HET ZOUTRAADSEL
Nina is een vrouw van
weinig woorden
Onderaardse resten van
vroegere zee de verklaring?
O, dat ochtendhumeur...
van het Tyrrell Meer
VOOR
CHEMISCHE
INDUSTRIE
DE LEIDSE COURANT
De Australiërs weten wat oogsten is. Hun land is immers als producent
van agrarische produkten van zeer grote betekenis. Toch is er één oogst,
waarmede zij niet helemaal raad weten. Welke oogst is dit? Laat ons
beginnen met te zeggen, dat de .onbegrepen oogst' niet agrarisch is van
aard, maar mineraal. Natuurlijk Australië is ook een mijnbouwland, dat
er wezen mag is dat minerale karakter van de .onbegrepen oogst' ook
al geen afdoende verklaring. Iets minder onbegrijpelijk wordt het on-
begrepene, als U weet, dat het mineraal in kwestie keukenzout (NaCl)
Is en dat dit niet gewonnen wordt in zoutpannen bij de kust, noch in
zoutmijnen in het binnenland, maar op de bodem van een meer.
Het raadsel, het onbegrepene
schuilt eigenlijk in de eigenaardighe
den van dat meer. Het ligt nabij het
plaatsje Sea Lake op ongeveer 370
km ten noorden van Melbourne in
de Staat Victoria. Het heet Tyrrell
Meer. Het is bijna 30 km lang en
ongeveer 8 km breed. Het merkwaar
dige van dit meer is, dat het in de
natte, koude jaarperiode zoutwa
ter bevat als ware het een deel
van de zee. Hoogstwaarschijnlijk
wordt de zoute inhoud van het Tyr
rell Meer uit de diepte uit een ver
borgen zoutwaterbekken omhoogge-
stuwd.
Als de lucht boven het meer in de
zomermaanden heet en droog is, ver
dampt het meerwater. Op de uit mod
der en klei bestaande bodem ontstaat
dan een zoutvlakte. De dikte van de
zoutkorst is afhankelijk van het*zout
gehalte van het water en de bewe
ging, waaraan de „pekel" onder in
vloed van de wind wordt blootge
steld. Vrijwel de gehele meerbodem
is in de zomermaanden zout-blank.
Natuurlijk hebben de mannen der
wetenschap het zoutraadsel van het
Tyrrell Meer bestudeerd. De verkla
ring der inboorlingen, volgens welke
de mens goed gezinde meergeesten
het zout zouden fabriceren, legden zij
natuurlijk als waardeloos naast zich
neer. Na lang vorsen en zoeken kwa
men de wetenschappelijke werkers
tot het oordeel, dat het zoute meer
water een herinnering aan, misschien
zelfs een restant van een „echte" zee
is, die miljoenen jaren geleden golf
de boven het gebied van het Tyrrell
Meer. Het feit, dat er. behalve het
Tyrrell Meer nog enig zouthoudende
meertjes in het noorden van Victoria
liggen, is een sterk argument voor
de juistheid van die wetenschappe
lijke verklaring. De zout- en/of zout
water-reservoirs in de diepte der aar
de zijn dus tegenwoordig een zout
pakhuis.
Het Tyrrell-zout is een begeerd ar
tikel. Een grote chemische-industrie-
maatschappij heeft zich middels con
tracten van de gehele inhoud van dat
pakhuis verzekerd. Telkenjare trek
ken arbeiders en technici dier maat
schappij naar Sea Lake om de zout-
oogst binnen te halen. Is dit geschied,
dan wordt het zout naar Yarraville
De heer en mevrouw K. Lockhart, wo
nende in Sea Laken (Victoria) kijken
over de met zout bedekte bodem van
het Tyrrell Meer in de droge tijd.
Toen de eerste Europeanen in
Victoria kwamen, vertelden de
inboorlingen, dat er in „die wa
terplas" geesten woonden, die in
de warme tijd met het water
verdwenen, doch dan voor de
mens een „lekker wit" achterlie
ten. Nu, zó raadselachtig is het
Tyrrell Meer niet, maar toch is
het de moeite waard, er iets over
te zeggen, over het „lekker wit"
voorat
-.«V|
v.1 N
t -.V
V V
-V
A: -
V •-
(een voorstad van Melbourne) ge
bracht en daar in de fabrieken der
maatschappij verwerkt.
De oogst zelf is een eenvoudig ge
beuren. Zodra het meer voldoende
droog is en zich een laag zout heeft
afgezet, komen er machines in het
geweer, die het zout opvegen tot lage
dammetjes. De wind zorgt dan wel,
dat het droog wordt. Is het zout
droog, dan komt een jacobsladder-op-
wielen, die het produkt als het ware
„oplepelt" en tevens in twee-tons-
vrachtauto's laadt. Groter mag de
capaciteit der trucks niet zijn, want
zij moeten rijden over de betrekkelijk
dunne zoutkorst en de bestuurders
moeten er rekening mee houden, dat
de modderige ondergrond week en
zacht is. Een werkelijk zware truck
zou dus groot gevaar lopen in de
meerbodem te blijven steken of weg
te zinken.
De trucks brengen het zout op de
oever. Hier staan dan zware trucks
gereed, die zorgen voor het verdere
transport naar Yarraville. En in Yar
raville weet men in de fabrieken heel
goed raad met het „Raadsel van het
Tyrrell Meer".
Dat is te zeggen, men weet er raad
met het zout. Over de oorsprong van
dat zout. over de geologische cata
strofen, die de zoutoogst op de bodem
van het Tyrrell Meer mogelijk maak
ten, breekt men zich het hoofd niet
Misschien hadden de inboorlingen
(zei een der leidende figuren van de
zoutverwerkende industrie) toch wel
gelijk, toen zij vertélden, dat het
goede geesten waren, die voor de
mens dat „lekker wit" achterlieten.
In gewone gesprekken kwam ze af
en toe wel op haar praatstoel. „Ik
houdt niet van huishoudelijk werk".
„Ik heb een kok, een dienstmeisje en
een meisje om de tafel te verzorgen,
maar ze worden door de staat be
taald. Ik houd er erg van om zelf te
gaan winkelen, maar tegenwoordig
bestel ik het en het wordt thuis af
geleverd." Zulke bijzonderheden ver
telde zij wanneer ze met dames onder
elkaar was.
Op een feestje, dat gegeven werd
door mevrouw Nixon, zei Nina over
de Amerikaanse vrouwen het volgen
de: „Zij schudden je graag de hand,
ze zijn allen bijzonder vriendelijk en
hartelijk voor ons, evenals Russische
vrouwen dat zouden zijn tegen haar
Amerikaanse zusters. Ministers van
buitenlandse zaken besteden ontzet
tend veel tijd aan besprekingen en
pogingen om nader tot elkaar te ko
men. Het zou heel wat eenvoudiger
zijn voor ons vrouwen om tot over
eenstemming te komen, maar he
laas het wordt ons niet toege
staan."
NINA PETROWNA, DE VROUW VAN CHROESJTSJEF
TOEN NINA PETROWNA Chroesjt-
sjef het reusachtige vliegtuig verliet,
dat haar voor de eerste maal buiten
het ijzeren gordijn bracht, aan
schouwden de toegestroomde Ame
rikanen een gedrongen grijze dame,
die zelfs nog iets kleiner was dan
haar toch niet zo lange man. Glim
lachend groette zij president Eisen
hower en stond daarna tijdens de be
groetingsceremonie rustig op de ach
tergrond.
Het was bekend, dat mevrouw
Chroesjtsjef Engels sprak. En gedu
rende de rit naar Washington samen
met de president en haar man, liet zij
gêen gelegenheid ongebruikt om met
Eisenhower te spreken.
Haar grootmoederlijke genegenheid
voor jongelui werd spoedig een van
haar meest bekende karaktertrekken.
Tijdens het statiediner in het Witte
Huis kreeg Washington de gelegen
heid nader kennis te maken met dit
gewezen boerenmeisje uit de Oekraï
ne. In een grote zaal vol dames in
door wereldberoemde couturiers ont
worpen toiletten, gesierd met schitte
rende juwelen, aan een tafel met glan
zend zilver, zat zij rustig en terugge
trokken in haar blauwe tafzijden ja
pon, slechts getooid met een enkel
kleinood, een gouden broche met
groene en witte stenen. Zij zat daar
in zekere zin verlaten en over het
hoofd gezien, maar bij alle dames was
zij onderwerp van gesprek.
Toen de echtgenote van de sowjet-
premier de volgende dag deelnam
aan de officiële excursie naar het
proefstation van het ministerie van
landbouw te Beltsville, was zij ge
kleed in hetzelfde zwart-grijze twee
delige costuum dat zij droeg bij haar
aankomst. Met uitzondering van een
heel klein beetje lippenrood maakte
zij bij geen enkele gelegenheid ver
der gebruik van make-up. Oude foto's
uit Rusland lieten ons mevrouw
Chroesjtsjef zien met het haar naar
achteren gekamd en samengebundeld
in een haar knot. Voor haar reis naar
de Verenigde Staten had zij zich an
ders laten kappen. Ze droeg het haar
zo, dat het van voren een pagekopje
leek maar van achteren in een net
werd samengehouden.
WELOPGEVOED EN BESCHEIDEN
IN BELTSVILLE ontdekten velen,
dat zij een buitengewoon vriendelijke
en welopgevoede dame was. Zij wei
gerde namelijk plaats te nemen op
de enige aanwezige stoel in de biblio
theek van het proefstation, doch liet
deze over aan mevrouw Cabot Lodge, Waarom bestaat er toch zo iets af- Je leeft op je zenuwen, dat is waar,
haar gastvrouw tijdens haar verblijf grijselijks? want je weet vooruit, dat je allerlei
in de Verenigde Staten. Zelf wachtte je ^ebt eens ergens gelezen dat moeilijkheden en humeurigheden op
zij rustig tot er een tweede stoel werd \e iedere dae met een stralende élim- m°et vangen, waar je stoïcijns kalm
aangedragen. lach moet beginnen. Let wel, het en stralend onder zult moeten biy-
Op vragen van verslaggevers ont- komt juist op die gijmiach bi) het ven- Bovendien ligt in het onderbe-
woordde zij heel openlijk. Men vroeg opstaan aan. Daar hangt het hele ver- wustzijn dat fatale moment te wach-
haar of zij mevrouw Eisenhower sym- dere verloop van de dag vanaf Ver- ten> waar°P Je er zelf de brui aan
pathiek vond.. „Zij was een buitenge- voigens moet je onder het aankleden geeft. Geen dag blijft het uit. Ineens
woon goede gastvrouw!" antwoordde zachtjes kwelen en mag daar zelfs kan het allemaal niets meer sche-
mevrouw Croesjtsjef. „Ik zal het een niet mee ophouden, als je schouder- len- Je wiIt ook razen en uitvallen,
genoegen vinden haar even gastvry bandje op een ongelegen ogenblik En dan kriJB zm. °m oen deuntje
te onthalen wanneer zij ons een te- knapt of de rits van je jurk weigert, te kuiten. Maar dat zout je toch maar
genbezoek zal brengen." terwij! de melkboer beneden staat °P. tot. ze al!ema?' weR z«> Als het
Toen men haar vroeg of zij een gro- te bellen. Je moet blij en zorgeloos Z0Y«'V!' le aIlac,n aan de slordige
te invloed op haar man had, kaatste ais een vogeltje de dag beginnen en ontbijttafel en je denkt, dat ze voor
zij de bal terug en antwoordde: „Het in je stem moet deze blijdschap weer- jouw Pallemaal naar de pomp
is mogelijk dat dit bij Amerikaanse kijnken als je je kinderen uit hun kunnen lopen, als iedereen elkaar
vrouwen zo is, maar bij ons niet het slaapje 'wekt en je man zachtjes uit t°ch alleen maar dwars zit. Nou kun
^eya!" j j ai zijn dromenland weghaalt, om hun te tekker ook nijdig en uit je humeur
Later op de dag zag men een staal- vertellen dat er weer een nieuwe zljn en boef je niet te lachen en te
tje van haar bescheidenheid. Zij be- werkdagwacht zingen en „blij" te zijn.
zocht met haar man the Lincoln Me- Jammer alleen, dat de aardigheid
morial. Toen zij vertrokken bood een Aan het ontbijt moet je opgewekt heel gauw van een boos humeur af is
van de heren van het ontvangstco- keuvelen, ook al krijg je geen ant- Als er iemand is, tegen wie je he'
mité haar een handvol glanzende zo- woord, omdat de kinderen nog haast kunt botvieren. De dingen, waar je
genaamde Lincoln-pennies aan voor i? rep je moeten nakijken en je man tegen loopt te mopperen, trekken zich
haar kinderen. zich achter zyn krant verstopt heeft. er niets van aan en geven geen snauw
Totaal beduusd schudde de vrouw Deze weinig animo mag je niet uit terug. Dus wat heb je er dan aan...
niet vergat om naar de kinderen die bet veld slaan of je opgeruimde stern-
van de rode premier haar hoofd. „Dat ming ook maar enigszins aantasten. WIE DAT WOORD „troost" voor
is teveel!" zei ze. „Neen, dank u." Maar als er dan óók nog een melk- een k°PÏe kof£te heeft uitgevonden, is
Toen er verder werd aangedrongen beker omgestoten wordt en iedereen ?en wijs "\ens geweest. Als je het
nam zij er heel verlegen een stuk of elkaar daarvan kijvend de schuld k°Pte om 11 uur voor jezelf hebt in-
drie, vier en tenslotte ongeveer tien, geeft, of als ze weer iets niet kunnen ëeschonken, voel je je een ander
maar de rest moest de heer weer in vinden op het laatste moment en f116113- Je snaPt niet meer, waar je je
zijn zak steken, zij durfde er niet daar luidruchtig en snauwerig ruzie s m°rgons over hebt opgewonden en
meer te accepteren. om gaan maken, komt onherroepelijk gee^gerd. Waren de kinderen echt zo
het moment, dat ook de hel in jou lastig en vervelend? Had -e man wer
KORT MAAR KRACHTIG losbreekt en je je laat meeslepen door rfït maïf?
die grauwe, galachtige stemming, die ^anI °f verbeeldde je je dat maar?
DE VOLGENDE DAG in New bij de eerste morgenuren schijnt te prikkelbaar J<Néé daLr"
York verscheen zü voor het eerst horen, wanneer je de hele dag nog P»*"®1«ee. daar ™*t )e
officeel op een bijeenkomst zonder als een onoverkomelijke berg voor J®™ te«™Potest*'ren je bent ten-
haar echtgenoot. Deze gaf acte de je ziet liggen, die moeizaam beklom- ™s,e begonnen met glimlachen en
présence bij een andere gelegenheid men en overwonnen moet worden. £a' b",1^' ^ders'^bSk
en mevrouw Chroesjtsjef was de of- L, „i T „SfX S
ficiële gast op een lunch die door EN JE HAD, net als iedere dag, 'e„']a' da' was da sclluld van d|
mevrouw Wagner, de vrouw van de zulke prima voornemens. Bij het in- 11 j'J?an haddcn ze maar méé
burgemeester van New York ter ha- slapen heb je nog gedacht: „morgen- -
rer ere werd gegeven. ochtend houd ik me beslist goed. Dan H.?.® °?k' nu kun le eckt lachen en
Zij heeft wel bewezen kort van doe ik het heus net, zoals ze het vrolijk zijn zonder je op te schroeven
stof te zijn, maar kernachtig te kun- schreven in dat boek". ™elit je opgcwekt zonder er moei
nen spreken. Temidden van het da- Maar waarom doen de anderen niet 15
mast en de zijde van de suite van het mee? Waarom is er zo weinig team- g 1S geen onoverzien
Waldorf Astoriahotel voelde zij zich spirit, waar het die ochtendhumeur- °are berg meer, maar een vriendelyl
niet op haar gemak. Zij at een heel tjes betreft? Pad vol zonneplekken De koffit
klein beetje, liet haar wijn onaange- Je zou overigens wel eens willen f j -e i -n. nog even teze" en *?aaï
roerd en hield een toespraakje van Weten, waar dat verschijnsel vandaan de, radio luisteren voor je de koffie
slechts een enkele zin: „Mijn man, komt. Waarom zijn kinderen, als ze e 6aan verzorgen. Het leven
ikzelf, mijn kinderen en mijn land Pas uit bed komen, zo extra nukkig 1S g°ed- En straks zal je hele troepje-
danken u hartelijk." en onhandelbaar? Waarom willen ze weer tkuis komen en ze zullen vo
Steeds even vriendelijk en glim- zich niet wassen en waarom is er op SraPPen en verhalen zitten. Je mai
lachend maakte Nina Petrowna met alles en iedereen wat aan te merken? ™.eer. vo1 belangstelling zijn er
haar echtgenoot de reis door de Ver- Waarom maakt iedereen zich razend, P zyn, kus ,je merken, dat hi.
enigde Staten. Toen zij terugkwamen dat ze zich moeten jachten, terwijl al u? "°.g wel een beetje verliefi
in Washington, gaven zij een speciale dat gehaast niet nodig zou zijn, als op 1?' ,ama, ?al d.?.nker
persconferentie, waar uitsluitend ze maar dadelijk wilden opstaan, als jan, pnkkelbaarheid of dadelijk op
vrouwelijke journalisten verschenen ze geroepen worden? de teentJes zijn getrapt,
alsmede een aantal V.I.P.'s (zeer be- Waarom is een man 's morgens Z0 WAS HET eisteren en eerpkte
langrijke personen). Echt in haar vroeg zo'n onmogelijke brombeer, die ren en alle dagen daarvoor en moi
humeur zei Nina Petrowna „Zoiets alleen maar klaagt en snauwt? Is het ook weer Joziin Waa
kennen we niet in de sowjet-unie". soms omdat ik niet meer als in de m"ak je je dan eigenlhk noe drul
En ze plaatste een ware voltreffer, eerste tüd, toen hij verliefd op me ^m'wIaJL zou j®e iedere morgë
toen zij Plagend tegen de televisiester was, met plezier vroeg opstond om prober™ er tegen in te gaan, als j,
Jmx Falkenburg en doelend op haar een eitje voor hem te koken? weet, dat het toch vanzelf weer ove,
modieuze hoed, opmerkte: „U lijkt als je EERLIJK bent, moet je gaat. Je hebt altijd geprobeerd en
fOefcrainscne bruid bekennen, dat je er zelf ook niet zo gehoopt, de anderen met jou te later.
Gelukkig werd alles nogal vrolijk wild op bent, om 's morgens voor meedoen. Wat dat glimlachen en ju
opgenomen en met haar aangeboren dag en dauw, vooral 's winters als het beien betreft: misschien kun je maa
iT rtT,mS!? Chroesjtsjef het nog z0 akelig donker is, je bed uit te beter dadelijk met hén meedoen. Vo
gesprek onmidellyk op een prettige kruipen. Maar myn hemel, als het nu geitjes die te vroeg zingen, zijn toch
manier in een andere richting. De toch eenmaal móét! Wat is er al niet voor de poes. g
vrouwelijke pers was zeei geestdrif- te doen, voor iedereen de deur is Ja hoor, laat voortaan iedereen
uitgewerkt. En in dat boek stond im- maar kalm hetijen. Geef ze de tijd
PRATFTsrn rvuvo uaau mers °°k' dat die onvermy- Het zal voor jezelf ook heel wat rus
vHiiv riAArt delijk gebeuren moeten, evengoed tiger zijn, om maar net te doen of
HUISHOUDEN met een zonnige glimlach, als met niets merkt van die ochtendhumeur
een zuur gezicht kunnen gebeuren tjes. Misschien irriteert die demon
MEVROUW CHROESJTSJEF spreekt Vooruit dan met de glimlach. Voor- stratie van je eigen z.g. zonnigheid
vlot Frans en Duits. Het Engels stu- uit met het zacht geneuriede liedje hen nog wel hel meest. En uiteinde-
deerde zij aan een avondschool in en het kirrende stemmetje, dat bij lijk werkt die ook op jezelf als een
1939. Zij leest veel boeken, in de En- voorbaat iedereen uitnodigt, om mee rode lap op een stier. Dat heb je nu
gelse taal. te kirren. toch vaak genoeg ondervonden.
