BELGISCHE PARACHUTISTEN
GRIJPEN IN DE KONGO IN
voor donker Afrika
Chaotische wanorde in alle
delen van het land
WILDE VLUCHT VAN DE
BLANKE BEVOLKING
Belgen demonsteren in Brussel
Onze schepen
geboycot
Cyprus op 16 aug.
onafhankelijk
Moskou schaart zich achter Cuba
Westelijke wind
MAANDAG 11 JULI I960
51ste JAARGANG
No. 15062
Directeur: J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
|jDonkere^oekoms*J
Telefoon: Directie. Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.59 p.w., f2.55 p.maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.—. Advertent. 17 ct p. mjn.. Telefoontjes f 1.50.
Belgische troepen zijn het afgelopen weekeinde hun landgenoten in de
republiek Kongo te hulp gesneld. De rebellie, die vrijdag een chaotische
toestand veroorzaakte in de hoofdstad Leopoldstad en omgeving, is zater
dagavond overgeslagen naar de provincies Katanga en Kassai van de 10-
dagen oude republiek. Vele duizenden Belgen en andere Europeanen heb
ben een goed heenkomen gezocht naar België of de omringende gebieden
in Afrika. Voor zover bekend hebben 15 Europeanen bij de nieuwe onlus
ten het leven gelaten. Zij werden het slachtoffer van muitende Kongoleze
militairen in Elizabethstad, die het vuur openden op auto's van blanke
inwoners van de stad. In de loop van zondagochtend werden hier duizen
den Belgen, die door de opstandelingen werden belegerd, ontzet door
Belgische militairen uit de basis in Kamina. „De muiters vluchtten als
hazen", zei zondagavond de voorzitter van de Belgische liberale partij,
Motz, na een onderhoud met de Belgische minister-president. Volgens de
berichten was de rust in Elizabethstad tegen zondagmiddag teruggekeerd.
De evacuatie van de Europese bevolking duurde echter voort, evenals in
alle andere delen van Kongo. Zondag laat in de middag landde een on
bekend aantal Belgische parachutisten in Loeloeaburg, in de provincie
Kassai. De Europese bewoners van deze plaats hadden dringend om hulp
verzocht, nadat muitende soldaten waren binnengetrokken. Bij
zonderheden over deze actie ontbreken echter nog.
KATANGA VROEG OM HULP
Terwijl uit de provincies Katanga
en Kassai vele duizenden Europea
nen, dikwijls geëscorteerd door Bel
gische militairen, over de grenzen
vluchtten, waren de leden van het
Belgische kabinet in het weekeinde
vrijwel permanent bijeen. Het voor
naamste punt van de agenda was
daarbij de vraag, of en op welke
wijze de Belgische strijdmacht in
Kongo kon worden ingezet om de
Europeanen daar te beschermen.
Terwijl het ene na het andere
vliegtuig met versterkingen en voor
raden voor de militaire bases van
het vliegveld van Brussel vertrok,
lostte wat Elizabethstad betreft
(waar ongeveer 2.000 Europeanen in
het universiteitsgebouw waren om
singeld door de muiters) dit vraag
stuk zich zelf op. De leider van de
provinciale regering van Katanga, de
Kongolese politieke leider Tsjombe,
diende een verzoek in bij de Bel
gische regering om militaire bijstand.
Kort daarop landden de eerste Bel
gische militairen ut de basis Kamina
op het vliegveld van Elizabethstad.
Maar niet alleen in deze twee ooste
lijke provincies van Katanga, doch
ook in het gebied van Beneden Kon
go en in het bijzonder in Matadi
de grote Oceaanhaven van Kongo
kwam het tot ernstige onlusten. Niet
alleen de Belgen waren hier het
slachtoffer van de muiters, maar ook
de talrijke Portugese inwoners
moesten het ontgelden. Gemeld is,
dat het Portugese consulaat door de
opstandelingen in brand werd ge
stoken. Een massale uittocht naar
Portugees Angola volgde op deze
nieuwe uitbarstingen.
IN LEOPOLDSTAD
In Leopoldstad heerste inmiddels
een gespannen rust. Kongolezen in
uniform het stond niet vast, dat
zij militairen waren doorzochten
ook zondag woningen van Europea
nen naar wapens. Zwaar bewapende
patrouilles trokken door de verla
ten stad. Waar nog de vorige week
de auto's in brede rijen over de Al-
bertboulevard reden en de terrassen
van de talrijke restaurants en café's
druk waren bezet, heerste nu een
leegte, slechts onderbroken door het
voorbijtrekken van militaire auto's
of de luxe wagens van de ministers
en hun ambtenaren. De avondklok,
die 's avonds om zes uur ingaat,
werd streng gehandhaafd. In de Bel
gische ambassade bevonden zich
zondag nog een 300-tal Belgische
vrouwen en kinderen, in afwachting
van passage naar België. Het vlieg
veld Ndjili van Leopoldstad functio
neerde weer. Onder bewaking van
militairen vertrok het ene na het
andere vliegtuig van de Sabena. Het
grootste deel van de vloot van de
Belgische nationale luchtvaartmaat
schappij, 47 toestellen, waaronder
vijf ultra-moderne Boeing straalver-
keersvliegtuigen, is ingezet voor de
„luchtbrug" naar Europa.
LUCHTBRUG MET KONGO
De belangstelling op het Brusselse
vliegveld was zondagmiddag zo
groot, dat auto's tot drie kilometer
van het vliegveld moesten worden
geparkeerdDuizenden waren ook
zaterdagnacht getuige van het ver
trek van de ministers de Schrijvers
en Ganshof .van der Meersch, die de
reis naar Kongo maakten met een
van de vele toestellen, waarmee mi
litairen worden overgebracht. Een
fluitconcert begeleidde de twee be
windslieden op weg naar het toestel.
Zondagmiddag trokken door de
Brusselse straten 4.000 betogers on
der leiding van een verbond van
oud-kolonialen. Zij eisten krachti
ger militaire maatregelen in Kongo
en concentratie van de daar nog ver
blijvende Belgen in enkele grote
centra. Het kwam tot enkele onge
regeldheden, toen zij trachtten de
barricade te doorbreken, die politie
en rijkswacht rondom het koninklijk
paleis en de regeringsgebouwen had
den gevormd. Een politieman en
twee betogers werden hierbij ge
wond.
Maandagmiddag zal minister-pre
sident Eyskens in het in spoedver
gadering bijeengeroepen parlement
een verklaring over Kongo afleggen.
Er zal dan elf dagen zijn verlopen
tussen de rede, waarmee koning
Boudewijn in Leopoldstad de macht
aan de Kongolezen overdroeg en een
situatie, die zelfs de meest pessimis
tische waarnemer niet voor mogelijk
heeft gehouden.
Het ministerie van buitenlandse
zaken te Brussel zegt telefonisch van
het consulaat-generaal in Leopold
stad te hebben vernomen, dat de stad
geheel in handen van de Belgische
parachutisten is en rustig is.
IN LOELOEABURG
Belgische parachutisten zijn zon
dagmiddag neergelaten bij Loeloea
burg. De Europeanen, die een toe
vlucht hadden gezocht in een hotel,
zijn volgens in Brussel verstrekte
mededelingen ontzet.
MET INSTEMMING DER
KONGOLESE REGERING?
Het is nog niet duidelijk of de
Belgische troepen, die in Kongo
trachtten de orde te herstellen, dit
doen op Kongolese uitnodiging of
niet.
Pierre Wigny, de Belgische minis
ter van buitenlandse zaken, heeft in
Brussel verklaard, dat de Kongolese
minister van buitenlandse zaken,
Bomboko, om ingrijpen van de Bel
gische troepen heeft gevraagd, maar
premier Loemoemba zei na een on
derhoud met de naar Kongo gevlo
gen Belgische ministers Ganshof en
De Schrijver in een radiotoespraak
uit Leopoldstad, dat tussenkomst
van buitenlandse troepen een schen
ding van de 'Kongolese soevereiniteit
was.
De blanke vrouwen en kinderen
blijven uit Kongo wegtrekken
naar België, Noord-Rhodesië, Por
tugees Angola, Brits Oeganda en
Tanganjika en het voormalige Fran
se gebied, dat nu ook republiek Kon
go heet.
Naar schatting bevinden zich in
de hoofdstad van de provincie Ka-
tanga, Elisabethstad, niet meer dan
2.000 blanken. Een week geleden
waren er nog 12.000. In Noord-Rho-
desia zijn een 3.000 vluchtelingen
aangekomen en in Angola ongeveer
3.500.
Het aantal doden onder de blan
ken is niet bekend, maar vast staat,
dat er 15 om het leven zijn geko
men.
Intussen heeft de premier van de
provincie Katanga, Moise Tsjombe,
troepen uit Rhodesië te hulp geroe
pen, maar aangezien het buitenland
se beleid van de federatie in Britse
handen is, moet Londen ovèr het
verzoek beslissen? Het wordt on
waarschijnlijk geacht, dat Engeland
het zal inwilligen, aangezien het niet
afkomstig is van de centrale regering
in Leopoldstad. Tsjombe beschouwt
zijn gebied klaarblijkelijk als los
van de rest van Kongo. In de omge
ving van de Belgische regering wordt
gezegd, dat België de tussenkomst
van vreemde troepen niet zou toe
juichen en van oordeel is, dat de
Belgische valschermtroepen alleen
de orde wel kunnen herstellen.
NOG NIET RUSTIG?
In Leopoldstad heeft men zondag
avond een radioboodschap uit Eli
zabethstad opgevangen, waarin wordt
gezegd, dat muitende troepen uit
Jadostad en Kolwesi, twee plaatsen
in de provincie Katanga, oprukken
naar Elizabethstad.
In Elizabethstad zouden 300 Bel
gische parachutisten nog steeds
handgemeen zijn met rebellerende
Kongolese soldaten.
DEMONSTRATIES IN BRUSSEL
In Brusel is het zondag tot vecht
partijen gekomen tussen demonstran
ten tegen de politiek van de Bel
gische regering in Kongo en de po
litie. De betogingen, georganiseerd
door een verbond van oud-kolonia
len, werden gehouden nabij het
standbeeld van Leopold II, de grond
legger van de Belgische ex-kolonie
in Afrika. Honderden politiemannen
waren op de been om de naar schat
ting 4.000 betogers in toom te hou
den. Het kwam tot een handgemeen,
toen enkele groepen trachtten de
afzettingen te doorbreken.
Een delegatie van de demonstran
ten werd zondagmiddag ontvangen
door minister-president, prof. Eys
kens. De delegatie zeide een krach
tiger optreden van de Belgische
strijdkrachten in Kongo te hebben
geëist.
NEDERLANDERS IN KONGO
De Nederlandse ve'rtegenwoordi- Duizenden Europeanen vluchten uit Kongo om een veiliger heenkomen
ging in Leopoldstad heeft alle Ne- te zoeken. Op de foto ziet men een stroom vluchtelingen in Brazzaville
derlandse vrouwen en kinderen de aan land komen.
raad gegeven Kongo te verlaten.
De Australische vakbond van zee
lieden in Fremantle, Westelijk-
Australië, heeft een boycot afgekon
digd tegen drie Nederlandse oorlogs
schepen, die dinsdag in de haven ver
wacht worden op weg naar Neder
lands-Nieuw Guinea.
Van bevoegde zijde wordt verno
men, dat deze maatregel geen invloed
zal hebben op de reis van de schepen.
Missies ondervonden
geen schade
Het Kongolese katholieke pers
agentschap DIA meldt, dat de Missie
geen enkel nadeel heeft ondervon
den van de muitende soldaten.
Enkele parochies in het Afrikaanse
kwartier van Leopoldstad kregen be
zoek van gewapende patrouilles.
Kongolese priesters ontvingen hen
en verklaarden, dat er op de missie
uitsluitend missionarissen en pries
ters waren. Tevreden met deze ver
klaring plaatsten de patrouilles
wachtposten bij de missiegebouwen
teneinde eventuele aanvallen van de
zijde der bevolking te voorkomen.
Een paar priesters en religieuzen,
die alleen tussen de bevolking wo
nen, zijn naar het Europese gedelete
der stad gegaan. De meesten bleven
echter op hun post.
De gouverneur van Cyprus, sir
Hugh Foot, heeft zondagmiddag be
kendgemaakt, dat Cyprus op dinsdag
16 augustus zal worden uitgeroepen
tot een onafhankelijke republiek.
Dil nummer bestaat uit 10 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(Medegedeeld door het K.N.M.I.
Geldig van maandagavond tot
dinsdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
LATER AFNEMENDE WIND
Veranderlijke bewolking met
vooral aanvankelijk buien. Ma
tige tot krachtige, aan de kust
tijdelijk harde, maar later afne
mende wind tussen zuidwest en
west. Weinig verandering in
temperatuur.
Geregeld landen in Brussel vliegtuigen met vluchtelingen uit Kongo. De burgers hebben de hel verlaten;
hun bezittingen zijn verloren gegaan.
Desnoods mei raketten
Na haar olie-aanbod heëft de Sow-
jet-Unie Cuba nu aangeboden de
700.000 ton suiker te kopen, die
Amerika niet wil hebben.
President Dorticos deelde dit zon
dagavond mee op een bijeenkomst
van een 100.000 mensen buiten het
presidentiële paleis in Havana.
Tevoren was de menigte meege
deeld, dat premier Castro met een
ontsteking aan de linkerlong het bed
moet houden.
Volgens de minister van onder
wijs, Hart, zullen met het herstel
van de premier verscheidene weken
gemoeid zijn. Hij zei, dat geen geloof
moest worden gehecht aan de ge
ruchten van contrarevolutionaire
zijde, dat de afwezigheid van de pre
mier een andere oprzaak dan zijn
ziekte zou hebben. De premier was
bovendien overwerkt.
De massa had van Castro een be
langrijke verklaring in het geschil
met Amerika verwacht.
President Dorticos zei ook, dat
Cuba Amerika een chèque van 2.000
dollar zou terugzenden, die de laat
ste betaling was voor het gebruik
van de marinebasis in Guantanamo.
Uit deze daad blijkt, aldus de presi
dent, dat Cuba geen gebied verkoopt
of verhuurt aan welke buitenlandse
mogendheid ook. (Op grond van een
verdrag van 1934 heeft Amerika de
basis voor onbepaalde tijd gehuurd).
Ernesto Guevarra, directeur van
de nationale bank, die in brede krin
gen wordt beschouwd als Castro's
naaste medewerker, kreeg applaus,
toen hij de verklaring van Chroesj-
tsjef herhaalde, dat de Sowjet-Unie
Cuba zonodig met raketten te hulp
sal komen.
Verklaring van Eisenhower.
President Eisenhower heeft zater
dag verklaard, dat de Verenigde Sta
ten de vestiging in Cuba van een
door het internationale communisme
beheerst bewind niet zullen dulden.
Naar aanleiding van premier
Chroesjtsjefs dreigement om raket
ten te gebruiken als de Verenigde
Staten in Cuba durven in te grijpen,
zei Eisenhower, dat deze verklaring
de nauwe banden onderstreept die
zich tussen de regeringen van de
Sowjet-Unie en Cuba hebben ont
wikkeld.
12 Juli: zon op 04.34; onder 20.56;
maan op 22.56; onder 09.21.
Hoogwaterstanden
12 Juli: v.m. 5.43; n.m. 6.12.
Hst weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
temp. gisteren
weer max. min.
Een van de Oceaan afkomstig sto-
ringsgebied heeft zich zondag tot een
tamelijk diepe depressie ontwikkeld,
waarvan de kern zich langzaam van
Ierland naar Engeland verplaatste.
Aan de zuidzijde ervan werden grote
hoeveelheden zeer vochtige lucht van
subtropische oorsprong aangevoerd,
hetgeen met een brede regenzóne
vergezeld ging, welke zondag in En
geland, Frankrijk, België en ons land
opnieuw regen bracht.
Aan de achterzijde van de depres
sie stroomde echter al spoedig weer
drogere polaire lucht, waarin opkla
ringen en buien voorkomen, West-
Europa binnen. Een trog vorm ige
randstoring, welke stormachtige win
den over Zuid-Engeland bracht, na
derde maandagmorgen ons land- Deze
zal ons land met buien passeren, maar
ook morgen het weer nog beïnvloe
den. De wind ruimt dan tijdelijk naar
west tot noordwest en wordt weer
minder sterk. In het temperatuur -
verloop komt weinig verandering.
HELSINKI
regen
24
18
STOCKHOLM
geh. bew.
17
13
OSLO
half bew.
15
12
KOPENHAGEN regen
18
14
ABERDEEN
regen
15
11
LONDEN
regenbui
L2
13
AMSTERDAM
zwaar bew.
17
14
BRUSSEL
licht bew.
18
14
LUXEMBURG
zwaar bew.
16
13
PARIJS
onbew!
20
14
BORDEAUX
regenbui
23
17
GRENOBLE
half bew.
27
13
NICE
licht bew.
24
16
BERLIJN
regen
22
15
FRANKFORT
regen
19
15
MüNCHEN
zwaar bew.
20
14
ZüRICH
zwaar bew.
17
12
GENèVE
regen
22
15
LOCARNO
geheel bew.
23
14
WENEN
licht bew.
23
16
INNSBRüCK
onbew.
23
9
ATHENE
onbew.
32
ROME
onbew.
31
15
AJACCIO
onbew.
25
13
MADRID
onbew.
17
MALLORCA
onbew.
31
16
LISSABON
half bew.
27
17
Korreltje
Er zijn dingen, die je nu eenmaal
niet kunt ontlopen; probeer ze dus te
dragen als een man.