Overgave van Algerijnse muiters stelde
Frankrijk hechter achter De Gaulle
Arrestaties en huiszoeking
onder rechtse extremisten
Zal parlement de president
groter bevoegdheden geven
Chessman weer
in beroep
Lagaillarde gevangen
Ortiz is spoorloos
Koningin naar
Zwitserland
schilderzelfmet
Korreltje
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
DINSDAG 2 FEBRUARI 1960
51ste JAARGANG No. 14929
Israël laat z'n
tanden zien
Telefoon: Directie. Abonnem. Drukkerij 20935: Red 20015, 25591; Advertenties 20826 Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.59 p. w„ f 2.55 p. maand, f 7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.—. Advert.: 17 et p. m.m. Telefoontjes f 1.5d.
De onvoorwaardelijke overgave van de opstandelingen, na acht dagen van
verzet, in het hart van Algiers heeft de grote meerderheid van de Franse
natie sterker achter generaal De Gaulle geschaard dan ooit tevoren, maar
heeft tegelijkertijd het zwaartepunt van zijn meerderheid verlegd.
Verschillende leden van de regering Debré onder wie vice-president
Jacques Soustelle en de minister van oorlog, Guillaumat, hebben zich ge
durende de gehele crisis tegen het opleggen met geweld van de regerings-
wil aan de oproerlingen verzet.
Dientengevolge verwachten sommige kringen enkele wijzigingen in het
kabinet-Debré. Het onafhankelijke blad „Le Monde" acht het ontslag van
de premier zelfs waarschijnlijk. Debré heeft steeds onwrikbaar achter
De Gaulle gestaan, maar in de Algerijnse kwestie toonde hij een zeker
begrip voor de oproerlingen.
In sommige rechtse politieke en industriële kringen was er een groeiend
verzet tegen De Gaulle. Zij kritiseerden de politiek tot zelfbeschikking voor
Algiers of zeiden dat hij een „socialistisch" beleid wilde gaan voeren in
financieel en sociaal gebied. Enkele weken geleden ging de conservatieve
leider Pinay heen als minister van financiën.
Zwaariepuni van de
aanhang verlegde zich
JOSEPH ORTIZ
De tweede factor is het leger.
De Gaulle was reeds maandenlang
van plan, de officieren in Algiers die
er een politieke mening op nahielden,
over te plaatsen, maar de uitvoering
van dit plan werd door functionaris
sen van verschillende rang en ook,
zo wordt gezegd, door minister Guil
laumat gesaboteerd.
De politieke redacteur van .„Le
Monde" schrijft, dat op vele plaatsen
ernstige fouten waren gemaakt, voor
dat het oproer uitbrak. De autoritei
ten stonden bijvoorbeeld toe dat een
bewapende militie gevormd werd,
ofschoon het doel daarvan omver
werping van de constitutionele staats
macht openlijk werd bekendge
maakt.
„Het is vreemd", aldus „Le Mon
de", dat de rede van De Gaulle de
verantwoordelijke mensen ter plaatse
er pas toe bracht elementaire maat
regelen te nemen, zoals het afzetten
van het gebarricadeerde gebied".
Koopsom, geen concessie.
Terwijl de regering onder de
druk van president De Gaulle, naar
maandag bleek vastbesloten is, de
twee of drie voornaamste leiders van
de opstand te vervolgen, zou het al
gemene apparaat der oproerlingen
geen moeilijkheden ondervinden. Ook
De Gaulle was verplicht, enigermaté
toe te geven aan de druk van het
leger. Vrijdag zei hij in zijn rede,
dat het leger „natuurlijk" aanwezig
zou zijn om toe te zien als de Alge
rijnse bevolking te zijner tijd ge
vraagd zal worden, zich uit te spre
ken over de toekomstige politieke
status van het land. Dat is hij mo
gelijk altijd van plan geweest, maar
hij had dit nog nooit gezegd. Nu hij
dit wel gedaan heeft, is de hoop om
met de opstandelingen in Tunis tot
overeenstemming te komen, vermin
derd. Volgens waarnemers in Parijs
heeft De Gaulle deze concessie ge
daan, niet omdat hij dat een goede
tactiek achtte om tot vrede in Algiers
te komen, maar omdat hij een prijs
moest betalen voor de trouw van het
leger.
In de huidige omstandigheden zal
De Gaulle bijna wel gedwongen.zijn,
in de toekomst in het parlement meer
te steunen op de linkerzijde en op
de steun der bevolking.
KOMPLOT ONTDEKT
Toch is de sympathie voor Charles
de Gaulle in 't moederland niet alge
meen. Door het afluisteren van tele
foongesprekken is de Franse geheime
politie dezer dagen een komplot op
het spoor gekomen, dat beoogde te
zijner tijd in Frankrijk een onder
grondse beweging te vormen en een
„regering van openbaar welzijn" in
te stellen. Ook hield de organisatie
zich bezig met een uitgebreide wa
penhandel tussen Frankrijk en Al
giers.
Het hoofdkwartier was te Rijssel,
in Noord-Frankrijk, gevestigd en er
waren afdelingen in hel gebied van
Parijs en in verscheidene andere
Franse steden. De man achter de
schermen zou de voormalige luite
nant Philippe de Massey zijn, die
voortvluchtig is. Bij een huiszoeking
in zijn woning zijn bewijzen gevon
den, dat hij nauw samenwerkte met
uiterst rechtse groeperingen. Zijn
secretaresse is gearresteerd en zij
moet vandaag met andere verdach
ten voor de rechter van instructie in
Parijs verschijnen, beschuldigd van
samenzwering tegen de binnenlandse
veiligheid van de staat.
Onder de aangehouden verdachten
bevinden zich Yves Gignac, secreta
ris-generaal van de vereniging van
oudstrijders van de Franse Unie en
generaal 3ourdoncle de Saint Salvy,
een oud-inspecteur-generaal van het
leger van wie een zoon in Algerië is
gesneuveld.
Voorts zijn verschillende huiszoe
kingen verricht. Behalve de Massey is
o.a. nog voortvluchtig „dr. Martin",
die lid is geweest van het „Geheime
Comité voor Revolutionaire Actie".
Negen* andere leden van rechtse or
ganisaties, die vrijdag werden aan
gehouden, zijn officieel beschuldigd
van acties tegen de binnenlandse vei
ligheid.
Het Franse parlement de Natio
nale Vergadering en de Senaat
komen vanmiddag om vijf uur in bui
tengewone vergadering bijeen, ten
einde een verzoek van de regering
om speciale bevoegdheden in behan
deling te nemen. Men acht het zeker
dat het kabinet volmacht krijgt om
tegen de uiterst-rechtse en semi-fas-
cistische organisaties op te treden,
waarvan het bestaan door het kort
stondige oproer in Algiers aan het
daglicht is getreden. Hoewel er geen
bijzonderheden omtrent de gevraag
de bevoegdheden bekend zijn, neemt
meri aan, dat zij ook betrekking zul
len hebben op benoemingen en pro
moties in het leger en de voortzet
ting van de strijd tegen de Algerijn
se verzetsbeweging.
In Parijs schijnt het publiek enigs
zins onaangenaam verrast over het
feit, dat tot dusver alleen de 29-ja
rige afgevaardigde Pierre Lagaillar
de in staat van beschuldiging is ge
steld in verband met de opstandige
beweging in Algiers. Men neemt al
gemeen aan, dat er sprake was van
een komplot, waarbij niet alleen
mensen in Algiers maar ook perso
nen in Parijs waren betrokken, on
der wie een klein aantal legerofficie
ren of gepensioneerde generaals. Het
doel van het komplot zou niet zijn
Algiers voor Frankrijk te behouden,
maar de omverwerping van het be
wind van president De Gaulle, waar
na een of andere vorm van dictatuur
zou worden ingesteld.
Dit vermoeden is deels bewaar
heid door het ontdekken van het
komplot van It. De Massey.
Het verzoek om speciale bevoegd
heden tegen de samenzweerders en
hun vrienden bij het leger, de politie
en het ambtenarenkorps zal niet in
de smaak vallen bij een aantal con
servatieven in het parlement. Het
verlies van hun stemmen zal gemak
kelijk worden gecompenseerd door de
steun van de officiële oppositie, met
name de radicalen en de socialisten.
De communisten zullen wellicht te
gen aanvaarding van het regerings
voorstel stemmen, omdat de gevraag
de volmachten ook tegen hen ge
bruikt zouden kunnen worden. Een
dergelijke houding zou de regering
echter van pas komen, omdat zij niet
voelt voor een eenheid waarin ook
de communisten van de partij zijn.
De Gaulle komt steeds sterker uit de
strijd- Hij is in feite opnieuw de man
van 't gehele volk die tot geen enkele
partij behoort. Dit is weliswaar steeds
zijn bedoeling geweest maar door de
wijze waarop hij in 1958 aan de macht
kwam, had hij het odium op zich ge
laden „het werktuig van de Alge
rijnse extremisten" te zijn.
De oppositiepartijen, de radicalen
en de socialisten, hebben maandag
avond laten weten, dat zij liever een
ingrijpende reorganisatie van het ka
binet, met inbegrip van een wisseling
van premier, hadden gezien, voordat
het parlement zich over het verlenen
van speciale bevoegdheden uit
spreekt.
De regeringsgezinde „Paris-Jour"
schreef echter, dat de regering mag
verwachten de bedenkingen van de
radicalen en socialisten weg te ne
men door de eindstemming te be
schouwen als een goedkeuring van
de politiek van zelfbeschikking voor
Algiers.
De laatste inspectie.
Delouvrier en generaal Challe. Er
waren geen onderhandelingen over
gevoerd.
Lagaillarde is overgebracht naar
de Santégevangenis in Parijs, waar
hem bij zijn aankomst werd meege
deeld, dat hij in hechtenis werd ge
nomen op beschuldiging, dat hij een
aanslag op de binnenlandse veilig
heid van de staat had gedaan. Op
grond hiervan kan hij ter dood wor
den veroordeeld.
Volgens functionarissen van het
departement van justitie zal hij zich
niet als afgevaardigde van Algiers in
de nationale vergadering op zijn par
lementaire onschendbaarheid kunnen
beroepen, omdat hij „op heterdaad"
werd betrapt. De opstandelingenlei
der Ortiz is nog steeds spoorloos.
In Algiers ging maandagavond het
gerucht, dat hij (geboren in Algerië
uit Spaanse ouders) naar Spanje was
uitgeweken. Zijn aanhang onder de
bevolking scheen verdwenen, in te
genstelling tot die van Lagaillarde,
die na zijn dramatische overgave
aan het hoofd van zijn troepen, de
held van het volk werd.
Waarschijnlijk is Ortiz door de rio
len ontsnapt. Maandagochtend ont
dekten de Algierse autoriteiten, dat
steeds meer oproerlingen uit het be
legerde kamp ontsnapten via het ste
delijke riolenstelsel. Men vreesde,
dat men bij nog langer wachten het
hele kamp leeg zou vinden en be
sloot daarom tot een onderhoud met
Lagaillarde om er althans zeker van
te zijn ,hem later persoonlijk gevan
gen te kunnen maken.
Het leger heeft persfotografen en
camera-mensen een aantal films van
de overgave door de muiters afgeno
men.
Alle Algierse bladen vertoonden
gisteren grote open stukken, waar
de censuur had ingegrepen.
De Franse troeuen stelden de vorige
week in totaal b«na 700 inheemse op.
standelinren buiten gevecht, van wi<>
265 gevaneen werden eenomen 49
Franse soldaten sneuvelden tijdens
acties.
De advocaat van de ter dood ver
oordeelde Caryl Chessman, Wirin,
heeft maandagavond meegedeeld
dat hij deze week opnieuw hij de
federale rechtbank van San Fran
cisco in beroep zal gaan tegen Chess-
mans doodvonnis.
Zoals bekend is Chessman reeds
elf jaar geleden ter dood veroor
deeld. Hij heeft zijn terechtstelling
steeds uitgesteld weten te krijgen.
Chessman zou thans op 19 februari
naar de gaskamer moeten gaan.
Indien de federale rechtbank Wi-
rins verzoek zal afwijzen, wendt de
advocaat, naar hy meedeelde, zich
tot het Amerikaanse Hooggerechts
hof. De advocaat stelt in zijn verzoek
dat de langdurige gevangenhouding
van Chessman als terdoodveroor-
deelde in strijd met de Amerikaanse
grondwet is en dat de wet op grond
Direct na de overgave van oproerlingenleider Lagaillarde is men met het afbreken van de barricaden in waarvan Chessman veroordeeld
Algiers begonnen onder het waakzaam oog van de nog steeds opgestelde parachutisten. werd, sedertdien gewijzigd is.
De muiters zijn op gemakkelijke
wijze gevlucht. Zij vertrokken voor
het isolement. Tegen drie uur in de
ochtend kwam de nederlaag- Zij
wierpen allen hun wapens weg. Voor
de dageraad waren er geen honderd
meer over. De commandopost van
Ortiz was verlaten. Ortiz en zijn as
sistent, Perez, waren plotseling ver
dwenen.
Tegen de middag begonnen de pa
rachutisten en de territorialen de
wapenvoorraden van de opstande
lingen over te nemen. Terwijl de
laatste „soldaten" van het kamp de
barricades passeerden, stapten de
mannen in vrachtauto's, die na el
kaar vertrokken. De inzittenden
groetten voor het laatst met de hand
Lagaillarde, die zij wilden toejui
chen. Maar deze vroeg hen met een
enkel gebaar kalm te blijven en te
zwijgen.
Om 13.40 uur plaatselijke tijd ble
ven op het terrein van de parachutis
ten nog slechts Lagaillarde, Demar-
quet en een officier over. De officier
had, voordat hij zich bij de opstan
delingen had gevoegd, zijn kapiteins
insignes afgelegd. Lagaillarde en De-
marquet groetten elkaar voor zij uit
een gingen op militaire wijze. De-
marquet stapte daarna in een vracht,
auto en Lagaillarde nam plaats in
een jeep. De overgave was voltooid.
Een woordvoerder in Algiers deel
de mee dat Parijs de voorwaarden
voor overgave had gedicteerd aan de
gedelegeerd minister voor Algiers,
Oproerlingenleider Pierre Lagaillarde, gekleed In zijn parachutisten
uniform, tijdens een van de laatste inspecties van zijn mannen, zondag,
achter de barricades. Gisteren heeft Lagaillarde zich met zijn mannen aan
de regeringstroepen overgegeven.
HJVI. de Koningin is heden naar
Zwitserland vertrokken voor een
verblijf van tien dag enin het kan
ton Valias (Wallis).
Naar wij vernemen is de Koningin
vanmorgen om tien uur vertrokken.
Reuzenbommenwerper
neergestort
Een Amerikaanse reuzenstraal-
bommenwerper van het type B-52 is
maandagavond op de luchtbasis Ra-
mey bij San Juan op Porto Rico ver
ongelukt. De zeven inzittenden zijn
omgekomen.
De oorzaak van het ongeluk is niet
bekend.
de verf voor het schilder feest
men uit zuidelijke richting waardoor
de koudere lucht langzaam uit het
noorden van het land zal worden
verdreven en de temperaturen daar
dus geleidelijk zullen gaan stijgen.
Het front van de depressie zal waar
schijnlijk nog geen neerslag van be
tekenis in ons land veroorzaken.
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
GEEN OPBOUW ZONDER AFBRAAK
(Medegedeeld door het K.N.M.I.
Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur)
TOENEMENDE
ZUIDELIJKE WIND
Veranderlijke bewolking en
vooral aanvankelijk plaatselijk
mist. Geen neerslag van beteke
nis. Matige tot krachtige zuide
lijke wind. Ten noorden van de
grote rivieren stijging van tem
peratuur, in het zuiden ongeveer
dezelfde temperaturen als van
daag.
SIKKENS'TJALLEMA PRODUKT 3 Februari: zon op 08.19; onder 17.2<
maan op 11.02; onder 00.04.
(Advertentie)
Nieuwe R(jn 49
Uerenstraat 34
Hoo'tw? terstanden
3 Februari: v.m. 7.34; nam. 7.52.
Het weer in Europa
(Advertentie)
ZACHTER IN
HET NOORDEN
Het zwaartepunt van het hoge-
drukgebied boven noord- en midden-
Europa verplaatste zich de afgelo
pen 24 uur via Polen naar de Kar
paten. De zeer koude lucht stroomde
over de Zwarte Zee Turkije binnen
en over de Balkan naar Griekenland
en Noord-Italië. De westelijke grens
van de koude lucht liep over West-
Duitsland naar het noordoosten van
ons land waar vannacht nog 5 gra
den vorst voorkwam. Een oud
oceaanfront drong tot het zuiden van
het land door en bracht daar wat
regen, waarna er vanmorgen op uit
gebreide schaal mist ontstond. Een
actieve oceaandepressie, die naar het
zeegebied tussen IJsland en Schot
land koerst, veroorzaakte vanmor
gen belangrijke luchtdrukdalingen
op het noorden van de Noordzee die
ook het hogedrukgebied boven
Scandinavië verder gaan aantasten.
Tengevolge van deze ontwikkeling
zal de wind in ons land gaan toene-
DEN HELDER
weer max.
geh bew. 1
min.
—0
YPENBURG
geh. bew.
5
2
VLISSINGEN
mist
6
5
EELDE
zw bew.
1
—5
DE BILT
geh. bew.
2
1
TWENTE
geh. bew.
0
—3
EINDHOVEN
mist
5
2
Z.-LIMBURG
motregen
8
2
HELSINKI
onbew.
—9
—14
STOCKHOLM
onbew.
—6
—12
OSLO
licht bew.
—6
—13
KOPENHAGEN
licht bew.
—3
—5
ABERDEEN
geh. bew.
9
5
LONDEN
geh bew.
9
3
AMSTERDAM
geh. bew.
3
1
BRUSSEL
geh. bew.
8
5
LUXEMBURG
mist
1
—1
PARIJS
licht bew.
10
1
BORDEAUX
mist
14
2
GRENOBLE
onbew.
11
1
NICE
zw. bew.
14
5
FRANKFORT
sneeuw
3
—1
ZURICH
zw. bew.
3
0
GENèVE
geh. bew.
8
0
LOCARNO
motregen
9
INNSBRUCK
sneeuw
4
—2
De mensen geloven altijd wat ze
graag willen geloven.
