In 10 jaar werden in Nederland gebouwd:
325 nieuwe kath. kerken (en 90 noodkerken)
Jaarlijkse bijdrage voor Kerkenbouw van nieuwe kerken is bijeengebracht
beloopt zes millioen gulden
200 kerken bij komen i»»*
„Herenstaking''
WOENSDAG 2 MAART 1960DE LEIDSE COURANT PAGINA 6
J J redelijkerwijze kunnen stellen op
11 /I ZES MILJOEN.
I™ I I I Het is deze bron die nooit mag op- ,JS d*£ bedrag toereikend om aan
rr mnoton Ifnmonno Tlin non drogen, omdat zij, zolang er geen alle behoeften te kunnen voldoen?
Ll lllUvlClI IVwIllwllUw lllvl llwU rijkssubsidie komt de voornaam- Voorop zij gezegd dat het begrip be-
a s*e> te zegêen» de enige bron h°e*te enigszins rekbaar is.
am W w nvn »#ij nvnivii periode van 1960 tot en met 1964 in
Om enig idee te geven van de mo- Nederland gebouwd zouden moeten
„Dat het probleem van de bouw van nieuwe kerken een nijpend sociaal, gelijkheden die deze collecte biedt, worden 179 kerken en twintig nood-
religieus en economisch vraagstuk is, zal iedere Nederlandse katholiek wel geef ik u de opbrengst van deze col- kerken.
min of meer indringend kunnen begrijpen. Er is door de onderscheiden bis- lecte over het afgelopen jaar 1959 en Op het ogenblik zijn er daarvan
schoppen hiervoor al zo vaak de aandacht gevraagd, dat geen enkele kerk- daarna enig overzicht van datgene 16 in aanbouw en 111 in een min of
ganger hier langs heen- kan leven. Bovendien wordt hem iedere zon- en wat ik in de eerstkomende jaren aan meer gevorderd stadium van voor-
leestdag de collecte-schaal onder de neus gehouden en iedere keer opnieuw kerkenbouw nodig acht. bereiding; de bouw van een deel
leest hij in zijn krant de slogan: „Helpt Uw bisschop kerken bouwen". Hij hiervan zal in 1960 worden begon-
geeft ook iedere zon- en feestdag min of meer bewust meelevend of mis- De opbrengst van 1959 geef ik u nen, anderen beginnen later,
schien meer of min werktuigelijken zonder nadenken zijn kleine weke- gespecificeerd naar de bisdommen,
lijkse gift. Maar zou men echt kunnen zeggen, dat onze gelovigen zich wer- afgerond in duizendtallen. Het zal duidelijk zijn, dat met deze
kelijk bewust zijn van de nood en dat zij in christelijke offervaardigheid bouw zeer grote bedragen zijn ge-
hun tegenzin tegen al maar weer collecteren overwinnend hun kleine gave Utrecht 1.111.000 moeid. Wanneer inderdaad in 1960
geven met een blij hart?" Zo vroeg ons de Aartsbisschop van Utrecht, mgr Haarlem 1.177.000 begonnen wordt met die kerken die
dr Bernard Alfrink. „Ik bedoel de grote massa. Want heel zeker is door de Rotterdam 1.144.000 voor dit jaar op het program staan,
veelsoortige propaganda in de laatste jaren bij velen een begrip gegroeid 's-Hertogenbosch 821.000 en als zij bovendien in 1960 betaald
voor de stand van zaken in de sector van de kerkenbouw en iedere bisschop Roermond 700.000 zouden moeten worden, dan zou dat
zal op zijn tijd wel worden verblijd door een begripvol meeleven van indivi- Groningen 267.000 komen op een bedrag'van rond 27
duele gelovigen, die hem hun extra-bijdrage voor de kerkenbouw komen Breda 400.000 miljoen. Gezien de opbrengst van
bieden. Maar de grote inbreng moet toch komen van de massa. Voegt men bij het genoemde to- zes miljoen, kan men alleen maar
Daarom is de gedachte de kerkenbouwzondag die reeds in enkele bis- taaibedrag wat nog langs andere we- niet pessimist zijn, wanneer men er
dommen werd gehouden, dit jaar in alle diocesen te organiseren, door de gen door de gelovigen voor de ker- rekening mee houdt dat dit totaal
bisschoppen met beide handen aangegrepen." kenbouw wordt opgebracht ik bedrag van 27 miljoen wel niet in
denk hier aan de activiteiten van 1960 verbouwd zal worden. Dat de
I bouwpastoors, aan bizondere extra- genoemde zes miljoen op geen en-
v66i O US meer yrddOX ddriSDISSCnOp giften, enz. dan zou men het to- kele manier in een dragelijke ver
taal van hetgeen door de Nederlandse houding staan tot datgene wat wer-
In 10 jaaractiviteit heeft gekost Ik geef u weer
alleen het totaalcijfer voor de gehele
Bij deze allereerste landelijke ker- kerkprovincie zonder specificatie per Mi
kenbouwzondag kan het goed zijn bisdom. Welnu, het totaal bedrag I 11 ll IST6 f LUISuS. VOODODIfl Q00R
eerst eens onze aandacht te schenken beloopt 195 miljoen. J r j j
aan datgene wat na de oorlog in I I
Nederland aan kerken wérd ge- Waar kwam het vandaan? hOl3CTinn\/OrMflinn
bouwd. Dat geeft een idee van de ac- ÜCiaOUIIUTCI laUIIIU
tiviteit in deze sector en geeft tege- Nog meer misschien interesseert u w w
Üjkertijd enig vermoeden van de de vraag, waar dit bedrag vandaan nen) (KVP) of hii de belastine od de
_n gelds die er mee gemoeid n'Snd^Te te Veel 'ai.wikkajeï De k,?ste?
specificeren, hoeveel ieder afzonder- aan/L
Het getal is gauw genoemd. Over lijk heeft bijgedragen. WSHSG/l zet". Ov er de opstelling van een lijst
geheel de Nederlandse kerkproyincie Dan moet ik vooreerst
van uit te voeren werken (prioriteits-
werden na de oorlog gebouwd 325 de oorlogs-schade hei^telbetalingen, Minister Zijlstra heeft gisteren in lijst) zei de bewindsman nog, dat de
nieuwe kerken plus negentig nood- wwmnt d9 herbouw van vermelde de Eerste Kamer gezegd, dat er voor- Kamer op de samenstelling er van
kerken. of beschadigde kerken voor een zeer iopig n0g geen sprake is van belas- invloed kan uitoefenen. Indien er
belangrijk deel bekostigd is. Ik wil tingverlaging. Enkele Kamerleden belangrijke wensen naar voren ko-
Dit toch wel enigszins spectacu- hier graag nog een woord van op- hadden met nadruk hierom gevraagd, men, valt hierover te discussiëren,
laire getal kwam praktisch in onge- rechte waardering inlassen voor de maar de minister is van mening, dat maar dan zal men ook andere eisen
veer tien jaren tot stand. In de eer- coulante en constructieve manier, de urgentie van de belastingverlaging moeten laten vallen. Het gaat niet
ste jaren na de oorlog immers kon waarop de departementale instanties tegen de urgentie van bepaalde uit- aan steeds met nieuwe eisen en te
er niet worden gebouwd. Na de oor- over het algemeen met eerbiediging gaven zal moeten worden afgewogen, gelijk met verzoeken om belasting-
log werden de eerste nieuwe kerken van ieders vrijheid en eigen initiatief Uitgaven en belastingen zijn voor de verlaging te komen.
geconsacreerd in 1950. deze oorlogsherstel-schade geregeld minister als de twee schalen van een
r- unnrt hebben. weegschaal, zij moeten beide op de
junctuur in kerkenbouw zijn gfmak- Daa™aaft is een zeer groot deel conjunctuurpoUtieke werkelijkheid Boze Wethouder Weigert
J Ui. ftWAcuuuuw gciucA van ket bestede bedrag op de ge- worden afgesteld. 3
waren na heleinde van de "tweede b°uT?e ,kefk?,nbI^,VÜn rUSten De minister voelde bijv. er niet ie tekenen:
wereld-oorlog heel veel kerken door 5 J'flï P zaggen dat voor de vermogens-belasting af te
oorlogsgeweld in pufn gelegd zodat de he4™"®1"»® Parochies jarenlang schaffen. zoals bepleit was door de A
zij nieuw moesten worden opgetrok- 3ktof"wei" Ffïfï1 rPoll(er ICIV en Wilde Oosterlandse ambtenaren
ken. Voor geheel Nederland betekent n^e kii'mwf Afdragen ^onr kerken" Laatstgenoemde vroeg voorts
dat 111 na-oorlogsp nieuwe kerken "!!g kunnen bijdragen voor kerken, vrijstelling van belasting voor de ,nnJol eu aric
Daamaalt w^en «TaLSpre dle m de toekomst nog z«n te «rste 2500 gulden die een vrouw ZOnder SalaflS
kend oude kerken die in vervallen w verdient Prof. Zijlstra wilde op geen
staat waren komen te verkeren Bovendien hebben deze parochies enkel punt toezeggingen doen. HÜ uit protest tegen de terugkeer van
meestal nnk te klein eewnrden en die de aanwezige fondsen, zo die er wa- herinnerde er aan, dat het belasting- burgemeester Laurense van Ooster
door een nieuwe kerk moesten woi ren' v00r de nieuwbouw moeten be- recht herzien wordt; hieraan wordt land weigert wethouder M. J. Zeler
ri™ vlSlvT sladen- met de groolst mogelijke voortva- (VVD) de betalingsmandaten voor
nrnvhiHe ^vvlrntwt dat ^en aantal Verder zou ik er op moeten wijzen rendheid gewerkt. De plannen zijn de salarissen van het gemeenteperso-
van 44 Dearaagc aat een aantal <jat de bisdommen de eventueel be- vrijwel rond en zij zullen nog dit neel te tekenen. De handtekening
schikbare fondsen, die geen bestem- voorjaar worden ingediend. van de burgemeester alleen is niet
Het grote kwantum komt echter ming hadden, voor deze kerkenbouw Voorts was de minister gevraagd voldoende, zodat niet kan worden
op rekening van de bevolkingsaan- hebben aangewend, vanzelfsprekend (onder meer door de heer Van Cam- uitbetaald.
was. Men moet er daarbij rekening met het resultaat dat van dergelijke Het gemeentepersoneel, onder wie
mee houden dat gedurende bijna 'n fondsen thans niet meer beschikbaar HOEKSTEEN OVER DE de burgemeester, secretaris, de on-
decennium van 1940 tot 1950 jg. VASTENBRIEF derwijzers van de openbare school en
zo goed als geen kerk gebouwd is Ook zijn de bestaande parochies Met instemming van het Hoogeerw de gemeentewerklieden heeft dezer
kunnen worden. Deze stilstand is nog zonder oorlogsschade destijds aange- Episcopaat heeft de actie Voor God" dagen een vergeefse tocht naar de
niet geheel ingelopen. Voor een deel slagen met pauselijk verlof om naar het volgende deeltje in haar geïllus- gemeentekas gemaakt,
kon deze bevolkingsaanwas worden rato van hun bezit en hun mogelijk- treerde Hoeksteenxeeks gewijd aan De leveranciers van het dorp to-
opgevangen in bestaande parochies heden in de kosten van de kerken- de zondag voorgelezen Vastenbrief nen begnP voor de situatie en heb-
en m reeds aanwezige kerken. Voor bouw van het gehele bisdom bij te Onder de" titel Zonde en Schuld" toegezegd zolang op krediet te
bet grootste deel echter bracht deze dragen. Het zal echter wel duidelijk lüer het'mdeAeïï. vaTde leï,e,ren- .v
aanwas van de bevolking ook een zyn, dat dit bedrag reeds lang in de b~t Wmneer wethouder Zeler defmi-
groei van het bewoonde areaal met kerkenbouw van de laatste tien jaren tief bhjft weigeren de mandaten te
zich mee. Niet alleen in de steden. is opgebruikt en dat een dergelijke ^erkt m toeeSt met cI^iifthr onder'ekenen- kan aUaea een besl.mt
ook m de dorpen ontstonden nieuwe maatregel niet op gelüke wijze kan w, g J van GedeP- Staten het gemeente-
woonwijken, die om nieuwe kerken worden herhaald De bron is opge- 10^s* personaal aan zijn salaris helpen.
vroegen. Tengevolge van deze groei droogd: nernaa Dr Pg ™tgave komt zeer spoedig ge- De opstandige wethouder, die op het
werden er na de oorlog in geheel Tenslotte kom ik dan aan de be- Üe en 13 311 a P~ verkrijgbaar ogenblik met griep op bed ligt, heeft
Nederland 170 nieuwe kerken ge- langnlke en pTriianem nodige fac- b« be' s«retar'aat der,acüe »Voor echter beloofd te overwegen de man-
bouwd, en daarenboven nog negen- tor, nl. de wekelijkse collecte voor Postbus 2Heemstede. daten alsnog te tekenen.
ti?odkerken- de kerkenbouw.
Aldus is het boven genoemde cij
fer van 325 nieuwe kerken gespeci
ficeerd.
Daarnaast zou ik aldus de aarts
bisschop nog uw aandacht willen
vragen voor de binnenlandse mi
gratie. Door deze factor zijn in aller
lei diaspora-gebieden van het land
nederzettingen van katholieken ont
staan, waar te voren soms sinds
de reformatie geen katholieken
meer aanwezig waren. Dit brengt
dan vanzelf met zich mee dat de
nieuwe katholieke bevolking niet
door 'n bestaande parochie met kerk
kan worden opgevangen en dat er
ad hoe nieuwe voorzieningen getrof
fen moeten worden. Vooral de indu
strie-gebieden in het westen van het
land kennen dit probleem. Voor de
bisdommen Haarlem en Rotterdam
ligt vooral daar een van de oorza
ken van de grote nood. Maar mis
schien op kleinere schaal speelt
deze factor in alle bisdommen.
Wat het kostte.
Om de lijst volledig te maken zou
ik nog moeten wijzen op de kerken,
die in de afgelopen periode belang
rijk werden vergroot en die niet in
het bovengenoemde getal zijn opge
nomen: dat waren er 65. Bovendien
zijn in het genoemde getal van 325,
dat alleen nieuw-gebouwde kerken
bevat, ook niet opgenomen de ker
ken die door oorlogsgeweld min of
meer ernstig beschadigd waren, maar
die geen nieuwbouw nodig maakte.
Dat waren er 126.
Het zal u interesseren te weten
aldus mgr. Alfrink wat deze toch
wel enigermate spectaculaire bouw-
kelijk nodig is, behoeft geen betoog.
Evenmin behoeft het enig betoog,
dat in deze omstandigheden alleen
maar sobere kerken gebouwd kun
nen worden.
De conclusie schijnt onafwendbaar
aldus de Aartsbisschop dat de
wekelijkse bijdrage van de gelovigen
zeer aanmerkelijk zal moeten
groeien, zullen we ook maar eniger
mate in zake kerkenbouw de op
dracht vervullen, die deze tijd met
zich brengt. En een tweede conclu
sie zal zijn, dat dit ook zonder een
rijksregeling van subsidiëring van
de kerkenbouw niet mogelijk zal
zijn. Voor zulk een rijks-subsidie
achtte mgr. Alfrink verscheidene be
weegredenen aanwezig.
KERK IN UMUIDEN INGEWIJD.
Mgr. J. P. Huibers, bisschop van
Haarlem, heeft gisteren de nieuwe
Sint Petruskeric in Duinwijk te LJmui-
den geconsacreerd.
Na de plechtigheden 's avonds droeg
de bisschop, met assistentie van de-
UW METGEZEL IN ELK SEIZOEN
(Advertentie).
ken G. B. Hosman van Beverwijk als
presbiter assistens, pastoor W. Chr.
Westerhoven als diaken en pater
Theofridus O.F.M. Cap., rector van
LJmuiden-Oost als subdiaken een
pontificale hoogmis op. Tijdens de
daarna volgende receptie ontving
pastoor Westerhoven vele geschenken
voor zy'n nieuwe kerk.
Hoe het hoofd boven water te houden
De fraaie kanten hoofdtooi van de Zuid Bevelandse vrouwen geniet
wereldvermaardheid. Minder bekend is echter, dat dit staaltje van precisie-
handwerk vervaardigd wordt door een heel klein groepje meest zeer be
jaarde vrouwtjes in het land van Waes in België. Vroeger waren er in
deze streek meer dan 1200 kantwerksters, doch de rijen zijn in de loop van
de jaren steeds dunner geworden mede door de uiterst lage honorering
van het werk: de vrouwtjes verdienen per dag niet meer dan dertig Belgi
sche franken. De Bevelandse vrouw betaalt echter 5 600 gulden voor een
kap! Op deze foto zien we de weduwe Verbeckmoes-Marin aan het werk.
Zij is tachtig jaar en daardoor de oudste van het gilde waarvan zij reeds
zeventig jaar deel uitmaakt.
Baan voor straatverkeer
op Schiphol bijna gereed
De nieuwe 3300 meter lange baan
0624 van de Amsterdamse luchtha
ven is precies volgens schema, op 1
april a.s. gereed, aldus vernemen
wij van de zijde van de technische
dienst van Schiphol. Onlangs is de
bovenste laag van de baan die
naar men weet voor straalverkeers-
vliegtuigen zal worden gebruikt
gelegd, bestaande uit asfaltbeton. In
de nog resterende vier weken zal de
baan een oppervlaktebehandeling
krijgen. Om het oppervlak stroef te
maken wordt een dun laagje van as
falt bitumenvulstof op het beton ge
smeerd en daarop wordt heel fijn
split gewalst. Men is thans bezig om
de randstroken van de baan, elk 15
meter breed, af te werken, terwijl de
daarnaast gelegen grasbaanstroken,
elk van 100 meter breed, gedraineerd
worden, de directie van de luchtha
ven overweegt de nieuwe baan op
een nader te bepalen datum officieel
te openen.
De DC-8 van de KLM zal op zater
dag 9 april om 18.30 uur van de
nieuwe baan starten voor de eerste
vlucht in de geregelde dienst op New
York.
Zevenhonderd atoomdeskundigen
onder wie mensen met een jaarsalaris
van 20.000 gulden zijn dinsdag in
Engelands atoomcentrum bij Harwell
een „herenstaking" van 24 uur begon
nen als protest tegen „onderbetaling"
en te weinig toekomstmogelijkheden".
De 700 heren achtten een echte
staking niet passend voor hun stand
en besloten dus allen te zelfdertijd
een vrije dag op te nemen. En zo
lag dinsdag het gehele bedrijf volle-
4 dig stil, daar ook het lagere perso
neel van vele honderden niet aan de
slag kon gaan.
In een voorstad van Mexico zijn
dinsdagavond negen mensen, o.w.
vier kinderen, gedood en drie ernstig
gewond, doordat een autobus, waar
van de chauffeur een hartaanval had
gekregen, met grote vaart het trot
toir op reed. De chauffeur was over
leden voor de wagen tegen een huis
tot stilstand kwam.
Een man en twee kinderen, die
op een bergweg reden bij Viege,
Zwitserland, zijn omgekomen toen
een stuk rots, dat door het warme
weer was losgeraakt, op hun auto
terechtkwam.
