Visnetverzwaringen of weef gewichten
Abstracte kunst in Leidse werkplaats
n
„LUCIENNE"
j LEIDEN TELEF. 32765
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
wikkeling van de techniek. Men
heeft bij de R.O.B. de indruk dat
deze weefgewichten, weinig varië
rend in vorm, tot in de late middel
eeuwen vrijwel onveranderd in ge
bruik zijn geweest.
TJet is jammer dat de verklaring
„netverzwaringen" niet meer
gahandhaafd kan worden, want het
zou een bewijs te meer geweest zijn
voor het reeds zeer vroege ontstaan
Oudheden iti Warmonds gemeentehuis
De oevers van de Leede
moeten reeds vroeg
bewoond zijn geweest
Pnige maanden geleden heeft de
gemeente Warmond de moge
lijkheid geopend gemeentelijke „oud
heden" in de hal van het gemeente
huis tentoon te stellen.
Men heeft in een rondschrijfbrief
aan de burgerij verzocht voorwer
pen, foto's, prentbriefkaarten etc.,
betreffende de historie van Warmond
in bruikleen af te staan ter exposi
tie. Hieraan is reeds door enkelen
gevolg gegeven, terwijl ook de voor
werpen op dit gebied, die de ge
meente reeds bezat, geëxposeerd zijn.
Men vindt in de geplaatste vitrine
o.m. enkele afbeeldingen van oude
kastelen, een reproductie van de be
faamde „Hoenderhof" van Jan Steen
met op de achtergrond het kasteel
Oud-Teylingen, dat aan de Warmon-
derleede stond, oude foto's en pro
gramma's van de muziek- en toneel
vereniging „Harmonie van War
mond" etc. Enige grote bakstenen,
z.g. kloostermoppen, afkomstig van
het kasteel Oud-Teylingen en het
Cisterciënserklooster Mariënhaven
trekken ook veler aandacht.
\7ooral vallen echter een tweetal
„stenen ringen" op, die in 1955
door de gebr. H. en Jac. van der
Voet op hun land te Warmond zijn
gevonden en aan de gemeente zijn
geschonken. Ze werden ontdekt bij
het omspitten van het bollenland
achter de tegenwoordige Ned. Herv.
Kerk aan de Herenweg, dus op de
z.g. „Geest", het oude binnenduin,
waarop ook het oudste dorp War
mond heeft gelegen en waar nu nog
de ruïne van de vroegere St. Mat
thias Kerk staat.
Over de betekenis van deze rin
gen hebben velen zich al het hoofd
gebroken. Prof. Dr. H. Brunsting,
verbonden aan het Rijksmuseum
voor Oudheden te Leiden, vermoed
de enige jaren geleden, dat de rin
gen gediend hadden als netverzwa
ringen. Ze zouden dan gebruikt zijn
als gewichten, die de vissers onder
aan hun netten bevestigden om deze
recht naar beneden te laten hangen.
Ze zouden volgens prof. Brunsting
kunnen dateren uit de 4e-6e eeuw
na Christus. Dergelijke exemplaren
waren ook reeds elders gevonden,
o.m. in Friese terpen en te Katwijk.
Al deze „netverzwaringen" hebben
aan één kant een zwarte plek, wat
wijst op het bakken in een open
luchtoven.
|~\e archeologie is echter een we-
tenschap met vele mogelijkhe
den en veranderingen. Een vluchtig
onderzoek van een van deze „ste
nen ringen" bij de Rijksdienst voor
Het is weliswaar nog een zeer
bescheiden begin, de gemeente
lijke verzameling van oudhe
den, opgesteld in een vitrine in
de hal van het gemeentehuis
van Warmond. De belangrijk
heid ligt ook niet in de omvang
maar in het feit dat dit begin
er is, dat er dus moeite wordt
gedaan om het weinige, dat er
nog over is uit de plaatselijke
historie, te bewaren en te orde
nen.
De collectie omvat o.a. enige
originele drukken van oude
prenten, op Warmond betrek
king hebbende, oude stenen,
z.g.n. kloostermoppen van het
klooster Mariënhave en kasteel
Lockhorst, een originele gete
kende kaart van de Heerlijk
heid Warmond uit de 17e eeuw,
een aantal munten, gevonden op
het oude kerkhof van de N.H.
Kerk, oude keuren en pennin
gen van de Vroonpolder, en
verder voorwerpen van recen
ter datum.
Voorts een tweetal ronde,
doorboorde stenen, waarvan
doel en herkomst nog omstreden
zijn en waarover bijgaand ar
tikel in het bijzonder handelt.
(Foto's De Leidse Crt.)
DOTTER
Blouses en Rokken
MODEHUIS
Exclusieve
Damesconlectie
BOTERMARKT 17
(Advertentie)
van een nederzetting aan de linker
oever van de Leede. De eerste ge
schriften, waarin van Warmelda
wordt gespreken, dateren eerst uit
de 9e en 10e eeuw, toen er echter al
een kapel aanwezig was. Daar het
dorp aan de oude Heerweg lag, die
langs de kust, van Den Haag over
Leiden naar Haarlem liep, bestaat
de mogelijkheid dat het dorp reeds
lang bestond vóór deze eerste schrif
telijke vermeldingen. Een mogelijk
bewijs hiervoor is nu dus echter
weer teniet gedaan.
Mochten er nog lezers zijn, die
over Warmonds historie nadere in
lichtingen kunnen verschaffen of
iets in bruikleen willen afstaan ter
expositie, dan mogen zij weten, dat
dit alles gaarne ingewacht wordt bij
Warmonds Gemeentesecretaris, He
renweg 109.
A. G. VAN DER STEUR
het Oudheidkundig Bodemonderzoek
te Amersfoort, leerde dat de heer
sende opvatting van „netverzwarin
gen" moet worden losgelaten. Men
beschouwt deze baksels tegenwoor
dig als weefgewichten. Het weven
geschiedde niet horizontaal zoals te
genwoordig, maar men hing de sche
ring vertikaal en werkte daar de in
slag horizontaal doorheen. Voor het
rechthangen van de draden gebruik
te men dus gewichten. De datering
is heel moeilijk, omdat de vorm niet
specifiek is voor een bepaalde tijd of
mode. Ook kan men niet zeggen dat
de vormgeving afhangt van de ont-
Geheel van roestvrij staal is
de ruim 300 kg. wegende plas
tiek, die de beeldhouwer Jan
Snoeck in een van de fabrieks
hallen van de Koninklijke Ne
derlandse Grofsmederij in Lei
den vervaardigt. De plastiek,
die in een abstract spel van lij
nen en vlakken de veelzijdige
toepassingsmogelijkheden van
metaal verbeeldt, zal namens de
metaalindustrie worden aange
boden aan het Metaalkundig
Laboratorium van de Technische
Hogeschool in Delft. Het Labo
ratorium zal in juni officieel
worden geopend.
Op de foto ziet men links de
beeldhouwer, de heer Jan
Snoeck en rechts een employé
van de Grofsmederij, de heer J.
A. Uljé. De bedoeling van dit
kunstwerk werd in de construc
tie-werkplaats niet begrepen.
Algemeen was men van mening,
dat de plastiek de ruimtevaart
moest voorstellen. Het blijkt
thans wel, dat dit kunstwerk
niets bepaalds voorstelt.
TWEEMAAL DE
LEIDSE
HOOGSTRAAT
Tweemaal een gezicht op twee
hoekjes van de Hoogstraat te Leiden
overspant een tijd van drie eeuwen.
De foto heeft de Leidse markt tot
een stukje romantiek vertaald. Er zit
sfeer in dit beeld, waarin alleen de
electrische klok en de lantaarn-ver
lichting er aan herinneren, dat in
drie eeuwen de techniek niet heeft
stil gestaan.
Voor het overige haasten ook nu
zich de poorters met hun inkopen,
het wordt al laat; Juist zoals dat drie
eeuwen geleden het geval geweest
moet zijn.
Het andere beeld is een schilderij
van de 17e eeuwse kunstenaar H. van
den Burgh, die dit stadsgezicht op
Leiden maakte. Ook op deze prent is
het markt in Leiden. Op de achter
grond ziet men het water van de Rijn
en links het Waaggebouw. Op de
brug is het wederom de groenteboer,
die ditmaal met meer succes
tracht zijn waren aan de man te
brengen. Let ook op de bokkewagen
Het „gezicht op Leiden" is 'n aan
winst van het museum „De Laken
hal" te Leiden.
(Foto: mr. F. E. de Wilde. Oegst-
geest en „De Lakenhal").
BIOSCOPEN
De films in de week van 17-24 fe
bruari zijn door de Kath, Film Cen
trale als volgt gekeurd:
Casino: „De verloren zoon", 14 j.
(Zaterdag en zondag voor
de jeugd: „Trouwe Kame
raden", alle leeft.; donder
dagcyclus: „Moord in de
Rue Morgue" 18 j.
Lido: „Betaal of sterf', 18 j.
Luxor: „Psycho", 18 j
Studio: „Mr. Carlton Browne van
buitenlandse zaken", alle
leeftijden.
Trianon: Afgekeurd.
Rex: Afgekeurd.
