DUINSTREEK
HetGROENE GOUD' van Zweden
DINSDAG 15 NOVEMBER 1960
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 8
HILLEGOM
Dammen De wedstrijd die de
damclub „Hillegom" tegen „Sportief"
te IJmuiden heeft gespeeld is in een
overwinning voor de Hillegommers
geëindigd.
„Hillegom" stond nadat er twee
uur was gespeeld met 4-0 achter.
Doch bij een tocht langs de borden
was wel te zien, dat de Hillegommers
er niet zo slecht voor stonden. Dat
hield bij „goed spel" een belofte in
en deze belofte is volop bewaarheid.
Hillegom won met de flinke cijfers
7-13.
De uitslag was: SportiefHillegom.
P. C. BaisN. van Hal 0-2; J. Jansen
J. van der oo 0-2; C. Lodder—J.
van der Kroft 1-1; J. GroenJ. van
Hal 1-1; W. PostW. Persoon 2-0; J.
Visser—S. Lemmers 0-2; E. Postma
W. Roest 1-1; J. SnelTh. Seijsener
2-0; H. NieuwenhuisL. van der
Reep 0-2; H. VeltmanG. van der
Voet 0-2. Voor Hillegom 7-13.
K.C.K. De Katholieke Culturele
Kring opent woensdag 16 november
a.s. het seizoen met een toneeluit
voering door de toneelvereniging
„Studio", met het Franse blijspel
„Liefde en toeval", in hotel Flora.
Geboren: Alexander zn van W. J.
Maas en J. H. I. Baarslag; Jacoba dr
van H. Wilschut en J. van Vliet;
Aloysius Joh. nnes Nicolaa: zn van
N. C. Vreenegoor en H. J. M. van
den Berg.
Ondertrouwd: L. J. Zomer en M.
H. A. Zantvoort; J. Holleman en J.
Schravendijk.
Getrouwd: P. W. J. Smits en G.
van der Velden; A. Seijsener en C.
B. Sassen; J. D. Jak en C. M. Koop;
J. J. Rusman en A. M. P. Brouwer;
G. van der Velden en L. Kootstra.
Overleden: J. B. Karei, 57 jr m.
KATWIJK
Tegen slagboom gereden Een
25-jarige Rijnsburger reed zaterdag
tegen een gesloten slagboom van de
Rijnbrug, aan de zijde Molentuinweg.
De jongeman kwam per bromfiets
van de richting Rijnsburg en zag nog
kans om onder de reeds half geslo
ten slagboom van de brug aan de
zijde Sandtlaan door te slippen. Hij
reed met de borstkas tegen de an
dere slagboom, bleef even op de
boom hangen en viel vervolgens op
het wegdek. De bromfiets schoot on
der de boom door en kwam onge
veer veertig meter verder op het
wegdek terecht. Het slachtoffer werd
op last van een arts overgebracht
naar het Acad. Ziekenhuis te Leiden
met gekneusde en vermoedelijk ge
broken ribben.
LISSE
Tourvereniging opgericht Maan
dagavond had in De Witte Zwaan te
Lisse de oprichting plaats van een
tourvereniging. Deze oprichtingsver
gadering ging uit van de „Ren- en
Tourvereniging Bollenstreek". Deze
vereniging had tot nog toe wel een
rennersafdeling, maar nog geen
„tour"-afdeling. De heer P. Vink, 2e
secr. van de „Ren- en Tourvereni
ging" had namens het bestuur de lei
ding van deze oprichtingsvergade
ring.
Bijna alle aanwezigen gaven zich
direct als lid op. De contributie werd
vastgesteld op 7.20 per jaar plus
ƒ1.inleggeld voor nieuwe leden.
Doel van deze nieuw opgerichte
vereniging is, om landelijk deel te
kunnen nemen aan de te houden li
centies van SRTC, die wedstrijden
uitschrijft over het hele land. Alle af-
felegde kilometers van deze wedstrij-
en tellen mee om mee te kunnen
doen aan het behalen van de hoogste
prijs. De tourvereniging telt lande
lijk ook vele dames onder de leden.
Ook te Lisse zijn twee dames lid ge
worden. Men kan zich als lid opge
ven bij de secr. P. Vink, Delfweg lb
te Noord wij kerhout of bij B. van
Stijn, Broek weg 1-3 te Lisse.
Jeugd Postzegelverzamelaarsclub
Maandagavond werd in „Oase" een
goed bezochte vergadering gehouden
door de Jeugd Postzegelverzame
laarsclub als onderafdeling van „Phi-
latelica" te Lisse. De heer C. Hoger-
vorst had als voorzitter de leiding.
De hoofdschotel voor deze avond was
de vertoning van de verzameling van
zegels van Verenigd Europa, waarbij
hjj een interessante causerie hield en
de grote waarde van deze zegels uit
een zette. Er werd een mooie verlo
ting gehouden, voorts werden mooie
kavels zegels vlot verfcocht tegen
goede prijzen.
Het ligt in de bedoeling om op
maandag 21 november een gecombi
neerde ruilavond te houden, even
eens in „Oase" in de Bondstraat.
SASSENHEIM
Eerste lustrum KAV Op 22 no
vember a.s. zal de plaatselijke afde
ling van de KAV het feit gaan her
denken, dat zij 5 jaar geleden werd
opgericht. De avond van deze dag
zal beginnen met een Avondmis in
de St. Pancratiuskerk qm 7 uur.
Vervolgens zullen de dames zich
hierna in het KSA-gebouw aan een
koffietafel verzamelen. Het verdere
verloop van deze avond is in handen
van een feestcomité.
Plan voor flatgebouw Door de
heer A. G. B. Molier te Den Haag is
aan b .en w. de aanvrage gedaan,
om met toepassing van artikel 20
van de wederopbouwwet vergunning
te mogen ontvangen voor het bou
wen van een flatgebouw van 16 wo
ningen op het terrein gelegen aan de
Ter Leedelaan-van Pallandtlaan-
Hoofdstraat. Als dit plan doorgang
kan vinden, zou een braakliggend
terrein, dat een ontsiering is voor
deze omgeving ,een zeer juiste be
stemming krijgen.
Geboren: Sophia C. M., dochter v.
Th. G. Dofferhof en S. M. Wowijs;
Johannes Th. M., zoon van C. P. A.
van der Zwet en G. J. van der Poel;
Mathilda, dochter van H. Overmeer
en M. Hockx.
Ondertrouwd: Simon P. Bakker, 23
jaar en Gerarda J. van Spelde 23 jr.
Gehuwd: A. A. van Rijn, 25 jaar
en M. C. Th. Langelaan, 28 jaar;
J. M. Wesseling, 25 jaar en J. J. M.
van Cromvoirt, 22 jaar.
Overleden: A. P. van der Meer, 39
jaar; J. A. Smit, 82 jaar.
VOORSCHOTEN
Geboren: Dorothea Christine dr
van R. Lubach en Ch. Neijenhuis;
Jules zn van F. 3. Perel en A. Tom
be; Joief Marinus zn van J. M. van
Spronsen en H. Gips; Louise Elisa
beth dr van W. J. Stipdonk en A. Po-
tuijt; Nicole dr van T. P. Smagge en
C. Arler; Anna Jannetje dr van L.
A. Uijterlinde en A. K. Visbeen.
Ondertrouwd: Willem Koetsier en
Ingetje van Egmond; Johannes
Franciscus Smeets en Trijntje van
Egmond; Cornelis Simon van der
Kooij en Cornelia Klazina Maria van
Os; Sophius Johannes de Mol te
Amsterdam en M. E. G. Grüter;
Simon Jan Kooij en Maaike Elisa
beth Wassenaar.
Gehuwd: Constant Leonardus
Paulus te Leiden en Jacoba Hendri-
ka; Pieter Stolk en Jacoba Maria
Brouwer.
Overleden: Geertruida Elisabeth
Holtz 90 jr weduwe van Ph. J. van
der Werf; Jan Wilbrink 71 jr echt
genoot van M. A. Nolet.
WASSENAAR
HULPVAARDIGHEID WERD
SLECHT BELOOND
Op de Rijksstraatweg ter hoogte
van de Rust en Vreugdlaan werd een
19-jarige jongeman aangesproken
door een automobilist, wiens auto
langs de weg geparkeerd stond. De
automobilist zei dat hij zonder ben
zine stond en vroeg de jongeman
wat branastof voor hem te halen.
Deze fietste naar Den Deyl, betaalde
uit eigen zak .0,- voor de benzine
en aan statiegeld voor een jerrycan
en keerde weer terug naar de ge
strande automobilist. De benzine
werd in de tank gegoten en de jon
geman kreeg van de automobilist te
horen, dat hij maar naar de benzine
pomp terug moest rijden om daar
met hem af te rekenen. De automo
bilist heeft zich evenwel met de
jerrycan en zonder het tientje te be
talen uit de voeten gemaakt. Het
nummer van zijn wagen is echter
bekend en hij al er dezer dagen
wel meer van horen.
Kringschietwedstrijd ge ipend
In de schietloods van de Wass2naarse
politie is maandagavond c-»n schiet
wedstrijd op de uks secpend voor
verenigingen, aangesloten bij .de
kring Rijnland. De wedstrijden wor
den georganiseerd door de Wasse-
naarse Politie Schiet- en Sportver
eniging en zullen tot en met a.s. za
terdag duren. Tien verenigingen ne
men eraan deel: de Loosduinse Bur
gerwacht, HPSV (Politie Den Haag),
Gregoire (reserve-politie Den Haag),
Oranje Nassau en REAP, twee bur
gerverenigingen uit Den Haag,
ANVRO (reserve-officieren), Blijft
voor het land uit Noordwijk, De
Vrijheid uit Leiderdorp, en Juliana
en WPSS uit Wassenaar. De wed
strijden werden met een toespraak
geopend door hoofdinspecteur G. J.
Boven, die de heer C. B. M. Wolf
heeft opgevolgd als voorzitter van
de WPSS.
Het programma van de wedstrij
den bestaat uit een korps wedstrijd
voor de klassen A, B en C een per
sonele wedstrijd in twee klassen,
een vaste baan wedstrijd, eveneens in
twee klassen en een vrije baan wed
strijd. Er zal iedere a 'ond van 7 tot
11 uur in de loods beschoten kunnen
worden. Zaterdagmiddag eindigt de
wedstrijd om 4 uur met de prijsuit
reiking.
Aanbesteding In „Huize Klim
op" werd door de diens4 van ge
meentewerken openbaar aanbesteed
namens B. en W.: het bouwen van 'n
garage met berging en schaftlokaal
op de vuilnisstortplaats aan de Ho-
geboomseweg. Voor dit werk waren
13 inschrijvingen, de vijf laagsten
hiervan zijn. fa. de Lange en v. d.
Plas te Oegstgeest ƒ36.300; J. Haas
noot en Zn te Katwijk 35.820; A.
de Waard te Katwijk ƒ34.800; A. J.
v. d. Geest te Sa^senheim 33.875;
J. Schouten Leidschendam 33.544.
De gunning is aangehouden. Eén
biljet, dat enige se., aden te laat bin
nen kwam, werd geweigerd.
Geboren: Wilhelmina M. C. dr van
J. A. Overdëvest en M. Verwer;
Coenradus B. zn van H. S. Boogaart
en M. H. Geerlings; Ferdinandus B.
M. zn van F. F. IT. Sloekers en W.
A. M. Hoogeveen; Felicia A. dr van
A. Hart en A. F. de Geus;; Johannes
C. zn van J. P. van Schie en M. E.
Vogels; Catharina dr van D. A. de
Rooij en J. M. Borsboom; Yvonne A.
G. dr van C. J. van der Kooij en J.
M. Romijn.
Ondertrouwd: W. Veloo en J. B.
Nederlof; A. Kloezen en C. M. J.
Lukowski; A. J. Boelen en G. J. van
der Noort.
Getrouwd: G. Looijestijn en R. J.
van Butselaar; A. W. V. Schoevaars
en M. C. Mik; A. Reijerse en M. M.
Kieft; H. F. A. Boerenbeker en M.
A. Dance.
Overleden: Thomas W. M. Lucke
3 mnd (Haarlemmermeer); Jacobus
C. Langerak 78 jr (Den Haag); Ber
nard us Th C. Tollenaar 57 jr (Den
Haag); Pieter Prins 11 mnd Cs Gra-
venzande); Agatha M. G. Rooijak-
kers-Vermin 86 jr; Henricus B. M.
Wolf 8 jr; Henri L. G. H. van Baar-
le 85 jr; Anihonivs G. G. van den
Berg 66 jr (Haarlem).
OEGSTGEEST
Geboren: Nicoline dr van E. Goud
oever en E. Cochius; Matthijs Mein-
dert zn van J. M. F. Landsmeer en
J. E. Jöbsis; Josina dr van G. van
Starkenburg en J. Nagtegaal; Be
rend zn van P. J. de Mooij en B.
Kroeze; Cornelia dr van J. C. ten
Napel en A. W. van der Luit; Jo
hanna dr van J. O. Blankesteijn en
J. van der Vliet; Jantien Louise dr
van J. W. Salomonson en K. H. Ru-
pé; Martinus zn van J. W. Filippo
en P. van Tol; Eduard Leonardus
zn van J. B. van Wijk en A. M.
Klinkenberg; Leendert zn van D.
van Leeuwen en A. H. Blonk.
Ondertrouwd: Cornelis Johannes
Glijn 23 jr, Leiden en Christina Hen-
drica Caroline Webbers 22 jr; Arie
van der Zwan 23 jr, 's Gravenhage
en Margaretha Elisabeth van Abs-
woude 22 jr.
Getrouwd: Bertus van Leeuwen
en Renate Treister, Wenen.
Overleden: The Rika van der
Veen 82 jr w.v. R. P. Lettinga; Jo
hannes Hendrikus de Groot 74 jr
e.v. D Volkers; Allegonda Odilia
van der Aa 80 jr w.v. Jan Herman
Huyskens.
WARMOND
Retraite-vereniging St. Agnes". -
Onder zeer grote belangstelling heeft
de retraitevereniging St. Agnes in de
kapel van huize St. Liduina een goed
geslaagd triduum gehouden. In een
overbezette kapel werden door prof.
Hammersteyn conferenties gehouden,
welke zeer leerzaam en vruchtbaar
waren voor de leden. In boeiende
bewoordingen werd voor een aan
dachtig gehoor over de liefde tussen
man en vrouw in het huwelijksleven
gesproken.
Met een plechtige H. Mis in de pa
rochiekerk, waaronder een algemene
H. Communie, werd het triduum ge
sloten.
.s Avonds werd in hotel De Zon
een gespreksavond gehouden. Hier
hield prof. Hammersteyn een inlei
ding over de biecht. Vragenstellers
werden door hem in een heldere uit
eenzetting beantwoord.
Met een oprecht dankwoord door
de presidente, mevrouw M. van der
ZalmLangezaal, gericht tot profes
sor Hammersteyn en het zangkoor
Jubilate Deo, werden deze mooie da
gen gesloten.
LEIDSCHENDAM
Nieuwe begraafplaats Daar de
bevolking van de gemeente de eerst
komende jaren sterk zal toenemen
kan met de aanleg van een alge
mene begraafplaats niet lang wor
den gewacht. De Liervoor benodigde
grond is reeds eigendom van de ge
meente en plannen voor de aanleg
zullen worden voorbereid. Thans
zijn in de gemeente twee begraaf
plaatsen nl. St. Agathi- aan de Veur-
se Straatweg voor de katholieken en
in Wils veen voor de protestanten.
De nieuwe begraafplaats is in het
uitbreidingsplan geprojecteerd in
het noordelijk gedeelte van de Veur-
se Achterweg.
Bouw St. Josefkerk Het ge-,
meentebestuur heeft de in tekening
gebrachte plannen voor de bouw
van de St Josefkerk aan de Van
Ruysdaellaan goedgekeurd. Het plan
bevat de bouw vji een kerk voor
1200 zitplaatsen, een paacorie en een
parochiehuis. De tekeningen zijn nu
bij het bisschoppelijk bestuur dat de
plannen nader zal bestuderen en te
vens zal nagaan wat de bouw ver
moedelijk zal kosten.
Verwacht wordt dut begin 1961
met de bouw een aanvang gemaakt
kan worden.
DE KWAKEL
VZOD—KIOS 6—2.
Na een gedwongen rustperiode in
verband met de slechte toestand van
de terreinen is er dan zaterdag toch
weer gespee :d. Het was voor VZOD
weer een goede dag, daar zij kans ge
zien hebben om van het meest nogal
fors spelende KIOS te winnen. Ove
rigens was hot een goede wedstrijd,
waarin VZOD toonde wat het waard
is. Na wat terreinverkennen, was het
Jo Biemond die het eerste doelpunt
maakte (10), ook Jan Venerr.a was
goed op dreef en bracht de stand op
20. VZOD bleef aanvallen met
Meindert Terp, die ook z'n lengte mee
heeft, in de aanval en afgesloten op
(30). Toen had KIOS een ant
woord klaar, maar door schoten van
Arie de Vos en Jan Biemond wer
den de gasten alle illusies ontnomen
De ruststand Was 51.
Na rust scoorde Jan Venema nog
eens, en dit was tevens het laatste
doelpunt voor VZOD.
KIOS bracht tenslotte de eindstand
op 62. VZOD heeft hiermede 5
punten uit 6 wedstrijden.
A.s. zaterdag 19 nov. ODIVZOD.
"HAARLEMMERMEER
Geboren: Adrianus z.v. P. v. d.
Tooien en P. M. Cardol; Heieen P.
d.v. F. J. D. Baars en C. S. M. Bier
drager; Christina K. d.v. K. P. Eick-
hoff en E. Visbeen; Hugo W. z.v. F.
S. v. d. Linden en L. v. d. Zwaard;
Pieter z.v. P. v. d. Spek en L. Schel
lingerhout; Karin J. M. d.v. N. J.
Bouwman en A. G. Jak; Pieter z.v.
W. Staal en W. Kool; Linda d.v. A.
C. J. H. v. Etten en E. de Boer; Mir
jam M. H. d.v. F. G. Kippersluis en
J. B. Bookelmann; Catharinus z.v. J.
J. Donker en M. W. v. 't Hof; Maria
W. G. d.v. P. v*d. Luit en C. J. Goed
hart; Bert z.v. C. Hubert en C. J.
Wiersma; Rona d.v. J. Millenaar en
G. Appelmelk; Eric z.v. C. Bertoen
en C. H. Doelman; Johannes René
z.v. J. Slinger en J. M. Coens; Cyn
thia E. d.v. W. J. Keehnen en W. J.
v. Es; Alain Y. M. z.v. L. M. Dirven
en T. M. T. Bogaers; Irma D. H. M.
d.v. J. L. G. Heisterkamp en M. B.
D. T. v. Rossum; Josephus F. M. z.v.
L. A. A. Ligtenberg en A. P. v. Leem
put; Nicolaas P. M. z.v. N. F. Fern-
hout en P. G. de Moei; Franciscus
M. z.v. P. J. Mesman en A. C. Lam-
boo; Maria L. W. d.v. P. M. v. Rijn
en C. M. Huijg.
Ondertrouwd: J. Faas 23 j. en J.
H. Rabbers 21 j.; I. v. d. Zijpp 24 j.
en M. Spaans 24 j.; A. Luiting 24 j.
en G. Ruighaver 21 j.; G. Oostwou-
der 25 j. en J. E. Witte 22 j.; W.
Broos 19 j. en G. Oudshoorn 19 j.;
C. Maarssen 29 j. en H. v. Bakel 29 j.
Gehuwd: C. Swalue en A. C. En
derman; G. J. W. Mens en P. M. G.
v. Leeuwen; F. A. M. Fernhout en
T. M. Balk.
Overleden: P. Korsuize w.v. M.
Bokhorst 79 j.; A. Beerendonk, ongeh.
18 j.; Th. W. M. Lucke 4 mnd.; D. v.
Tol d.v. N. Schipper 82 j.; Th. H.
Nieters e.v. M. C. Harms 62 j.; P.
Mulder e.v. M. M. Tos 61 j.
ZOETERWOUDE
Geboren: Stefaan z.v. J. W. Freeke
en J. Bosman; Gijsbertus C. W. z.v.
C. A. Lagerberg en C. A. v. Leeu
wen; Catharina G. W. d.v. H. J. A.
Smits en J. M. Th. Litsen; Adria
nus P. M. z.v. A. Meyer en C. W.
Heijstek; Petrus C. M. "z.v. D. A. P.
Paardekooper en G. J. F. Hillenaar.
Overleden: Cornelis G. v. Leeuwen
34 j., e.v. E. A. M. Straathof.
Ondertrouwd: Johannes W. Rijs-
bergen en Maria J. v. d. Hulst; Leo
nardus H. A. Heisper en Joanna M.
v. Niekerk.
Gehuwd: Johannes M. Wesseling
en Jacoba J. M. v. Cromvoirt.
Mevr. De Quay kocht
eerste kinderzegels
Gistermorgen zijn in het Zuiderzee
museum te Enkhuizen officieel de
eerste kinderpostzegels 1960, ver
kocht aan mevrouw M. de Quay
van den Landen.
De opbrengst daarvan is bestemd
voor het hygiënisch en justitiële kin-
derbeschermingswerk in ons land. In
de feestelijk aangeklede taveerne was
een zeer gevarieerd gezelschap bij
een. Vele aanwezigen droegen kle-
drachten v. d. plaatsen rondom de
voormalige Zuiderzee. Enkele van
deze klederdrachten zijn afgebeeld op
de kinderzegels.
Straaljager neergestort
Piloot gedood
Vanmorgen om vijf minuten over
half elf is een „Thunderstreak'
straaljager van de vliegbasis Volkel
in zee gestort op een mijl ten noor
den van Den Oever.
Het vliegtuig vloog in een forma
tie van twee. De piloot van de be
geleidende straaljager kon niet
waarnemen, wat er met de piloot
van het verongelukte vliegtuig ge
beurd was.
Nader blijkt, dat de vlieger wel uit
zee is gehaald, maar dat hij is om
gekomen. Het slachtoffer is de 25-
jarige sergeant-vlieger P. E. J. Vro
lijk, wonende te Uden. Hij was ge
huwd en had geen kinderen.
Modern haltegebouw van
NZH geopend op
Vuurbaakplein Katwijk
Door een sleutel in het slot te ste
ken en de deur te openen heeft de
burgemeester van Katwijk, de heer
H. Duiker, gistermiddag het nieuwe
haltegebouw van de NZH aan het
Vuurhaakplein te Katwijk in gebruik
gesteld. Dit haltegebouw vormt een
prachtige afsluiting van de buslijn
Leiden-Katwijk, het is geheel uit
steen en glas opgetrokken en ver
vaardigd door gemeentewerken van
Katwijk.
Er is een comfortabele ruimte voor
het wachtend publiek, dat uitzicht
op zee biedt en voorts zijn er ruim
ten voor het kantoor, waar ook kaar
ten gekocht worden en een wacht
ruimte voor het personeel.
In zijn toespraak zij de burgemees
ter, dat dit gebouw degelijkheid aan
frisheid paart. De directeur van de
NZH de heer J. J. Jurrissen prees de
goede samenwerking tussen zijn
maatschappij en het gemeentebe
stuur van Leiden. Het is op voor
stel van het gemeentebestuur ge
weest, dat dit haltegebouw op het
Vuurbaakplein geplaatst is; de NZII
ooooooooooooooo<xx>oooooooooooooooooooooo
HOUTINDUSTRIE
RUGGEGRAAT
DER
ZWEEDSE
ECONOMIE
00CK>0<><><><><><><><><><><X><><><><><><><><><X><X><><>0<><><>0<><><>0
STOCKHOLM (P P) (van onze correspondent)
(13e uitgestrekte wouden vormen zonder twijfel de ruggegraat
van Zweden's economie. De export bestaat zeker voor de helft uit
produkten, die hieruit worden verkregen, zoals houtpulp, papier,
timmerhout en talloze andere produkten.
Het is geen wonder, dat Zweden grote sommen geld besteedt en
alles in het werk stelt om het kapitaal voor het boswezen zo ra
tioneel mogelijk te besteden. Zo worden nieuwe pogingen aange
wend tot uitbreiding van de bossen en oprichting van instituten
en laboratoria voor een intensief onderzoek naar geheimen, die
nog in het hout verborgen zitten. Men streeft naar een ontwik
keling van nieuwe methoden voor de fabricage van nieuwe pro
dukten.
In samenwerking met particulieren heeft de Zweedse regering 10
jaar geleden een groot centrum van researchwerk in Stockholm
opgericht, het zweedse „Laboratorium voor het Onderzoek van
Houtprodukten", dat ver buiten de grenzen de aandacht heeft ge
trokken. Heden ten dage vormt dit het hoofdkwartier voor zowel
fundamenteel- als wetenschappelijk onderzoek op elk gebied der
hout-chemie en technologie.
HET LABORATORIUM bevat drie
afdelingen voor fundamenteel onder
zoek, die van regeringswege subsi
die ontvangen, nl. één voor de hout-
chemie, één voor de hout-technologie
en één voor de papier-technologie
Bovendien zijn er een aantal labora
toria voor toegepast wetenschappe
lijk onderzoek, dat door de organisa
ties der industrieën wordt gefinan
cierd b.v. voor de papiermolens, voor
de houtpulpmolens voor wallboard-
industrie 1) en het laboratorium voor
grafisch-wetenschappelijk onderzoek.
Toegepast wetenschappelijk onder
zoek in de hout-technologie wordt
beoefend in de afdeling voor funda
menteel houtresearchwerk.
Bij een onderzoek aan dit zweedse
„hout-centrum" wordt men getroffen
door de massa zeer gecompliceerde
Installaties en instrumentaria, die in
dc gebouwen zijn samengebracht.
Tijdens een rondwandeling door de
gebouwen komt men langs 'n einde
loze rij laboratoria, machines, werk
plaatsen en opslagplaatsen. In de
papierafdeling staat een reusachtigde
KMW-papiermachine van pim 150
voet lengte met Yankee-cylinders en
verschillende soorten uitrustingsstuk
ken en instrumenten, die voor de
experimentele productie van alle
soorten papier en karton nodig zijn.
De fabriek heeft ook speciale
„keukens" voor het verder bewerken
van de proef-produkten. In het la
boratorium voor de cellulose-indu-
strle staan alle soorten kookpannen
tot 'n inhoud van 300 liter, hollan-
ders 2) droog- en bleekapparaten,
enz.
De geur verraadt zelfs de pulpmolen.
Pulp, vezel, papier
en* planken
EEN AFDELING is geheel bestemd
voor het experimenteren met rayon -
pulp en rayon-vezel. Het grondpulp-
laboratorium Is grotendeels ver
bonden met het research-werk van
krantenpapier, voor welk doel een
complete installatie bestaat; het aan
grenzende wallboard-laboratorium
heeft volledige molens tot zijn be
schikking.
Asplund-defibrators 3) en een wall-
board-machine fabriceren planken
van 65 cm. breedte
Er is ook een „fan-dryer" vooi
fabricage van poreus bordpapier
en een heteluchtpers voor het har
den en vormen van bordpapier.
De hout-technologische afdeling is
gevestigd in een afzonderlijk ge
bouw, dat van de rest gescheiden
is, in verband met het storend
lawaai, dat door de zaag- en andere
machines wordt gemaakt. In deze
afdeling neemt men proeven voor
het bepalen van de sterkte, het
drogen, impregneren en hechten
(lijmen).
't Laboratorium voor grafisch onder
zoek heeft zowel een volledige druk
kerij als afdelingen voor clichéwerk
en fotografische reproductie, bene
vens diverse kleinere laboratoria.
Het instituut heeft o.a. verbeterde
methoden uitgevonden voor de
fabricage van matrijzen en druk-
blokken, deze laatste zijn samen
gesteld uit een mengsel van grond-
hout en kunsthars. Er zijn ook in
strumenten voor het opmeten van de
snelheid, waarmee Inkt opdroogt op
verschillende soorten papier en op
welke diepte de letters ln het papier
worden gedrukt. Al deze instru
menten worden thans in series ver
vaardigd voor gebruik in de grafi
sche industrie.
Resultaten
Het rapport van het Zweedse „La
boratorium voor het Onderzoek van
Houtprodukten" bevat een gedocu
menteerd overzicht van de prak
tische resultaten, die tot nu toe zijn
verkregen. Zo heeft men een nieuwe
fabricage-methode ontdekt voor cel
lulose met 'n hoger „alpha"-gehalte
voor de fabricage van koord-zijde.
En zijn verschillende methoden be
kend, die van waarde blijken voor
een practisch gebruik van lignine.
Reeds zijn in samenwerking met En
gelse firma's resultaten verkregen
de verkleuring en het verbleken
van sulfietpulp tijdens het opslaan te
voorkomen. Ook is het mogelijk ge
bleken het pekgehalte bij de distilla
tie van tall-oil 4) terug te brengen
tot ongeveer 10 pet, tegen 25-30 pet
voorheen.
Experimenten in 't papier-laborato
rium hebben aangetoond, dat bij de
papierfabricage het kritieke stadium
van de regulering afhangt van de
lengte van de strook. Voor kranten
papier bedraagt deze 20-25 m. per
sec., terwijl voor „kraftpapier" het
cijfer wel tweemaal zo hoog ligt;
r sulfiet-papier ligt dit getal er
juist tussen in.
Onbrandbaar karton
DE FABRICAGE van karton heeft
volgens het rapport een verbetering
ondergaan, doordat het mogelijk is
gebleken het karton onbrandbaar te
maken door het impregneren met
superfosfaat.
In 't instituut voor hout-technologie
hebben onderzoekingen aangetoond,
dat de elastisch-plastische kwalitei
ten van hout 'n aanzienlijke wijziging
ondergaan, wanneer het bij hoge
temperaturen wordt gedroogd. Het
drogen van dennenhout geschiedt
bij temperaturen van 70° C, zonder
dat er verkleuring of harsafscheiding
optreedt, waarbij aldus de tijd van
het droogproces aanmerkelijk be
kort wordt.
Ook heeft men in de praktijk het
lijmen en drogen met een wissel
stroom van hoge frequentie toege
past; zo kon met deze electrische
methode de tijd voor het lijmen van
ski's van 10 minuten tot 1 minuut
worden teruggebracht. In samenwer
king met zweedse lijmfabrikanten is
'n uitgebreid lijmtestschema samen
gesteld over een periode van 5 jaar,
waarbij men proeven zal nemen met
voorwerpen voor zowel binnens- als
buitenshuis
Het „Laboratorium voor het Onder
zoek van Houtproducten" is een
mooi voorbeeld van praktische
samenwerking tussen particulieren
en overheid, welke de laatste tien
tallen jaren veel vrucht heeft afge
worpen. De toekomstige industriële
ontwikkeling van Zweden hangt
dus goeddeels samen met de onder
zoekingen van vandaag en morgen
en geeft dit land een goede reden
de toekomst met vertrouwen tege
moet te zien.
1) wallboard is een kunstmatige
plank van houtvezel (celotex).
2) een hollander is een maal- of
roerbak, waarin lompen worden
vermalen.
3) een defibrator is een machine,
die houtpulp tot vezel verwerkt.
4) tall-oil is een gasachtige vloei
stof als bijprodukt bij de berei
ding van chemische houtpulp.
(Nadruk verboden).
