S)eCöicbe(2oivfca/nt Loemoemba in conflict met Hammarskjoeld Veiligheidsraad moet scheidsrechter spelen ONRUST IN DE KONGO NEEMT WEER TOE CYPRUS VANDAAG ONAFHANKELIJK Strijd op de knieën Frans Kongo onafhankelijk Het ontwapenings probleem iioe Korreltje DINSDAG 16 AUGUSTUS 1960 51ste JAARGANG No. 15092 Directeur J F J M KOENS Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUS: PAPENGRACHT 32 LOEMOEMBA maakt ruzie Telefoon: Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0,59 p.w., f 2,55 p. maand, f 7,50 p. kwartaal. Franco p.p. f 8.—. Advertent. 17 ct p. mm., Telefoontjes f 1,50. KONINGIN OP VAKANTIE Hammarskjoeld wil Katanga niet dwingen De minister-president van Kongo, Loemoemba, zegt in een maandag avond in Leopoldstad gepubliceerde brief, aan de secretaris-generaal van de Ver. Naties, Hammarskjoeld, dat regering en volk van Kongo geen vertrouwen meer in de secretaris-generaal hebben. Loemoemba dringt er in de brief op aan, dat de Veiligheidsraad neutrale waarnemers uit veertien landen naar Kongo zendt om de „onmiddellijke en algehele uitvoering van de resolutie van de Veiligheidsraad van 14 en 20 juli en 9 augustus te verzekeren." De waarnemers moeten afkomstig zijn uit: Marokko, Tunesië, Ethiopië, Ghana, Guinea, de Verenigde Arabi sche Republiek, Soedan, Ceylon, Liberië, Mali, Birma, India, Afghanistan en Libanon. Hammarskjoeld heeft maandagavond om een bijeenkomst van de Veilig heidsraad gevraagd ter bespreking van de nieuwe crisis in Kongo. Hij heeft voorgesteld het tijdstip van de bijeenkomst zodanig vast te stellen, dat ook afgevaardigden van de Kongolese regering haar kunnen bijwonen. Hammarskjoeld is maandagavond uit Leopoldstad naar Parijs vertrokken, vanwaar hij met een straalvliegtuig naar New York zou doorreizen. Hij wordt dinsdagavond omstreeks negen uur plaatselijke tijd in New York verwacht. Functionarissen van de Verenigde Naties achten het mogelijk, dat de Veiligheidsraad woensdag of donderdag bijeen zal worden geroepen. De secretaris-generaal is niet ingegaan op verzoeken van Kongolese zijde om zijn vertrek naar New York 24 uur uit te stellen, zodat vertegenwoor digers van de centrale regering van Kongo hem zouden kunnen vergezellen. SPIONNEN-VREES Maandagavond heeft gewapende Kongolese politie in Leopoldstad ho tels doorzocht op zoek naar Belgen, die van spionage worden verdacht. Dinsdag zou de politie de Europese wijk van Leopoldstad doorzoeken naar Belgische „spionnen". Premier Loemoemba heeft maandagavond in een radiotoespraak de Kongolese be volking aangemaand waakzaam te zijn tegen spionnen in haar midden. Premier Loemoemba en de opper bevelhebber van het leger, generaal Victor Loendoela, waren maandag avond op het vliegveld van Leopold stad aanwezig, toen daar een Belg, die van spionage werd verdacht, werd gearresteerd. Een Zweeds officier van de Ver enigde Naties, die inlichtingen vroeg over de arrestatie, kreeg te horen „zich niet te mengen in de binnen landse aangelegenheden van Kongo". DE UITTOCHT UIT KONGO Belga meldt, dat er steeds meer Europese kolonisten uit de Kongo lese provincie Kivoe wegtrekken, nu het Belgische consulaat in Bakoevoe gesloten is. Er woonden 4.500 Euro peanen in Bakoevoe. Op het ogen blik zijn er nog maar 700. In de pro vincie Kivoe zijn nu nog 40 van de 200 Belgische ambtenaren in func tie. Ondanks de verklaring van de pro vinciale regering van Kivoe, dat zij de Europese kolonisten, die blijven, zal helpen, gaan steeds meer Belgi sche ondernemingen tot sluiting van hun bedrijven over. In Bakoevoe verloopt de voedselvoorziening moei lijk. De prijzen van de levensmid delen stijgen, hetgeen de ontevre denheid doet toenemen. Belgische vluchtelingen in Roe. anda hebben voorts melding gemaakt van ernstige onlusten die zich zou den hebben voorgedaan op de oevers van het Kivoe-meer. Hierbij zouden verscheidene politiemannen om het leven zijn gekomen. Ierse V. N.-troe- pen zouden naar dit gebied zijn ge zonden. SPANNING IN JADOTSTAD In Jadotstad is de toestand gespan nen, zo hebben reizigers, die maan dag uit deze stad in Elisabethstad aankwamen, meegedeeld. Zondag avond zouden drie huizen in de ne. gerwijk van Jadotstad in brand zijn gestoken. Aanhangers van Loemoemba, die zich direct na de aankomst van 'n peleton Zweedse V. N.-soldaten in Jadotstad zijn gaan roeren, hebben verklaard, dat de stad ongeveer in 2 getij ke kampen is verdeeld. De nelft van de inwoners zou voor Tsjombe en de andere helft voor Loemoemba zijn. KASAVOEBOE ZEI OOK WAT President Kasavoeboe heeft zondag zijn langdurig stilzwijgen verbroken met een lange rede, die door radio- Leopoldstad werd uitgezonden en waarin hij de Kongolese bevolking en partijen opriep tot vrede en ver zoening. De president, die door premier Loemoejnba werd ingeleid, bracht hulde aan de Kongolese soldaten, politie en bevolking voor de koel bloedigheid, die zij hadden betoond Documenten ondertekend Cyprus heeft dinsdag even na middernacht plaatselijke tijd zijn on afhankelijkheid verkregen. De plech tigheid begon met de voorlezing door gouverneur Foot van het koninklijk besluit, tot instelling van de repu bliek Cyprus met ingang van 16 aug. „Als gevolg hiervan worden onaf hankelijkheid en soevereiniteit van de staat Cyprus met ingang van he den van kracht", aldus gouverneur Foot. Hierna luidden 21 kanonschoten de geboorte van de nieuwe Cyprische republiek in. Na de ondertekening van de do cumenten door gouverneur Foot als vertegenwoordiger van Engeland, aartsbisschop Makarios als vertegen woordiger van Griekenland en dr. Kutchuk als vertegenwoordiger van Turkije, nam aartsbisschop Makarios het woord, die wees op de grote be tekenis van deze dag voor Cyprus. De onafhankelijkheid van het eiland geeft de Cyprioten niet alleen het natuurlijke recht eigen zaken te re gelen, maar betekent tevens een be slissend moment in de vooruitgang der democratische instellingen en in de verwezenlijking der internatio nale vrijheidsbeginselen. Makarios wees op de nauwe samenwerking tussen alle contracterende partijen, die nodig zal zijn voor een harmo nieuze ontwikkeling van de staat, en verder op de noodzaak van weder zijdse eerbied voor de nationale en geestelijke idealen en tradities der Griekse en Turkse eilandbewoners. Uitweidend over de rol, die de nieuwe republiek thans op het punt staat op zich te nemen door haar sa menwerking voor het behoud van de wereldvrede, verklaarde Makarios, dat de Cyprische republiek bij haar intrede volkerengemeenschap be looft de beginselen van het Handvest der Verenigde Naties te zullen eer biedigen en haar morele plichten tot het einde toe te zullen vervullen. De ondertekeningsplechtigheid duurde 72 minuten. Daarna begonnen over heel Cyprus de klokken te lui den. Vandaag is het Britse bestuur van 82 jaar en drie maanden tot 'n einde gekomen. Gouverneur sir Hugh Foot verlaat vandaag het eiland. Het Britse bestuur is het kortste geweest in de geschiedenis van Cyprus, drie maanden korter dan de heerschappij van de Venetianen, die van 1489 tot 1571 duurde. Dinsdagmiddag, nadat de gouver neur en de zijnen vertrokken zijn, komen de 950 man Griekse en 650 man Turkse troepen voor Cyprus te Famagusta aan. Dinsdag en woensdag zijn nationa le feestdagen in Cyprus. LOEMOEMBA tegenover „de aanvallen der Belgi sche soldaten". Hij vroeg de bevolking tenslotte ordelijk en met vertrouwen weer aan het werk te gaan. Loemoemba bleef gedurende de ge hele uitzending aan de zijde van de president. AFLOSSING VAN DE WACHT De aflossing van de Belgische troe pen in Katanga door militairen van de V. N. is in volle gang. 150 Belgische militairen hielden maandagochtend op het vliegveld van Elisabethstad een afscheidpara- de voor him bevelhebber, generaal Gheysens. Deze dankte zijn onderge schikten voor de wijze waarop zij zich van hun taak in Katanga de bescherming van vrouwen en kinde ren hadden gekweten. Zij zouden rechtstreeks naar West-Duitsland worden overgebracht voor onder steuning van de Navo-strijdkrachten. Intussen arriveerden Marokkaanse eenheden, die de V. N. in Kongo ter beschikking zijn gesteld. De Amerikaanse negers hebben een campagne op touw gezet tegen rassenscheiding in kerken. Deze „strijd op de knieën" heeft zondag tot enkele incidenten in ver scheidene kerken van Atlanta en Montgomery, de hoofdsteden van de zuidelijke staten Georgie en Alaba ma, geleid. Een dertig negerstudenten, die in vier protestantse kerken tussen de blanken geknield lagen, werden door kosters weggeleid. De studenten knielden toen bij de kerkdeuren neer en woonden zo verder de dienst bij. Vorige week zijn 25 van deze stu denten in zes „blanke" kerken toe gelaten, waar zij evenwel plaats moeten nemen in 'n voor „gekleurde bezoekers" gereserveerde ruimte. Ongeluk met kabelbaan bij Napels Bij een ongeluk met een kabel baan bij Napels zijn maandagoch tend vier personen om het leven ge komen. Een cabine, waarmee juist een veertigtal touristen van Castellama- re naar de ruim 1100 meter hoge berg Faito was gebracht, stortte op de terugreis tengevolge van het bre ken van de draagkabel vijftien me ter naar beneden. Van de vier leden van het personeel, die zich in de cabine bevonden, werden er twee op slag gedood. De twee zwaarge wonden overleden later aan hun ver wondingen. De cabine was op weg naar de kust om een nieuwe groep toeristen op te halen. Op het ogenblik van het breken van de kabel ging een andere cabine met passagiers omhoog. De bestuur der remde snel en vermeed daardoor een tweede ongeluk. Twintig perso nen liepen echter meer of minder ernstige kneuzingen op. In Brazzaville, de hoofdstad van voormalig Frans Kongo, heeft zon dagmiddag de ondertekening plaats gehad van het proces-verbaal van uitwisseling der ratificatie-documen ten met betrekking tot verdragen, waarbij de bevoegdheden over dit gebied door de Franse gemeenschap worden overgedragen aan de repu bliek Kongo. Nog geen uur na het uitroepen van de onafhankelijkheid heeft de regering van de nieuwe staat het hoofdkwartier van de Verenigde Na ties in New York opname in de vol kerenorganisatie verzocht. President Youlou verklaarde, dat het land „in vrede en vriendschap met Frankrijk" onafhankelijk is ge worden. „In dit uur gaan onze ge dachten uit naar generaal De Gaul le, de man van Brazzaville, de archi tect van onze vrijheid en onafhanke lijkheid". Nog steeds is het niet bekend, of de Russen de bijeenkomst van de ontwapeningscommissie van de Ver enigde Naties van vanavond te New York zullen bijwonen. De vergadering is op verzoek van de Verenigde Staten bijeengeroepen in verband uet het afbreken van de tienmogendheden-ontwapeningscon- ferentie in Genèvfe. De Sowjet-Unie en de communis, tische landen, met uitzondering van Joego-Slavië, hebben fel geprotes teerd tegen deze bijeenroeping, en in diplomatieke kringen in New York acht men het niet uitgesloten dat het oostelijk blok de zitting zal boycotten. Zoals bekend, stellen de westelijke landen de Sowjet-Unie verantwoordelijk voor de mislukking van de Geneefse conferentie. Naar verluidt zullen de kleinere landen een resolutie indienen, waar in het afbreken van de Geneefse on derhandelingen wordt „betreurd" en waarin een beroep op Oost en West wordt gedaan het ontwapeningsge sprek te hervatten. Men zou in het midden laten, wie aan deze onder handelingen zouden moeten deelne men en in welk kader zij zouden moeten worden gevoerd. Een derge lijke resolutie zou aanvaardbaar zijn voor de neutralistische landen en, naar men aanneemt, ook voor de Sowjet-Unie. De Sowjet-Unie wenst het ontwa peningsprobleem door de regerings leiders in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te laten be spreken. Chroesjtsjef heeft reeds la ten doorschemeren bereid te zijn naar New York te gaan, maar de re- geringsleideis van de westelijke Grote Drie hebben tot nu toe niet laten weten, dat zij eventueel het voorbeeld van de Sowjetpremier zul len volgen. Nieuwe regering in Laos Volgens een door radio-Peking aangehaald bericht van radio-Vien tiane heeft de Laotische nationale vergadering zaterdag met volstrekte meerderheid en zonder oppositie de regering-Somas?nith haar vertrou wen opgezegd De nationale vergadering was bij eengeroepen door het revolutionaire comité, terwijl ien opgewonden me nigte voor het parlementsgebouw aan haar gevoelens lucht gaf en met borden zwaaide, waarop neutralisti- sche en anti-, imerikaanse leuzen stonden. De regering van prins Somsanith heeft daarop bij koning Savang Va- thana haar ontslag ingediend. Prins Soevanna Phoema, voorma lig premier van Laos, heeft vervol gens opdracht gekregen een nieuwe regering te vormen en vandaag heeft hij zijn regering bekend gemaakt, die uit acht leden bestaat. In het ka binet zijn geen leden opgenomen van het tweede parachutistenbataljon, dat met de staatsgreep van verleden week in Vientiane de val van de pro-westerse regering-Somsanith be werkstelligd heeft. Prins Soevanna heeft in de natio nale vergadering meegedeeld, dat de buitenlandse politiek van de rege ring gebaseerd zal zijn op neutrali st, goede nabuurschap en vriend schappelijke betrekkingen met alle landen, zonder onderscheid. Bij een opstand in de „Stony Mountain"-strafgevangenis by Win nipeg, is een gevangene om het le ven gekomen Vier gevangenen wer den gewond toen de politie van vuurwapens en traangas gebruik maakte om de orde te herstellen. H.M. de koningin heeft met de oudste prinsessen een bezoek gebracht aan een oud Grieks theater in Syracuse. Foto: voorzichtig loopt Hare Majesteit de koningin over de stenen. Geen Koreaanse federatie Zuid-Korea heeft maandag afwij zend gereageerd op een voorstel van de Noord-Koreaanse premier, Kim II Soeng, tot vorming van een federa le unie van Noord- en Zuid-Korea. De premier ad interim in Seoel, Hoeh Sjoeng, verklaarde op een persconferentie, niets te zien in het plan van zijn noordelijke collega. Het ging z.i. om een nieuw voorbeeld van van „de gewone propagandatac- tiek van de communisten". Russen verlaten China Volgens de correspondent in Pe king van het Zuidslavische persbu reau Tanjug zijn de laatste paar da gen treinen vol Russische deskundi gen uit Peking vertrokken en naar de Sowjet-Unie teruggekeerd. De correspondent meldde, dat de officiële verklaring voor deze uittocht was, dat hun arbeidscontracten afgelopen waren, doch dat er andere uitleggin gen aan worden gegeven, die „een geheel ander licht op de kwestie werpen." In het bericht van Tanjug wordt gemeld, dat de massa-uittocht ge paard is gegaan met uitgebreide maatregelen der Chinese regering om hoofdambtenaren en zelfs ministers naar de mijnen, fabrieken en land bouwbedrijven te zenden om de pro- duktieleiding op zich te nemen. Waarnemers in Belgrado wezen er op, dat de officiële pers van Moskou kort geleden herhaaldelijk kritiek heeft geuit op China's ideologische opvattingen. Zij herinnerden eraan, dat in 1948, toen Zuid-Slavië uit het communistische blok werd gestoten, tal van Russen, die in Zuid-Slavië werkzaam waren, plotseling vertrok ken onder het voorwendsel dat hun contractstermijn afgelopen was. Nu en dan zon De Bilt, dinsdag 10.00 uur. Het luchtdruk-minimum boven Europa is nu boven Scandinavië gelegen, als gevolg van een depressie, die van West-Rusland iaar Zweden is ge trokken en zich daarbij nog iets uit diepte. Randstoringen veroorzaken echter in ons land plaatselijk nog buien, mede door de lage tempera turen in de bovenlucht. Onder in vloed van een tweetal weinig actieve depressies op de Oceaan daalt de luchtdruk langzaam boven het zee gebied ten noordwesten van Spanje, terwijl boven Zuid-Frankrijk en het Alpengebied de luchtdruk langzaam stijgt. Door deze ontwikkelingen vormde zich een rug van hogere luchtdruk van Frankrijk over Ierland naar het noorden van de Oceaan. Deze rug komt heel langzaam nader bij zodat de kans op buien verder afneemt en iets meer zonneschijn kan worden verwacht. De tempera tuur blijft echter beneden normaal. In de afgelopen week zijn in Japan tengevolge van wervelstormen 28 mensen om het leven gekomen. Negen mensen worden nog vermist, aldus de politie. In West-Japan, dat door drie stormen zwaar werd ge troffen, zijn ruim 20.000 huizen over stroomd. Oil nummer bestaat uit 12 pagina's wordt het weer? (Medegedeeld door het KNMI. i Geldig van dinsdagavond tot i woensdagavond. Opgemaakt te 1 11.15 uur). NU EN DAN ZON Perioden met zonneschijn maar ook enkele plaatselijke buien. Koude nacht met hier en daar i p mist. Morgenoverdag ongeveer 1 i dezelfde temperaturen als van daag. Zwakke tot matige en lang de Waddenkust af en toe vrij krachtige westelijke wind. j 17 Aug.: zon op 05.26; onder 20.01; maan op 00.58; onder 16.47. Hoogwaterstanden 17 Aug.: vm. 11.42; nm. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: temp. gisteren weer max. min. HELSINKI zwaar bew. STOCKHOLM licht bew. OSLO zwaar bewolkt KOPENHAGEN licht bew. 20 ABERDEEN zwaar bew. 17 LONDEN mist 21 AMSTERDAM licht bew. 17 BRUSSEL geheel bew. 18 LUXEMBURG mist 17 PARIJS regen 21 BORDEAUX mist 22 GRENOBLE zwaar bew. 21 NICE zwaar bewolkt 23 BERLIJN regen 21 FRANKFORT licht bew MüNCHEN ZURICH GENèVE 20 h.lf bewolkt 21 regenbui 20 onbewolkt 21 21 licht bewolkt 25 27 LOCARNO WENEN BELGRADO zwaar bew. ATHENE onbewolkt ROME AJACCIO MADRID LISSABON Iedere dag, voor anderen gelukkig gemaakt, is een nuttige dag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1960 | | pagina 1