DE OPSTAND IN ALGERIË INEENGESTORT
DE GAULLE GELASTTE
„GEWELD TEGEN GEWELD"
Franse vloot was reeds
uitgevaren
De situatie in Laos
De Gaulle trad krachtig op
Opstandelingenleiders gevlucht
De laatste uren
van de opstand
Gen. Challe
gearresteerd
Op 1 mei geen
winkelsluiting
Weer kritiek
punt voor
kabinet
WOENSDAG 26 APRIL 1961
51ste JAARGANG No. 15306
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De opstand ivas
een zeepbel
Directeur: J. F. J. M. KOENS.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
Telef. 2 0 9 3 5 - Red. 20015, 25594 - Advert. 2 0 8 2 6 - Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19.00 u.) - Giro 10 30 03 - Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mnd., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
Lord Mayor van Londen in „Keukenhof"
KENNEDY BELOOFDE STEUN
Het Witte Huis te Washington heeft
dinsdag bekendgemaakt, dat presi
dent Kennedy president De Gaulle
elke Amerikaanse steun had aange
boden, die de Franse leider mocht
nodig hebben in verband met de Al-
gerijnse situatie na de revolte van
grens Vertrokken1 Va" Franse opstandige generaals in Algerië.
Volgens afgezwaaide militairen,
die dinsdagmiddag met de „El Man-
sour" in Port Vedres zijn aangeko
men, hadden hun kameraden gewei
gerd toestellen te vliegen die boven
Frankrijk parachutisten zouden moe
ten afwerpen.
De opstand in Algerië is in de afgelopen nacht, kort na het middernachte
lijk uur, ineengestort. De generaals, die de opstand leidden, zijn voort
vluchtig. De regering in Parijs heeft meegedeeld, dat geheel Algerië onder
controle is.
Zowel de communistisch gezinde
rebellen als de regering in Laos
hebben zich bereid verklaard het vu
ren te staken. Het staat nog niet
vast wanneer het bestand zal in
gaan. De opstandelingen hebben nog
Volgens het Franse persbureau een laatste offensief ingezet.
AFP is een arrestatiebevel uitge- De minister van buitenlandse za-
Generaal André Zeiler heeft om één uur vannacht in burger het gebouw vaardigd tegen Jacques Soustelle, ken heeft meegedeeld, dat de rege-
van de regeringsgedelegeerde in Algiers verlaten. De generaals Edmond een der leiders van de beweging voor ringstroepen zware verliezen lijden
Jouhaud, Maurice Challe en Raout Salan vertrokken een half uur later een Prans Algeri6 Volgens 'n Frans en rich op vele plaatsen in het noor-
met een vrachtauto van het leger. Zjj waren m uniform, maar zonder pet. persagentschap is Soustelle echter den moeten terugtrekken.
Omstreeks 22.30 uur waren gezagsgetrouwe troepen begonnen het centrum uit zijn „oning verdwenen Hii wordt
van Algiers te bezetten. Er vielen wat schoten en drie gendarmes werden thans door de politie gezocht
gewond.
Om 23.30 uur gisteravond kondigde een omroeper van het nog door de
rebellen bezette radiostation van Algiers buiten adem aan: „Er is verraad.
Komt allemaal naar het Forum". Vele duizenden mensen spoedden zich
te voet en per auto naar het Forum. De kreet: „Algerië is Frans" werd
gehoord. Onverwachts verzocht de radio de mensen naar huis te gaan,
waarop de menigte 'zich begon te verspreiden. *-i t v
Om 23.50 zei de omroeper: „Hier is de Franse radio en televisie". Het sta- Franse vloOt VOer Uit m o^trmmden Airier?
tion was toen reeds in handen van de Franse overheid. De opdracht van letóedm van de Fr^e marinl te
De Gaulle om de rebellie zonodig met gebruik van wapens neer te slaan, De ineenstorting van de opstand zetten daarop het gebouwman radio-
werd voorgelezen. - was een gevolg van de krachtige re- Algiers. Vlak daarvoor had radio-
Generaal Salan verscheen op het balkon van het gebouw van de rege- actie van generaal De Gaulle. Presi- Algiers nog een beroep op de kaoi-
ringsgedelegeerde, gevolgd door generaal Challe. Zij probeerden het pu- dent De Gaulle had, als hoofd der tei|s gedaan om in bepaalde geval-
bliek toe te spreken, maar de geluidsinstallatie werkte niet. Franse strijdkrachten, alle strijd- ien het bevel over de eenheden
Vrachtauto s vol valschermtroepen verlieten de stad. Gezagsgetrouwe een- krachten in Algerië order gegeven waarvan zii deel uitmaakten over
heden drongen in het centrum door. Er vielen nog wat schoten tot onge- „alle middelen, met inbegrip van het te nemen. .Enkele officieren' heb-
02.15 uur. gebruik van wapens, aan te wenden ben getoond het door de generaals
De opstandelingenleider die het langst in het regeringsgebouw in Algiers om de opstand tot staan te brengen, challe Salan Touhaud en Zeiler in-
bleef, was ex-kolonel Godard. Hij zei tot journalisten: „Het enige wat er vervolgens neer te slaan en tenslotte genomen stendpunt niet te tegrijpen.
voor mij overblijft, is een kogel door mijn hoofd te schieten." Even later te liquideren". In een aantal richtlij- jjet js uw plicht hun plaats in te
verliet hij het gebouw. nen voor de strijdkrachten verklaar-
In Parijs heeft een gevoel van opluchting zich van de bevolking meester de De Gaulle, dat „niets noodzakelij-
gemaakt toen de ineenstorting van de opstand bekend werd. Vrijwilligers, ker, niets dringender was, dan be-
die zich bij het Grand Palais hadden verzameld om indien nodig deel te spoediging van de ineenstorting, die
nemen aan de verdediging van Parijs, zongen de „Marseillaise" en gingen reeds is begonnen",
naar huis. En dat het De Gaulle ernst was
President De Gaulle en zijn medewerkers zijn tot 02.00 uur in het Elysée bleek dinsdagavond toen werd me-
bijeen geweest. Toen trok de president zich in zijn appartementen terug degedeeld, dat de Franse Middelland
en kort daarna werden alle lichten in het gebouw gedoofd. Er was weer se-Zee-vloot begonnen was de haven
een opstand bezworen. van Toulon te verlaten. De vloot om
vatte de kruiser „Colbert", die gis
teren juist uit Casa Blanca was aan
gekomen, de vliegdekschepen „Arro- Gezagsgetrouwe troepen, die onder
manches" en „Lafayette", een tien- meer waren uitgerust met pantser
tal torpedobootjagers en ongeveer auto's, zijn dinsdagavond om onge-
Salan zelfmoord had gepleegd, het- tien escorteschepen. veer half elf begonnen uit een voor-
geen later weer was tegengesproken. stad van Algiers op te rukken naar
was woensdagochtend vroeg Generaal Olié, de bevelhebber der het centrum van de Algerijnse hoofd-
pén van Ha C1?a11®' rustig in Algiers. Er was maar wei- Franse troepen in Algerië, beval in stad .Deze opmars werd uitgevoerd
,iAh °P_s^and» nig te merken van reacties op de in- een radiotoespraak de trouw geble- door dienstplichtigen, mannen van de
De lord mayor van Londen, sir Bernard Waley-Cohen, die op het ogenblik
de gast is van de gemeente Amsterdam: heeft gisterochtend een bezoek
gebracht aan de „Keukenhof" in Lisse. L^j foto toont sir Bernard (rechts)
met naast zich de burgemeester van Lisse, mr. Th. M. J. de Graaf, temidden
van de bloemenweelde van de Keukenhof.
plicht hun plaats
nemen en uw eenheden aan te voe
ren", aldus radio-Algiers.
GENERAALS OP DE VLUCHT
Nadat eerst in Parijs officieel was
,:.i, *"6 iiitiivcii vau icav.uw uc in- een rauimoespraaK ae iruuw geuie-
vAti ïc niAaLI Le* j overgege- eenstorting van de opstand in de ven troepen „geweld met geweld te
hSf' ïJiSÏÏÏS! «Til ?r nacht- De meeste mensen in Algiers beantwoorden". De generaal zei, dat
ptriic ™orhchting in waren reeds dinsdagavond, toen Oran de verantwoordelijkheid voor bloed-
n. J vArmlcf' en Constantine in handen van de vergieten „neerkwam op degenen
™°ï?eiIY ^lïaIIe had regeringsstrijdkrachten waren geval- die een bewind wilden invoeren dat
Ha» ÏÏÏf ïïfvïïf ?r gez°n: len' van oordeel dat de opstand af- niet dat van de staat is",
n» ?ru,oifzz\ u V8f m\ d gelopen was. In de nacht is in het Toen zij merkten, dat het menens
ïüiH nS ter beschikking centrum van de stad hier en daar was, trokken de rebellerende para-
a. Ook was gemeld, dat generaal wat geschoten maar in de meeste chutisten, die zondagavond de W.-
buitenwijken is het volkomen rustig Algerijnse stad Oran bezet hadden
gebleven. zich gistermdidag in de richting van
Algiers terug. Het gehele departe-
PARUS BLEEF WAAKS ment was toen weer in rege
ringshanden.
aIn Parijs, waar men met alle mo- Ook de prefect van Constantine,
Algerië op een grandioos fiasco moest gelijkheden rekening hield, was gis- Roux, die maandag jl. werd afgezet
DE GAULLE WON
*T*OEN WU GISTEREN schreven,
dat de opstand der generaals in
uitlopen, konden wij moeilijk den>
ken, dat dit zó spoedig bewaarheid
zou worden.
teravond de bewaking van de stad t°en zijn standplaats door de opstan-
tegen onverhoedse luchtaanvallen delingen werd bezet, telefoneerde
weer begonnen. Het Parijse vliegveld dinsdagavond naar Parijs, dat hij zijn
Het fiasco kwam vannacht en was' 0rly werd gesloten en de rolbanen functie weer uitoefende. De opstan-
volkomen; zelfs geen mensenleven werden versperd, zoals in de vorige dige valschermjagers hadden zich in
behoefde er aan te worden opgeof- nachten. hun kazernes teruggetrokken.
Vannacht zouden meer Franse
ferd. Men meende, dat de opstand
zorgvuldig was voorbereid; ook in troepen uit West-Duitsland naar
Parijs meende men dat, gezien de Frankrijk overgebracht worden. Twee
VERGEEFS MOBILISATIEBEVEL
Op het laatste nippertje hebben de
voorzorgsmaatregelen, welke geno- troepentreinen wachtten op vertrek vier generaals, die het gezag over
zijn. Maar het blijkt nu, dat de gene- °P het station Offenburg in Zuid- Algerië aan zich hadden getrokken,
raals zich volkomen misrekend heb- west-Duitsland en twee Franse ba- dinsdagavond nog een bevel tot al
ben. Zij hadden niet gedacht, taljons met gepantserde verkennings- gemene mobilisatie doen uitgaan, 't
0 dat het Franse volk in het moe- auto's zijn uit St. Wendel en Saar- Was evenwel te laat. De opstandige
derland zich in zó groten ge
tale achter de president zou scharen
en in het bijzonder hebben zij zich
vergist in de trouw van de Franse
soldaten in Algerië. Vandaar dat de
opstand, welke er zo gevaarlijk uit
zag, als een zeepbel uiteenspatte, zo
dra bleek, dat het De Gaulle ernst
was en dat de president niet zou
schromen geweld tegenover geweld
te stellen.
Achteraf gezien, zouden de opstan
dige generaals De Gaulle geen betere
dienst hebben kunnen bewijzen. Het
prestige van de president is er enorm
door gestegen. De voorstanders van
een Frans-Algerië, die door dik en
dun de fictie wilden handhaven dat
Algerië een Franse provincie was en
moest blijven, kunnen nu wel voor
goed hun biezen pakken en alle hoop
laten varen. Maar aan de andere kant
hebben de rebellerende Algerijnen
ook geen reden om te juichen. „Zelfs
de meest verbeten aanhanger van de
FLN aldus schrijft de „New York
Herald Tribune" moet nu weten,
dat niets kan worden gewonnen met
verzet tegen generaal De Gaulle".
Ook Ferhat Abbas zal er goed aan
doen, wanneer hij spoedig weer Evian
gaat opzoeken om te gaan onderhan
delen.
Voor de Fransen is deze snelle af
loop van het Algerijnse avontuur een
opluchting. „Weer is De Gaulle de
man geweest tussen Frankrijk en een
ramp", schrijft „France Soir". De
ramp is afgewend en de ster van ge
neraal De Gaulle, die wat begon te
zakken, is opnieuw zo hoog geklom
men als nooit tevoren.
.ikuil Bolletje/'
xWUtilll l////
inde zilveren rol
'Onn mVN
(Advertentie)
Een beeld uit Algiers: tijdens een toespraak van ex-generaal Edmond Jouhaud op het Forum in Algiers
houden opstandige parachutisten het opdringende publiek tegen. Dit is een van de eerste telefoto's die
vanuit Algiers Parijs hebben bereikt nadat, na het verlopen van de opstand, de verbindingen tussen Algerië
en het moederland zijn hersteld, (telefoto)
veiligheidspolitie en gendarmes. Kort
daarop verlieten vrachtauto's met op
standige parachutisten de stad.
Uit een gebouw werd geschoten op
de binnentrekkende troepen. Drie
gendarmes werden gewond. Andere
gendarmes beantwoordden het vuur
ongeveer een kwartier lang.
Gendarmes, die in de omgeving
van van hoofdpostkantoor waren
doorgedrongen, zochten dekking ach
ter bomen en keken uit naar sluip
schutters.
Op dat ogenblik zei de omroeper
van de zender van de opstandelingen
met opgewonden stem: ,.Er is ver
raad. Komt naar het Forum, alle
maal." Burgers spoedden zich te voet
of in auto's naar het Forum, het grote
plein voor het regeringsgebouw. Dui
zenden mensen stonden een tijdje
later voor het gebouw en riepen: „Al
gerië Frans". Onverwacht verzocht
de radio de menigte naar huis te
gaan. Zwijgend gaven de meesten ge
hoor aan deze oproep. Enkele honder
den bleven. Zij zagen de ex-generaals
Challe en Salan op het balkon van
het regeringsgebouw verschijnen om
hen toe te spreken, maar de luid
sprekers functioneerden niet. Even
later gingen zij het gebouw weer bin
nen.
Bijna een uur later werden scho
ten op het Forum gehoord. Later
bleek, dat alleen ex-kolonel Godard
zich nog in het regeringsgebouw be
vond, maar ook hij was even later
verdwenen. Om kwart over twee
werd voor het laatste een paar scho
ten gelost. De opstand was voorbij.
Ex-generaal Challe is gearresteerd
en in een militair vliegtuig op weg
naar Parijs.
Van officiële zijde in Algiers is het
bericht bevestigd.
Over het lot van de drie overige
opstandige oud-generaals Salan,
Jouhaud en Zeiler werden geen
mededelingen verstrekt.
Challe zal, zodra hij op het mili
taire vliegveld te Villacoublay aan
komt, naar de Santé-gevangenis in
Parijs worden overgebracht. Daar zal
hij in staat van beschuldiging wor
den gesteld, omdat hij zonder wettig
motief een opstandige beweging heeft
georganiseerd. Op dit misdrijf staat
in Frankrijk de doodstraf.
De commissie van overleg van de
middenstandsvakcentrales ziet geen
aanleiding te adviseren op 1 mei hun
winkels te sluiten.
De commissie heeft dit meegedeeld
aan de drie in de „commissie detail
handel" samenwerkende organisaties
van winkelpersoneel.
Deze had telegrafisch haar teleur
stelling uitgesproken over plannen
van ondernemingen in het zuiden en
oosten des lands om op 1 mei, waarop
Koninginnedag dit jaar wordt ge
vierd, de winkels open te houden.
De commissie van overleg blijft bij
haar eerder gegeven advies, het per
soneel op 1 mei zo veel mogelijk des
middags of de gehele dag vrij te ge
ven voor zover plaatselijke en regio
nale omstandigheden dat mogelijk
maken, doch niet tot sluiting over te
gaan.
Vandaag beslissing?
Het kabinet der ministers is tot
diep in de nacht bijeen geweest om
een standpunt in te nemen ten aan
zien van de vijfdaagse werkweek.
Vanmiddag heeft de socialistische
oppositie in de Tweede Kamer na de
interpellatie over dit onderwerp een
motie ingediend.
Brandende vraag voor het kabipet
was in hoeverre de motie voor de
regering nog aanvaardbaar zal zijn.
Een kabinetscrisis kan het directe
gevolg zijn. Waarschijnlijk zal stem
ming over de motie eerst Iaat in de
middag of anders morgen aan de
orde komen.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Wisselend bewolkt
De Bilt, woensdag 10 uur.
Een depressie, die van de Oceaan
afkomstig was, is gisteren ten wes
ten van de ingang van het Engelse
Kanaal belangrijk dieper geworden,
zodat in zijn omgeving zware stor
men opstaken. Vannacht begon de
depressie zich echter weer snel op
te vullen, terwijl de kern over het
Kanaal in noordoostelijke richting
bewoog. Op de westkust van Frank
rijk stond toen echter nog 'n zware
westerstorm. Het front van de de
pressie drong vanmorgen tot 't zui
den van ons land door, maar 't bracht
hier niet veel regen. Een ander deel
van het front veroorzaakte wel veel
neerslag in Zwitserland. Na 't voor
bijtrekken van de opvullende depres
siekern komt ons land in een zuid
westelijke tot westelijke luchtstro
ming, die koele Oceaanlucht aan
voert, - waarin naast verspreide op
klaringen ook enkele buien voorko
men.
ZON- EN MAANSTANDEN
27 April: zon op 05.19: onder 19.57;
maan op 16.09; onder 04.19.
H oogwaterstanden
27 April: v.m. 1.21; n.m. 1.42.
KORRELTJE
