CASINO!
LUXOR'
STUDIO A
Nieuw Guinea
ontwaakt
ULati qh,u-ot b&tanq, u-ooJi
3C WEEK Makkers staakt uw wild geraas
HANNIBAL"
„NOBLESSE OBLIGE"
Alleen al om de SERVICE koopt U bij VAN BERGE HENEGOUWEN - AALMARKT 4 - 12
w
TEL21239
TEL» 3321O M
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1960
DE LEIDSE COURANT
PAGI. A 7
WIST U....
EEN STOr,,,"> ""UTTOE ONTWIK™ ING VAN
STENEN TIJUEEBK TOT MODERNE STAAT
fvan onze corespondent)
HOLLANDIA (P. P.) - Er is een verheugende ontwik
keling merkbaar in Nederlands Nieuw-Guinea. De gebeurtenissen
in de wereld gaan niet onopgemerkt aan de bevolking van dit
gebied voorbij. De laatste tijd is er een tendens onder de ontwik
kelde Papoea's tot partijvorming en tot het doen aan actieve
politiek en dit moet worden toegejuicht, omdat dit toch de eerste
stappen zijn die ondernomen moeten worden op de weg naar
zelfstandigheid. Het ligt ook in de lijn van Nederland om deze
laatste rest van ons overzees bezit rijp te maken voor zelfbestuur
en dit zal slechts mogelijk zijn, wanneer de ontwikkelde inheem
sen hiertoe voldoende ontwikkeld zijn. Hopelijk zit er voldoende
spirit in de leiders en is er voldoende partijgeest bij de leden
om een en ander tot een succes te maken.
Met beleid en trouw
Als we de leiders van de Partij
Nationaal (afgekort Parna) horen
spreken, bemerken we onmiddellijk
dat hier geen revolutionaire op
ruiers, maar verstandige en trouwe
onderdanen van de Nederlandse
overheid aan het woord zijn. Het
gaat hen er thans in hoofdzaak om,
een stem te verkrijgen in de pas op
gerichte raad voor Nieuw-Guinea,
daarna de scheiding te doorbreken
tussen Papoea en blanke en ten
slotte stap voor stap de bestuurs
functies over te nemen.
In het verleden zijn de politie
ke partijen op dit eiland onvoldoen
de levensvatbaar gebleken. Dat was
het geval met de Garakan Persa-
toean Nieuw-Guinea, de Eenheids
beweging Nieuw Guinea, diein 1950
werd opgericht en waarvan men
reeds in 1953 niets meer hooTde. En
ook met de Democratische Partij,
die echter hoofdzakelijk verliep
door de onbetrouwbaarheid van
haar leiders.
Waar de Parna voornamelijk
mee tobt, is de onvoldoende saam
horigheid tussen de stammen. On
bekenden zijn vreemden, dus vijan
den. Een politieke eenheid is vrij
wel ondenkbaar. Ja, men kent deze
nauwelijks onder het eigen volk
van de stam. Nergens is een samen
bundelende organisatie, in de mees
te gevallen vormt slechts de fami
lie de enig herkenbare eenheid
Nederlands voorbeeld
Hermap Wajoi ziet het gebrek
aan scholing en beschaving niet zo
somber in. „Wij moeten inderdaad
nog veel leren", zegt hij, „maar de
Nederlanders die tegen de Span
jaarden vochten, waren ook geen
academici en toch wilden ze graag
vrij zijn en hebben ze die vrijheid
verworven
Deze Wajoi is een der oprich
ters van de Partij Nationaal. Hij
heeft een behoorlijke opleiding ge
had en is nu ambtenaar bij de be
lastingdienst in Hollandia. Door zijn
nauwe aanraking met de gouverne
mentskantoren in de hoofdstad,
heeft hij zich reeds een goed beeld
kunnen vormen van veel wat er bij
het landsbestuur te pas komt.
Meer aan emoties onderhevig
is de 25-jarige autochtoon Frits Ki-
rihio, die nog studeert in Leiden,
maar voor de oprichting van de
Parna is overgekomen naar zijn ge
boortegrond. Hij bezit het enthou
siasme van de jeugd en hij is niet
erg te spreken over het onderwijs
dat teveel aandacht besteedt aan de
vaderlandse geschiedenis van Ne
derland met Batavieren, graven
van het Hollandse Huis en gods
diensttwisten. „Overtollige ballast"
roept hij uit, met de handen hoog
boven het hoofd. „Waar wij op
wachten is onderwijs over ons eigen
land, speciaal voor de kinderen van
ons land I"
In 't stenen tijdperk
Als we opperen, dat Hollandia
er, vrij modern uitziet en dat de be
volking blijkbaar wel enige ontwik
keling heeft, wijzen de leiders met
een brede armzwaai naar de ber
gen. Daar, in het binnenland leven
de inheemsen nog in het stenen tijd
perk, ja daar zijn zelfs grote stre
ken waar nimmer een blanke een
voet heeft gezet. Zo'n land rijp ma
ken voor zelfbeschikking is een
moeilijke taak. De mensen die nu
nog in het stenen tijdperk leven,
moeten in een stormachtig tempo
worden ontwikkeld. Hier kan geen
geleidelijke ontwikkeling plaats vin
den, eeuwen moet als het ware wor
den overgeslagen en dat brengt bij
na onoverkomelijke problemen met
zich mee.
Van oost naar west loopt er in
de lengteas van het eiland een zeer
hoog centraal bergland, dat op som
mige punten boven de sneeuwgrens
uitkomt, met pieken tot ongeveer
5000 meter hoogte. In 1907 werd
voor het eerst een tocht naar de
eeuwige sneeuw ondernomen en wel
door H. A. LoTentz, later gevolgd
in 1913 door een expeditie en in
1937 door een zeer modern uitgerus
te groep met de heer Colijn, zoon
van de vroegere minister-president
als leider.
Van de oceanen tot aan
berggebied treffen wij moerassen
met vloedbossen en verder tropi.
sche regenwouden aan. De
groeiing is op dit eiland overvloedig
en het land is moeilijk begaanbaar
door zijn ruige maagdelijkheid.
Daarom vinden we op de kaart van
Nieuw-Guinea ook nog zoveel witte
vlekken. Slechts een klein deel
door middel van luchtkartering in
kaart gebracht.
Boeren en vissers
Wat hier woont, zo horen
zijn de kust-Papoea's en in het bin
nenland de berg-Papoea's. Het land
is zeer dun bevolkt Onze zegslie
den schatten het aantal inheemsen
op slechts 1 miljoen. In het binnen
land vinden we stammen die de
De kunst is ln vele delen van
Nieuw-Guinea nog zeer prlp-
mitlef. Hier zien we beschil
derde boombast, afkomstig uit
de streek rond het Sentanl-
meeste elementaire beginselen van
beschaving, zoals weven, pottenbak
ken en metaal onbekend zijn. Als
werktuigen en wapenen gebruiken
zij stukken steen, hout, been, ter
wijl een bepaald soort schelpjes als
betaalmiddel dienst doet.
De berg-Papoea's zijn de boe
ren. Ze kennen een vorm van land
bouw op zeer bescheiden schaal,
waarbij zoete aardappelen, tabak,
en dergelijke worden verbouwd,
doch het gaat alles zeer primitief.
De kust-Papoea's, over het alge
meen groter, kan men vissers noe
men. Zij behoeven geen landbouw
te beoefenen, doch leven van wat
het tropische regenwoud oplevert,
alsmede van de vis, gevangen in de
overvloedig bevolkte rivieren die
Nieuw-Guinea rijk is.
„Heeft uw partij contact met de
berg-Papoea's zo vragen wij.
„Ach, die kleine stammen die wij
op onze tochten aantroffen, leven
alle zeer geïsoleerd, hetgeen hoofd
zakelijk een gevolg is van de geo
grafische gesteldheid van het land
en de ondoordringbare moerassen
en hoge sneeuwgebergten, hoewel
er ook andere redenen voor zijn aan
te wijzen. Uiteraard betekent dit
een bijzonder grote handicap voor
de civilisatie en ontwikkeling van
het land, het is een probleem op
zich. Daarbij komt nog dat door
geïsoleerde ligging van vele streken
de daar wonende stammen elk hun
eigen taal hebben, die weer zeer
veel verschilt met die van hun bu-
ren. Ook dit is weer een grote be
lemmering voor een politieke ont-
wikeling".
Het begin I
De huidige ontwikkeling onder
de Papoea-bovenlaag is van enorm
grote betekenis. Het is het begin van
een politieke bewustwording. Veel
zal ongetwijfeld afhangen van de
mannen die de leiding hebben. Zul
len zij in staat zijn door te zetten,
zullen zij hun landgenoten kunnen
bundelen en besturen
Voor zover er geen extremis
tische organisaties zullen ontstaan
is het wel zeker, dat de partijen
van d© bevolking op de steun van
het Nederlandse gezag kunnen re
kenen, want tenslotte is die de
enige weg ,die kan leiden tot on
afhankelijkheid.
Voorlopig ontwikkelen de poli
tieke organisaties zich slechts in de
smalle "kuststrook, waar de in
heemsen volop contact hébben met
de besflfaaving. In het binnenland
een politieke ontwikkeling ver
moedelijk nog heel lang op zich la
ten wachten, omdat ten eerste de
verbindingen heel moelijk zijn, de
uiteenlopende talen een pro
bleem vormen en de mensen nog zo
primitief zijn, dat er eerst nog veel
zal moeten gebeuren voordat ze rijp
zijn voor politiek.
(Nadruk verboden).
fokzeugen minder, redelijk, vaster;
lopers en biggen gewoon, iets beter,
gehandhaafd; slachtvee ruim, zwak,
datMyra, de bisschopsstad van weinig veranderd; slachtzeugen nor-
St Nicolaas niet in Spanje, maal, vlugger, stijver,
maar in Klein-Azië ligt?
dat de Sint de patroon is van de BARNEVELD, 24 nov. Eieren.
schepelingen en kooplieden Coöperatieve Veluwse eierveiling.
daardoor ook de patroon werd Weekaanvoer 1.200.000 waarvan
van onze hoofdstad Amster- thans 396.755 in veiling weren ge-
dam? bracht. Handel kalm. Prijzen: eieren
het verbond van de Hanze van 47 tot 50 §ram 12.81 tot 12.99,
omstreeks het jaar 1400 zorg- 50 tot 55 gram 13.03 tot 13.81, 55 tot
de voor de verspreiding van 60 gra?ïA ?f A «a°i
de naam Sinterklaas als detain 14.621 tot 15.42, 65 tot 69 gram
schenker van de goede ga- IMS
de feestdag van St. Nicolaas
kerkelijk pas op
dat.
dat
dat
gevierd wordt? t ,-in
zwarte Piet in Frans België 101
j...n.i,Pr 100 stuks): eieren van 55 tot 60 gram
ae 13.71 tot 14.37, 60 tot 65 gram 14.39
D. Eiermarkt. Aanvoer circa
Hf? genoemd 2.000.000; handel in henne-eieren re-
worat. *raAar. delijk, in kippeneieren kalm. Prij-
dat Pere Fouattard in het Neder- y 10f*stuks); eieren van 81
..Vader Roe betekent? tot 55"gram ,3.75 tot 13.65, 56 tot 60
dat St. Nicolaas ook de patroon f3.80 tot 14.60, 61 tot 65 gram
is van de trouwlustigen, om- 70 tot jg 50
dat hij (volgens legende) aan Pluin;veemarkt. Aanvoer
drie arme meisjes een bruid- circa 56.000. Prijzen per kg.: slacht-
schat cadeau gaf? kippen 1.80 tot 1.85, slachtkuikens
dat ook in Amerika St. Nicolaas 150 tot 175
naam bekend is door één van Varkensmarkt. Aanvoer 189,
de tophits van de grammo- handel redelijk. Prijzen per stuk:
f oonpl aten marktde Santa biggen 46 tot 60 gulden, drachtige
Claus-boogie? zeugen 225 tot 380 gulden,
dat. St. Nicolaas reeds in de 6de
eeuw in het oosten de naam roeLOFARENDSVEEN, 23 nov.
had van weldoener? Bloemen. Ornithogalum 28—81,
dat „marsepein een mengsel is Freesia-s 301.17; Troschrysanthen:
van fijngewreven amandelen, Paris 57_87( Kauffmann 53_66t Ca.
suiker en rozewater. roline 3553, Thema 7195, Golden
dat... Spanje, het „geboorteland Sail 69_90, Little America 47—68,
van de Sint en Zwarte Piet, Bacchus 6382; Trosrayonanten 70—
een oppervlakte heeft van 1#02| pandoera 68—72, Superfrom
meer dan 500.000 km2 en een 64—73, Rubiat 1.00—1.09, Alaska
bevolking van bijna 28 mil- 77_85, Succes 69—90, Brigitte 68—
joen mensen? 82, Delightfull 1.00—1.19, Am. Aan-
dat.Spanje's oudste bewoners Ibe- winst 88—96, Marcelline 77—79, En-
riërs zijn, die zich met de ge- core 90—1.01, Criterion 92—1.06,
immigreerde Kelten vermeng- Beauregard 6267, Delamère 80—97,
den tot de Keltiberiërs? per bos; idem geplozen: Am. Aan
winst 1317, Long Island 1217,
Chairman 1114, Paris 1619, Bill
Speet J618, Brigitte 1416, Love-
fl/I I l_ liness 1115, p. stuk; Am. Anjers:
Marktberichten rose sim 2136, rode "im 24—38, G.
J. sim 2022, Fanfare 2632, Bren-
'S-HEKTOGENBÖSCH, 23 nov. ,22~32: Ro,ze," 10—36; Clclamen
Vee Aanvoer 7332 stuks; 2809 run. 3' nn
deren, 343 graskalveren, 679 vette
kalvprpn 530 nnohtprp kalvprpn 44(1 andlJVie 50.00 75.00, tomaten ex-
kaiveren, 530 nuchtere kalveren, 440 t 63 00_80.00, tomaten afw. 20.00
fhapeIl' fokzeugen, "26 slachtyar- ^49 00 witlof j 72<00 idem n 62 00
kens, 53-9 lopers, 32 lammeren. 1923 per jqq w.
biggen, 714 slachtrunderen. Prijzen:
melk- en kalfkoeien 685-1265, guiste VINKEVEEN, 23 nov. Groente.
koeien 610-925, graskalveren 325-450, Andijvie 73—78 ct, boerenkodl 21 ct,
kalfvaarzen 800-1200, klam vaarzen prei 17—18 ct, waspeen 22—26 ct,
700-880, guste vaarzen 600-825, pin- witlof A II 72—76 ct, idem B II 62—
ken 410-660, nuchtere kalveren 85- 74 ct, per kg; bospeen A II 16 ct, pe-
240, weideschapen 50-95, drachtige terselie 19 ct, selderij 1217 7ct, per
zeugen 230-325, lopers 60-74, biggen bos.
37-57, alles per st.; slachtkoeien 3.20-
3.45, slachtkoeien I 3.00-3.20, slacht- TER AAR, 23 nov. Groenten.
koeien II 2-65-2.90, slachtkoeien III Tomaten export A 0.68- -0.91, idem
2.50-2.65, vette stieren 2.90-3-15, B 0.71—0.95, idem C 0.380.52, to-
worstkoeien 2.50-2.60, extra, alles per maten A (binnenland) 0.200.42,
kg geslacht gewicht; vette koeien I idem B 0.200.54, idem C 0.200.30,
3.00-3.30, vette koeien II 2.60-2.90, witlof I 0.78—0.90, idem II 0.57—0.77,
vette koeien III 2.40-2.60, nuchtere afw- idem stek 0.02—
slaohtkalveren 1.60-1.80, slachtzeugen glssandijvie 0.72—0.79, andijvie
I 1.44-1.55, slachtzeugen II 1.36-1 42, 'tem af,w' wa?Peen
alles per kg levend gewicht; vette nnS^n na
schapen 85-120, vette lammeren 75- 0^7 rndp knni n no n n ra
II 5 allp<5 npr «;tnk Aanvnpr mplk pn r°de kool 0.090.10, prei 0.20
ilSfJÏÏSL LVw °-26' idem B °-15' spruiten 0.48, idem
kalfkoeien iets ruimer, handel lang- B 23._0.28, idem stek 0.15—0.1!),
zaam, prijzen gehandhaafd; guiste aardappeien 0.07-0.09, schorseneren
koeien normaal, matig, prijshoudend; q 27( stamprinsessebonen 0.80, alles
jong vee groot, flauwer, minder per kg; knolselderij 0.17, per stuk;
vast; vette kalveren minder, vlug, bospeen 0.31—0.34, selde. ij 0.07—0.08,
duur; nuchtere slachtkalveren nor- alles per bos; boerenkool 1.10, per
maal, goed, prijshoudend; schapen en kist. Appelen: Jonath ns 0.08 p. kg;
lammeren ruimer, vlot, stijf duur; druiven 1.401.54, per kg.
LEIDEN
Dagelijks: 2.30, 7 uur, 9.15; zondag: 2.30, 4.45, 7 uur, 9.15 14 jaar
DE film voor NU! met o.a.
ELLEN VOGEL,
GUUS HERMUS
YOKA BERRETY
ANK v. d. MOER
JAN TEULINGS e va
VICTOR MATURE in:
Een grandioze kleurenfilm in Supercinescope.
De beroemde tocht van Han
nibal over de Alpen met dui
zenden manschappen en oli
fanten.
Dagelijks: 2.30, 7 uur, 9.15
Zondag: 2.30, 4.45, 7 uur, 9.15
14 jaar
2e SUCCESWEEK
Alec Guinness, Dennis Price, Valerie Hobson, Joan Greenwood in:
(Kind hearts and coronets)
Hij vermoorde alle leden van
het geslacht d'Ascoyne
op één na: zichzelf.
Het Amer. weekblad „Esqui
re" gaf haar de titel „The
Man's film of the Year".
Tijden: dag.: 2.30, 7 uur, 9.15
Zondag: 2.30, 4.45, 7 uur, 9.15
TE L_ 2491 9
Goed drukwerk
is het
visitekaartje
van uw bedrijf
n v £)e £eidicAe. Gwuuü afd. Handelsdrukkerij
PAPENGRACHT 32 - LEIDEN - TELEFOON 20935
Kantoordrukwerk
9 de zakenmanFolders
Reclamecouranten enz.
Programma's
9 verenigingsbesturen: Donatiekaarten
Toegangsbewijzen enz.
Geboortekaartjes
9 familiedrukwerkenVerlovingskaartjes
Visitekaartjes
Ondertrouwcirculaires enz.
