S)e Ccid^e6ou^ant
EEN INTERNATIONALE JACHT OP HET PIRATENSCHIP
ZEEROVERIJ MET POLITIEKE ACHTERGROND
Passagiers (ook Nederlanders) in goede welstand
Paus Johannes geeft Indonesië
kerkelijke hiërarchie
weer
Hoogwaterstanden
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 25 JANUARI 1961
51ste JAARGANG No. 15229
Directeur: J. F. J. M KOENS.
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN. BUREAUS: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie. Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594: Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f059 p. w., f255 p. maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.Advertent. 17 ct p. m.m.. Telefoontjes f 1.50.
De piraat
Een archieffoto van Henrique Gal-
vao, de leider van de groep van ze
ventig rebellen welke het Portugese
passagiersschip „Santa Maria" heeft
overmeesterd. (Telefoto)
Het Amerikaanse omroepstation „National Broadcasting Company" (NBC)
meldt, dat de Portugese ex-officier en schrijver Henrique Galvao, die zich
in volle zee met een zeventigtal zwaar gewapende volgelingen van het
20.906 ton metende Portugese passagiersschip „Santa Maria" heeft meester
gemaakt, in een radioboodschap heeft meegedeeld, dat hij dit heeft gedaan
„als een eerste stap tot de bevrijding van geheel Portugal."
In de boodschap wordt gezegd, dat alle passagiers in goede welstand ver
keren. Hier wordt aan toegevoegd: „Ik zal de passagiers in een haven aan
wal zetten. Welke haven dit zal zijn zal afhangen van de pogingen, die
worden gedaan, om de hand te leggen op de „Santa Maria".
Galvao zegt in zijn boodschap verder, dat hij handelt namens de „Inter
nationale junta van liberalen, die wordt geleid door Humberto Delgado,
die tot president der nieuwe Portugese republiek is gekozen en door de
regering-Salazar op bedriegelijke wijze van zijn rechten werd beroofd."
Hij zegt ook dat de toestanden aan boord van de „Santa Maria" „zo normaal
zijn als aan boord van elk schip, dat een toeristenreis maakt."
ACTIE TEGEN PRESIDENT SALAZAR
.en de schipper
DELGADO IN HET COMPLOT.
MOEDIGE
PLANNEN
r\e vandaag door de minister van
U Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, mr. C^ls, bij de Tweede
Kamer ingediende reeks voorstel
len voor uitbreiding, c.q. „spreiding"
(nieuwe vestiging) van de instellin
gen voor het „Wetenschappelijk On
derwijs" in zijn uiteenlopende vor
men en doelstellingen kan men in
een totaliteit stellig een gedurfd,
maar niettemin weloverwogen pro
ject achten. Om het met een nare
gemeenplaats te zeggen: de bewinds
man is niet over één nacht ijs ge
gaan, maar heeft zich gebaseerd op
zeer veel en uitvoerige voorstudie,
op uitgebreid en velerlei documen
tatiemateriaal, prognoses en op al
hetgeen aan goede beleidsbepalingen
zoal te pas pleegt te komen. Het
geen de kwaliteit van de nota ter
dege te*i goede is gekomen.
Vooropgesteld zij, dat men het met
de concrete keuze van de in het stuk
gesuggereerde (nieuwe) instellingen
qua aard en qua plaats niet eens kan
zijn. De minister is afgeweken van
de conclusies, waartoe de commis-
sie-Piekaar blijkens haar in novem
ber 1959 verschenen rapport meende
te moeten komen, maar op die ma
nier zo kan men zekerstellen
is een dubbele mogelijkheid gescha
pen om aan de hand van voldoende
studiemateriaal straks een gedach-
tenwisseling in de Kamer te hou
den, waaruit de definitieve beslissin
gen als de beste te voorschijn kun
nen komen. Gezien de uiteenlopende
verwachtingen, die men in de on
derscheidene plaatsen voor de vesti
ging van een nieuwe instelling van
W.O. koesterde, kon de minister ook
niet aan alle wensen voldoen.
Men moet bij deze noodzakelijke
keuze vanzelf denken aan het ge
vleugeld woord van minister Cals'
voorganger, wijlen prof. van der
Leeuw, die eens stelde „elke tijd
heeft de universiteit (en), die zij ver
dient, of die ze kan verdragen".
Aan het parlement dus weldra de
taak om na het gedegen werk van
de commissie-Piekaar en mr. Cals'
departement als derde tot het vor
men van goede besluiten voor de
komende jaren en generaties te ko
men!
\7an de belangrijkste suggesties, die
de nota ons voorlegt springt die
betreffende de vestiging van een
nieuwe technische hogeschool nabij
Enschede zeker wel het meest in het
oog. We geloven ook wel, dat in ge
heel (noord-)oost Nederland een
oordeel van de minister over dit on
derdeel van de gehele problematiek
met de meeste spanning werd ver
wacht. Mr. Cals is afgeweken van het
meerderheidsstandpunt in de zgn.
„spreidingscommissie", dat er te De
venter een universiteit zou moeten
worden gevestigd en is de overtui
ging van de minderheid gevolgd, wat
de plaats betreft; onder amendering
tevens ten aanzien van de hoedanig
heid der nieuwe hogeschool, die de
techniek en daarbij de sociale we
tenschappen zal gaan dienen. Hij
heeft daarmee stellig de spijker op
de kop geslagen. Wie sedert het ver
schijnen van het rapport-Piekaar de
goed gefundeerde activiteiten van de
driehoek-steden Enschede-Hengelo-
Almelo heeft gadegeslagen, moet
dunkt ons de vestiging van de
nieuwe instelling van harte onder
schrijven. De argumenten van de
minister inzake accommodatie, in
dustriële entourage, studentenpoten-
tieel, ook ten opzichte van de an
dere, bestaande instellingen etc. zijn
o.i. volkomen overtuigend.
Voor de omgeving van Amster
dam kunnen soortgelijke overwe
gingen gelden, maar deze vestiging
is voorhands veel minder actueel en
urgent. Enschede wil de minister im
mers al heel snel in de Kamer bren
gen, teneinde spoedig te kunnen
starten.
De voorgestelde uitbreidingen zijn
Achtervolging op
Portugees verzoek
„AJFJP." meldt uit Sao Paulo, in
Brazilië dat generaal Humberto Del-
gado, voormalig kandidaat van de ~e reSeru^ff van Portugal heeft de
Portugese oppositie voor het presi- Britse regering officieel verzocht, de
dentschap van Portugal, die thans in n°di£e maatregelen te nemen om de
ballingschap in Brazilië woont, aldaar ««Santa Maria" aan te houden tenein-
dinsdagochtend heeft verklaard, dat schip (met bemanning, passa-
hij op de hoogte is van de plannen £}ers en lading) aan de rechtmatige
van kapitein Galvao. eigenaars terug te bezorgen, aldus
heeft een woordvoerder van het Brit-
Hij verklaarde ook, dat „Santa Ma- ge ministerie van buitenlandse za-
ria" zal pogen een Braziliaanse ha- ken bekend gemaakt,
ven te bereiken. j)e Amerikanen laten de achter-
De Braziliaanse minister van ma- volging geschieden door de torpedo-
rine, admiraal Jorge de Paco Matoso boot jagers „Damato" en „Wilson",
Maia, heeft dinsdag te Rio ver- terwijl van Britse zijde het fregat
klaard, dat beslag zal worden gelegd „Rothesay" is ingezet,
op de „Santa Maria", zodra het schip Voorts nemen zeven Amerikaanse
een Braziliaanse haven binnenloopt. verkenningsvliegtuigen aan de ach
tervolging deel.
Generaal Humberto Delgado heeft Vier vliegtuigen van de Nederland
telegrammen verzonden aan de am- se marine luchtvaartdienst, die op
bassadeurs van Groot-Brittannië en de Nederlandse Antillen zijn gesta-
de Verenigde Staten bij de Braziliaan- tioneerd, alsmede het Nederlcuit^e
se regering, waarin hij zegt, dat de fregat Van Amstel, dat zich in Caraibi-
overmeestering van de „Santa Maria" sche wateren bevindt, worden in ge- Kapitein van het Portugese schip „Santa Maria", dat door kapers is over-
geenszins een daad van zeeroverij is, reedheid gehouden om eventueel deel meesterd,isi de heer Mario S. Maia. Deze foto van de kapitein is kortgeleden
doch een door Portugezen met poli- te nemen aan de speurtocht. gemaakt tijdens een feestje aan boord van t buitgemaakte schip. (Telefoto)
tieke bedoelingen uitgevoerde hande- Het Britse ministerie van marine
hng. heeft later meegedeeld dat de „Ro- brandstof. ADMINISTRATEUR ONTSNAPTE.
„Ik eis daarom, dat uw regering thesay" de achtervolging heeft afge- Het enige andere Britse oorlogs- v™ WQOrdvoerder van h, rMerii
zich niet met deze aangelegenheid broken en de steven heeft gewend schip in het zeegebied, waar de „San- der Sa_la Maria.. hJ2f
aldus Delgado. naar Trinidad voor het innemen van ta Maria" zich bevindt, is het 2.200 ton Lissa'iSn rerklaald dat twle telï
ryiofonHo fï-ooat TTlctor"
inlaat",
SURINAME EN DE NEDERLANDSE ANTILLEN
Columbia
metende fregat „Ulster grammen zijn ontvangen van de
De Britse admiraliteit heeft mee- plaatsvervangende administrateur van
gedeeld, dat nog geen beroep op haar het schip, Valentin José des Santos,
gedaan is om de „Ulster" voor de in het eerste, dat werd verzonden
achtervolging van de „Santa Maria" vanaf het eiland Santa Lucia, werd
beschikbaar te stellen. De oorlogs- gezegd: „Ik ben met verscheidene
bodem staat echter ter beschikking gewonden aan land gezet. Wilt u
van de Amerikaanse marine-autori- s v.p. geld sturen?"
teiten, indien deze hem willen in- het tweede telegram deelde José
schalkelen. des Santos mede, dat hij zich aan
De „Ulster" bevindt zich op het boord van het Britse fregat „Rothe-
ogenblik in de haven van Groot say" bevindt, dat deel neemt aan de
Inaugoea, het eiland der Britse Ba- achtervolging van de „Santa Maria"
hama-groep, dat het dichtst bij Cuba De woordvoerder der rederij acht-
is gelegen. te het mogelijk, dat de plaatsvervan-
Voor het overige zijn alle kerke
lijke autoriteiten op de plaats ge
bleven, waar zij waren maar nu in
de rang van aartsbisschop, respec
tievelijk bisschop.
De apostolische prefectuur van
Soekaboemi is veranderd in het bis-
gende administrateur slechts had
voorgewend gewond te zijn, om aan
land te worden gezet en zodoende
de kans te krijgen behulpzaam te
zijn bij het achtervolgen van de
„Santa Maria".
MEN VERSTOND GEEN
PORTUGEES.
Het Britse fregat „Rothesay" lag
maandag vlakbij de „Santa Maria"
in de baai van Santa Lucia voor an
ker, zonder dat de bemanning wist,
dat de Portugees overmeesterd was
door piraten.
Om half tien maandagmorgen wierp
de Portugees het anker uit en enkele
minuten later voer een reddingboot
de Castries, de voornaamste haven
van Santa Lucia, binnen. In de red
dingboot bevonden zich 8 man, onder
wie de gewonde stuurmansleerling
van de „Santa Maria" en het lijk van
de derde stuurman.
Daar geen van de Britten Portu
gees verstond, duurde het lang voor
dat men wijs kon worden uit het ver
haal van de administrateur. Intussen
was de „Santa Maria" weggevaren.
De „Santa Maria", die een kruissnel
heid van twintig mijl per uur kan
ontwikkelen, is een van de snelste
passagiersschepen van de scheep
vaartlijnen op Midden- en Zuid-Ame-
rika. Het schip heeft in Willemstad,
Curagao, tot zijn volle capaciteit
brandstof ingenomen, waardoor het
een twintig dagen kan blijven varen.
In Lissabon wordt verklaard, dat
de 501 passagiers van de „Santa Ma
ria" in hoofdzaak afstammelingen
zijn van Portugeese of Spaanse immi
granten in Zuid-Amerika, die gere
geld hun vakantie in hun Vader
land gaan doorbrengen. Er wordt in
dit verband op gewezen, dat er in
Venezuela en Midden-Amerika tal
rijke Portugezen, al dan niet gena
tionaliseerd, wonen.
NEDERLANDSE PASSAGIERS IN
GOEDE WELSTAND.
Onder de zestig passagiers, die in
Willemstad aan boord van de „Santa
Maria" zijn gegaan, bevinden zich
de volgende Nederlandse gezinnen: W.
J. van der Kooy, K. van Tol, D. van
Sant en, J. Quaedvlieg, A. C. Noord-
hoek Hecht en R. J. Zapely. Dit zijn
alle gezinnen met twee kinderen.
Verder zijn aan boord gegaan mevr.
I. Kouwenaar met één kind, het ge
zin A. C. Servage met één kind, het
gezin P. van Venetiën met vier kin
deren, de heren J. D. Boesveld, F.
Baptist, W. P. van der Meer, A.
Veenendaal, F. Wernet, het gezin J.
Remme met één kind en mevrouw
W. A. Meyer.
De Nederlanders, die zich aan boord
van de „Santa Maria" bevinden, heb
ben in telegrammen aan familieleden
laten weten, dat zij in goede welstand
verkeren.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Zes aartsbisdommen,
negentien bisdommen
Paus Joannes XXIII heeft in I
donesië de kerkelijke hiërarchie in
gesteld en het land in zes kerkpro-
De door rebellen overmeesterde ,JSanta Maria''
uiteraard wat minder spectaculair, stelling voor deze studie als van de vincies verdeeld. Aan de zes nieuwe dom Bogor. De apostolische prefect
maar toch wel zeer belangwekkend, sterk toegenomen behoefte daaraan aartsbisdommen zijn in totaal 19 Pater dr. N. Geise ofm, die in Leiden
Op maatschappelijk terrein zijn de uit een oogpunt van hygiène en suffragaan-bisdommen toegevoegd, studeerde en promoveerde, is be-
juridische faculteiten te Rotterdam volksgezondheid van het sterk, ge- dje tot dusver als apostolisch vica- noemd tot bisschop
en Tilburg zeker waardevolle aan- wassen bevolkingsaantal. riaat of apostolisch prefectuur gol- Be Kerk in Indonesië is thans ver
vullingen en de proefneming met 'n Minister Cals en zijn departement den. deeld in 6 aartsbisdommen en 19 bis-
algemene baccalaureaats-studie te hebben de laatste tijd nogal eens het Tegelijkertijd heeft Paus Joannes dommen:
Leiden zal in uiteenlopende kringen verwijt te horen gekregen, dat zij benoemd tot aartsbisschop van En- aartst>isdom Semarang (mgr.
met veel interesse worden gevolgd, de produktie van nota's sterk over- deh mgr. G. Manek, op heden apos- SoeSUaPranata sj) telt drie suffra-
De tandheelkundige opleidingen drijven. tolisch vicaris van Larantuka. ga£e blsdommen.
te Nijmegen en Amsterdam dient Het vandaag verschenen stuk past Mgr. A. Thijssen, tot dusver apos- Purwokerto (mgr. W. Schoemaker
men natuurlijk in het licht te zien echter bepaald niet in de „overtol- tolisch vicaris van Endeh is bisschop ïï8, s°erabaJa „(mTgr; J* K1ooster),
van zowel de toenemende belang- lige serie"! van Larantuka geworden. Malang (mgr A. E. J. Albers o.carm).
Het aartsbisdom Djakarta (mgr.
A. Djajasepoetra sj) telt twee suf-
fragane bisdommen
Bandoeng (mgr. P. M. Arntz) en
Bogor (mgr. N. Geise)
Het aartsbisdom. Pontianak (mgr.
H. J. M. van der Burgt) telt vier
suffragane bisdommen.
Bandjermasin (mgr. W. Demar-
teau) Samarinda (mgr. J. E. Ro-
meijn), Ketapang (mgr. W. Sille-
kens), Sintang (mgr. L. v. Kessel).
Het aartsbisdom Makassar (mgr.
N. M. Schneiders) telt twee suffra
gane bisdommen.
Menado (mgr. N. Verhoeven), Am-
boina (mgr. J. Grant msc).
Het aartsbisdom Medan (mgr. A.
A. H. van den Hurk ofm Cap) telt
vier suffragane bisdommen.
Palembang (mgr. H. Mekkelholt),
Pangkalpinang (mgr. G. van der
Westen sscc), Tandjung-Karang
(mgr. A. Hermelink), Padang (mgr.
P. de Martino).
Het aartsbisdom Endeh (mgr. G.
Manek svd) telt vier suffragane bis
dommen.
Atambua (mgr. Th. van den Til-
laart), Larantuka (mgr. A. Thijs
sen), Ruteng (mgr. W. van Bekkum)
en Den Pasar (mgr. H. Hermens).
(Meegedeeld door het KNMI.
Geldig van woensdagavond tot
donderdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur)
MINDER WIND
Opklaringen maar ook hier en
daar een sneeuwbuitje. Tot ma
tig afnemende noordoostelijke
wind. Lichte tot matige vorst.
Onder leiding van Henrique Galvao, ex-kapitein van het Portugese leger, heeft een bende het 20.000 ton
metende Portugese passagiersschip „Santa Maria" in de Caraïblsche Zee overmeesterd. (Telefoto)
Zon- en maanstanden
26 Jan.: zon op 08.30; onder 17.16;
maan op 13.31; onder 03.47.
26 Jan.: v.m. 11.24; n.m. 12.12.
Aanhoudende vorst
Het hogedrukgebied boven Scan
dinavië verplaatste zich langzaam
verder naar het zuiden en nam wat
in betekenis af. Tegelijkertijd splitste
zich bij Ierland een deel van 'n die
pe Oceaandepressie af. De afsplitsing
trekt in de richting van de Alpen en
onder invloed ervan namen de oos
telijke winden in onze omgeving toe,
maar boven de Britse eilanden is de
luchtdruk na het voorbijtrekken er
van flink gaan stijgen, zodat de win
den morgen in ons land weer zullen
gaan afnemen en iets meer naar
noordoost gaan. In de vorst zal dan
ook in ons land weinig verandering
komen. Nu en dan zullen wolken
velden overdrijven, maar de kans
op sneeuw is klein.
KORRELTJE
Om goed te kunnen bevelen, moet
men zelf eerst gehoorzaamd hebben.
(Cicero).
