Leidse veiling leidt de rui) van
mijn en dijn in gebaande wegen
WAAR HET BEZINKSEL VAN DE MAATSCHAPPIJ WEER WAARDE HEEFT
Een echte,
valse
Van Meegeren
op oude vendu
Gemoedelijke stemming in
een oud houten lokaal
De gebroeders Van Duuren als gangmakers
ZATERDAG 9 JANUARI 1960
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
Van Duuren laat weer eens een on
vervalst meesterwerk zien. Van Jan
Steen?
Mummer 481: een armband-horloge!
B. van Duuren, de onvermoeibare
bediende van de Leidse veiling (ach
ter het Notarishuis aan de Hoge-
woerd) houdt een grote gangklok in
de hoogte anno 1020.
En de afslager P. de Jongh, dertig
Jaar in het vak, zegt met een taxe
rende blik:
„Nou wat zal dat waard wezen?
Twintig gulden?"
De bezoekers taxeren mee en een
gebrilde man in een blauwe overall
roept:
„Twee gulden!"
,,'n Tientje dan?" zegt de afslager.
De blauwe man roept het nog eens:
„Twee!"
„Hé Pluym, hou fe klep eens dicht",
klinkt het uit een andere hoek.
Eindelijk heeft de afslager beet en
hij gaat door:
„Elf gulden geboden daar, twaalf
gulden, dertien, veertien...."
Zo gaat het elke donderdag, ééns
in de veertien dagen.
Grote en kleine, dikke en dunne,
imooie en lelijke mensen drommen
samen in een kaal lokaal met krul
lige kasten, wankele tafels, zwarte
stenen pendules, vazen, vaiasjes,
wandspreuken, kleden, gordijnen en
noem maar op.
Het is gezellig in deze oude, be
proefde vendu aan het Utrechtse
Veer.
Zó gezellig, dat meneer De Jongh
moet uitroepen: „Mensen stil toch
'ns 'n beetje, het is hier geen socië
teit". Dit dingen, loven en bieden in
deze oude houten lokaliteit, met het
Zo'n schilderijtje moet door de vak-
kooplui nog even aandachtig bekeken
worden.
uiterlijk van een negentiende eeuws
tribunaal, heeft iets gemoedelijk-va
derlands. In het openbaar verkopen
is één van de oudste vormen van han
delsverkeer. De Batavieren moeten
er al mee gewerkt hebben. Wat later
was het een geliefd volksvermaak. In
dezelfde sfeer wordt in Leiden nog
eens in de veertien dagen de verko
ping van goederen gehouden.
De gebroeders H. en B. van Duuren,
die hier sinds jaar en dag het
veilingpersoneel uitmaken zorgen op
onnavolgbare wijze voor de kwink
slag en de vrolijke noot Zij voelen
zich kennelijk thuis op het plankier,
waarop de goederen gepresenteerd
worden.
Er komt een „ondersteek" of „stil
letje" oder de hamer.
„Nummer 541" roept de veilingchef
H. van Duuren.
En zijn broer kondigt aan: Een
prachtige pathéfoon!
De slinger ligt op het kantoor!"
Zy houden van een grapje. Dat be
wijst wel het feit, dat zij in de
avonduren op een plankier staan,
maar dan op een toneel voor een
gezelschap bruiloftvierenden bijvoor
beeld en de lach galmt voortdurend
door de zaal.
De gebroeders zijn thuis in gezel
schap. Een van de twee heeft dans
les gegeven en leidt nog wel avondjes,
de ander treedt op als goochelaar en
zong in „Sempre Avanti" en dubbel-
mannenkwartet. Daarom klinkt zijn
stem zo sonoor in de kale ruimte en
daarom ook weet hjj zijn keel zo'n
gevoelige klank te geven als hij stou
te kindertjes beknort in zijn trans
formatie tot Sint Nicolaas rond 5
december.
De Leidse veiling is al oud, en al
minstens een halve eeuw is de naam
Van Duuren er aan verbonden. Ook
IJecht met de veiling verbonden is
ook de afslager, de onverstoor
bare heer P. de Jonrh, die in dertig
jaar enorme routine en ervaring heeft
opgedaan. Een belangrijke taak heeft
hy op de vrijdagen als de huizen ge
veild worden. Vendu-meester nu al
weer een kleine veertig jaar is de
heer T. Beeuwkes, die tevens beëdigd
makelaar en taxateur is.
Men ziet, dat de vendu een gezond
klimaat heeft. De employé's worden
er oud bij. Aan de verkoping op elke
donderdag om de veertien dagen
gaan twee weken sorteren en num
meren voorat
Wie is eigenlijk de baas van de
veiling?
De opbrengst gaat naar de Leidse
vereniging voor notarissen, die alle
onkosten dragen, maar daartegen
over ook jaarlijks met hun achten de
winst kunnen verdelen.
stroom van voorwerpen die
de vader van de gebroeders immers jaarlijks door de handen van het
was veilingknecht. Van hem hebben veihngpersoneel gaat beweegt zich
zij het vak geleerd. Als jongen droe
gen zij de stukken aan en hielden de
zaakjes op orde.
Zij zijn spelenderwijs in deze
ruimte en tussen de inboedel ver
trouwd geraakt. Nu na dertig jaren
kunnen zij met één oógopslag een
kneusje van goed spul onderschei
den.
Zij bieden ook mee, in opdracht
van lieden, die liever niet bekend
willen worden, of die te verlegen zijn
om midden tussen het publiek met
een krachtig geroepen „mijn" hun
stem te verheffen.
De
meestal in de rustige bedding van
gangbare huishoudelijke artikelen.
Het komt ndet dikwijls voor dat spec
taculaire voorwerpen worden ver
kocht Een goede herinnering echter
heeft men aan de verkoping van het
vorig jaar, toen een uitgebreid ser
vies van Fuerstenberg porselein werd
geveild, dat nog gediend heeft bij de
ontvangst van Napoleon in Rotter
dam. Het werd tenslotte voor 20.000
gulden verkocht Maar zulke dagen
zijn uitzondering. Met weemoed
denkt men in de Leidse veiling terug
aan die mooie dag, toen het Waals
Hospitaal aan 't Rapenburg werd ge
veild. De gehele inventaris werd ver
kocht, waaronder de medische inven
taris die voor een deel in handen
kwam van Pauw Pluym, welke
prompt daarna per advertentie aan
de burgery aanbood „gratis te ope
reren".
Andere grote veiling was die van
het Gereformeerde Oudeliedenhuis.
aan de Hooigracht.
Echt kostbaar antiek vindt men
niet vaak op de Leidse veiling. Soms
gaat er wel eens een goed stukje Chi
nees porcelein van hand tot hand,
maar daar moet men weken op wach
ten. Toch kent ook de Leidse veiling
haar geregelde bezoekers uit „de be
zittende klasse", die hopen op een
goede, voordelige aankoop en die er
ook wel eens in slagen een goed stuk
je voor niet te veel geld mee te ne
men. Vooral dames blijven hoop
koesteren, en zij genieten intussen
van de typische sfeer die men in Lei
den aantreft.
Boven alles en iedereen uit troont de
ongekroonde koning van de veiling:
afslager P. de Jongh. Naast hem de
directeur van de veiling, beëdigd
makelaar en taxateur de heer T.
Beeuwkes, die zeer onlangs veertig
jaar aan de veiling was verbonden.
Daarnaast de heer R. J. v. d. Krogt,
boekhouder, die naar men aan
neemt al zijn vijftigjarig jubileum
had moeten vieren. Geheel links: no
taris M, P. Kaptein.
Als je dertig jaar of meer tussen
het bezinksel van het maatschap
pelijk leven hebt vertoeft moet je
dunkt ons wel een ietwat bespiege
lende natuur hebben gekregen. Het
lijkt ons dat je dan kan peinzen by
een wormstekig nachtkastje denkend
over de betekenis die zulk een stukje
huisraad bij de familie Jansen of
Meyer heeft gespeeld, of bij een
pakhuis in miniatuur met vele ver
diepingen en hijsblokken, dat wel
licht eens het speeltuig was van een
knaapje, dat inmiddels tot huisva
der is opgegroeid. Maar zulk een fi
losofische geest ligt de Van Duu-
rens niet zo.
Als je zo dichterlijk in een vendu
moest leven, zou je er op de duur
aan bezwijken.
Hun wijsbegeerte is de humor. Ook
de practische grappenmakerij, zoals:
een intens met het bieden meelevende
klant vast zetten aan een slip van
zijn jasje tussen de rollen van een
wringer, die toevallig achter hem
staat.
Of zij tonen een foeielijk klad
schilderstuk en bieden het onbewogen
aan als „een echte Rembrandt". Met
variatie als: „een onvervalste Van
Meegeren".
Dat is de taal van de veiling. Als
u haar kimt vatten kom dan ook eens
kijken in dit oude gebouw en dwaal
rond tussen illusies en schimmen
van heden en verleden.
U neemt een krullig wandbord in
de hand, dat we weten niet hoe
veel jaar een gangwand of een
beste kamer heeft versierd: „Alle
Goeds komt van Boven". Of „Oost
West T'huis Best".
Altijd zijn er wel weer lieden te
vinden die voor het droesem uit de
levensbeker iets over hebben. Al is
het maar twee kwartjes.
Piano's worden ook verkocht. En
sta niet vreemd te kyken als tussen
de bedrijven door ineens vrolyke
marsmuziek huppelt over de schrijf
machine (1000), de kandelaar, de de
kenkist, de camera, de boekenkast,
het lessenaartje en de grote spiegel,
die mistroostig alles van de doffe
kant ziet.
Rond 1030 is de veiling naar de Ho-
gewoerd verhuisd. Daarvoor bracht
men de goederen bijeen in de Burcht
waar de geschiedenis van het Leidse
veilingwezen verloren gaat in het
duistere verleden. Aan de Hoge-
woerd hangt nog een aanplakbiljet
van een verkoping, die in zo'n def
tige en merkwaardige taal is gesteld,
dat men haar gerust in het einde van
de achttiende eeuw kan dateren. Een
ander pamflet kondigt een veiling
aan van huis en erven in 1828, in de
tijd toen de verkoping nog gevestigd
was in het „Heeren Logement aan
de Burcht".
Geregelde beroeps-bezoekers zyn
af waren: Oldenhage, Straatman
mevr. Koppeschaar, Kooreman, Stol,
Flip Bodijn en Jan van Rossum Du-
chattel, die voor kristal en antiek de
veiling bezocht.
65. bijrivier van de Donau, uit de
Allgauer Alpen op de grens van
Wurtemberg en Beieren, 67. vrouw
van Abraham 68. zijtak Donau, 69.
hoofdstad van de voormalige Pruis,
provincie Brandenburg, 70. duiker
eend.
Verticaal: 1. ik (Lat.), 2. landb.
werktuig, 3. Maleise Staat op de W.
kust van Malakka, 5. emeritus (afk.),
6. wiel, 7. Turks keizerlijk decreet,
8. nakroost, 9. van het teken af te
herhalen (afk. in de muziek), 10.
omstandigheid, 11. lastdier, 12. voor
zetsel, 14. helder, 16. gistmiddel, 18.
meisjesnaam, 20. stadje in België,
22. trede, 23. boom, 24. iedereen, 27.
verlegen, ongenummerd hokje naast
28. als 56 hor. 30. zijtak Theisz, 31.
gem. in België, 32. zijrivier van de
Loire, 34. gravure, 36. tijdrekening,
42. slaapziekte, 43. als 48 hor., 46.
wangen, 47. koppelriem voor jagers
honden, 49. middag, 50. landschap in
Oud-Griekenland ten N. van de Par
nassus, 52. bijwoord, 53. gem. in Z.
Limb., 55. stad op Midden-Java, 56.
zaadkorrel ener vrucht, 58. Rom.
keizei, 59. dunbladig gesteente, 60.
zangstem, 61 land in Europa (afk.),
63. teken in de dierenriem, 65. in
oprichting (afk.), 66. deel van de
mast.
Horizontaal: 1. gem. in N. Brab.,
4. tijdkring, 10. slobkous (Vlaams),
13. vaartuig, 15. bekend. Ned. schil
der, 16. aanwijzend voornaamw., 17.
dorp in N. Brab., 19. honingbij, 20.
inwendig lichaamsdeel, 21. pit met
was omgeven, 23. bladvezels van
verschillende agave-soorten tot hen
nep verwerkt, 25. zijde, 26. streek
op de grens van N. Brab. en Limb.,
28. maanstand, 29. venster, 31. buis
vormig ingewand, 32. dat is (afk.
Lat.), 33. water in Z. H., 35. hoog
gebergte in Midden Azië, 37. eind,
38. eenjarig kalf, 39. stok, 40. troep
ongeordende krijgers, 41. verkeerd,
42. ijverig, 44. vlaktemaat, 45. water
in N. Brab., 46. houtrolletje, *48. deel
van het gebit, 51. boom, 52. op die
tijd, 54. aantekening, 56. hooggeb. in
Eng. Oost-Afrika, 57. hinderen, 59.
schrijfkosten, 60. voorzetsel, 62. riv.
in Midden-Afrika, 64. iemand de
achting geven, welke hem toekomt,
De puzzelrubriek gaat van nu af
aan weer op de gewone voet verder:
tot Pasen zal onveranderlijk de leuze
zijn „stuur een oplossing op neven-
gaande kruiswoordpuzzel in. Onder
de inzendingen worden twee prijzen
van vijf gulden elk verloot. De op
lossingen dienen voor donderdagmor
gen, 12 uur, in het bezit te zijn van
de PUZZELREDACTIE."
