Welvaart en vermeerderd schoolbezoek bleven niet uit
MET GEJUBEL ONTVANGEN
MET STILLE TROM VERTROKKEN
Carillon van Lodewijkstoren
te Leiden speelt vóór Pasen
eerste wijsje
17 Klokjes
NJ
Haarlemmermeerlijntje ging echter failliet
VRIJDAG 30 DECEMBER 1960
DE LE1DSE COURANT
PM,IN r
aan het spoorwegnet
teruggelopen. Het feit, dat de terug
gang naar verhouding met andere
baanvakken in Nederland veel gro
ter is geweest, is wel een bewijs, dat
deze niet alleen te wijten is aan de
algemene economische crisis, maar
ook en zeker niet voor een onbe
langrijk deel aan de concurrentie van
autobus en vrachtauto. Het toene-
van
Het treintje uit lang vervlogen dagen. Een locomotief met twee personen
rijtuigen en een bagagewagen. Wanneer het reizigersgetal het noodzakelijk
maakte, dan werd nog een rijtuig ingelast Door de opkomst van het weg
vervoer in de dertiger jaren was het invoegen van een derde rijtuig niet
vaak meer nodig. De autobus en de vrachtauto verdrongen tenslotte het
gehele treintje.
Roelofarendsveen en andere buurt- mende vervoer per vliegtuig
schappen van Alkemade bleven niet Aalsmeer naar Londen van groente
ten achter bij het voorbeeld van de en fruit verdrong ook de locaalspoor-
noordelijk gelegen gemeenten. Ook we§ °P dit gebied. Bij de aanleg had
hier werd de hoop uitgesproken, dat men eenvoudig niet kunnen bekijken,
de vreugde, die nog parelt in de wyn- dat de luchtvaart met zulke enorme
glazen, van lange duur mag zijn en sprongen vooruit zou gaan. Van de
dat de spoorweg moge bevorderlijk zijde van de Spoorwegen had men
blijken aan de vooruitgang en de vooral het oog op het vervoer van
welvaart van Alkemade". groenten en bloemen per spoor naar
De fanfarés weerklonken, groot en Hoek van Holland, vanwaar zij per
klein juichte, en voort ging de ver- scheept,
sierde trein naar de Sleutelstad. De verscheept,
ontvangst ten stadhuize door de
burgervader van Leiden is hierboven Met de opkomst van Maarse en
reeds vermeld. Kroon is eigenlijk het spoortje ten
Om zeven uur gingen de genodigden gronde gegaan in de Haarlemmer-
uit Haarlem weer terug. In Roelof- meer en het Merengebied. En deze stemming om de exploitatie zowel trekken. De argumenten voor het be-
arendsveen werd nog even onderbro- concurrent kreeg de kans omdat zij, V0OT reizigers als voor goederen te houd van de spoorlijn, die dikwijls
ken om enkele mandjes augurken te ook door de verbetering van het we- staken met ingang van 1 januari 1936. niet meer waren dan gevoelsargu-
ontvungen uit handen van enkele gennet een vervoersapparaat kon Met weemoed zagen de voorstanders menten of bange voorgevoelens, dat
lieftallige jongedames. Kortom, de aanbieden dat beter op de eisen van Je laatste trein vertrekken van de de betreffende plaatsen weer zouden
eerste rit van het treintje Leiden— het publiek was afgestemd. Herensingel. Drie en twintig jaar wa- wegdommelen in hun isolement van
Hoofddorp was een gebeurtenis, die ren voorbij gegaan na de glorieuze voor de totstandkoming van de spoor-
zowel de Sleutelstad als de omlig- entree van de spoorwegen in de Haar- lijnen hebben de Spoorwegen toch
gende gemeenten reden gaf om zich Nog maar 300 lemmermeer. In die periode heeft de niet kunnen weerhouden om deze
uit te leven in een uitbundig feeste- spoorlijn ontegenzeggelijk bygedra- zieke plek weg te snijden uit het
lijke stemming. Van alle lijnen in de Haarlemmer- gen tot een toenemende bloei van de spoorwegnet, dat toch al over het
De heer J. P. de Bruyn, sigarenfa- meer behoorde de lijn Leiden-Heren- Haarlemmermeerdorpen. De voor- geheel leed aan slepende ziekte van
brikant te Zoeterwoude, vond in de singel—Hoofddorp wel tot de meest standers dachten terug aan het klok- tekorten. De herinnering is alleen
opening van de nieuwe lijn tevens noodlijdende. Ongeveer 300 reizigers gelui en de meisjes-in-het-wit van nog gebleven. In talrijke plaatsen in
aanleiding om een nieuwe 2V» ets. maakten in 1935 nog van het Spoortje Roelofarendsveen en de dagenlange ae omgeving kent men nog de Sta-
sigaar te lanceren onder het merk gebruik. Bepaald geen aantal om een festiviteiten in Leiden, Hoofddorp en tionsstraat of -weg zonder dat men
„H.E.S.M.". rendabele exploitatie te garanderen. Aalsmeer, maar de tijden waren te nog de sporen ziet van de spoorweg,
Vervulde wens 5 Juni 1935 kwam het einde in snel gegaan. Voorstanders van de die eens in die plaatsen de welvaart
zicht voor de lijn, die met zoveel ge- spoorlijn waren ook de winkeliers in en de ontsluiting naar de rest van
_n iukel was ontvangen. De minister van de verschillende dorpen. Velen zagen Nederland moesten brengen.
Het voormalig H.E.S.M.-station aan de Herensingel. Het gebouw dateert van de Haarlemmermeerlijn nog een Waterstaat gaf Qp die datum toe. de gezinnen van spoormensen al ver-
uit de tijd van de opening van de üjn. Boven de ingangen staat nog aan- redelijk resultaat opleverde, stamt de
gegeven waar de bagage moest afgegeven worden. De middelste ingang halte „De Fransche Brug". Bij be
was voor de reizigers. Tegenwoordig is de H.E.L.A.F. in het gebouw ge- sluit van de minister van Waterstaat
vestigd. werd aan de H.IJ.S.M., die de lijn in
exploitatie gekregen had van de oor-
Morgen is het precies 25 jaar geleden, dat het Haarlemmermeertreintje spronkelijke concessionaris, de H.E.
Leiden-Hoofddorp niet tot ongenoegen van de exploitanten van die S.M., toestemming verleend om een
spoorlijn met een wolk smoor en roet ziin laatste rit ondernam van het stopplaats te vestigen tussen de sta-
station Herensingel naar Hoofddorp. Het was een trieste uittocht en in tions van Rijpwetering en Roelof-
schrijnende tegenstelling met de enthousiaste stemming, kinderkoortjes, arendsveen. De droomwens van
bloemenhuldes van boerendochters, bij de opening van het lijntje in het Oude-Wetering was hiermede ver
jaar 1912. Met een geweldige schuldenlast van bijna vier ton, een vermo- vui^
gen in die dagen, bleven de Spoorwegen zitten.
He
i
BEGON ALLEMAAL ZO om het openen van de spoorlijn „zoo
1 PRACHTIG. De beschikkingen spontaan als men maar zelden aan-
van de minister van Waterstaat be- treft". Er was ten minste een bios-
treffende de concessie aan de Holland- coopvoorstelling op het marktplein en
sche Electrische Spoorweg Maat- „volksspelen in den meest uitgebrei-
schappij tot aanleg van spoorlijnen den zin en lustig glorieuze illumina-
door de Haarlemmermeer vanuit tie".
Amsterdam, Haarlem en Leiden wer- In Leiden was de vreugde niet
den met gejuich ontvangen. minder om het nieuwe lijntje. De
Om het platteland uit zijn isole- burgemeester jhr. mr. dr. N. C. de f82 000— on ~dV Haarlom-
ment te verlossen en om zelf de no- Gijselaar, sprak op het stadhuis de mermeerlijn;n ^en vatte weer m0ed,
dige graantjes meeste kunnen pikken, hoop uit, <Urt Leiden door deze lijn mJ en m# een winstje va^
Ter Aar kreeg ten langen leste in
1918 ook zijn spoorlijn. Ten langen
leste, want bij beschikking van de
minister mocht de opening van de
lijn Ter Aar-Nieuwveen tot tweemaal
toe uitgesteld worden, wegens grote
omielijkheden tijdens de aanleg.
Een koude douche
stek dienst doen als muzikale wek
roep bij verschillende gelegenheden.
Het carillon zal bijvoorbeeld een
klokkengieter B. Eijsbouts te melodie spelen tijdens het Angelus,
Asten heeft thans officieel de op- bij rouw- en trouwplechtigheden, bij
dracht ontvangen het carillon voor (je aanvang van de zondagsmissen,
de toren van de St. Lodewijkskerk te geregeld in de adventstijd en in de
HET HOOPVOLLE BEGIN Leiden te gieten. Paastijd. De mogelijkheden zijn on-
boekte de maatschappij een ver-
vele besprekingen, ook met beperkt. Het by het carillon beho-
Monumentenzorg, die haar goedkeu- rende pianoklavier kan bespeeld
ring aan de plannen hechtte, is be- worden door een beiaardier of door
sloten een klokkenspel met zeventien een organist.
klokken te doen vervaardigen, dat
want daar ging het natuurlijk om een Metropool zou worden temidden duizenden euldens bleien od
had men maar enke.le jaren vooruit van het complex plattelandsgemeen- m J JS j;! iï!aon in staat zal zVn melodiën te doen HfOALS MEN zich zal herinneren
;ii tt c n* tor, «roi.iro»- mi/Mor, v,ot «ïooon ic ie zeveren. men scnreei au toegaan borerlt xaelke gespeeld worden op 'n £-t wor(jt met het plaatsen van dit
klavier terwijl tevens een mecha- carillon een oude wens vervuld. De
kunnen kijken - had de H.E.S.M. de ten, in welker midden het gelegen is. n -n «ST vTr
volgende lijnen geprojecteerd: Door de vele feestelijkheden op de de. S'e&tegen inkomsten en aan ver-
Een lijn van Amsterdam via Slo- route van Haarlem naar Leiden be- ™^enng vani e^ioiwueKOsten, oie nische band wordt gemonteerd, die 0ude Jacobstoren immers is ip de
ten, Hoofddorp, Alkemade naar Lei- gon de eerste rit met een behoorlij- aen impïn? van ae <^enst inniei- het mogelijk maakt bij verschillende tijd, dat de huidige St. Lodewyks-
den; een tweede lijn van Haarlem ke vertraging. waar net verues in ae aireci gelegenheden verschillende wijsjes te kerk Saaihal was, voorzien geweest
via Vijfhuizen, Hoofddorp, Aalsmeer Anderhalf uur te laat kwam de hierna volgende jaren aan te wyten doen horen. De band is verwissel- van een carillon, dat door de nering
en Uithoorn naar Nieuwersluis. De trein in Leiden aan. De vele toespra- was, vennelden de jaarverslagen van baar. doenden in de Lakenindustrie was
regering voegde aan deze lijn nog ken en huldeblijken, die langs de lijn de maatschappy niet. Het nieuwe carillon, dat nog voor aangebracht,
een derde toe namelijk die van Am- plaats vonden waren er niet in geringe Steeds ongunstiger Pasen 1961 in de toren van de Lode-
sterdam via Amstelveen, Uithoorn, mate debet aan. In Vijfhuizen liep TOFWFL DUc DF exDloitatieuit- zyi^ e^r^te la.n.^en *al laten In overeenstemming met deze laken -
4,ri,n^™ePn naar Alnhpn ipdprepn in feestkledii te hooD. Geen |-|ukWüJ-, expioitaueuit- horen, zal met als tydmelder ge- nering hadden de toenmalige klokjes
Dp pedeDuteerden van Noord-Hol- huis of molen was niet versierd". Een komsten van de meeste lijnen, de bruikt worden. Het is in de praktijk namen van beroepen in de laken-
la^d maakten echter bezwaar tegen zoontje van een der raadsleden bood 1«n Leiden-Hoofddorp-Haarlem niet ondoenlijk gebleken, dit klokkenspel industrie. De historie getrouw zullen
de 1 iin Kaar fe m—U ith o^m Waar- aTde TrecSurvaT^HE.^E het minst, van het begin af aan on- zodanig te. stemmen dat het niet in twaalf van de zeventien klokjes, die
v i l klik. Want tupi oon KnnHpitiP knrpnarpn aan al<? wm- gunstig zyn geweest, zyn de inkom- wanklank is met het naburige Stad- door Eysbouts gegoten worden, de-
dat^het optimisme wel wat overtop bool van de vracht, die in de toe- sten de laatste jaren toch steeds meer huis-carillon. Daarom zal het bij uit- zelfde namen ontvangen. Van de res-
ven was. komst over het lijntje nog vervoerd
In ieder geval kwam na veel vij- zou worden. Zowel de directeur van
ven en zessen, veel moeilijkheden de maatschappy, de heer Van Oyen,
met de drassige bodem, overwinnen die heel wat heildronken te verwer-
van vooroordelen, de dag da-t ir het ken kreeg in de verschillende ge-
bijzijn van vele autoriteiten de eerste meenten, als het goedwillende zoontje
rit van het locaalspoortje van Haar- van het raadslid hebben niet kunnen
lem naar Leiden en terug gemaakt bevroeden, dat het jaarverslag van
werd: 12 augustus 1912. de maatschappij reeds in het tweede
t jaar een nadelig saldo vermeldde,
hetgeen tevens de inleiding betekende
Teruggaande in de oude jaargan- voor het o^oeken van de lijn, die
gen van de Leidse Courant moet het glorieus geopend was.
een geweldig evenement geweest zijn. r,lMjVBl
In Hoofddorp was de feestvreugde Gloedvol.
In Hoofddorp werd H.M. de Konin
gin door middel van een telegram
in de algemene feestelijke stemming
betrokken. Gloedvol waren de woor
den van de directeur der H.E.S.M. in
Hoof-'dorp, toen hij zei, dat de maat
schappij zich als de ouders voelde
die hun kind de. wijde wereld in zien
gaan. „Met opoffering van veel moei
te en kosten hebben wij het groot
gebracht en wij hebben getracht het
een goede opvoeding te geven".
Het moe', wel een hartverscheu
rende aanblik geweest zijn voor de
zorgzame ouders om hun kind reeds
in het tweede jaar, waarin het op de
wijde wereld werd losgelaten, te zien
wegkwijnen aan bloedarmoede.
Na aan het feestdiner te Hoofddorp
langer opgehouden te zijn dan het
oorspronkelijke schema toeliet, ver
trok de illustere schare uit Hoofd
dorp. Met een flink gangetje, 30 km
per uur, ging het nu zuidwaarts de
polder in.
Na aankomst in Oude-Wetering
zongen alle Excellenties op uitnodi
ging van de burgemeester van die
plaats het refrein mee:
Want hier en ginds aan d'overzij
We wonen overal,
Dus lopen ver, en varen ook
Eer we aan het station zijn wij.
Dies vragen we van Uwe gunst
Geef ons, wat er ontbreekt:
Een chef, die het station bedient
Dat is voor U geen kunst, (bis)
Haarlemmermeer
vacantieland
„Gos" van het „Nieuws van
de Dag" wekte zijn lezers bij de
opening van de lijn Amsterdam
Aalsmeer op 1 mei 1915 op, om
eens kennis te gaan maken met
de nieuwe lijnen in de Haarlem
mermeer: „Voorlopig zijn het
kleine locomotiefjes, kleine wa
gens, kleine stations. Maar alles
keurig, goed en aardig om mee
kennis te maken, ook voor zo
mertochtjes door de typische
en aan de stedeling nog vrij onbe
kende Haarlemmermeer.
Doch ook als de tijdsomstandig
heden meewerken en als de trein
dienst verstandig wordt inge
richt, kan door de Amsterdam
mers geprofiteerd worden van 'n
dagendtoertje door de Haarlem
mermeer, die ook voor de jeugd
leerzaam zijn".
Het nut voor de jeugd werd er
trouwens meer bij gehaald. Op
het feestelijk diner in het ge
meentehuis te Hoofddorp zei de
directeur van de maatschappij, de
heer Van Oyen, dat afgezien van
de vermenigvuldiging van de
handelsrelaties, ook het school
bezoek vermeerderd zou kunnen
worden.
Wens.
Het was de heimelijk gekoesterde
wens van de inwoners van Oude-We
tering, ook aangesloten te worden
terende vijf klokjes zal er één ge
noemd worden naar de bisschop van
Rotterdam: Martinus, een krijgt de
naam Wilhelmus (naar de voornaam
van de deken van Leiden) en een
draagt reeds de naam van AMATE.
Het is vorig jaar al gegoten en door
het AMATE-comité aan het kerkbe
stuur van de St. Lode wij ksparochie
overgedragen.
De klokken zijn voor het meren
deel geschonken door particulieren.
Voorts is er een bijdrage gekomen
van 't Oorlogsschade-fonds dat twee
luidklokken, welke door de bezetter
in de afgelopen oorlog zijn verwij
derd, vergoedde. Eén luidklok wordt
gegoten opnieuw aangebracht. Zij zal
de naam Jacob dragen, herinnerend
aan de tijd, dat van Jacobskerk en
Jacobstoren gesproken werd.
Jacobus de Meerdere was de pa
troonheilige van de kapel, die in 1477
gesticht werd als doorgangshuis voor
degenen, die op bedevaart gingen
naar Compostella in Spanje waar
Jacobus de Meerdere begraven ligt.
Dat de vereniging Oud-Leiden met
herstel van de oude toestand in de
Jacobstoren ingenomen is moge
blijken uit de toezegging die zij reeds
gedaan heeft een klokje te financie
ren. Ook voor particulieren staat deze
mogelykheid nog open. De klokjes
variëren in prijs.
Ontwerp van het klokkenspel door
Eysbouts. De klokken hangen in twee
ringen boven elkaar. De tekening is
een dwarsdoorsnede. De drie klokken
aan de voorzijde werden niet mee-
getekend.
(Zie ook pagina 2)
