BLOEDIGE
Een ware
BOTSING IN
opstand tegen
de
DE STRATEN VAN LUIK
regering
Volksstemming in Algerië
verloopt kalm
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Luikenaars
sloegen erop los
HET UUR DER
BEPROEVING
NOG EENMAAL:
DE CRISIS
POLITIE WERD ONDER DE VOET
GELOPEN
Gevechten tegen de avond onderdrukt
ER WORDT BEHOORLIJK GESTEMD
safjxiTdVM;
weer
De Luikse furie van vrijdag
'4 Hoogwaterstanden
Het weer in Europa
f
KORRELTJE
S)e&jid6e(2otitwwX
rirecteur J. P. J. M. KOENS
Hoofdredacteur. L. C. J. ROOZEN.
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
ZATERDAG 7 JANUARI 1961
51ste JAARGANG No. 1521*
Telefoon: Directie. Abonnem.. Drukkerij 20935: Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.59 p. w., 12.55 p. maand, 17.50 p. kwartaal. Franco p.p. 18.—. Advertent. 17 ct p. m.m.. Telefoontjes f 1.50.
MORGEN WORDT IN FRANK-
1** RLJK de volksstemming gehou
den over de vraag of men akkoord
gaat met het beleid van president De
Gaulle inzake Algerië. In Algerië zelf
is deze volksstemming uitgesmeerd
over drie dagen; zij is daar gisteren
reeds begonnen.
Zowel in Algerië als in Frankrijk
zelf wordt deze stemming gehouden
in een paniek-toestand. De Algerijn
se moslims zitten tussen drie vuren:
de Franse gendarmen, die de onge-
letterden onder hen een handje hel
pen, porren ze aan om „ja" te stem
men, maar de Franse colons willen
hen met alle geweld „neen" la-
0 ten stemmen, terwijl de rebel
len van de FLN hen dreigen,
dat hun hals zal worden afgesneden
als ze hoe dan ook stemmen. De
Fransen zelf zijn verdeeld: de enige
maarschalk, die zij hebben, Juin, en
allerlei oude generaals, vergrijsd in
Algerië, bezweren hen „neen" te
stemmen. President De Gaulle ver
klaart met nadruk, dat „ja" de vrede,
„neen" de oorlog in Algerië bete
kent. Hij laat doorschemeren dat hij
van zins is om heen te gaan, als de
stemming onbevredigend uitvalt, het
zij doordat de Fransen „neen" stem
men, hetzij de Fransen niet stemmen.
Maar als De Gaulle heen gaat, wat
dan? Menige Fransman ziet de com
plete chaos al losbarsten, indien De
Gaulle Frankrijk in de steek laat. Ve
len zullen met een bezwaard hart
„ja" stemmen, omdat het anders nog
veel gekker wordt.
De Algerijnse crisis hangt als een
loodzware donderwolk over Frank
rijk; hoe de stemming ook uitvalt, er
schijnt altijd donder en bliksem te
komen.
Intussen schijnt de soep in Algerië
niet zo heet gegeten te worden als
zij wordt opgediend. De eerste dag
van de stemming is vrij kalm verlo
pen en volgens de mededelingen is de
opkomst van de stemgerechtigden
vrij behoorlijk.
Het zwaartepunt ligt echter in
Frankrijk zelf. Wat De Gaulle nodig
heeft is een grote, liefst overweldi
gende meerderheid om zijn tegen
standers te laten zien, dat opstand
tegen zijn plannen geen kans van
slagen heeft.
De „Washington Post" schrijft:
„Goedkeuring van De Gaulle's plan
nen is geen garantie voor vrede of
een regeling van het geschil, maar
het kan voor beide de deur wijder
openen dan De Gaulle dit tot nu toe
zelf heeft kunnen doen. Het is niet
alleen het uur van beproeving voor
De Gaulle, maar ook voor Frankrijk".
rvinsdag a.s. zal de Tweede Kamer,
nadat ze donderdag pro forma de
op 22 december geschorste behande
ling van het hoofdstuk „Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid" heeft af
gewerkt, haar begrotingsdebatten met
O., K. en W. normaal voortzetten. De
jaarlijkse marathons heeft dan door
de kabinetscrisis precies één week
vertraging geleden, hetgeen op zich
zelf niet zo vreselijk behoeft te wor
den geacht, als men bovendien nog
bedenkt, dat de Kamer dit jaar toch
al bijzonder veel op het gebruike
lijke schema ten achter is. Van de
goede oude gewoonte: alles wat be
groting is, voor Nieuwjaar aan de
kant, is de laatste jaren overigens
gaandeweg minder terecht gekomen.
Na de afsluiting van de crisis door
het debat over de regeringsverkla
ring van eergisteren ligt de vraag
voor de hand, of de schade daarvan
bij die ene week van vertraging in
het parlementaire werk is gebleven,
of dat een expertice méér nadelige
effecten aanwijst. Wij zijn geneigd
een antwoord op die vraag nogal
moeilijk te noemen, omdat het debat
van deze week daartoe o.i. nog on
voldoende aanknopingspunten heeft
geleverd. Het is in de politiek zeker
nét zo als in het gewone leven: na een
fikse ruzie kan de vriendschap hech
ter zijn dan tevoren, omdat partijen
hebben ingezien, dat ze beiden fou
ten hebben gemaakt. Maar er kan
aan de verzoening ook een zodanige
geforceerdheid te pas komen, dat
men aan de oprechte gevoelens een
beetje moet twijfelen, zeker als er
enige dwang tot die verzoening is toe
gepast.
Dat dit laatste op de grote verzoen
dag van donderdag j.l. helemaal niet
in het „spel" zou zijn geweest, zal
wel niemand met de crisis-historie
voor ogen willen beweren.
jyiaar goed: ook een gedwongen po-
litiek huwelijk kan zelfs in
de huidige „vierhoeksverhouding"
zonder brokken verlopen, al ziet men
de nieuwe stenen des aanstoots ver
der op de v/eg nu al liggen.
In de eerste plaats is het laatste
woord over het woningbouwbeleid
natuurlijk niet gesproken. KVP en
VVD hebben wel verklaard (voorlo
pig) tevreden te zijn, omdat in de
gegeven omstandigheden niet méér
kon worden bereikt, maar de CHU-
en AR-fracties hebben in de geest
vastgehouden aan de motie-Van
Eibergen! Zij konden ook kwalijk
anders doen. De verdere ontwikkeling
zal eerst duidelijk kunnen maken, of
men op een compromis ten aanz!e«
van de sociale paragraaf van de
„eenheidswet", dat zou kunnen lei
den tot een einde van de staking,
contact zijn «.assen de regeringspar- Enige mededeling over het verloop
tijen en de oppositie over ec voor- van dit contact is echter niet ver
stel van de B.S.P. Dit zou neerko- strekt..
HET VERLOOP VAN DE
.STAKING
Ook in andere plaatsen in België
Terwijl de geruchten over een spoedige beëindiging van de stakingen in
België aanhouden, hebben zich vrijdag in Luik botsingen voorgedaan, die
het karakter hebben aangenomen van een ware opstand tegen de rege
ring. Een groep van enige duizenden stakers was op een gegeven moment
heer en meester van de Luikse binnenstad, waar zij de politie had over- zijn vrijdag opnieuw betogingen ge
weldigd. Met traangasbommen, waterkanonnen en charges wist de rijks- houden. Alleen in Gent kwam het
wacht tegen vijf uur 's middags de orde te herstellen. Militairen losten tot een incident, toen betogers een
waarschuwingsschoten, waarbij twee betogers zijn gewond. Volgens een aanslag deden op een brug. Vijf van
officieel communiqué van de Belgische regering zijn in totaal negentien hen werden door de rijkswacht ge-
personen gewond, onder wie twaalf politie-agenten en vijf rijkswachters, arresteerd.
Drie van hen zijn in het ziekenhuis opgenomen.
TERUGTREKKING VAN
ONDERHOUDSPLOEGEN
Vrijdagavond is in Brussel verno
men, dat de afgelopen dagen vijf
journalisten van Oostduitse bladen
in Brussel en Antwerpen zijn gear
resteerd en uit het land gezet. Zij
onderhielden contacttn met commu
nistische voormannen.
Op de dagelijkse persconferentie
over het stakingsveiloop heeft mi
nister Harmei vrijdagavond het ver
loop van de stakingsactie bevestigd,
voordat de rijkswacht de betogers H« deelde onder meer mede dat het
uit het centrum van de stad bad aantal stakers by de PTT tot tien
verdreven. Van aen aantal grote be- Pr<*ent verminderd en maakte
- C1 troT-n Ar m a I ri l n rr tran uroruhortrhttinff
De ongeregeldheden ontstonden, drijven werden door de betogers tij-
nadat de adjunct-secretaris-generaal dens hun aftocht nog ruiten inge-
van het algemeen Belgisch vakver
bond, Renard, in een rede tot een wacht en
duizendkoppige menigte had opge
verder melding van werkhervatting
bij de industrie en openbare bedrij-
uciio nun crxi.uru.r4b irurg 1 UiLU.1I nigu-
gooid. Tegen vijf urn hadden rijks- ven en diensten.
roepen tot voortzetting van de strijd zet.
militairen met pantser
wagens de strategische punten be
tegen de „eenheidswet", „omdat de
overwinning nabij is". Onder gejuich
Naar een compromis?
In de wandelgangen van het Bel
gische parlement, waar vrijdagmid-
Minister Harmei deelde vrijdag-
oavond in Brussel mede, dat tegen dag de behandeling van de „een
van de vele duizenden stakers "kon- half zeven de rust in Luik wa^ te- heidswet" werd voortgezet, heerste
digde hij aan, dat „in de komende ruggekeerd en dat de resterende een zekere opgewonden stemming,
dagen, wellicht reeds in de komen- rondtrekkende betogers in toom Kamerleden van alle partijen volg
de uren, zal worden overgegaan tot werden gehouden door de rijks- den op de telexmachines het nieuws
het terugtrekken van de onderhouds- wacht.
ploegen uit de fabrieken".
„Wij weten, wat dat voor ons kan gers aan het oproer deelgenomen,
betekenen, maar wij weten ook wat
het voor de tegenstander kan be
tekenen", riep hij uit. Renard ver
klaarde opnieuw voorstander te zijn
van een federaal staatsbestel in Bel
gië. „Wallonië is niet van plan nog
lang onder het juk van het klerikale
Vlaanderen te blijven zuchten", zei
hij. „Het enige doel van onze huidige
staking blijft echter het intrekken
van de eenheidswet".
De oproep van Renard om de
kalmte te bewaren werd na de mas-
over de opstand in Luik en bespra-
Volgens gegevens^ van _depolitie ken de mogelijkheden van een op- De Russische minister van defensie R. Malinovsky ontving op het Kremlin
zijn Indonesische ambtgenoot Nasoetion.
hebben tussen de 10 en 15.000 beto- lossing van het conflict. Er zou vol
gens niet bevestigde berichten
DE AFRIKAANSE TOP
CONFERENTIE
De landen, die hebben deelgeno
men aan de Afrikaanse topconferen
tie in Casablanca, hebben besloten
als gevolg van de oorlog in Algerië
„hun betrekkingen met Frankrijk te
herzien".
Zij hebben een verklaring uitge
geven, waarin zij zeggen, „vastbeslo
ten te zijn het Algerijnse volk en de
crrntp crnpnpTi Aa ctarf intr-nUVcn oen volksstemming_op het Algerijnse a officiële, zijde voorspeld, dat het per- steunen ;n hun strijd toot onafhan-
grote groepen de stad introkken, een
spoor van vernielde ruiten en om
gegooide auto's nalatend. Precies om
teland, de Mohammedaanse voor.it- centage der uitgebrachte steden clSfere^Ue
ter van een stembureau te.Herata, even hoog of hoger zal liggen alsty- ^Ktera^S^ln
twee uur begon dit oproer, waarvan Setit, ongeveer 130 kilometer dena de in mei I960 gehouden ver- VeXikïgk^enzydig in Alge-
ZEJZTS n^e«^ a'e rd organiseert XdatVuitsfalen
Programma LVB
afgelast
ALLE WEDSTRIJDEN VAN DE
LEEDSE VOETBALBOND, DIE
VOOR ZONDAG (MORGEN) WA
REN VASTGESTELD, GAAN IN
VERBAND MET DE GESTELD
HEID VAN DE TERREINEN NIET
DOOR.
OOK DE AFDELING DEN
HAAG HEEFT ALLE WED
STRIJDEN AFGELAST.
het station „Des Guillemins'" was.
Twee uur lang duurde de strijd te
gen de politie, die herhaalde malen
volkomen onder de voet werd ge-
De inwoners van de dorpen, die in raden, toen 61 procent der Moham-
.gebied met een straal van bon- medaanse kiezers op het Algerijnse voor he? tUger^nse^volk'™
derd kilometer rondom Algiers lig
gen, hebben over het algemeen geen
lopen. De woede van de betogers acht geslagen op de oproep van het
richtte zich vooral ook ot het ge
bouw van het in Luik verschijnen
de blad „La Meuse". Een op de par
terre gevestigd reisbureau werd
zwaar gehavend. Twee polLie-auto's
werden omver geworpen. Eén ervan
Algerijnse bevrijdingsfront, om zich
van stemming te onthouden.
platteland aan de stembus verscheen.
In „bevredigende kalmte"
Een officiële woordvoerder der
LAATSTE OPROEP VAN
DE GAULLE
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Franse autoriteitenTn1*53? «H"""
Volgens een niet-officiële schat- vrijdagavond op een persconferentie w UW S?1 j6P
ting van personeel /an de stembu- te Algiers medegedeeld, dat de volks- .p Franse volk, zondag
reaus in Algerië had 35 tot 40 pro- raadpleging in Algerië tot nu toe 3-1 X,fv-7"2!en' "P? eF z0 spo,?'
cent der stemgerechtigheden in Al- ..in bevredigende kalmte" ie ««rin. dlg mogelijk besprekingen tussen alle
- v...ui o xic^u ui v au j
werd in brand gestoken. De ravage c der stemgerechtigheden in Al- „m bevredigende kalmte" is /erlo-
i_x_x- x -r-r.. crpriö te tmi-oolf 11111- 'o miHiJaffo -riin nan TT1., „U i ;j_
in het station was groot. Het meu- -
bilair van het restaurant werd op stem uitgebracht,
straat geworpen en het postkantoor Veiligheidsstrijdkrachten
werd in een slagveld herschapen.
gerië te twaalf uur 's middags z«n pen. Er hebben zich wel verschelde^ EuI'Hf" V.a" 4!?e,;
ne op zichzelf staande incidenten ri-®e gearrangeerd kunnen worden."
ru.ii6ii6iuoo«iijuaia«.urcii hebben voorgedaan, die waren veroorzaakt *n zijn derde en laatste beroep op
de omgeving van Setif, in Oost- door „benden opstandelingen", die het Franse volk riep de generaal:
Om vier uur greep de rijkswacht Algerië, twee groepen Mohamme- zich ,onder de kiezers hadden ge- "Mannen en vrouwen van Frankrijk,
met waterkanonnen, traangas- daanse betogers verspreid, die de mengd. De woordvoerder wilde hier- het is allemaal duidelijk en eenvou-
bommen en charges tegen de beto
gers, die op enkele plaatsen waren
groen-wite vlag van de opstandelin-
begonnen met het opwerpen van Algerijn werd gedood en vijf ge-
barricades. Het duurde een uur,
genorganisatie FLN meevoerden. Eén mededelen.
In de ongeveer honderd kilometer
ten oosten van Algiers gelegen stad
over geen verdere bijzonderheden dig. Ik vraag van u uit naam van
Frankrijk een openhartig en massaal
„oui".
wond.
Te Guelma staakten Mohamme
daanse handelaars korte tijd him be-
De Gaulle, die zijn dreigement dat
Akkoe, waar de rebellen"hadden ge- hij wellicht zal aftreden als zijn pro-
dreigd de eerste drie Mohammedaan- gramma wordt verworpen niet her-
drijf als demonstratie tegen de volks- se kiezers, die hun stem zouden uit- haalde, zei, dat hij zich direct „zon
de daarin verlangde 5000-woningen- raadpleging. In bijna elk dorp in de brengen de keel te zullen afsnijden, der tussenpersoon" tot het volk
méér haalbaar zijn of niet. Nieuwe omgeving van Algiers bevond zich stemde 76 procent der Algerijnse richtte, omdat hij moet weten wat
™cr,;T,rro,TxvT.„«k;iimi„x1— er in de harten van de Fransen leeft.
In Algiers is tweemaal een poging
gedaan om de zender, waarmee de
meningsverschillen lijken ons straks een militair voertuig, waarop 'n ge- stemgerechtigden,
niet uitgesloten, wanneer de priori- laden machinegeweer was aange- In enkele beperkte gebieden, die
teiten (opnieuw) moeten worden bracht en dat op een strategisch punt met name in Oost-Algerië zijn gele-
MEER WIND
Vannacht opklaringen met op de
meeste plaatsen lichte vorst.
Morgen overwegend zwaar be
wolkt met tijdelijk regen, hier
en daar mogelijk voorafgegaan
door natte sneeuw. Matige tot
krachtige, langs de kust tijdelijk
harde zuidelijke wind en in het
algemeen iets lagere middag-
temperaturen dan vandaag.
lij r-or u.j.i 6-.".- 6uuuaa vjiii u-c xcuucf, waaiiiicc uc
vastgesteld, ai zal de regering hope- was opgesteld. In de omgeving van gen, was gevolg gegeven aan de op- rede van De Gaulle werd heruitge-
lijk in haar tegen 1 juni a.s. beloofde de stembureaus patrouilleerden mi- roep van het Algerijnse bevrijdings- zonden, onklaar te maken, maar zon-
nntn wal miinplnItaf nrenvmAnton han. litaii-on -p„„x x„ _x.1
nota wat duidelijker argumenten han- litairen.
teren dan mr. Van Aartsen in het re
cente begrotingsdebat deed.
Daar liggen voorts de wat men
in het politieke jargon is gaan noe
men „controversiële punten" van
de algemene kinderbijslag en de
mammoetwet, die op een redelijke
termijn moeten worden behandeld.
Premier De Quay heeft daarvan op
een insinuatie van mr. Burger een
opmerkelijke verklaring gegeven door
te zeggen, dat deze beide zaken voor
het kabinet niet zo griezelig zijn; an
ders had het niet (zo gemakkelijk)
aan het verzoek van de Koningin tot
terugkeer gevolg gegeven. Wat even
wel voor het kabinet geldt, behoeft
voor de Kamer niet net zó te zijn.
Zijn onze informaties juist, dan zou
zo meent men in VVD-kringen
een verwerping van de kinderbijslag-
voorstellen door de VVD-fractie geen
breuk in het kabinet door een ver
trek van de liberale ministers tot ge
volg hebben. Géén herhaling dus van
het incident Van-Aartsen c.s. Maar
hebben deze profeten alle eventuali
teiten wel voorzien?
En wat de mammoet aangaat: in
het protestantse kamp is men nog
steeds geen duimbreed geweken van
zijn grote bezwaren tegen Cal's gees
teskind. Hoe moeten de geestver
wante ministers zich gedragen, als
ze (opnieuw) door de beide christe
lijke fracties in de steek worden ge
laten?
Allemaal vragen, waarop nu nog
geen antwoord pasklaar gegeven kan
worden. Wij willen de toekomst al
lerminst somberder schilderen dan
ze wellicht zal zijn, maar de eindcon
clusie van het debat van deze week
lijkt ons bij wijze van tussen-balans
andermaal toch wel naar het advies
te voeren: afwachten en niet te vroeg
juichen!
front, om niet te gaan stemmen.
der succes.
Zon- en maanstanden
8 Jan.: zon op 08.46; onder 16.47;
maan op 23.48; onder 11.38.
9 Jan.: zon op 08.46; onder 16.49;
maan op onder 12.01.
8 Jan.: v.m. 7.08; n.m. 7.27.
9 Jan.: v.m. 7.49; n.m. 8.12.
HELSINKI
geh. bew.
0
—5
STOCKHOLM
hagelbui
—2
—13
KOPENHAGEN zw. bew.
3
2
ABERDEEN
onbewolkt
5
0
LONDEN
licht bew.
6
1
AMSTERDAM
zw. bew.
5
4
BRUSSEL
geh. bew.
5
3
LUXEMBURG
regen
1
PARIJS
geheel bew.
7
3
BORDEAUX
half bew.
10
2
GRENOBLE
regen
9
1
NICE licht bewolkt
5
3
BERLIJN
zwaar bew.
3
0
FRANKFORT
geh. bew.
3
0
MUNCHEN
half bew.
1
ft
ZURICH
sneeuw
2
GENEVE
geheel bew.
4
—3
LOCARNO
onbewolkt
—6
WENEN
half bewolkt
6
—3
INNSBRUCK
zwaar bew.
1
—5
BELGRADO
mist
6
—1
ATHENE
regen
19
11
ROME
onweer
13
6
Vrijdagmiddag hebben relletjes in de binnenstad van Luik de omvang van een opstand aangenomen Tijdens
af 'ChTe„riTUtSelin&exn- VtIexn vexle gewon.den; zowel aan de kant van de gendarmerie als aan de zijde van Wie uitstelt tot morgen bezwijkt
de stakers. In een straat in het centrum gooit hier een staker een traangasgranaat terug naar 'n rij gendarmes, onder de zorgen.
