S)e CekióeSotvtcwit
Paniek onder Belgen in Kongo
695°
Paniek in
Leópoldstad
Vluchi naar de voormalige
Franse Kongo
Leger jaagt Europese officieren weg
VRIJHEIDSROES
VRIJDAG 8 JULI 1960
51ste JAARGANG
No. 19060
Directeur: J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie. Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.59 p. w., f2.55 p. maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p. p. f8.Advertent. 17 et p. mjn.. Telefoontjes f 1.50.
Afscheid van mgr. Muisaeris
Vrijdagmorgen vroeg zijn door een paniek bevangen Belgische vrouwen
en kinderen in boten over de Kongo-rivier gevlucht naar Brazzaville, de
hoofdstad van het vroegere Franse Kongo, nadat onder het Kongolese leger
in Leopoldstad nieuwe onlusten waren uitgebroken.
Een horde Kongolese troepen maakte zich te middernacht in het kamp
Leopold meester van wapens en joeg hun Europese officieren uit het kamp.
Een golf van paniek overspoelde de stad, toen dit bekend werd.
Benden gewapende opstandige soldaten trokken door de straten, waar
zij de auto's van Europeanen met hun geweren tot staan brachten, toen
de Belgische inwoners uit hun huizen vluchtten om bescherming te zoeken
in de Belgische ambassade.
Voor het gebouw van de ambassade op de voornaamste boulevard van
de stad bewoog de voormalige Europese burgemeester van Leopoldstad,
Robert van Eyck, zich tussen de mannen en vrouwen, die beddegoed, kle
ding en kinderen in de armen droegen, met de mededeling, dat er veer
boten naar Brazzaville zouden vertrekken. „Vrouwen en kinderen eerst",
aldus de oud-burgemeester.
Regering probeerf toestand
baas ie blijven
Om elf uur vanmorgen zijn weer
telexverbindingen tussen Brussel en
Leopoldstad tot stand gebracht. Het
verkeer ondervindt echter grote ver
traging en voorrang wordt verleend
aan officiële telegrammen.
Het eerste vliegtuig van de Sa
bena met vluchtelingen uit Brazza
ville wordt vrijdagnacht in Brussel
verwacht. In de loop van zaterdag
zullen ongeveer 200 leden van Bel
gische gezinnen volgen.
Vrijdagochtend om 5 uur waren
700 Belgische vluchtelingen uit
Kongo in Brazzaville aangekomen.
De formaliteiten in het Franse ge
bied werden tot een minimum be
perkt. De Belgen moesten alleen
hun wapens afgeven. Zij zijn onder
gebracht in scholen, missiehuizen en
kazernes.
VERBINDINGEN VERBROKEN
De paniek in Leopoldstad werd
nog vergroot door het gerucht, dat
er Russen op het vliegveld waren
geland die het land wilden bezet
ten. Vele militairen spoedden zich
derwaarts om de „aanval" af te
slaan.
De Belgische PTT heeft medege
deeld, dat de telexverbindingen met
Leopoldstad sinds vermorgen zijn
verbroken.
Volgens niet bevestigde berichten
zou de centrale in de Kongolese
hoofdstad door militairen zijn bezet.
De toestand in Leopoldstad was
gisteren reeds sterk gespannen om
dat vele Belgen uit het door de mui
ters beheerste gebied van Thysstad
naar Leopoldstad waren overgeko
men. Zij kwamen in het toen nog
betrekkelijk rustige Leopoldstad aan,
geheel verbijsterd door de verschrik
kingen die zij in de afgelopen 36
uur hadden doorstaan. „Onmiddel
lijke repatriëring" was hun enige
wens.
Het was donderdagavond nog niet
bekend, hoeveel Europeanen 'n toe
vlucht in de Kongolese hoofdstad
hadden gezocht. Met de Belgische
vrouwen en kinderen, die donder
dag per extra-trein uit Thysstad
mochten vertrekken, zijn het er ze
ker enige honderden. In de Belgi
sche ambassade in Leopoldstad ver
telden de mannen de verschrikkin
gen, die de muiterij voor de Euro
pese inwoners van het gebied heb
ben gehad. Bij de Europese bewo
ners werden huiszoekingen gedaan
om wapens op te sporen, die naar zij
vermoedden daar waren verborgen
en een aantal Belgen werd daarbij
mishandeld. De pogingen om de
vrouwen en kinderen te evacueren
slaagden in de loop van donderdag
middag, toen een trein onder leiding
van een Kongolees lid van de pro
vinciale regering naar Leopoldstad
kon vertrekken.
„Kleine stuiptrekkingen".
De Belgische minister-president,
prof. Eyskens, heeft donderdag de
gebeurtenissen in Kongo „kleine
stuiptrekkingen van een jonge staat"
genoemd. Hij zeide dat het ontslag
van generaal Janssens een gevolg
was van een „ernstig incident" tus
sen de opperbevelhebber van het
Kongolese leger en minister-presi
dent Loemoemba. De Belgische mi
nister van buitenlandse zaken, de
heer Wigny, heeft de Belgische am
bassadeur in Leopoldstad opgedra
gen in samenwerking met de Kon
golese regering alle maatregelen te
nemen om de Belgische levens en
goederen in Kongo te beschermen.
President Kasavoeboe begaf zich
gisteravond naar Thysstad en kwam
op de weg muiters tegen, die zeiden
een aanval van Belgische militairen
te vrezen. Kasavoeboe wist de sol
daten ervan te overtuigen, dat dit
niet 't geval zou zijn en slaagde erin
hen te kalmeren.
Premier Loemoemba kon de mui
tende soldaten bewegen naar hun
kampementen terug te keren, aldus
het ministerie van voorlichting.
Kongo neemi de wapens op
In de Afrikaanse gemeente N'Djili te Leopoldstad overhandigt een Kongo
lese sergeant aan een Belgische adjudant de wapenuitrusting van een be
toger.
De Kongolese minister van finan
ciën heeft het gehele personeel van
zijn ministerie gewaarschuwd, dat
iedere deloyale ambtenaar zal wor
den ontslagen. De minister zeide, dat
het regeringsapparaat van de jonge
republiek niet zal worden ontwricht
maar hij deed een beroep op de Bel
gische en buitenlandse ambtenaren
en technici zo spoedig mogelijk Kon
golese kaders op te leiden.
Naar in Leopoldstad verluidt
heeft de vice-president van de pro
vinciale regering, Gaston Diomi, in
Thysstad talrijke Kongolezen ter ver.
vanging van de Beligische officie
ren tot officier benoemd.
In Leopoldstad waren alle Kon
golese soldaten present op een appèl,
dat door een Kongolese onderoffi
cier werd afgenomen. Een Belgische
officier verklaarde na afloop: „zij
behandelen ons hoffelijk, maar er
kennen ons niet langer als hun of
ficieren. Voor hen bestaan wij niet
langer".
Voor zover bekend is het enige
slachtoffer van de opwinding van
vannacht een Belgische automobi
list, die licht aan de schouder werd
gewond, toen hij met geweerschoten
doör een patrouille tot stoppen werd
gedwongen.
VLIEGVELD GESLOTEN
Naar de Sabena in Brussel heeft
medegedeeld is een lijnvliegtuig, dat
op weg was naar Leopoldstad, ge
land in Brazzaville.
Sinds donderdagavond is het
vliegveld Ndili van Leopoldstad voor
alle verkeer gesloten.
Brazzaville ligt aan de overzijde
van de rivier Kongo tegenover Leo
poldstad. Het is met een veerboot in
een kwartier te bereiken. De KLM,
die geen landingsrechten in Leopold
stad heeft vervoert haar passagiers
van en naar Kongo via de lucht
haven van Brazzaville, die echter
niet geschikt is voor straalverkeers-
vliegtuigen.
De Belgische ministerraad is vrij
dagochtend in spoedzitting bijeen
gekomen ter bespreking van de erns
tige toestand in de Kongo.
Naar wij van welingelichte rijde
vernemen, komt daarbij ook aan de
orde de vraag, in hoeverre de 2000
Belgische paratroepen in de Kongo
zouden kunnen worden ingezet ter
bescherming van het leven en bezit
tingen van Belgische onderdanen in
de jonge republiek.
Het verbreken van de telexver
bindingen heeft ook het contact langs
deze weg verbroken tussen het Bel
gische ministerie van buitenlandse
zaken in Brussel en de ambassade
in Leopoldstad. Het is niet bekend
of de Belgische regering nog over
andere kanalen beschikt.
De Sabena heeft medegedeeld, dat
„alles in het werk wordt gesteld om
zoveel mogelijk vliegtuigen te reser
veren voor de evacuatie van Euro
peanen". Om de operaties te versnel
len wordt gedacht aan het inscha
kelen van het vlieveld van Loanda
in Portugees Angola.
In een laatste uitzending voordat
de verbindingen werden verbroken
zei een radioverslaggever van de Bel
gische omroep, dat in Leopoldstad
een groep muiters door de straten
trok op zoek naar hun Belgische
officieren „om met hen af te reke
nen". Volgens een bericht van een
andere verslaggever hebben de mui
tende militairen de telexkantoren
in de Kongolese hoofdstad en het
radiostation bezet.
Evacuatie maatregelen.
Nader wordt gemeld, dat de Bel
gische regering vrijdagochtend op
een speciale zitting van het kabinet
besloten heeft een aantal maatrege
len te nemen „ter verzekering van
de evacuatie van Europese gezinnen
uit Leopoldstad en uit Brazzaville".
Inmiddels zijn reeds twee extra
vliegtuigen van de Sabena naar
Brazzavile vertrokken om Europese
gezinnen op te halen.
De ministers hebben ook maat
regelen besproken ter verzekering
van de veiligheid van de Europese
inwoners van Leopoldstad. Het is
nog niet bekend, welke taak hierbij
de 2000 Belgische paratroepen in
Kongo zullen moeten vervullen.
Mgr. W. P. A. M. Mutsaerts heeft In het Casino te 's-Hertogenbosch afscheid
genomen van zijn bisdom. Foto v.l.n.r.: mgr. W. M. Bekkers, kardinaal Al-
frink en mgr. W. P. A. M. Mutsaerts betreden het Casino.
Als echte Coster-verrassing be
taalt U voor deze Twen"- heren-
costuums, in 100% zuiver wollen
kamgarens met moderne streep-
dessins, compleet met broekriem
van dezelfde stof, een weergaloos
lage prijs:
v<m 10*75-
voor
36 STOT, een woetgaiov»
LEIDEN
Haarlemmerstraat 25
ROTTERDAM; Korte Hoogstraat 11 Meent
hk. Goudse; lngel Kateodr. Lagedijk hk.
Dorpsweg West-Kruiskade 35. A
Ierland lag, naar het Engelse Kanaal
getrokken. Ze wordt voorafgegaan
door een brede regenzone, die in de
nanacht al het westen van ons land
bereikte.
Veel regen viel ook in het oosten
van Frankrijk. Deze werd veroor
zaakt door een storing in het over
de Alpen gelegen koufront. Ver
scheidene stations in het Rhöne-dal
tapten vanmorgen 20 tot 40 mm af.
De storing in het Engelse Kanaal
trekt in noordoostelijke richting en
zal ook morgen nog het weer in ons
land beheersen. Het blijft onbesten
dig, waarbij op verscheidene plaat
sen buien zullen vallen. Achter de
storing wordt de wind noordweste
lijk en neemt iets in kracht toe.
Opnieuw zal dan tamelijk koude
polaire lucht binnenstromen.
Amsterdamse aanrander
gearresteerd
Op de Belgische grens
In de afgelopen nacht is de ver
moedelijke dader van de overval op
het Amsterdamse dienstmeisje C. A.
Flipse bij Zundert gearresteerd. De
26-jarige J. B. is vanochtend op
transport gesteld naar Amsterdam.
Achter de doorlaatpost by Zundert
ontdekten enkele leden van de Bel
gische rijkswacht vannacht om half
twee een jongeman, die by het betre
den van de Belgische bodem kenne
lijk niet de officiële weg had ge
volgd.
„Ho manneke, wat moet dat", rie
pen de rijkswachters en hielden de
jongeman aan. Ze leverden hem on
middellijk over aan hun collega's
van de marechaussee, die de aange
houdene herkenden als de gezochte
J. B.
Zoals bekend is het vrijwel zeker
dat deze jeugdige Amsterdamse
boekhouder dinsdag j.l. het dienst
meisje C. A. Flipse in de woning van
haar werkgever aan het Minerva-
plein heeft overvallen.
Ruim 100 politeimannen zoeken
op het ogenblik naar het achtjarige
zoontje van ren zakenman uit Syd
ney, dat op we» n?ar school is ont
voerd. De ontvoerders hebben tele
fonisch een losprijs van ruim 200.000
gulden geëist
REGEREN IS EEN moeilijke kunst
- misschien wel de moeilijkste -
en toch zijn er vele mensen, die er
alles voor over hebben om het te
mogen doen. En men laat het ze
doen zonder diploma, vestigingsver
gunning of toelatingsexamen. Alleen
de volksgunst is vereist.
De gevolgen blijven niet uit en
de mensheid zit er mee. Men ziet het
dezer dagen weer in Kongo en in
Cuba.
In de voormalige Belgische
0 Kongo heersen sinds een week
Loemoemba en Kasavoeboe
met het resultaat, dat het een chaos
dreigt te worden. Bij de onafhanke
lijkheidsverklaring heeft men ge
juicht en elkander wederzijdse hulp
en bijstand toegezegd. Nog geen
week later was de Belgische com
mandant van het Kongolese leger
weggejaagd waren de soldaten aan
het muiten en maakten de achterge
bleven Belgen zich hevige verwijten,
dat zij niet als zovele andere Euro
peanen tijdig hun biezen hadden ge
pakt. Onderling sloegen de stammen
elkaar dood (wat ze trouwens vroe
ger ook al deden) en ruzieden zij om
de beste plaatsen aan de regerings-
ruif.
De parlementsleden maakten van
hun budget-recht gebruik door zich
zelf eerst een rijk inkomen te ver
zekeren, zonder zich er veel zorgen
over te maken waar het geld van
daan moet komen. Het wachten is
zowel op het politieke als op het
economische faillissement.
Het ergste voor de in de Kongo
achtergebleven Belgen is de muiterij
van het leger. Zij gehoorzamen niet
meer aan hun (merendeels nog Bel
gische) officieren en daar zij gewa
pend zijn vormen zij een geducht
gevaar voor de Europeanen. Zij trek
ken door de straten en stropen het
land af, waarbij zij de woningen van
de blanken binnendringen, zoge
naamd op zoek naar verborgen wa
pens. Wat zich dan allemaal afspeelt
bij die huiszoekingen, laat zich ra
den.
Geen wonder dan ook dat de Euro
peanen in paniek de vlucht nemen.
Die van Thysstad vluchtten gisteren
naar het toen nog betrekkelijk orde
lijke Leopoldstad, dat zich evenwel
sindsdien ook al in een chaotische
verwarring bevindt. Daar de verbin
dingen verbroken zijn, vreest men
het ergste. Gelukkig zij, die van Leo
poldstad uit konden oversteken over
de rivier de Kongo naar het aan de
andere zijde in de voormalige Franse
Kongo gelegen Brazzaville. Vandaar
kunnen zij per vliegtuig worden op
gehaald en naar België worden ge
transporteerd.
Dat de Belgen last zouden krijgen
met de Kongolezen, die totaal onrijp
waren voor de onafhankelijkheid,
was wel te voorzien, maar dat het
al zo spoedig zou gebeuren, is voor
hen wel een bittere ontgoocheling.
Volgens de berichten doen Kasa
voeboe, de nieuwe president, en Loe
moemba, de minister-president, wat
zij kunnen om de gemoederen te be
daren, maar zij zyn machteloos. Wij
vrezen, dat deze onlusten meer zijn
dan de „groeistuipjes van een jonge
staat."
AANHOUDEND
ONBESTENDIG
Terwijl de depressie op de Noord
zee zich bijna niet verplaatste en op
vulde, is de in hogere luchtlagen
aanwezige storing, die gisteren bü God spreekt ook als Hij zwijgt.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
HOE
wordt
het
weer?
(medegedeeld door het KNMI te
De Bilt. Geldig van vrijdag
avond tot zaterdagavond. Opge
maakt te 11.15 uur).
LATER OPKLARINGEN
Aanvankelijk zwaar bewolkt
met op de meeste plaatsen regen
met kans op onweer en weinig
wind. Later enkele opklaringen
en matige wind tussen west en
noordwest. In het oosten van 't
land iets lagere middagtempera-
turen.
9 Juli: zon op 04.3'1; onder 20.59;
maan op 21.13; onder 05.29.
Hoogwaterstanden
9 Juli: v.m. 3.22; n.m. 3.53.
Het weer in Eurona
HELSINKI
zwaar bew.
20
14
STOCKHOLM
geh. bew.
19
13
OSLO
geheel bew.
17
12
KOPENHAGEN licht bew.
18
12
ABERDEEN
motregen
14
11
LONDEN
regen
21
13
AMSTERDAM
geh. bew.
20
14
BRUSSEL
regen
19
13
LUXEMBURG
regen
20
12
PARIJS
zwaar bew.
21
13
BORDEAUX
regenbui
22
12
NICE
zwaar bew.
25
19
BERLIJN
zwaar bew.
22
13
FRANKFORT
regen
23
13
ZURICH
regen
22
15
GENEVE
regen
23
13
LOCARNO
onweer
22
16
WENEN
zwaar bew.
22
15
INNSBRUCK
zw. bew.
18
12
BELGRADO
onbewolkt
30
17
ATHENE
onbewolkt
29
21
ROME
onbewolkt
15
AJACCIO
zwaar bew.
12
17
MADRID
onbewolkt
13
MALLORCA
zwaar bew.
32
20
LISSABON
onbewolkt
22
15
Korreltje