BELGISCHE PARACHUTISTEN GRIJPEN IN DE KONGO IN voor donker Afrika Chaotische wanorde in alle delen van het land WILDE VLUCHT VAN DE BLANKE BEVOLKING Belgen demonsteren in Brussel Onze schepen geboycot Cyprus op 16 aug. onafhankelijk Moskou schaart zich achter Cuba Westelijke wind MAANDAG 11 JULI I960 51ste JAARGANG No. 15062 Directeur: J. F. J. M. KOENS Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUS: PAPENGRACHT 32 |jDonkere^oekoms*J Telefoon: Directie. Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.59 p.w., f2.55 p.maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.—. Advertent. 17 ct p. mjn.. Telefoontjes f 1.50. Belgische troepen zijn het afgelopen weekeinde hun landgenoten in de republiek Kongo te hulp gesneld. De rebellie, die vrijdag een chaotische toestand veroorzaakte in de hoofdstad Leopoldstad en omgeving, is zater dagavond overgeslagen naar de provincies Katanga en Kassai van de 10- dagen oude republiek. Vele duizenden Belgen en andere Europeanen heb ben een goed heenkomen gezocht naar België of de omringende gebieden in Afrika. Voor zover bekend hebben 15 Europeanen bij de nieuwe onlus ten het leven gelaten. Zij werden het slachtoffer van muitende Kongoleze militairen in Elizabethstad, die het vuur openden op auto's van blanke inwoners van de stad. In de loop van zondagochtend werden hier duizen den Belgen, die door de opstandelingen werden belegerd, ontzet door Belgische militairen uit de basis in Kamina. „De muiters vluchtten als hazen", zei zondagavond de voorzitter van de Belgische liberale partij, Motz, na een onderhoud met de Belgische minister-president. Volgens de berichten was de rust in Elizabethstad tegen zondagmiddag teruggekeerd. De evacuatie van de Europese bevolking duurde echter voort, evenals in alle andere delen van Kongo. Zondag laat in de middag landde een on bekend aantal Belgische parachutisten in Loeloeaburg, in de provincie Kassai. De Europese bewoners van deze plaats hadden dringend om hulp verzocht, nadat muitende soldaten waren binnengetrokken. Bij zonderheden over deze actie ontbreken echter nog. KATANGA VROEG OM HULP Terwijl uit de provincies Katanga en Kassai vele duizenden Europea nen, dikwijls geëscorteerd door Bel gische militairen, over de grenzen vluchtten, waren de leden van het Belgische kabinet in het weekeinde vrijwel permanent bijeen. Het voor naamste punt van de agenda was daarbij de vraag, of en op welke wijze de Belgische strijdmacht in Kongo kon worden ingezet om de Europeanen daar te beschermen. Terwijl het ene na het andere vliegtuig met versterkingen en voor raden voor de militaire bases van het vliegveld van Brussel vertrok, lostte wat Elizabethstad betreft (waar ongeveer 2.000 Europeanen in het universiteitsgebouw waren om singeld door de muiters) dit vraag stuk zich zelf op. De leider van de provinciale regering van Katanga, de Kongolese politieke leider Tsjombe, diende een verzoek in bij de Bel gische regering om militaire bijstand. Kort daarop landden de eerste Bel gische militairen ut de basis Kamina op het vliegveld van Elizabethstad. Maar niet alleen in deze twee ooste lijke provincies van Katanga, doch ook in het gebied van Beneden Kon go en in het bijzonder in Matadi de grote Oceaanhaven van Kongo kwam het tot ernstige onlusten. Niet alleen de Belgen waren hier het slachtoffer van de muiters, maar ook de talrijke Portugese inwoners moesten het ontgelden. Gemeld is, dat het Portugese consulaat door de opstandelingen in brand werd ge stoken. Een massale uittocht naar Portugees Angola volgde op deze nieuwe uitbarstingen. IN LEOPOLDSTAD In Leopoldstad heerste inmiddels een gespannen rust. Kongolezen in uniform het stond niet vast, dat zij militairen waren doorzochten ook zondag woningen van Europea nen naar wapens. Zwaar bewapende patrouilles trokken door de verla ten stad. Waar nog de vorige week de auto's in brede rijen over de Al- bertboulevard reden en de terrassen van de talrijke restaurants en café's druk waren bezet, heerste nu een leegte, slechts onderbroken door het voorbijtrekken van militaire auto's of de luxe wagens van de ministers en hun ambtenaren. De avondklok, die 's avonds om zes uur ingaat, werd streng gehandhaafd. In de Bel gische ambassade bevonden zich zondag nog een 300-tal Belgische vrouwen en kinderen, in afwachting van passage naar België. Het vlieg veld Ndjili van Leopoldstad functio neerde weer. Onder bewaking van militairen vertrok het ene na het andere vliegtuig van de Sabena. Het grootste deel van de vloot van de Belgische nationale luchtvaartmaat schappij, 47 toestellen, waaronder vijf ultra-moderne Boeing straalver- keersvliegtuigen, is ingezet voor de „luchtbrug" naar Europa. LUCHTBRUG MET KONGO De belangstelling op het Brusselse vliegveld was zondagmiddag zo groot, dat auto's tot drie kilometer van het vliegveld moesten worden geparkeerdDuizenden waren ook zaterdagnacht getuige van het ver trek van de ministers de Schrijvers en Ganshof .van der Meersch, die de reis naar Kongo maakten met een van de vele toestellen, waarmee mi litairen worden overgebracht. Een fluitconcert begeleidde de twee be windslieden op weg naar het toestel. Zondagmiddag trokken door de Brusselse straten 4.000 betogers on der leiding van een verbond van oud-kolonialen. Zij eisten krachti ger militaire maatregelen in Kongo en concentratie van de daar nog ver blijvende Belgen in enkele grote centra. Het kwam tot enkele onge regeldheden, toen zij trachtten de barricade te doorbreken, die politie en rijkswacht rondom het koninklijk paleis en de regeringsgebouwen had den gevormd. Een politieman en twee betogers werden hierbij ge wond. Maandagmiddag zal minister-pre sident Eyskens in het in spoedver gadering bijeengeroepen parlement een verklaring over Kongo afleggen. Er zal dan elf dagen zijn verlopen tussen de rede, waarmee koning Boudewijn in Leopoldstad de macht aan de Kongolezen overdroeg en een situatie, die zelfs de meest pessimis tische waarnemer niet voor mogelijk heeft gehouden. Het ministerie van buitenlandse zaken te Brussel zegt telefonisch van het consulaat-generaal in Leopold stad te hebben vernomen, dat de stad geheel in handen van de Belgische parachutisten is en rustig is. IN LOELOEABURG Belgische parachutisten zijn zon dagmiddag neergelaten bij Loeloea burg. De Europeanen, die een toe vlucht hadden gezocht in een hotel, zijn volgens in Brussel verstrekte mededelingen ontzet. MET INSTEMMING DER KONGOLESE REGERING? Het is nog niet duidelijk of de Belgische troepen, die in Kongo trachtten de orde te herstellen, dit doen op Kongolese uitnodiging of niet. Pierre Wigny, de Belgische minis ter van buitenlandse zaken, heeft in Brussel verklaard, dat de Kongolese minister van buitenlandse zaken, Bomboko, om ingrijpen van de Bel gische troepen heeft gevraagd, maar premier Loemoemba zei na een on derhoud met de naar Kongo gevlo gen Belgische ministers Ganshof en De Schrijver in een radiotoespraak uit Leopoldstad, dat tussenkomst van buitenlandse troepen een schen ding van de 'Kongolese soevereiniteit was. De blanke vrouwen en kinderen blijven uit Kongo wegtrekken naar België, Noord-Rhodesië, Por tugees Angola, Brits Oeganda en Tanganjika en het voormalige Fran se gebied, dat nu ook republiek Kon go heet. Naar schatting bevinden zich in de hoofdstad van de provincie Ka- tanga, Elisabethstad, niet meer dan 2.000 blanken. Een week geleden waren er nog 12.000. In Noord-Rho- desia zijn een 3.000 vluchtelingen aangekomen en in Angola ongeveer 3.500. Het aantal doden onder de blan ken is niet bekend, maar vast staat, dat er 15 om het leven zijn geko men. Intussen heeft de premier van de provincie Katanga, Moise Tsjombe, troepen uit Rhodesië te hulp geroe pen, maar aangezien het buitenland se beleid van de federatie in Britse handen is, moet Londen ovèr het verzoek beslissen? Het wordt on waarschijnlijk geacht, dat Engeland het zal inwilligen, aangezien het niet afkomstig is van de centrale regering in Leopoldstad. Tsjombe beschouwt zijn gebied klaarblijkelijk als los van de rest van Kongo. In de omge ving van de Belgische regering wordt gezegd, dat België de tussenkomst van vreemde troepen niet zou toe juichen en van oordeel is, dat de Belgische valschermtroepen alleen de orde wel kunnen herstellen. NOG NIET RUSTIG? In Leopoldstad heeft men zondag avond een radioboodschap uit Eli zabethstad opgevangen, waarin wordt gezegd, dat muitende troepen uit Jadostad en Kolwesi, twee plaatsen in de provincie Katanga, oprukken naar Elizabethstad. In Elizabethstad zouden 300 Bel gische parachutisten nog steeds handgemeen zijn met rebellerende Kongolese soldaten. DEMONSTRATIES IN BRUSSEL In Brusel is het zondag tot vecht partijen gekomen tussen demonstran ten tegen de politiek van de Bel gische regering in Kongo en de po litie. De betogingen, georganiseerd door een verbond van oud-kolonia len, werden gehouden nabij het standbeeld van Leopold II, de grond legger van de Belgische ex-kolonie in Afrika. Honderden politiemannen waren op de been om de naar schat ting 4.000 betogers in toom te hou den. Het kwam tot een handgemeen, toen enkele groepen trachtten de afzettingen te doorbreken. Een delegatie van de demonstran ten werd zondagmiddag ontvangen door minister-president, prof. Eys kens. De delegatie zeide een krach tiger optreden van de Belgische strijdkrachten in Kongo te hebben geëist. NEDERLANDERS IN KONGO De Nederlandse ve'rtegenwoordi- Duizenden Europeanen vluchten uit Kongo om een veiliger heenkomen ging in Leopoldstad heeft alle Ne- te zoeken. Op de foto ziet men een stroom vluchtelingen in Brazzaville derlandse vrouwen en kinderen de aan land komen. raad gegeven Kongo te verlaten. De Australische vakbond van zee lieden in Fremantle, Westelijk- Australië, heeft een boycot afgekon digd tegen drie Nederlandse oorlogs schepen, die dinsdag in de haven ver wacht worden op weg naar Neder lands-Nieuw Guinea. Van bevoegde zijde wordt verno men, dat deze maatregel geen invloed zal hebben op de reis van de schepen. Missies ondervonden geen schade Het Kongolese katholieke pers agentschap DIA meldt, dat de Missie geen enkel nadeel heeft ondervon den van de muitende soldaten. Enkele parochies in het Afrikaanse kwartier van Leopoldstad kregen be zoek van gewapende patrouilles. Kongolese priesters ontvingen hen en verklaarden, dat er op de missie uitsluitend missionarissen en pries ters waren. Tevreden met deze ver klaring plaatsten de patrouilles wachtposten bij de missiegebouwen teneinde eventuele aanvallen van de zijde der bevolking te voorkomen. Een paar priesters en religieuzen, die alleen tussen de bevolking wo nen, zijn naar het Europese gedelete der stad gegaan. De meesten bleven echter op hun post. De gouverneur van Cyprus, sir Hugh Foot, heeft zondagmiddag be kendgemaakt, dat Cyprus op dinsdag 16 augustus zal worden uitgeroepen tot een onafhankelijke republiek. Dil nummer bestaat uit 10 pagina's HOE wordt het weer? (Medegedeeld door het K.N.M.I. Geldig van maandagavond tot dinsdagavond. Opgemaakt te 11.15 uur). LATER AFNEMENDE WIND Veranderlijke bewolking met vooral aanvankelijk buien. Ma tige tot krachtige, aan de kust tijdelijk harde, maar later afne mende wind tussen zuidwest en west. Weinig verandering in temperatuur. Geregeld landen in Brussel vliegtuigen met vluchtelingen uit Kongo. De burgers hebben de hel verlaten; hun bezittingen zijn verloren gegaan. Desnoods mei raketten Na haar olie-aanbod heëft de Sow- jet-Unie Cuba nu aangeboden de 700.000 ton suiker te kopen, die Amerika niet wil hebben. President Dorticos deelde dit zon dagavond mee op een bijeenkomst van een 100.000 mensen buiten het presidentiële paleis in Havana. Tevoren was de menigte meege deeld, dat premier Castro met een ontsteking aan de linkerlong het bed moet houden. Volgens de minister van onder wijs, Hart, zullen met het herstel van de premier verscheidene weken gemoeid zijn. Hij zei, dat geen geloof moest worden gehecht aan de ge ruchten van contrarevolutionaire zijde, dat de afwezigheid van de pre mier een andere oprzaak dan zijn ziekte zou hebben. De premier was bovendien overwerkt. De massa had van Castro een be langrijke verklaring in het geschil met Amerika verwacht. President Dorticos zei ook, dat Cuba Amerika een chèque van 2.000 dollar zou terugzenden, die de laat ste betaling was voor het gebruik van de marinebasis in Guantanamo. Uit deze daad blijkt, aldus de presi dent, dat Cuba geen gebied verkoopt of verhuurt aan welke buitenlandse mogendheid ook. (Op grond van een verdrag van 1934 heeft Amerika de basis voor onbepaalde tijd gehuurd). Ernesto Guevarra, directeur van de nationale bank, die in brede krin gen wordt beschouwd als Castro's naaste medewerker, kreeg applaus, toen hij de verklaring van Chroesj- tsjef herhaalde, dat de Sowjet-Unie Cuba zonodig met raketten te hulp sal komen. Verklaring van Eisenhower. President Eisenhower heeft zater dag verklaard, dat de Verenigde Sta ten de vestiging in Cuba van een door het internationale communisme beheerst bewind niet zullen dulden. Naar aanleiding van premier Chroesjtsjefs dreigement om raket ten te gebruiken als de Verenigde Staten in Cuba durven in te grijpen, zei Eisenhower, dat deze verklaring de nauwe banden onderstreept die zich tussen de regeringen van de Sowjet-Unie en Cuba hebben ont wikkeld. 12 Juli: zon op 04.34; onder 20.56; maan op 22.56; onder 09.21. Hoogwaterstanden 12 Juli: v.m. 5.43; n.m. 6.12. Hst weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: temp. gisteren weer max. min. Een van de Oceaan afkomstig sto- ringsgebied heeft zich zondag tot een tamelijk diepe depressie ontwikkeld, waarvan de kern zich langzaam van Ierland naar Engeland verplaatste. Aan de zuidzijde ervan werden grote hoeveelheden zeer vochtige lucht van subtropische oorsprong aangevoerd, hetgeen met een brede regenzóne vergezeld ging, welke zondag in En geland, Frankrijk, België en ons land opnieuw regen bracht. Aan de achterzijde van de depres sie stroomde echter al spoedig weer drogere polaire lucht, waarin opkla ringen en buien voorkomen, West- Europa binnen. Een trog vorm ige randstoring, welke stormachtige win den over Zuid-Engeland bracht, na derde maandagmorgen ons land- Deze zal ons land met buien passeren, maar ook morgen het weer nog beïnvloe den. De wind ruimt dan tijdelijk naar west tot noordwest en wordt weer minder sterk. In het temperatuur - verloop komt weinig verandering. HELSINKI regen 24 18 STOCKHOLM geh. bew. 17 13 OSLO half bew. 15 12 KOPENHAGEN regen 18 14 ABERDEEN regen 15 11 LONDEN regenbui L2 13 AMSTERDAM zwaar bew. 17 14 BRUSSEL licht bew. 18 14 LUXEMBURG zwaar bew. 16 13 PARIJS onbew! 20 14 BORDEAUX regenbui 23 17 GRENOBLE half bew. 27 13 NICE licht bew. 24 16 BERLIJN regen 22 15 FRANKFORT regen 19 15 MüNCHEN zwaar bew. 20 14 ZüRICH zwaar bew. 17 12 GENèVE regen 22 15 LOCARNO geheel bew. 23 14 WENEN licht bew. 23 16 INNSBRüCK onbew. 23 9 ATHENE onbew. 32 ROME onbew. 31 15 AJACCIO onbew. 25 13 MADRID onbew. 17 MALLORCA onbew. 31 16 LISSABON half bew. 27 17 Korreltje Er zijn dingen, die je nu eenmaal niet kunt ontlopen; probeer ze dus te dragen als een man.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1960 | | pagina 1