CHROESTJSJEF STELDE VER. ST. VOOR VERRASSENDE FEITEN V.S.waren onvoldoende voor bereid op duikbotengevaar Wij hebben nu goede afweer tegen Russische duikboten Nieuwe techniek voor de bestrijding van het gevaar Voortdurend op zoek naar nieuwe bestrijdingsmethoden DE LEIDSE COURANT aiU1 UAJUULUmJUJUJUAJUUULUJUL^^ ».«.»J).»JIJI.MJJULUJUUUUUULUjUJUJLUJLUJUUUUULIUUUUUUUUUIJU^ „Onze duikboten kunnen alle Amerikaanse bavens blokkeren en het vasteland van Amerika bombarderen. Russische raketten kunnen elk doel in de Verenigde Staten bereiken en de belangrijkste industriële centra daar zijn even kwetsbaar als die van alle NATO-landen bij de Atlantische Oceaan Deze woorden sprak de Russische premier, Nikita Chroesjtsjef, nog niet zolang geleden en hij overdreef geenszins. Het waren inderdaad naakte feiten, die Chroesjtsjef meedeelde want tot de lente van 1959 waren de kusten van de Verenigde Sta ten volkomen onvoldoende beschermd. Op papier waren er voldoende mannen, schepen, kanonnen en raketten voor de verdediging van de Verenigde Staten maar in werkelijkheid betekende die verdediging niets. Willen de Verenigde Staten niet de kans lopen een tweede Pearl Harbour te beleven dan zal snel werk ge maakt moeten worden met een nieuw verdedigingssy steem, zei admiraal Arleigh Burke, hoofd van de Ameri kaanse marine-operaties, toen hy met een Amerikaanse strategische commissie de toestand besprak. Ook were bij die gelegenheid vol aandacht geluisterd naar de schout-bij-nacht John S. „Jimmy" Thach toen deze een diagnose stelde van de zwakheid van de Verenigde Sta ten en daarna een voorstel deed tot verbetering ervan Volgens de schout-bij-nacht was het voornaamste pro bleem, dat de strijd tegen de duikboten slechts een on derdeel vormde van het werk van de Amerikaanse vloot Zelden stuurde men er schepen en manschappen op uit om het probleem diepgaand te bestuderen. Er was geen gespecialiseerde groep gevormd om het probleem op te lossen en niemand wist by benadering te vertellen wat er nodig was om in een eventuele duikbotenoorlog de beste kansen te verkrijgen Deze conferentie van militaire deskundigen leidde on geveer twee jaar geleden tot de vorming van een nieuwe gespecialiseerde strijdgroep ter zee, de strijdgroep .Alfa' die bovendien een belangrijk aandeel kreeg in het uit werken van een goed verdedigingssysteem. Schout-bij-nacht John S. T^ach, bij gestaan door vice-admiraal William G. Cooper, commandant van de an ti-duikboot strijdmacht van de Atlan tische vloot, heeft dag en nacht met zijn strijdgroep Alfa geopereerd, waarbij hij zijn manschappen, zijn ma chines en zichzelf vaak tot de grens van uitputting bracht. Hij wees de zwakke plekken aan - het gebrek aan kennis betreffende de zee van de oceaanbodem tot aan het oppervlak, de stromingen, de diverse lagen met de verschillende temperaturen en de invloed hiervan op de luisterappara ten. Ook ging hij uitvoerig na, wat aan de uitrusting verbeterd moest worden maar het grootste probleem was toch wel, het zover te brengen, dat zijn strijdgroep zou functioneren als een team en niet als een toeval lig bijeengebracht groepje van vlieg- dekschip, torpedoboten, duikboten en vliegtuigen. Thach vraagt het uiterste van zijn manschappen. Dat heb ik ondervon den tijdens mijn tocht met de Alfa- groep. "Pas als er al 24 uur opzit ten, kunnen we gaan spreken van overwerk" zei hij een keer bij wijze van grap maar het was bittere ernst. De torpedoboten bijvoorbeeld vullen hun brandstofvoorraad aan tijdens de uren, dat op het vliegdekschip gege ten wordt. Alleen om zodoende enige kostbare uren uit te sparen. Officie ren en manschappen vergaderen vaak de klok rond om de oorzaken van be paalde tekortkomingen te ontdekken en op te lossen of om nieuwe metho den nader uit te werken. Nieuwe techniek Waarschijnlijk wordt nergens in de vloot of de land- en luchtmacht zo veel aandacht besteed aan sugges ties zonder waarde te hechten aan de rang van degene, die ze naar voren brengt, ledereen, die een idee heeft, wordt aangehoord. Waarschijnlijk is dit ook het geheim van de vele goe de resultaten, welke de strijdgroep Alfa tot nu toe heeft bereikt. Zo zijn er nieuwe mogelijkheden ontdekt voor het gebruik van oude uitrustin gen. Voorts is er een compleet nieuw boek tot stand gekomen met strijd plannen en deze zijn doorgegeven aan de bevelhebbers van de vloten van de Atlantische Oceaan en de Stille Zuid zee. Ook heeft de groep allerlei ver nietigingstechnieken kunnen perfec tioneren. gebaseerd op het feit, dat een duikboot vrijwel altijd onder wa ter moet blijven. Schout-bij-nacht Thach zei mij van deze nieuwe tech niek, dat men hierbij o.m. probeert te profiteren van de nieuwsgierig heid van een duikboot-commandant om te weten te komen, wat er eigenlijk boven water precies ge beurt. In plaats van bijvoorbeeld een aantal dieptebommen tegelijk in zee te werpen, laten de torpedoboten er slechts één vallen. De commandant van de duikboot wacht dan ongetwijfeld vol angst en spanning op de volgende maar deze komt niet. Tenslotte zal zijn nieuwsgierigheid onhoudbaar wor den en komt er een stukje van de periscoop boven water. Dat moet dan voor ons eerst het teken van de aanval zijn VOLLEDIG OP OORLOGSSTERKTE De beste maatstaf echter om het succes van de strijdgroep aan af te meten is, dat men de afstand om de duikboten te ontdekken belangrijk heeft vergroot. Men is thans name- iyk in staat om onder gunstige om standigheden een duikboot te ontdek ken in een gebied van zo ongeveer 7800 mijlenOnze groep, aldus schout-by-nacht Thach, heeft een hoogtepunt van efficiency bereikt en dat ondanks de bestedingsbeperking van de regering, waarbij alleen dit jaar 100 miljoen dollar minder werd uitgetrokken voor de strijd tegen duikboten. De strydgroep Alfa is steeds klaar voor een onverhoopte oorlog als ze op zee gaat en dat be tekent, dat de groep volledig op oor- I worden gehouden, tegen eigen duikbo- logssterkte is uitgerust en bevoor- .ten zijn slechts bijkomstigheden tij- raad. dens de wacht, die de groep dag en D9 oefeningen, die zo nu en dan nacht moet houden naMj de kusten.. Admiraal Arleigh Burke, hoofd Amerikaanse marine: Met hun vijfhonderd duikboten hebben de Russen een grotere onderzee- vloot dan alle westelijke landen samen. De Verenigde Staten kan deze vloot bestrijden met ongeveer 125 duikboten, waarvan er een paar zijn uitgerust met atoomwapens. Natuurlijk zouden de Verenigde Staten er met grote spoed meer kunnen bouwen maar zou het gevaar dan bezworen zijn? „Neen", zegt admiraal Arleigh Burke, hoofd van de Amerikaanse marine- operaties. „In geval van oorlog zullen wij geen tijd hebben om duikboten met duikboten te bestrijden, hoe goed onze tactiek ook zijn mag. Wij moe ten ze met andere middelen te lijf gaan maar wij zullen hiermee snel voort gang moeten maken, anders wordt het onze dood!" Dit was de boodschap die schout-bij-nacht John S. „Jimmy" Thach van admiraal Burke meekreeg bij de opdracht met de strijdgroep „Alfa" uit te varen op zoek naar een „afdoende verdediging tegen duikboten!" Wonder om te zien En, ik heb mij ervan kunnen over tuigen op welk een uitstekende wijze de schout-by-nacht zich van zijn moeiiyke taak heeft gekweten. De dingen, die onder leiding van John Thach werden ontworpen zyn vaak „een wonder om te zien". Vliegtuigen die al door vele deskundigen waren afgeschreven om nog dienstbaar te zyn voor militaire doeleinden, werden bgvoorbeeld herschapen in magneti sche duikboten-ontdekkers! Ook heb ik gezien, dat een electro-cardiograaf van een boorddokter op bijzonder ver nuftige wyze werd aangewend voor bestrijding van het duikbotengevaar. Zelfs met de doodgewone tuinhark heb ik dingen zien doen, die men niet voor mogeiyk had gehouden Maar, de meeste waardering heb ik toch wel gekregen voor de manschap pen van de Alfa-groep. Wat zy in de 20 maanden van experimenteel wer ken hebben gepresteerd grenst bijna aan het ongelooflyke. Ik moet hier echter aan toevoegen, dat ik evenzeer heb ontdekt, dat de kleinste fout, de kleinste onnauwkeurigheid, grote ge volgen kan hebben. Elk klein foutje, gemaakt door de geluidstechnicus in zyn hokje op de torpedoboot, de pi loot, die over de golven scheert met zijn magnetische opsporingsinstrumen- Vliegtuigen en helikopters star ten van het vliegdekschip Ran dolph voor een oefening, waarbij duikboten op de snelste wijze moe ten worden opgespoord. ten of de commandant, die zijn man nen leidt bij het onderscheppen van de vijand, kan alles doen mislukken... Gedurende mijn tocht met de strijd groep Alfa ging ik per touwladder of per helicopter van schip naar schip om te zien hoe het werk werd ver richt. Daarna ging ik mee in de diep te met een duikboot, die doodstil om zyn „prooi" cirkelde. Ik vloog over de dekken van torpedoboten in vlieg tuigen, die zo laag gingen, dat ik als het ware in de koffiekopjes van de mannen op de brug kon kijken. Dit gebeurde yd ens een actievlucht, waarbij een duikboot moest worden opgespoord. Een dag en nacht surveil lerende patrouille, bestaande uit sche pen en vliegtuigen in het zeegebied tussen Argentinië en de Azoren, had een duikboot gesignaleerd. De rich ting en de snelheid van deze duikboot waren bekend toen deze de zg wacht- lgn passeerde maar van die tyd af kon de onderzeeër byna elke richting uitgegaan zgn daar duikboten in tyd van vrede zich in volle zee overal kunnen bewegen. Contact met Rus Van een basis aan de kust vertrok ken verkenningsvliegtuigen, die by de Alfa-groep behoorden, naar het gebied waar men dacht dat de duikboot zich zou bevinden. Deze vliegtuigen zijn in staat om een prooi urenlang na te ja gen. De radarschermen in hun toestel len onthullen alles, wat op zee te zien is, al is het zo klein als een prulle- mandje. Dus eveneens het kleinste stukje van een duikboot als dit boven water uitsteekt. Gelijktijdig vertrokken van het vlieg dekschip vliegtuigen uitgerust met ge voelige instrumenten om het gebied af te zoeker met hun zg „magneti sche verklikkers". Torpedoboten met hun massieve uitrusting van ontdek kingsinstrumenten verlieten de groep nu ook en haastten zich naar de aan geduide plek. Het vliegdekschip volg de op zo'n afstand, dat het gemakke- lyk helicopters zou kunnen lanceren zonder de vyandelyke duikboot te verleiden een torpedo af te schieten. Op het vliegdekschip, in de com mando-kamer, probeerden officieren en manschappen uit de nu en dan bin nenkomende berichten uit te dokteren wat de itedentiteit van de achtervolg de duikboot was. De belangstelling der officieren en manschappen werd echter wel bijzonder groot, toen het bericht binnenkwam, dat zich ook twee Sovjet-vrachtschepen in het be treffende gebied ophielden, wat trou wens niet verboden was. Vice-admiraal William G. Cooper die een groot aandeel heeft gehad in de „Alfa"-experimenten. Belangrijke vragen Wy hadden op zeer belangryke vra gen echter een dringend antwoord no dig en wel: 1. Gebruikte de vyande lyke duikboot Amerikaanse schepen als doelwit? 2. Indien dit zo was, welke van de 20 tot 30 schepen in zijn bereik achtervolgde de duikboot? Uit de positie waar de duikboot zich zo ongeveer moest bevinden, maakten onze mensen ook op, dat hij wellicht in de richting van een van de ver schillende „lanceergebieden" voer van waaruit onze duikbootjagers bij even tuele oorlogshandelingen een aanval kunnen verwachten op bepaalde Ame rikaanse doelen. In oorlogstijd zouden de antwoorden op deze en overeenkomstige vragen beslissend zijn voor de vernietiging van de indringer. In tijd van vrede worden de antwoorden tegen elkaar afgewogen maar even nauwgezet als of het oorlog was. Hoe de vijandelijke duikboot tot overgave kan worden gedwongen? Dat gaat veelal als volgt. De piloten van de vliegtuigen met de mag netische verklikkers vinden de duik boten meestal 't eerst. Op vier of vijf voet boven het water vliegend „voe len" zy naar de indringer en als ze hem gevonden hebben, geven zij de verbindingsplaats aan met een dry. ri de fakkel. De fakkels, die aan de ach- terzyde van het vliegtuig worden af geschoten met dezelfde snelheid als die van het vliegtuig zijn als 't wre lichtgevende bakens. Ook wordt het doel nog omringd met dryvende „klankborden", uitgerust met kleine radiotransmitters en luisterapparatuur die alle geluiden die ze opvangen, doorgeven. Dan komen de helicop ters in het strijdperk. Zij gigden over het water en laten hun luisterappara ten zakken. Zy bewegen zich lang zaam in formaties van drie en zij sluiten de duikboot als het ware in... Ik ben aan boord geweest van een Amerikaanse duikboot, die op deze wijze werd gevangen en ik heb vanaf een torpedoboot gezien hoe een vijan delijke duikboot, die reeds gevangen was, weer poogde te ontsnappen. Het lukte echter niet want de duikboot commandant kon zyn nieuwsgierig heid, wat er in zyn omgeving gebeur de niet bedwingenHet is echter niet altyd alleen nieuwsgierigheid want om te vluchten moet men uiter aard ook weten, waarheen men het beste kan vluchten en dan moet de periscoop uiteraard boven water. Duikbootjagers weten dit uit ervaring en deze wetenschap gebruiken zij om nog meer bestrydingsmethodes tegen het duikbotengevaar te ontdekken EXCLUSIEF: DE LEIDSE COURANT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1960 | | pagina 10