 uur. Men verzoekt ons thans, er
op te wijzen, dat dit moet zijn van
10 tot 15 uur.
Breng wai variatie in Uw leven...
begin bij Uw kleding! Prettig voor de weekends
voor vakantie of voor zo-'savonds-na-het-werk.
Een zonnige weekender; zit
prettig, staat sportief. Kreym-
borg heeft er vakken vol van...
reeds v.a. 9.90
Een sportieve pantalon, Terlen-
ka lightweight of wash wear.
v.a. 19.75
Kat gabardine, sanfor reeds v.a. 8.90
Haarlemmerstraat 143 Leiden
(Advertentie)
richte concrete werkzaamheden tot
in alle onderdelen moeten worden
gecontinueerd.
Met haar voorstel tot opheffing van
de diocesane bonden als autonome
dragers van een deel van de taak
vervulling van de beweging, heeft
de commissie opnieuw een poging
gedaan om het dualisme, dat de be-
afzonderlijke standsorganisatie
II i* i geaaan om net auaiisme, dat de oe-
name het werk van de diocesane
De Katholieke Arbeiders Beweging heeft zich reeds geruime tijd bezig- bonden op een andere wijze onder
gehouden met een interne studie over haar structuurproblemen. Deze brengen, incorporeren in de bewe-
studie is thans gereed gekomen en het resultaat daarvan is neergelegd in ging als geheel en in de samenstel-
een nota, die inmiddels door de bestuursorganen van de KAB is aanvaard. lende delen. Aan deze integratiepo-
Het ligt in de bedoeling, aan de hand van deze nota in de wetgevende ver- ging ligt tevens ten grondslag het
gadering van 3 juli aanstaande een aantal concrete besluiten te nemen, inzicht, dat een duidelijke onder-
Het is niet de eerste keer, dat de Katholieke Arbeiders Beweging zich scheiding tussen het standsorganisa-
bezighoudt met de herziening van haar structuur. Op diverse tijdstippen torische en vakorganisatorische werk
van haar geschiedenis heeft zij in verband met de voortschrijdende evo- steeds minder mogelijk wordt, aan-
lutie veranderingen aangebracht in haar organisatorische opzet, teneinde gezjen het werk van de vakbonden
deze meer aan te passen aan de eisen van de tijd. In deze wisseling van m overeenstemming met de maat-
organisatorische vormen is een duidelijke tendens merkbaar naar een schappelijke ontwikkeling mee ge-
steeds groeiende eenheid. evolueerd is en niet meer, zoals in
1#J, j het verleden, in overwegende mate
Voor werknemende middenstand geen slechts de meer beperkte sodaai-
economische belangenbehartiging,
met name de zorg voor de arbeids
voorwaarden inhoudt.
Hoewel de beweging voornamelijk
In 1946 werd in de wetgevende seerde beweging, dat door de com- is ontstaan als een organisatie van
vergaderingen van het NW, de KAB missie is ontworpen, is wel, dat zogenaamde handarbeiders, hebben
en het CNV het principe-besluit ge- daarin de autonome diocesane bon- zich sedertdien bij haar ook 'n aan-
nomen om de organisatorische struc- den niet meer voorkomen. Dit wil tal groepen van werknemers aange-
tuur af te stemmen op de bedrijfs- volgens de commissie, niet zeggen sloten, die in de loop van de tijd
taksgewijze organisatie en wel in de dat het werk, dat tot dusver door de met verschillende namen, zoals
zin van bedrijfsbonden. Vooral na de diocesane bonden werd verricht, hoofdarbeiders, nieuwe of werkne-
totstandkoming van de wet op de wordt afgekapt. De commissie is er- mende middenstand, later beambten
bedrijfsorganisatie in 1950 werd de van uitgegaan, dat de gehele waar- en medialen, zijn aangeduid. De be-
praktische betekenis hiervan meer devolle activiteit van de beweging staande structuur heeft ruimte ge-
geaccentueerd. Het NW en het CNV moet worden voortgezet. Anderzijds laten voor een speciale behartiging
gingen tot reconstructie over. Toen betekent de handhaving van de ge- van een aantal algemene belangen
men op aandrang van de verschil- hele taak ook weer niet, dat de ver- ten behoeve van de betrokken groe
iende bonden in 1951 ook binnen de
KAB de zaak in de wetgevende ver
gadering aan de orde stelde, hebben
de hoofdarbeidersbonden, die tegen
standers waren van de bedrijfsbond-
gedachte, de afhandeling daarvan
belet. Zij deden een beroep op de
bisschoppen om een eventuele door
voering van de bedrijfsbonden te ver
hinderen, welke zij in strijd achtten
met de beginselen van de katholieke
maatschappijleer. Van de zijde van
het epicopaat werd daarop aan de
KAB gevraagd, geen besluiten te ne
men, alvorens de bisschoppen hun
standpunt hadden bepaald. Deze lie
ten zich daarbij adviseren door een
breed samengestelde commissie on
der voorzitterschap van prof. Beau
fort.
TWEE ZUILEN
In 1960 bepaalde het epicopaat zijn
standpunt, dat niet neerkwam op 'n
afwijzing van de bedrijfsbonden op
principiële gronden. Daarnaast wer
den in de afgelopen jaren ideeën
omtrent een herziening van het ka
tholiek organisatiewezen, met name
voor de werknemende bevolking ge
lanceerd. Van deze ideeën heeft de
conceptie van een katholiek verbond
van de arbeid de meeste aandacht
getrokken.
In het door haar ontworpen
grondpatroon voor een georgani
seerde beweging gaat de nota uit
van twee primaire grootheden: de
centrale en de (vak)-bonden. Bei
de zijn gedacht als rechtspersoon
lijkheid bezittende lichamen, die
dus naar buiten kunnen optreden.
In hun onderlinge verhoudingen is
aan de bonden in zoverre een ju
ridische prioriteit toegedacht, dat
de centrale is geconstrueerd als 'n
federatie van de bonden, waarbij
de bonden worden gezien als de
constituerende elementen. Zij
brengen de centrale tot stand, be
palen via de verbondsbestuursor-
ganen in laatste instantie haar be
leid en zijn verantwoordelijk voor
de goede functionering van het ge
heel. Hierdoor wordt een wijziging
gebracht in de opzet van 1945,
waar de centrale als de oorspron
kelijke grootheid werd yooropge-
gesteld en de bonden fungeerden
als zij het autonome organen
van het geheel.
pen. De vorm, waarin deze mogelijk
heid tot speciale belangen beharti
ging is geboden, bestaat in de vrij
heid voor de bedoelde leden om te
opteren voor een standsorganisato-
rische aansluiting bij de werknemen
de middenstand.
DE WERKNEMENDE
MIDDENSTAND
De commissie is evenwel van oor
deel, dat de bestaande optie-moge
lijkheid in de toekomst dient te ver
vallen. Deze regeling verdraagt zich,
naar haar mening, niet jnet de inte
gratiegedachte, volgens welke de
centrale en de vakbonden de dragers
zijn van de verantwoordelijkheid
voor de gehele taak van de bewe
ging. De commissie is zich ervan be
wust geweest, dat zij met haar ad
vies tot het doen vervallen van deze
optiemogelijkheid voor de werkne
mende middenstand indirect treedt
buiten het kader van de reorganisa
tie van de structuur van de eigen be
weging. Zij weet dat het opvolgen
van haar advies sterker repercussies
zal hebben voor de werknemende
middenstand, die het overgrote deel
van haar ledental, namelijk 13.000
van de 16.000, dankt aan de bestaan
de optieregeling. Over de bedoelde
consequenties zal met de werkne
mende middenstand nog worden ge
sproken.
Beambtenbond.
De commissie acht het handhaven
van het beroep als primair organi
satie-criterium niet aanvaardbaar,
deels omdat daardoor een toestand
van versnippering en zeer gecompli
ceerde organisatorische en overlegs-
verhoudingen zou blijven bestaan,
deels omdat het beroeps-criterium
in 't gehele sociale organisatiewezen
meer en meer is verlaten en het
overgrote deel der bonden binnen en
buiten de KAB het kenmerk van
beroeps-heterogeniteit is gaan ver
tonen. De commissie stelt derhalve
voor, dat bij de komende reorgani
satie wordt overgegaan tot vorming
van een beambtenbond binnen de
beweging, waartoe de fusie van de
bestaande vier bonden van hoofd
arbeiders de allereerste noodzake
lijke stap lijkt. Het is dan vérder
noodzakelijk, dat deze beambtenbond
intern wordt geleed in bedrijfssec-
ties.
Het meest opvallende element in
het grondpatroon voor de georgani-
„DE KLOK HEIT WEER NEGEN
Voor zaterdag 24
juni maakten Jan
de Cler, Alexander
Pola en Emile Lo
pez 'n nieuwe „Ne
gen heit de klok",
het KRO-amuse-
ments programma
dat na 222 uitzen
dingen op zaterdag
avond 5 juni. 1954
voor de laatste maal
werd uitgezonden.
Aan deze uitzen
ding werken mee:
Peronne Hosang, Li-
li van Haghe, Joke
van den Berg, Sonja
Oosterman, Wam
Heskes, Louis de
Bree, Dries Krijn,
de Larry sons, Jules
de Corte, Jan van
Ostade, Henk Dorel,
Charles Aerts, Alex
ander Pola, Harry
Bronk en Jan de
Cler. Ouder gewoon
te getrouw bespeelt
Guus Jansen de
vleugel en dirigeert
Klaas van Beeck het
KRO - amusements
orkest. Oude beken
den in dit nieuwe
programma zijn o.m.
de „Freule", „Kris,
Kras en Kruimeltje"
en „de familie van
Tutte". De algehele
leiding heeft Jan de
Cler. Dit program
ma wordt uitgezon
den van 21.00-22.00
uur.
Jan de Cler en Alexander Pola in „Negen heit de klok".
Minister mr. J. NL A. H. Luns, die gistermiddag achter de regeringstafel
in de Tweede Kamer ingestort is, heeft niet, zoals aanvankelijk werd ver
moed, een hartaanval gekregen. Hij is het slachtoffer geworden van over
vermoeidheid. In het ziekenhuis „Johannes de Deo", waarheen de minister
gistermiddag vanuit het gebouw van de Tweede Kamer ijlings per ambu
lance was vervoerd, is dan ook geen cardiogram (een hartfoto) gemaakt.
Hij zal geruime tijd rust moeten houden. Na een klein half uurtje mocht
de heer Luns lopend, doch ondersteund door zijn echtgenote het
ziekenhuis verlaten. Achter in een auto zittend werd hij naar zijn woning
gebracht.
DRAMATISCHE OGENBLIKKEN
Het waren gisteren, in de Kamer
dramatische ogenblikken, toen tij
dens het Europese debat, mr Luns
onwel werd. Het debat was juist be
gonnen. Als eerste stond dr. W. J.
Schuijt op het spreekgestoelte. Hij
had ongeveer een kwartier gespro
ken, toen mr. Luns zijn aanval kreeg.
Plotseling vertoonde de minister
krampachtige bewegingen. Dr.
Schuijt bemerkte eerst niets, tot van
af de publieke tribune verschrikte
bewegingen werden gemaakt. Het
was even doodstil in de Kamer. Da
delijk schoten van alle kanten Ka
merleden en bodes naderbij om de
minister, die van zijn stoel gegleden
was, bij te staan. De heer Luns werd
op de grond gelegd. Van alle kan
ten werd om een dokter geroepen,
doch in het gehele gebouw was geen
arts aanwezig. (De enige arts, die
de Kamer telt, dr. W. H. Lamberts
(PvdA), was niet aanwezig). Intus
sen was pater dr. L. J. C. Beaufort,
Eerste-Kamerlid en specialist in
Buitenlandse Zaken, die de debat
ten vanuit een der loges volgde, bij
de minister neergeknield. Hij tracht
te hem geestelijke bijstand te ver
lenen.
TRIBUNES ONTRUIMD
Kamervoorzitter Kortenhorst liet
de publieke- en ook de perstribune
ontruimen. Om onbegrijpelijke re
denen was de geluidsinstallatie op
de ministerstafel geopend en door de
microfoons konden de aanwezige
journalisten, mr. Luns moeilijk ho
ren ademhalen en kreunen. De eer
ste arts, de vrouwelijke hartspecia
list, dr. Kruis, verscheen. Even later
werd de minister per ambulance weg
gebracht. De bewindsman was op
dat moment bewusteloos. De versla
genheid en de verwarring in 't Ka
mergebouw waren groot. Minister
De Quay, die op dat ogenblik in de
Witte Sociëteit de lunch gebruikte,
werd gewaarschuwd.
Voorzitter Kortenhorst opende la
ter de vergadering van de Tweede
Kamer, doch alleen om mee te de
len, dat „in verband met de plotse
linge ongesteldheid van de minister
van Buitenlandse Zaken, waarover
wij zeer bekommerd zijn, de debat
ten zouden worden verdaagd tot
dinsdag". Het Europese debat zal
voorlopig niet worden voortgezet.
De Quay vervangt
bewindsman
Gedurende de ziekte van minister
Luns zal de minister-president, prof.
De Quay, als minister van Buiten
landse Zaken ad interim optreden.
Flauwte
Een woordvoerder van het minis
terie van Buitenlandse Zaken deel
de mee, dat de minister een flauwte
heeft gehad tengevolge van over
vermoeidheid. Na het medisch on
derzoek in het ziekenhuis heeft de
minister toestemming gekregen naar
huis te gaan waar hij voorlopig ab
solute rust zal moeten houden. De
Britse ambassadeur is hiervan op de
hoogte gesteld. Zoals bekend, brengt
de Britse onderminister van Buiten
landse Zaken, Heath, de komende
dagen een bezoek aan Nederland.
Heden vernemen wij, dat de mi
nister van Buitenlandse Zaken, mr.
Luns, het naar omstandigheden zeer
goed maakt. Hij heeft zich vanoch
tend voor een controlerend onder
zoek naar zijn arts begeven.
Prinsjespaar uit Monaco in Londen
-9-0-
(Advertentie)
TH. LOERAKKER LID VAN
KRO-BESTUUR
In zijn vergadering van 13 juni jl.
heeft het bestuur van de KRO be
noemd tot lid van het dagelijks be
stuur, de heer Th. Loerakker, lei
der van de Cultuurdienst van de
KAB .In het dagelijks bestuur was
een vakature ontstaan door het af
treden van de heer G. W. Kamp-
schöer.
Kleine metaalnijverheid
waarschuwt tegen
loonsverhoging
De in Leiden gevestigde Federa
tie van Werkgeversorganisaties in de
Kleine Metaalnijverheid, heeft in 'n
telegram aan de staatssecretaris van
Sociale Zaken en Volksgezondheid
meegedeeld, dat zij kennis genomen
heeft van de loonvoorstellen van
de Vakraad voor de Metaalindustrie,
vindt dat onder de huidige omstan
digheden een loonsverhoging in de
metaalindustrie ernstige spanningen
zal oproepen in andere bedrijfstak
ken en dat met name de kleine me
taalnijverheid in een dwangpositie
zal worden gebracht.
De federatie verzoekt de staatsse
cretaris bij zijn beslissing over de
voorstellen van de vakraad rekening
te houden met deze factoren.
De werkgeversorganisaties in de
(groot) metaalindustrie deelden des
gevraagd mee dat zij met veront
waardiging kennis hebben genomen
van de inhoud van het telegram. Zij
beschouwen dit als een onverant
woorde inmenging in de zaken van
de (groot) metaalindustrie.
Prins Albert, die kennelijk nogal in zijn nopjes was, en zijn zusje, prin
ses Caroline, die net haar pop van een valpartij redt. De kinderen van
Prins Rainier en Prinses Gracia van Monaco, zijn dinsdag uit Nice aange
komen op het Londense vliegveld London Airport. Zij waren op weg naar
hun ouders in Dublin, die een officieel bezoek aan Ierland hebben gebracht
en die nog een paar weken in Ierland blijven voor vakantie. De prinsen
kinderen reisden in hetzelfde vliegtuig naar Londen als Sir Winston
Churchill.
