S)e CcidaeSoti/fca/itt
Beide Kongolese delegaties
in New York
Vergadering Veiligheidsraad
verdaagd voor
onbepaalde tijd
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1960
51ste JAARGANG
No. 15117
Directeur: J. F. J. M. KOENS.
Hoofdredacteur. L. C. J. ROOZEN.
Telefoon: Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Adverten ties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0,59 p.w., f 2,55 p. maand, f 7,50 p. kwartaal. Franco p.p. f 8.—. Advertent. 17 ct p. mm., Telefoontjes f 1,50.
LQEMOEMBA.
IN EN UIT
De twee Kongolese delegaties naar
de Verenigde Naties, die van Tho
mas Kanza, permanent vertegen
woordiger bij de V. N. van de rege
ring Loemoemba en die van Justin
Bomboko, minister van buitenlandse
zaken in het kabinet Ileo, zijn gis
teravond in New York aangekomen.
Kanza zei te zijn gekomen als per
manent vertegenwoordiger met de
rang van minister om deel te nemen
aan de besprekingen in de veilig
heidsraad en om een missie bij de
algemene vergadering te vestigen.
Hij dankte de veiligheidsraad voor
zijn besluit de bijeenkomst „tot onze
komst" uit te stellen. Hij voegde hier
aan toe dat zijn delegatie zonder hulp
van de Verenigde Naties nog niet in
New York zou zijn gearriveerd. De
autoriteiten van het voormalige
Fr.-Kongo hadden geweigerd hem
naar Bra'zaville te laten reizen. De
Ver. Naties stelden de delegaties
daarop een vliegtuig beschikbaar
om zich naar Parijs te begeven.
Kasavoeboe vraagt hulp
van V.N. bij reorganisatie
KongoJeger
Kasavoeboe heeft de V. N. ge
vraagd het nationale Kongolese le
ger, dat onder bevel staat van de
minister van defensie en onder op
perbevel van hemzelf, te willen re
organiseren en opleiden, evenals de
provinciale politie, zulks in overleg
met de provinciale regeringen. Voor
al is het nodig, dat er snel kader
voor leger en politie wordt opge
leid.
Voorts verzoekt hij de V. N. hulp
bij het weer op gang brengen van de
rechtspraak. Kasavoeboe en ,Ileo
denken hierbij aan het aanwijzen
van een groep juristen, waaruit op
aanbeveling van het internationale
gerechtshof kan worden geput.
Tenslotte vraagt Kasavoeboe om
vervoer en bescherming van Tsjombe
en Kalondji, resp. premier van Ka-
tanga en president van de mijnstaat,
die voor een bespreking naar Leo-
poldstad zijn uitgenodigd.
Loemoemba vraagt
wapens
Premier Loemoemba heeft een be
roep op de Verenigde Naties gedaan
zijn regering vliegtuigen, wapens en
een krachtige radiozender beschik
baar te stellen om „de nieuwste im
perialistische agressie tegen Kongo"
te bestrijden.
Loemoemba zegt „elders" om
rechtstreekse hulp te zullen verzoe
ken, wanneer de volkerenorganisatie
zijn verzoek niet inwilligt, aldus
blijkt uit de tekst van het telegram
aan de Verenigde Naties, die ln Leo-
poldstad is gepubliceerd. Het tele
gram is ook gericht aan de Afro-
Aziatische staten.
Van Kongolese zijde in Leopold
stad werd reeds eerder vernomen
dat Loemoemba een algemene mobi
lisatie heeft gelast. Naar van de zij
de van de Verenigde Naties in de
Kongolese hoofdstad verluidt treft
Loemoemba voorbereidingen om zijn
aanhangers die nog niet zijn bewa
pend, alsnog van wapens te voor
zien.
KONGOTROEPEN OP VLIEGVELD
Het vliegveld van Leopoldstad is
in handen van Soedanese troepen
van de Verenigde Naties, maar on
geveer twee peletons ten dele bewa
pende Kongolese soldaten, die gis
teren op het vliegveld doordrongen,
bevinden zich eveneens op het ter
rein.
De commandant van het detache
ment Ghanese troepen in Leopold
stad heeft naar aanleiding van de
gebeurtenissen bij het vliegveld
Ndjili verklaard, dat de opperbevel
hebber van het Kongolese leger, ge
neraal Loendoela, twee peletons Kon
golese militairen onder bevel van de
commandant van de Ghanese troe
pen op het vlieveld heeft geplaatst.
De Ghanese commandant mag de
troepen gebruiken voor werkzaam
heden waarvoor hij ze geschikt acht.
De Kongolezen hebben hun wapens
achtergelaten en hun intrek geno
men in een gebouw op het vliegveld.
Zij gedragen zich vreedzaam en voe
ren de hen opgedragen werkzaam
heden uit, aldus de Ghanese com
mandant.
Loemoemba
gearresteerd
Patrice Loemoemba, tegen wie
door de regering-Ileo een arrestatie
bevel was uitgevaardigd, werd maan
dagmiddag in zijn woning aangehou
den en door soldaten naar een mi
litair kamp gebracht.
Een 50-tal soldaten en gendarmes
was naar de ambtswoning van de
voormalige premier gekomen. Onder
escorte van twee militairen werd hij
in een gesloten auto weggevoerd De
auto werd gevolgd door twee vracht
auto's met soldaten. Van enige op
winding bij het publiek bleek tij
dens het transport niets.
Na twee uur weer op
vrjje voeten
Na twee uur te zijn vastgehou
den, werd Loemoemba weer op vrije
voeten gesteld. Hij reed in een jeep
door het centrum van Leopoldstad,
waarbij hij het volk door een luid
spreker heeft toegesproken. Hij riep
„men heeft mij onwettig gearres
teerd, maar de samenzwering tegen
mij is verijdeld. Ik ben weer vrij
man".
De Belgische radio-omroep die 't
bericht omriep voegde hier echter
wel aan toe, dat zijn inlichtingen nog
niet bevestigd waren.
TEGENSPRAAK
Bolamba, staatssecretaris voor
voorlichtingszaken in de regering-
Loemoemba, heeft tegenover verslag
gevers verklaard dat het bericht over
de arrestatie van Loemoemba „vol
slagen onjuist" was.
Volgens Kongolese militairen heeft
Loemoemba een half uur doorge
bracht in kamp Leopold het buiten
Leopoldstad gelegen kampement van
het Kongolese leger.
Bolomba verklaarde dat Loemoem
ba naar kamp Leopoldstad was ge
gaan om ontstane „misverstanden"
met militaire leiders te bespreken en
de Kongolese militairen toe te spre
ken.
Loemoemba heeft later zelf ver
klaard dat hij wel in het kamp ge
vangen werd gehouden.
Hij zei" te zijn gearresteerd door
soldaten die tot de Bakongo beho
ren, volgelingen van Bolikango. Bo
vendien zouden de soldaten zijn om
gekocht en onkundig zijn geweest
van het feit dat het arrestatiebevel
door „een Belg" was getekend.
Het was, volgens Loemoemba, op
eigen verzoek dat de soldaten hem
naar kamp Leopold voerden. De daar
aanwezige militairen wilden onmid
dellijk president Kasavoeboe „de
schuld van alles" en procureur-ge
neraal Rom arresteren, maar Loe
moemba wist hen hievan te weer
houden, aldus de voormalige pre
mier.
V.A.R.-troepen
in Kongo aan
V.N.-bevel
onttrokken
De Egyptische onderminister voor
presidentiële zaken, heeft maandag
avond in een uitzending voor radio-
Cairo medegedeeld, dat het bataljon
valschermtroepen, dat Egypte in
Kongo ter beschikking van de Ver
enigde Naties heeft gesteld, aan de
militaire VN-leiding aldaar is ont
trokken.
De onderminister, Hatem, verklaar
de dat de VAR-troepen uit Kongo
zullen worden teruggetrokken, om
dat „de V.N. zijn afgeweken van de
haar verleende opdracht".
Hatem noemde de bezetting van
radio-Leopoldstad en van Kongolese
vliegvelden door V.N.-militairen als
voorbeelden daarvan.
Onderminister Hatem, die de rang
van kolonel heeft, verklaarde nog,
dat de verbindingsofficier van de
VAR-troepen in Kongo zich in ver
binding had gesteld met de opperbe
velhebber der V.N.-eenheden, de
Zweedse generaal Von Horn, wie hij
had megedeeld, dat de VAR-militai-
ren niet op Kongolese troepen zou
den schieten, die zouden pogen het
vliegveld van Leopoldstad weer in
handen te krijgen.
De verbindingsofficier had gene
raal Von Horn verzocht de VAR-
troepen terug te trekken van het
vliegveld, doch deze had dit verzoek
afgewezen.
Later is van officiële Egyptische
zijde medegedeeld dat de Verenigde
Arabische Republiek uitsluitend de
regering-Loemoemba als het wettige
bewind over Kongo beschouwt.
„De VAR zal haar troepen uit
Kongo terugtrekken, wanneer de re
gering-Loemoemba hierom vraagt",
aldus deze mededeling.
Ook Ghana-troepen?
President Kwame Nhroemah van
Ghana heeft Hammarskjoeld een
brief geschreven, waarin hij zegt, dat
Ghana zijn troepen aan het V.N.-be
vel in Konga zal onttrekken als men
Loemoemba niet toestaat zijn „eigen
radiostation in Leopoldstad te ge
bruiken".
Ghana behoudt zich het recht voor
zijn troepen ter beschikking van
Loemoemba te stellen, aldus Nkroe-
mah.
Wrak van
„Bermuda"
geborgen
Vanmorgen is het wrak van de 199
brt metende Nederlandse kustvaar
der „Bermuda" op enkele mijlen ten
noorden van Hoek van Holland ge
borgen, door een bok en vaartuigen
van Van der Akker. De „Bermuda"
verging tijdens de zware storm van
20 januari vrij onverwacht voor onze
kust.
Enige tijd later spoelde het lijk van
de gezagvoerder in de omgeving van
de Hoek aan. Van de vier overige
opvarenden is nimmer een spoor ge
vonden. Bergers hebben in de afge
lopen weken de gehele bovenbouw
van de „Bermuda" gesloopt. Giste
ren kwam een drijvende bok om het
schip te lichten. De pogingen werden
toen echter niet met succes bekroond.
Vandaag kwam het vol met lucht
gepompte wrak wel naar boven en
werd het achter de bok naar de Hoek
gesleept. De „Bermuda" die onge
veer zes meter in het water steekt
zal de Nieuwe Waterweg overge-
sleept worden en aan de zuidkant
ervan, buiten het vaarwater, neerge
zet worden.
Marinier dodelijk
getroffen
Op vliegveld
„Valkenburg"
Gisteravond omstreeks kwart voor
zeven is op het marine vliegkamp
Valkenburg een wachtpost, ingedeeld
bij de bewaking van het vliegkamp,
onvoorzichtig met zijn vuurwapen
opgetreden. Een passerende marinier
werd door drie schoten zo ernstig
getroffen, dat hij kort na overbren
ging naar het Academisch Zieken
huis te Leiden aan de verwondingen
overleed.
De getroffene is de 19-jarige ma
rinier der eerste klasse P. Weij, on
gehuwd en afkomstig uit Arnhem.
De marechaussee heeft een onder
zoek ingesteld naar de ware toe
dracht van dit ongeluk.
Soldalen als
landarbeiders
De chef van de generale staf heeft
buiten de reeds ingestelde verrui
ming van de oogstverlofregeling voor
militairen toestemming gegeven nog
500 militairen toestemming te doen
geven te helpen bij het binnenhalen
van de oogst. Vandaag zullen ook 80
militairen naar de Haarlemmermeer
vertrekken.
De toestemming wordt alleen ge
geven op aanvraag van de land
bouworganisaties. De hulp wordt
niet gegeven zoals indertijd tijdens
de bietenloofcampagnes voor het
vee, toen door de droogte voedsel
schaarste ontstaan was.
De militairen worden met be
houd van hun militaire status tij
delijk landarbeider en worden als
zodanig ook gesalarieerd.
Charmante steun voor De Gaulle
President Charles de Gaulle van Frankrijk heeft een bezoek gebracht aan
Bretagne. Temidden van moeilijke besprekingen over diverse problemen
met de autoriteiten vond de president in Plestis-Les-Greves (foto), even
tijd voor een charmant intermezzo.
Een vliegensvlug karwei
Na bijeenkomst van een kwartier:
De veiligheidsraad van de V. N.
is gisteren te 20.50 uur (Ned. tijd)
bijeengekomen, bijna een uur later
dan aanvankelijk was vastgesteld. De
vertraging was, naar men meent, te
wijten aan de afwezigheid van de
Amerikaanse afgevaardigde, James
Wadsworth, en van de Russische af
gevaardigde Valerian Zorin.
James Wadsworth stelde na de
,ikwl Bolletje.'*
Voor het plaatsen van 200 kilo zware houten spanten op een in aanbouw
zijnd fabrieksgebouw bij Kopenhagen wordt gebruik gemaakt van een
helikopter, die over het plaatsen van een spant anderhalve minuut doet.
Vier arbeiders doen hetzelfde werk in een half uur... De foto geeft een
beeld van het werk.
opening van de zitting voor het de
bat voor onbepaalde tijd te verda
gen met het oog op de verwarring,
die volgens de berichten in Kongo
heerst. Hij opperde, dat de voorzit
ter de raad opnieuw bijeen zal roe
pen als de toestand duidelijker ge
worden is.
De Rus Zorin verzette zich tegen
het Amerikaanse voorstel. Wads
worth was van mening, dat hierover
niet gedebatteerd kon worden, waar
op de voorzitter het Amerikaanse
voorstel in stemming bracht. Het
werd goedgekeurd met negen stem
men voor en twee tegen (de Sow-
jet-Unie en Polen).
Zorin stelde daarna onmiddellijk
voor de raad dinsdag te 1.30 uur op
nieuw bijeen te roepen. Voorzitter
Ortona echter handhaafde het besluit
van de raad de zitting voor onbepaal
de tijd te verdagen en gaf te ken
nen, dat de Sowjet-Unie een bijeen
komst van de raad mag aanvragen
op de gebruikelijke wijze. Om 21.05
uur ging de veiligheidsraad uiteen.
V erzoeningscommissie
voor Kongo
Men had verwacht, dat de Veilig
heidsraad maandag zou beraadsla
gen over de kwestie of één dan wel
allebei de delegaties van Kongo ge
hoord zouden moeten worden. De
raad had namelijk het bericht ge
kregen, dat zowel de regering Loe
moemba als de tegenregering-Kasa-
de echte eierbeschuit
(Advertentie) voeboe een delegatie naar New York
had gzonden. Wadsworth heeft ech
ter met zijn voorstel discussie over
de delegatiekwestie, die volgens
waarnemers hevig zou zijn gewor
den, afgesneden. De delegaties uit
Kongo waren overigens nog niet
aangekomen voordat de raadsverga
dering verdaagd werd.
Na de verdaging is van gezagheb
bende zijde onthuld, dat maandag
achter de schermen gesproken is
over de vorming van een verzoe
ningscommissie voor Kongo.
Sommige raadsleden geven de
voorkeur aan het zenden van een
commissie naar Kongo, die alleen
rapport zou moeten uitbrengen. An
deren wilden de voorgestelde com
missie als „bemiddelaarster" laten
fungeren.
RUSSISCHE DELEGATIE
WIL BIJEENKOMST
De Sowjet-vertegenwoordiger in de
Veiligheidsraad, de onderminister
van buitenlandse zaken Zorin, heeft
maandagavond laat verzocht de raad
vanmiddag tegen 15 uur plaatselijke
tijd (20 uur ,Ned. tijd) in spoedver
gadering bijeen te roepen ter be
spreking van de kwestie-Kongo.
By aankomst van de Britse mi
nister van Gemenebest-aangelegen
heden Duncan Sandys in Salisbury,
Zuid Rhodesia, hebben ongeveer 100
overwegend jonge Afrikanen gede
monstreerd voor onafhankelijkheid.
De politie wist de betogers uiteen te
drijven.
In de Noord-Indische staat Ut-
tar Pradesj zijn in de zeven weken
vóór 3 september 6.498 mensen over
leden aan cholera en ingewandsont
steking, zo is in Lucknow bekendge
maakt.
Nu en dan
bewolking
Het continentale hoge drukgebied,
dat de afgelopen dagen oorzaak was
van het fraaie nazomerweer trekt
zich langzaam verder naar het oos
ten terug. Daardoor kon om een
nieuw hogedrukgebied met centrum
boven de Oceaan, koelere lucht met
bewolking tot ons land doordringen
Het nieuwe hogedrukgebied ver
plaatst zich nu nog maar weinig zo
dat de depressie-activiteit op de
Oceaan langzaam over de Britse
eilanden naar het zuiden uitbreidt.
Randstoringen van de depressie bij
IJsland zullen ook morgen bewol
king veroorzaken met later een klei
ne kans op wat regen. De tropische
cycloon „Donna" verplaatste zich de
afgelopen 24 uur met toenemende
snelheid naar het noordoosten. Het
centrum lag vanmorgen dicht bij de
monding van de St. Lawrence-rivier.
De cycloon transformeert zich nu
snel tot een gewone depressie en
koerst verder in de richting van de
zuidpunt van Groenland.
Dit Hommer bestaat uit 10 .tagina'i
(Medegedeeld door het KNMI,
geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond, opgemaakt te
11.15 uur).
VERANDERLUKE
BEWOLKING
Veranderlijke bewolking en
weinig of geen regen. In het oos
ten en zuidoosten van het land
lagere middagtemperaturen.
Zwakke tot matige wind uit
westelijke richtingen.
14 Sept.: zon op 06.12; onder 18.58;
maan op onder 15.28.
Hoogwaterstanden
14 Sept.: v.m. 9.34; n.m. 10.10.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden
temp. gisteren
weer max min.
HELSINK- geheel bew. 17 12
STOCKHOLM zwaar bew 19 10
OSLO geheel bewolkt 18 14
KOPENHAGEN onbew. 18 13
ABERDEEN licht bewolkt 16 8
LONDEN 24 9
AMSTERDAM mist 24 12
BRUSSEL onbewolkt 25 13
LUXEMBURG 24 9
PARIJS geheel bewolkt 25 16
BORDEAUX mist 23 10
GRENOBLE half bewolkt 25 11
NICE onbewolkt 23 16
BERLIJN licht bewolkt 22 11
FRANKFORT onbewolkt 24 11
MüNCHEN 20 6
ZüRICH mist 23 10
GENèVE half bewolkt 23 11
LOCARNO geheel bew. 23 14
WENEN onbewolkt 22 8
INNSBRUCK mist 24 6
BELGRADO onbewolkt 23 10
ROME 28 12
AJACCIO 25 12
MADRID licht bewolkt 34 16
LISSABON -f 19
MALLORCA 28 11
Korreltje
Er ligt een vacuum, een God-kwijt
zijn achter de veelheid van veront
rustende verschijnselen, die wij waar
nemen.
(Prinses Wilhelmina in
„Eenzaam maar niet alleen").