2)e £cidóe6oti^cwit
WILDE AANVALLEN VAN GROMYKO H»"™1
OP HAMMARSKJOELD
„Ver. Naties binnen een
maand uit Kongo"
Westen komt Sowjet-Unie
tegemoet
Inzake kernwapenproeven
Scheldesluis
bezweken
Rapport verzoeningscommissie
Olieprospectors
vrijgelaten
Directeur: J. F. J. M. KOENS.
Hoofdredacteur. L. C. J. ROOZFN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 33
WOENSDAG 22 MAART 196!
51ste JAARGANG
No. 15277
CONCESSIES
IN GENèVE
Telefoon: Directie. Abonnem., Drukkerij 20935: Red. 20015, 25594; Adverten ties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0,59 p.w., f 2,55 p. maand, f 7,50 p. kwartaal. Franco p.p. f 8.Advertent. 17 ct p. mm., Telefoontjes t 1,50.
Open armen voor alle Zuid-Afrikanen?
Anarchie boven
vredeswerk
In de vergadering van de Zuidhol
landse Waterschapsbond heeft de
lector in de geologie, dr. A. Brou-
Hij betreurde het dat Gromyko zul- wer uit Leiden, een voordracht ge-
ke „onverantwoordelijke, wilde en houden over „Verleden, heden en
volkomen absurde aanvallen" op de toekomst van Nederlands lage helft",
secretaris-generaal had gedaan. De In deze beschouwing gaf dr. Brouwer
V.S. beschouwden Hammarskjoeld een uitvoerig overzicht, toegelicht
als een „onzelfzuchtig, oprecht en vol- met lichtbeelden, van de ontwikke-
komen toegewijd instrument van de ling van de Nederlandse kuststreek.
V.N." Hij betoogde, dat Nederland, al-
er aan dat ziin land alle hetrek De V.S. zouden zich met alle kracht thans de kuststreek, al vele eeuwen
kineen' met Hammarskioeld heef tegeI? de,lls tot afze*ting van Ham" een neiging tot dalen heeft, maar
vShmken Hammarskjoeld heeft marskjoeld verzetten. Naar aanleiding dat deze daling wordt gecompenseerd
van de RUSSiSche eis, dat de volke- door aanslibbing.
Voorts richtte Gromyko aanval- renorganisatie binnen een maand
len op België dathij van agressie haar optreden in Kongo moet staken, wij zullen dan ook meemaken, dat
ln Kongo beschuldigde. zei de Amerikaan, dat de V.S. er te- ons land t.o.v. de zee nog een paar
Andrei Gromyko, de Sowjet-Russi- Hij gaf als zijn mening te kennen, gen gekant zijn, dat het vredeswerk meter zal dalen, zei dr. Brouwer,
sche minister van buitenlandse za- dat da toestand in Kongo door de wordt vervangen door anarchie. Hij
ken, heeft dinsdag in de Algemene operaties van de V.N. is verslech- drong er bij de leden van de Alge- Onder het zoetwaterreservoir, dat
Vergadering geëist, dat de V.N. bin- terd> doordat de VN-koers door de mene Vergadering op aan, het debat zich onder de duinenreeks bevindt,
nen een maand hun optreden in Kon- belangen van een groep bepaald op te schorten tot men de gelegen- trekt het zeewater ons land binnen,
go staken, Hammarskjoeld als secre- wordt. Dit had geleid tot de ont- heid zal hebben gehad, het rapport Het grote belang van het deltaplan,
taris-generaal afzetten en steun gaan binding van het Kongolese parle- van de verzoeningscommissie terdege aldus dr. Brouwer, is dan ook niet
verschaffen aan „de wettige Kongo- ment, waarna met steun van Har- te bestuderen. alleen bescherming tegen het geweld
lese regering onder Antoine Gi- marskjoeld en het VN-apparaat een Daarop werd de bijeenkomst ver- van de zee, maar ook vorming van
zenga". staatsgreep tegen de wettige rege- daagd, zonder dat er een datum voor zoetwaterreservoirs, die in ieder ge-
De dag tevoren was in betrouw- rmg was georganiseerd- een volgende vergadering was vast- val plaatselijk het zeewater terug
bare kringen van de V.N. vernomen, Tenslotte herhaalde Gromyko, dat gesteld. dringen.
dat de Sowjet-Unie wellicht haar president Tsjombe van Katanga en
eis voor vervanging van Hammars- kolonel Moboetoe, de leider van het
kjoeld door een driemanschap zou Kogolese leger, moeten worden aan-
laten vallen, mits de Zweed voor de gehouden en voor het gerecht ge-
resterende twee jaar van zijn ambts- daaga.
periode vervangen werd door een
„neutralist" uit Afrika of Azië. In
STEVENSON DIENDE VAN
REPLIEK.
Het Westen heeft het reeds door
de Russen aanvaarde rapport, dat
deskundigen in 1959 over controle
„neutralist'
het nieuwe debat over de Kongolese
kwestie deed de Sowjet-minister
echter weer een felle aanval op de Adlai Stevenson, die vervolgens zijn
secretaris-generaal en hij herhaalde, eerste rede als hoofd van de Ameri-
dat de Sowjet-Unie vasthoudt aan kaanse delegatie in de Algemene
haar eis tot reorganisatie van het Vergadering hield, noemde Gromyko's
secretariaat, omdat zij wenst dat rede overeenkomstig „de ergste en
„alle landen gelijke kansen in de afbrekendste tradities van de koude -mg j
V.N. hebben". oorlog". Hij vreesde, dat hieruit IYÊG61* COTltVOIQ
blijkt, dat de Russen de V.N. niet
Gromyko beschuldigde Hammars- zien als „een middel tot samenwer- In Genève is gisteren de confe- nn nrnp„pn OT,
kjoeld er weer van, dat hij verant- king inaar als een instrument van rentie over het staken van proeven grote hoogte hebben
woordelijk was voor de dood van internationale disharmonie". met kernwapens hervat. Engeland ï,F eve£e<rns aanvaard. Hier-
oud-premier Loemoemba. Een ont- en de Verengde Staten hebben de °nL «enieenschappehjk
werp-resolutie om de secretaris- Volgens hem bestaan er twee Kon- Sowjet-Unie een aantal nieuwe 8e"rulK van aardsateilieten bepleit,
generaal van zijn post te verwijde- g0lese problemen, één in Afrika en voorstellen gedaan. ®en andere westelijke concessie is,
ren, diende de Russische minister één in New York. Daarvan achtte hij De Amerikaanse delegatieleider, da^ e^k lid van de drie leden van de
echter niet in. Wel herinnerde hij het laatste het gevaarlijkst. Arthur Dean, verklaarde, dat de atoomclub het recht van veto heeft
Uit het rapport van de verzoe- Verenigde Staten op voorstel van de °ver de gehele begroting van de con-
ningscommissie inzake Kongo bleek, Sowjet-Unie Russische deskundigen trole-orgamsatie. Aanvankelijk had
hoe groot de moeilijkheden waren zullen toelaten bij alle proefeaplo- den de westelijke mogendheden een
waarvoor de V.N. zich zien geplaatst, sies. Zij zullen de installaties mogen tweederde meerderheid verlangd,
inspecteren en toegang hebben tot
de gegevens, die uit de proeven zijn Teveel „maren"?
verkregen.
De Verenigde Staten verlangen De Sowjet-afgevaardigde Tsarap-
van de Sowjet-Unie wederkerigheid, kin, stelde voor de leiding van de
i.c. Amerikaanse geleerden moeten organisatie voor controle op naleving
Russische installaties kunnen bezich- van het verdrag samen te stellen uit
t'£en* een bestuursraad van drie personen:
oen afgevaardigde van de Sowjet-
Met betrekking tot de zeven lan- Unie en haar bondgenoten, een af-
Nabu het Belgische plaatsje Tem- den omvattende controle-commissie gevaardigde van de westelijke lan-
sc, ten zuiden van Antwerpen, is voor toezicht op de naleving van den en een neutraal gedelegeerde
dinsdag een sluis onder de hoge druk een eventueel akkoord zijn de Hij verwees in dit verband naar dé
KUNNEN ZIJ HET
ZELF?
I^ASAVOEBOE IS VAN mening,
dat de VN troepen nu wel mogen
ophoepelen; hij kan het momenteel
zelf wel af en de VN zijn in de Kongo
maar een sta-in-de-weg. Nu ja, geld
en zo wil hij wel accepteren, maar
overigens vindt hij het optreden van
de UNO in de Kongo maar een groot
Nu 'geloven wij niet, dat er veel van het Scheldewater bezweken. Ve- westelijke mogendheden bereid het éêcretaris-generaaivan"de* Verenig-
mensen zullen zijn, die dik tevreden {e honderden hectaren land en een Russische verlangen naar pariteit in de Naties en de situatie in Kongo,
zijn met het optreden van de VN dertigtal huizen werden door t wa- te willigen De commissie zou dan en concludeerde dat de gebeurtenis
troepen in de Kongo. Vermoedelijk is *-€r overspoeld. In twee dorpen, Bor- moeten bestaan uit elf leden, nl. sen jn dit land aantonen „hoe ge-
Dag Hammarskjoeld wel het minst nemen Weert, moesten bewoners vier westelijke, vier communistische vaarlijk het is te veel gezag in han-
voldaan over de prestaties van zijn. worden geevacueerd. Genietroepen en drie neutrale landen. Het westen den van één man te leggen",
nrpankatip Maar dat nppmt van het Belgische leger slaagden er verlangt in ruil voor deze concessie, TT..
0 niet weg,' dat Kasavoeboe lewïen™'Óp8 de°S nfe^weCOmmentaar
om-
geworden, hetgeen één van "de ere- ^aicKen te aicnten. i>e materiele scna- mingen in de controlecommissie.
Premier Hendrik Verwoerd is van de Gemenebestconferentie uit Londen
in Johannesburg teruggekeerd. Foto: Met de armen gespreid beantwoordde
de Zuidafrikaanse staatsman op het vliegveld de toejuichingen van de dui
zenden blanken, (telefoto)
dankbaar kan
Nobelprijswinnaar op paleis Soestdijk ontvangen
ziin ^dat^de me^er' da* door hot wegslaan van de fende controle mogelijk, maakt, zon- leveran op de nieuwe westelijke
chaos in ziin land"noa niet eroter is sluisdeuren was ontstaan, met zand- der voortdurende, tijdrovende stem- voorstellen. „Thans, in dit late sta-
i één van de ere- zahken te dichten. De materiële scha- mingen in de controlecommissie. dium, proberen de Verenigde Staten
dit-posten is op de balans van de VN de is Sroot. De Verenigde Staten zijn bereid 't een ^ap te doen z0 verklaarde hij
Een groots schouwspel is hun op- De sluis, die het waterpeil van de aantal controleposten op Sowjet- °°?sllggevers^ma^me^veeï
treden wel niet geworden, maar wat Scheldevijver en de Oude Schelde grondgebied van 21 tot 19 te ver- no h Jrjf J mf
konden zij ook doen, nu zy door de regelt, bezweek even voordat de minderen, op voorwaarde dat het ™°r°*h°"d. Er schynen te veel ma-
beperkte volmachten van de Veilig- Schelde - het vloedpeil had bereikt, aantal controleposten in Amerikaan- ren ie ZJJn
heidsraad aan handen en voeten ge- Het water baande zich met grote se gebiedsdelen van 17 tot 16 wordt De Amerikaanse afgevaardigde zei
bonden waren. Zij hebben heel wat kracht een weg naar de lager gele- teruggebracht. In Engeland zou één te menen dat de nieuwe voorstellen
met zich moeten laten sollen, zoals f?en omgeving. Sommige huizen wer- controlepost moeten worden geves- voor de Sowjet-Unie aanvaardbaar
bijv. in de bases Matadi en Banana, den tot aan het dak overstroomd, tigd, in Engelse gebiedsdelen zou- moeten zijn. „Waar mogelijk zijn wij
welke de Kongolezen hun eenvoudig Binnen enkele minuten werd begon- den er 13 moeten komen. De Sow- de Sowjet-Unie meer dan halverwege
afgepakt hebben en weigeren terug nen met het m veiligheid brengen jet-Unie heeft ingestemd met 15 pos- te gemoet gekomen. Wij hebben een
te geven. Aan de andere kant begin- van huisraad in de nabijgelegen dor- ten op haar grondgebied. Eventueel bijdrage aan het bereiken van over-
nen de Kongolezen zich een beetje in Pen Bornem en Weert. Van persoon- kan de controlecommissie, met toe- eenstemming gedaan in een goede
te leven in hun nieuwe verantwoor- lü'ke ongevallen is geen melding ge- stemming van de drie betrokken lan- geest, met de oprechte wens spoedig
delijkheid. maakt. den, een andere regeling treffen. tot een akkoord te komen".
Op Madagascar hebben enige Kon- 1
golese leiders een begin gemaakt met
een meer realistische bestuursme-
thode; één groot Kongo kunnen zij
niet aan en daarom hebben zij er een
confederatie van gemaakt. In de
deelstaten kan ieder naar hartelust
op eigen houtje regeren en Kasavoe
boe mag z'n mooie uniform van
staats-president blijven dragen. Een
paar provincies doen nog niet mee,
maar dat mag de pret niet drukken,
want ofwel ze komen vanzelf naar de
anderen toe ofwel ze krijgen te ma
ken met het nieuwe Kongolese leger,
zodra dat z'n handen vrij krijgt door
de aftocht van de VN.
Hoe dat in economisch opzicht
moet gaan, is tot nog toe niet duide
lijk. Want men heeft zich van den
beginne af verzet tegen een even
tuele afscheiding van het rijke Ka-
tanga, omdat de overige provincies
van de Kongo dan als een stelletje
armoedzaaiers zouden achterblijven.
Zal dat nu anders worden, als de
Kongo verdeeld is in autonome ge
bieden? Tjombe zal het in Katanga
op z'n eentje best klaren, maar hoe
zal het de anderen vergaan?
Het wordt voor de VN troepen'zeer
moeilijk om zich in de Kongo te
handhaven, wanneer èn de Kongole
zen èn een deel van de UNO op te
rugtrekking gaan aandringen. Van de
andere kant begrijpt men in het
Westen zeer goed, wat de Kongole
zen niet begrijpen, n.l. dat de Kongo
aan de vriendjes van Moskou wordt
overgeleverd, als het UNO-toezicht
al te vroeg wordt beëindigd. Men
luistere slechts naar hetgeen in de
Algemene Vergadering van gisteren
te New York is gezegd door Gro- H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard hebben gisterochtend in Paleis Soestdijk ontvangen de Belgische
myko en men voelt onmiddellijk uit Nobelprijswinnaar pater Pire, die vertelde over zijn werk ten behoeve van de vluchtelingen. De pater reisde des
welke hoek de wind waait. middags via België per trein door naar Duitsland. De foto toont het koninklijk paar met xtfn gast.
in het rapport van de verzoenings
commissie voor Kongo, dat dinsdag
door het hoofdkwartier van de Ver
enigde Naties is gepubliceerd, wordt
gezegd, dat Kongo „aan de rand van
een catastrofe" staat. „Met de groot
ste spoed" dient een politieke oplos
sing voor de huidige crisis te wor
den gevonden. Zowel van de aanhan
gers van Loemoemba als die van Ka
savoeboe heeft zich een gevoel van
gelatenheid meester gemaakt.
De grondwet die al naar gelang
de behoefte door de Kongolese poli
tici wordt aangehaald of verwor
pen dient te worden gewijzigd of
vervangen, wil men de huidige cri
sis te boven komen. Tot het zover
is dient de grondwet echter te wor
den geëerbiedigd.
De vorming van de voorlopige re-
gering-Ileo „is een bemoedigende
stap naar de terugkeer van een
grondwettig bewind". Deze regering
kan echter slechts als wettig worden
beschouwd, wanneer zij, in overeen
stemming met de grondwet, door het
parlement is goedgekeurd. De basis
van deze regering moet zonder uit
stel worden verbreed.
In het deel van het rapport, dat
betrekking heeft op de periode na 20
februari, stelt de commissie voor:
het sluiten van een wapenstilstand
tussen de verschillende tegenover el
kaar staande groepen, herstel van de
openbare orde in samenwerking met
de Verenigde Naties, reorganisatie van
het bestuur, reorganisatie van de
strijdkrachten in samenwerking met
de Verenigde Naties en maatregelen
om het parlement in staat te stellen
Marokko heeft dinsdagavond de
elf olieprospectors, die 11 maart uit
de Spaanse Sahara werden ontvoerd,
in vrijheid gesteld.
De mannen (drie Amerikanen,
twee Canadezen, vijf Spanjaarden
en een Fransman) zijn in een ka
zerne te Rabat overgedragen aan de
ambassadeurs van hun respectieve
landen.
Spanje heeft inmiddels aanzienlij
ke troepenversterkingen naar de Sa
hara gestuurd. Eind vorige week werd
bericht, dat de Marokkanen oorlogs
materiaal bijeenbrachten nabij de
grens tussen Marokko en de Spaanse
Sahara.
zich over de grondwettelijke struc
tuur van Kongo te beraden.
Daar kan geen schatkist tegen.
Dajal, de vertegenwoordiger van
Hammarskjoeld in Kongo, heeft dins
dag op een lunch, hem aangeboden
door de vereniging van correspon
denten bij de V.N., gezegd, dat de
financiële positie van Kongo zorg
wekkend is. De maandelijkse uitga
ven van de centrale regering in
Leopoldstad belopen een miljard
frank, terwijl de inkomsten slechts
390 miljoen bedragen.
Staatsgreep in Boekavoe?
Volgens berichten uit Roeanda-
Oeroendi hebben aanhangers van
Kasjamoera, die als leider van de
Kongolese provincie Kivoe door aan
hangers van wijlen Loemoemba is
afgezet, maandag getracht in Boe
kavoe, de hoofdstad van deze pro
vincie, een staatsgreep uit te voe
ren. Uit vrees voor herhaling hadden
de Loemoebistische autoriteiten een
uitgaansverbod afgekondigd dat om
18 uur van kracht werd.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Zachter
De Bilt, woensdag 10 uur.
Het KNMI deelt mede:
De eerste dag van de lente bracht
guur weer en in de daarop volgen
de nacht van dinsdag op woensdag
kwam bijna overal nachtvorst voor.
Enkele stations meldden op normale
waarnemingshoogte drie graden vorst.
Aan de periode met koud weer en
maartse buien komt spoedig 'n ein
de, omdat een hoeveelheid tamelijk
zachte en vochtige lucht ons land
gaat binnen stromen. Dit geschiedt
aan de noordelijke flank van 't ho-
gedrukgebied, dat op de Oceaan zich
langzaam in de richting van Zuid-
Engeland en het Kanaal verplaatst.
In de zachte lucht komt vrij veel be
wolking voor, maar regen van enige
betekenis is niet waarschijnlijk. De
wind neemt toe uit westelijke rich
tingen.
ZON- EN MAANSTANDEN
23 Maart: zon op 06.38; onder 18 57*
maan op 10.35; onder 01.35.
H oogwaterstanden
Wladislas Darmach, assistent 22 Maart: v.m. 7.50; n.m. 8.14.
militair attaché van de Poolse am-
bassade in Parijs, is dinsdag uit
Frankrijk gezet, nadat hij veertien
dagen in een gevangenis had door
gebracht wegens spionage. Darmach
zou microfilms over een geheim an
ti-tankwapen in zijn bezit hebben
gehad.
KORRELTJE
Zeg niet met vele woorden weinig,
maar met weinig woorden veel
