TV-yMj HET STILLE EILAND LUYGKS DE PELGRIMSTOCHT DER MENSHEID frites saus Teeltrechtzaken voor de Haagse politierechter Maastrichtenaren „leenden" wagens DONDERDAG 18 MEI DE LEIDSE COURANT PAGINA 12 VANAVOND „ZWARTE KANTVOOR TV W ereldgeschiedenis in pockets IJoewel de verschijning van het pocketboek in grote getale in de eerst naijoorlogse jaren vele boeken liefhebbers de schrik om het hart deed slaan en sommigen zelfs zo ver meenden te moeten gaan de onder gang van het op luxere wijze uitge geven boek te moeten voorspellen, heeft het boek in vestzakformaat toch zijn grote waarde bewezen. Wat meer zegt dit in tegenstelling tot de door velen geuite vrees de pocket heeft het grotere en duurde re boek niets in de weg gelegd, noch de regelmatige verschijning daarvan op de boekenmarkt ook maar enigs zins geremd. Integendeel, men meent zelfs te kunnen vaststellen dat het pocket boek, om deze on-Nederlandse maar sterk ingeburgerde naam dan ook hier maar te gebruiken, de verkoop van het duurdere en zelfs van het bibliofiele boek nog heeft gestimu leerd. Hoe het zij, het kleine boekje is uit de hedendaagse samenleving niet meer weg te denken, temeer daar aan zulke uitgaven, hoewel weinig kostbaar, veelal toch een aantrekke lijk uiterlijk wordt meegegeven. f*Vok de wetenschap heeft zich van het zakformaat meester gemaakt en dit is naar onze mening een der grote verdiensten. Wetenschap en kunst aan het volk, vroeger een slo gan, die veelal het doel miste door de kostbaarheid van handboeken en standaardwerken, kan met de goed kope pocketuitgave. mits natuurlijk deskundig geredigeerd, in veel bre der kring worden waar gemaakt. Hetgeen natuurlijk \^eer niet wil zeggen dat wij nu maar meteen het brengen van elke wetenschap in a nutshell zouden willen propageren; wèl echter die, welke rijp is voor de belangstelling van een veel uitgbrei- dere lezerskring dan alleen van de vakmensen. Voor ons liggen vijf deeltjes van een uitgave onder de titel „De pelgrimstocht der mensheid", een vijfde, onverkorte en opnieuw herziene en bijgewerkte druk van de in 1937 uitgekomen wereldgeschie denis, onder redactie van (nu wij len) dr. J. W. Berkelbach van der Sprenkel en prof. dr. C. D. J. Brandt, met medewerking van verschillende te goeder naam bekend staande ge schiedkundigen. In deze vijf „zakformaten", teza men met inbegrip van de vele goede iluustraties meer dan duizend blad zijden dit tellende, worden de gro te perioden van de geschiedenis op helder-bevattelijke wijze beschreven, waarbij vooral grote aandacht werd besteed aan het logische verband tussen de verschillende tijdperken. Grote aandacht wordt o.m. gewijd aan de diplomatieke activiteiten, die aan iedere grote gebeurtenis vooraf gingen. Zonder zich te verliezen in al te veel details, distilleren de sa menstellers uit iedere voorafgaan de periode der geschiedenis een vol gende als een logisch uitvloeisel daarvan. De lezer krijgt daardoor een zo goed mogelijke indruk van de verbanden tussen op- en neergangen van het menselijk'geslacht en tussen de vele grote calamiteiten, die de wereld sinds het begin der bekende geschiedenis tot in onze dagen toe heeft moeten doormaken. Het eerste deeltje van de reeks van de hand van prof. dr. D. Co- hen en dr. K. Sprey is gewijd aan de oudheid: Egypte en Voor-Azië, Hellas en Rome. Middeleeuwen en renaissance worden behandeld door prof. dr. F. L. Ganshof en dr. H. A. Enno van Gelder. De laatste is met prof. dr. P. Geyl en dr. J. S. Bartstra eveneens verantwoordelijk voor het derde deel, dat handelt over de con tra-reformatie, de bloeitijd van het absolutisme, rede en romantiek. De ze periode wordt gevolgd d^r „Re volutie, restauratie, liberalisme en nationalisme" door dr. Bartstra en wijlen dr J. W. Berkelbach van der Sprenkel. Het vijfde en laatste deel van de hand van prof. dr. C. D. J. Brandt, is gewijd aan de moderne tijd, beginnend met de Frans-Duitse oorlog van 1870 en eindigend met de capitulatie van Japan in 1945. De verschillende schrijvers behan delen hun onderwerpen met een grote mate aan objectiviteit, hoewel hun verschillende geestelijke instel ling bij onderwerpen zoals reforma tie e.d., aan het geheel geen strakke lijn geeft. Behoudens dit, menen wij toch de verschijning van deze pocket- reeks met grote waardering te mo gen begroeten, omdat door deze wij ze van uitgave de pelgrimstocht der mensheid nader wordt gebracht tot zeer brede lagen van een moderne lezerskring. Elk deeltje is voorzien van een re gister op personennamen, hetgeen de bruikbaarheid nog ten goede komt. W.P. -f) „De pelgrimstocht der mens heid". Geïllustreerde wereldgeschie- denih in 5 delen. Uitgegeven in de reeks „Phoenix geïllustreerd stan daardwerken" door U. Mij. De Haan te Zeist en n.v. Standaardboekhan del te Antwerpen. f over (Advertentie) De 57-jarige A. Viening, die op de fiets reed, is gistermiddag te Win schoten, toen hij werd ingehaald door een met stro beladen vrachtauto met aanhangwagen, gevallen. De man werd door de aanhangwagen over reden en was op slag dood. Slordige bollenkweker kreeg boete „U hebt de zaaik nogal slordig be handeld", zei de economische poli tierechter te Den Haag tegen een 49- jarige bollenkweker uit Noordwijk. De verdachte had in 1959 en in 1960 over een oppervlakte van 3,34 are zonder teeltvergunning narcissen ge kweekt. Hij had daarom een schik kingsvoorstel gekregen van 400. Hij betaalde de boete echter niet en daarom moest hij nu terechtstaan. „Daar ben ik helemaal in bedro gen", voerde de verdachte aan, doe lend op zijn pogen, om voor de nar cissen een teeltvergunning te be machtigen. Hij had die vergunning al gehuurd, maar hij heeft ze nooit te zien gekregen. De bollenkweker ver trouwde dat niet en toen hij het Pro- duiktschap voor Siergewassen opbel de, bleek, dat de vergunning in het geheel niet was overgeschreven. Daar zat de verdachte toen nogal mee en probeerde ijverig om alsnog een vergunning te huren. Dat lukte toen wel, maar met deze vergunning zou slechts een gedeelte van de bol len zijn gedekt. Toch huurde de ver dachte deze vergunning. Toen hij het overschrijvingsformulier kreeg, bleek, dat er niet op stond, dat het te ver gunning voor 19591960 betrof. Hij stuurde het papier terug en later bleek, dat men er 1961 had inge vuld. Met een vergunning voor 1961 was de verdachte echter niet gehol pen. Uit een verklaring van het Pro- duktschap las de politierechter voor, dat de verdachte het formulier fout had ingevuld. Hij had moeten weten dat men in januari, toen de verdach te zijn aanvraag deed, geen teeltver gunningen meer voor 19591960 ver strekte. Over het schikkingsvoorstel zei de verdachte: „Ik kon het met geen mogelijkheid betalen". De offi cier van justitie eiste nu een boete van ƒ250 of 25 dagen. De verdachte werd veroordeeld tot 100.of 20 dagen. GEEN TEELTVERGUNNING DOOR FOUTE OPMETING. Een boete van ƒ1000.— eiste de officier van justitie tegen een firma uit Roelof arends veen. De firma moest voor de politierechter ver schijnen, omdat zij in 1959 en in 1960 te Alkemade en te Zijpe 7.43 are tulpen en 3,57 are narcissen zon der vergunning had geteeld. De vader en de zoon, beide fir manten, waren gekomen om de zaak duidelijk te maken. „Dat is wel zo, hè?", vroeg de politierechter toen de tenlasteligging was voorgelezen. „Dat is mijn schuld, want ik heb die hoek opgemeten", vertelde de zoon. Als excuus voerde hij huiselijke om standigheden aan, waardoor hij er zijn gedachten niet voldoende had bij gehouden. Hij had de meting alleen verricht, omdat zijn vader en zijn broer niet in de buurt wooden. Men had het stuk land wel laten overme- ten, maar toen was dezelfde fout ge maakt. Het schikkingsvoorstel van 1000 had de firma niet betaald, omdat de opbrengst van de bollen niet hoog was geweest. Het land was pas ont gonnen en daardoor was de kwaliteit van de bollen slecht geweest. De poli tierechter veroordeelde de firma tot een boete van 750. De KRO-tv presenteert vanavond het toneelstuk „Zwarte kant" van Lesley Storm. Regie Frits Butzelaar, decors Cor Hermeier. Foto: Loudi Nijhoff, Anne Marie Heyligers, Adolf Rijkens en Hans Croiset. De politie van het Belgische stad je Tongeren heeft twee jonge Maas trichtenaren aanghouden, die er blijkbaar een gewoonte van wilden maken met gestolen auto's het 20-tal kilometer lange ritje van Maastricht naar Tongeren te maken. Zij wer den aangehouden op het moment, dat zy voor de vierde keer een auto wil den „lenen". Twee weken gëleden was het wel goed gegaan. De 24-jarige fabrieks arbeider A. D. en de 19-jarige P. W. hadden in de omgeving van Maas tricht een auto bemachtigd. In Ton geren verwisselden zij deze voor een Belgische wagen, die enkele dagen later door de in Tongeren woonach tige eigenaar in Maastricht kon wor den teruggehaald. Met de auto, waar mee het tweetal dit weekeinde naar Tongeren was gekomen, ging het niet zo voorspoedig. De benzinetank bleek maar zeer gedeeltelijk gevuld en er was een andere auto nodig om de terugreis naar Maastricht te aan vaarden. Deze vierde poging werd hen echter noodlottig. Het avontuur is voorlopig geëindigd in de gevan genis van Tongeren. VANAVOND TONEEL DOOR DE KRO. Onder regie van Frits Butzelaar een regisseur van wie wij al behoor lijke resultaten mochten zien brengt de KRO vanavond het to neelstuk „Zwarte kant" (Black chif fon) van de bekende toneelschrijver Lesley Storm. De rolbezetting voor dit dramati sche toneelspel, dat een conflict in de familie Christie zeer indringend be handelt, is bijzonder sterk. Namen als Loudi Nijhoff, Martine Cref- coeur en Johan Schmitz zijn in ieder geval een waarborg voor een be hoorlijke presentatie, mits Iesley Storm zijn (goede) naam als schrij ver hier ook eer aandoet. Voorafgaand aan dit toneelstuk de vaste rubriek „In woord en beeld", een documentaire over de Ameri kaanse president Kennedy en het reeds weer bekende programma-on derdeel „Kijk op kunst" van Jan Willem Hofstra. De NTS brengt i.v.m. het bezoek van de Oostenrijkse president dr. A. Scharf aan Nederland een extra- uitzending van het journaal om on geveer kwart over tien. Eveneens een-extra uitzending wordt daarna gewijd in de rubriek „Sport in Beeld" aan de Ronde van Neder land. De 64-jarige H. Meewis uit Am sterdam is gistermiddag tijdens het schilderen van de onderkant van het brugdek van de nieuwe sluisbrug bij Purmerend om het leven gekomen. Toen de brug werd neergelaten stond de man op een sluisdeur. Hij bukte zich op het laatste moment om nog een balk weg te duwen, maar kon niet tijdig meer wegkomen, waar door hij de brug boven op zijn rug kreeg. Met zijn motor is gistermiddag bij de grens van de gemeenten Hoe ven en St. Willibrord de 37-jarige caféhouder P. J. v. Beek uit Bergen op Zoom tegen 'n stilstaande vracht auto gereden. Hij is ter plaatse over leden. De man moet met vrij grote snelheid hebben gereden. Aetherklanken VRIJDAG 19 MEI 1961 HILVERSUM I, 402 m. 746 kc/s. 7.00-24.00 NCRV. 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.30 Een woord voor de dag. 7.40 Gram. 8.00 Nws. 8.15 Radiokrant. 8.35 Gram. 9.00 V. d. zieken. 9.35 Waterst. 9.40 V. d. vrouw. 10.10 Gram. 10.15 Gram. 10.15 Morgendienst. 10.45 Zangrecital. 11.15 V. d. oudere luis teraars. 12.00 Gram. 12.30 Land- en tuinb. meded. 12.33 Orgelspel. 12.48 Gram. of act. 12.53 Staatsie- bezoek. 13.00 Nws. 13.15 Promena- deork. en zang. 14.05 Schoolradio. 14.25 Radiofilharm. ork. 15.20 Gram. 15.40 Vocaal ens. 16.00 Vraaggespr. over tuinbouw. 16.15 Oude muz. 16.45 Gram. 17.00 Voor- dr. 17.20 Kamermuz. 17.40 Gram. 18.00 Fanfaremuz. 18.20 De Hang mat. 18.50 Regeringsuitz.: V. d. middenstand. 19.00 Nws. en weer- ber. 19.10 Op de man af, praatje. 19.15 Gram. 19.30 Radiokrant. 19.50 21.30 Geestelijke liederen. 22.00 De Ronde Lutherse Kerk te Amster dam, gespr. 22.15 Gram. 22.30 Nws. en SOS-ber. 22.40 Wijd als de we reld, lezingen, 23.05 Gram. 23.55- 24.00 Nws. HILVERSUM n, 298 m. 1007 ks/s. 7.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.20 VARA. 12.00 AVRO, 16.00 VARA, 19.30 VPRO, 21.00 VARA, 22.40 VPRO, 23.00-24.00 VARA. 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.30 Gram. 9.40 School radio. 10.00 Dit en het andere, praatje. 10.15 Morgenwijding. 10.20 Gram. 10.30 Lichte muz. 11.00 V. d. kleuters. 11.15 Viool en piano. 11.40 Orgelspel. 12.00 Lichte muz. landb. 12.30 Land- en tuinb. me ded. 12.33 Sport en prognose. 12.50 Openluchtklanken. 13.00 Nws., me ded. en beursber. 13.30 Metropole- ork. 14.00 Fluit en piano. 14.20 Boekbespr. v. d. jeugd. 14.40 Kin derkoor. 15.00 Levend verleden, le zing. 15.30 Gevar. muz. 16.00 Gre pen uit de muziekgeschiedenis, mu zikale lezing. 16.30 V. d. zieken. 17.00 Gram. 17.25 Roemeens ork. 17.50 Act. 18.00 Nws. 18.15 Pol. le zing. 18.25 Lichte muz. 18.50 De puntjes op de i, praatje. 19.00 V- d. kind. 19.10 Kinderkoor. 19.30 De 20.00 Nws. 20.05 Boekbespr. 20.10 Toneelpremières. 20.20 Kamermuz. '20.35 Honderd jaar modernisme, lezing. 20.50 Scholen-Benelux. le zing. 21.00 Spaanse zigeunermuz. 21.25 Ronde v. Nederl. 21.30 Klank- b. over Sneek. 22.15 Buitenl. week- overz. 22.30 Nws. 22.40 Zorg om de mens. 23.00 Soc. nws. in Esperanto. 23.10 Vergelijkenderwijs, muzikaal gespr. 23.55-24.00 Nps. TELEVISIEPROGRAMMA'S NTS:20.00 Weekjourn. en weer- overz. AVRO: 20.30 De toestand in de wereld, lezing. 20.45 TV-kron. 21.15 Gevar. progr. 22.05 Met het oog op.. NTS: 22.15 Staatsiebez. Bonds- pres. v. Oostenrijk. Daarna Ronde v. Nederland. GRAMMOFOONPLATEN- PROGRAMMA DRAADOMROEP (Over de 4e lijn), van 18 - 20 uur. Richard Wagner: fragmenten uit „Der Fliegende Hollander", frag menten uit „Tannhauser", fragmen ten uit „Lohengrin", fragmenten uit „Die Walküre", fragmenten uit „Par sifal". VATICAANSE RADIO (196 m.) 22.15 uur. Nederlands-Romeins ecumenisme; vraaggesprek met Mej. Th. Loef V. v. B. MARS „DE SCHEVENINGSE PIER" In opdracht van de „N.V. Exploi tatie Maatschappij Scheveningen" heeft Jurriaan Andriessen een mars gecomponeerd, getiteld „De Scheve- ningse Pier". Deze mars, die voor de eerste maal vrijdag 19 mei a.s. bij de opening van de nieuwe Pier zal worden ge speeld, beleeft zijn radiopremière in het „Tierelantijnen" programma van de KRO op zaterdag 20 mei a.s. van 21.1022 25 uur. Saxofonist Kees Bruyn maakte voor deze gelegenheid een arrangement voor het dansorkest van Klaas van Beeck. ROMAN door Walter Breedveld 62 nam hij echter wel ter harte; vanaf Maar zij gingen op reis. Naar Am- die dag zorgde hij ervoor geen aan- sterdam, Rotterdam, Den Haag en stoot meer te. geven. Alle dingen naar andere steden in Holland. De moeten geleerd worden, zei hy tot eerste keren namen zij als goede pro- zich zelf; ook vreten met vork en vincialen hun boterhammen doch dat begon Gijsbert gauw te vervelen. Hij wilde dine- mee, mes en met een servet voorgebon- heel den. Het was weer heel merkwaardig r«n n. deftige restaurants en of- voor zijn aard, dat de resultaten van schoon Van Heijst dat zonde en jam- zijn reizen eerst later effect sorteer- mer vond van het kostelijke geld, den. Op het moment dat hy ze on moest hy er in berusten, dat de jon- dernam interesseerde het hem geen ge landheer zijn zin doorzette. In 't zier wat hij zag Aan Amsterdam begin ging dat nogal stuntelig, hij vond hij geen steek aan. Veel druk- wekte de lachlust op van de overige te van schreeuwige mensen en veel gasten om z'n gulzig geschrok. Hij vuil water in de grachten. De hoge trok zich daar weinig van aan en het gevels der prachtige patriciershui- moest gebeuren, dat hij in een heel zen kende hij van de platen uit zyn deftig restaurant op vriendelijke studieboeken en het zei hem niets, wijze werd verzocht op te hoepelen dat hij ze nu in werkelijkheid zag. omdat hij luid zat te boeren, eer hij Hy was gevoelig voor de kleine dm- begreep dat het nog niet helemaal gen. Toen hy v>or het eerst een pie- in orde was. Deze les van de statige rement hoorde spelen op een der ober met z'n keurige bakkebaardjesgrachten, raakte hij in extase en hy was er het eerste uur met geen stok meer vandaan t*> krijgen. En voor een man, die zich zeer vreemd had uitgedost, en een muziekinstrument bespeelde met zijn mond, zijn han den en voeten, stond hij in aanbid ding. Maar het rijksmuseum, waar Constant van Heijst hem de werken van de grote meesters wilde laten zien, deed hij in ijltempo. Dat wist hij allemaal al. En weer bleek welk een ijzeren geheugen hij had als het sommige dingen betrof. De geschie denis van Rembrandt kende hij pri ma, maar hy vond het je reinste flauwe kul, om daar, zoals velen de den, in stomme aanbidding naar de Nachtwacht te gaan zitten kijken. Het enige wat daar goed aan was, waren de trijpen kussens op de ban ken, waar je een dutje kon doen. In Rotterdam wilde hij niet langer dan een halve dag blyven omdat het er overal stonk naar vis en olie. Van Den Haag moest hij niets hebben omdat de goedmoedige tramconduc teur hem aansprak als 'n grote broer. Het enige wat hem daar boeide was de zee bij Scheveningen. Daar werd hij stil van en urenlang lag hij tegen de dijkhelling naar de branding te kijken en ieder schip, dat hij voorbij zag varen aan de horizon, wees hij Constant van Heijst, die daar niets van opmerkte, want de goede oude schoonschrijver sliep even vredig als in zijn bedstee op het eiland. Zo verkende hij Holland tot hij er genoeg van wist. Niets van de groot heid van vroegere eeuwen had hem in begeestering gebracht; het waren allemaal huizen, allemaal stenen. Bruggen en water, boten en hard schreeuwende mensen, waarvan het leek dat ze alleen zo hard schreeuw den omdat ze vooral zichzelf altijd wilden horen. Toen ging hij naar België en het was precies hetzelfde; alleen in de Ardennen werd hij even stil om de machtige vergezichten, die hij aan schouwde. In andere landen waren nog veel mooiere dingen te zien, zei Constant van Heijst. Misschien ging hij nog ooit de zee over om de in drukwekkende Niagara watervallen in ogenschouw te nemen; dat was 't grootste natuurmonument dat de Schepper aan de mensen geschon ken had. Gijsbert haalde de schouders op en brulde van het lachen. „Wat ben je toch een sukkel, van Heijst", zei hij. „Van de Niagara watervallen weet ik alles af. Een mieterse hoop water dondert recht omlaag. Wat is daar aan te zien? Als je in het bos van Cabus een teil water over de basalt- schoeiing in de Maas kiepert heb je hetzelfde in het klein". Brussel noch Parijs konden hem intimideren. De Eifeltoren vond hij een hoog ijzeren geval, dat ze met dezelfde moeite hoger of lager had den kunnen maken. De paleizen in Versailles vond hij groot en daar was alles mee gezegd. Waar dienden ze voor? Koningen waren er niet meer en wat had een ander aan zo'n enorm groot paleis waar je ver dwaald liep in de gangen. „Maar je krijgt er toch een goed idee van wat ze in vroeger tijden hebben gepresteerd aan kunst "n schoonheid", meende Constant van Heijst. Toen knikte Gijsbert Cabus wijs met het hoofd. „Ja, het is geweldig", gaf hij toe. „Ik doe het ze niet na". Maar hij vond alle dingen blijkbaar zo betrekkelijk in hun kunstwaarde en nuttigheid, dat hy zich dan ook nergens druk over kon maken. Toen ze een week in Rome hadden rond gekeken in gezelschap van 'n goede gids, een kennis van pastoor Witlox, was de enige' opmerking van Gys- bert Cabus, dat hij het raar vond dat er zoveel katten tussen de ruïnes huisden. „Is uw gezel werkelijk zo dom, of lijkt hy dat maar?" vroeg de vrien delijke geleider aan Constant van Heijst. „Dat lijkt zo maar" glimlachte de schoonschrijver minzaam. „Ik weet er over drie jaar niet veel meer van te vertellen wat we allemaal gezien hebben in een goed jaar. Maar hij zal het u dan kunnen vertellen alsof hij er pas geweest is. Meneer Cabus heeft een wonderlijk stel hersens, ze werken blijkbaar in een tempo achteraf. Maar als u nu denkt dat hij een sukkel is vergist u zich. Hij weet drommels goed wat hij doet en wat hij wil. Hij heeft mij nu overal heen- gesleept omdat hij een stuk van de wereld wilde zien. Als dat achter de rug is zal hij zonder twijfel iets an ders willen. Ik ben benieuwd of ik door ook aan te pas zal moeten ko men. Ik vermoed van niet, ik ver wacht dat hij nu binenkort zal gaan beginnen naar een goede vrouw voor De Stee uit te zien. Ik ben myn ganse leven niet zo nieuwsgierig ge weest als naar deze onderneming. Een boerendochter wil hij niet, een stads meisje wil hij ook niet. „Misschien wil hij een fee" glim lachte de gids. (Wordt vervolgt)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 12