EUROPEES SUCCES
BIJ KERM-ONDERZOEK
Maansatelliet kon
het niet halen
De maan blijft toch
Synchroton te Genève
haalt 25 miljard eiectronvoit
Lees nogmaals de advertenties
in uw Leidse Courant van gisteren
De ontploffing
in Leerdam
Amerikaanse
mislukking
schilderzelfmet
FLEXA
Korreltje
S)e&2icbeSoivwwX
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1959
51ste JAARGANG
No. 14874
alleen door de bomen
schijnen
Telefoon: Direetie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 059 p. w., f 2.55 p. maand, f 7.50 p. kwartaal. Franco p. p. f 8.—. Advert.: 17 et p. man. Telefoontjes f 150.
Het grote protonsynchrotron van de C.E.R.N. te Genève heeft gisteravond
een energie bereikt van 25 miljard elektronvolt. Het is daarmee de grootste
deeltjesversneller ter wereld. Op de tweede plaats komt het tot dusver
grootste apparaat, dat de Sow jet-Unie nabij Moskou heeft gebouwd. Dit
apparaat kan 10 miljard elektronvolt halen.
De directeur-generaal van C.E.R.N. het Europese centrum voor kern
onderzoek, de Nederlander prof. dr. C. J. Bakker, heeft gisteravond te
Genève verklaard, dat het succes met de protonsynchroton van nut zal zijn
bij het onderzoek van de juistheid van de natuurwetten. „Wij zullen zien
of wij meer natuurwetten kunnen vinden of de bekende wetten beter kun
nen formuleren. Wellicht zullen de bestaande wetten blijken niet te kloppen
bij deze hoge energieën en er kunnen zich afwijkingen voordoen", aldus
prof. Bakker.
Hij was van oordeel, dat hierdoor een grote reeks mogelijkheden voor
experimenten, in het bijzonder met elementaire deeltjes wordt geopend.
Gehoopt wordt meer over de gedragingen van deze deeltjes te weten te
komen, hoe zij ontstaan, waarom zij bestaan en of er nog meer soorten
zijn dan thans bekend zijn.
Grote mogelijkheden voor kernfysica
atomen beschoten worden en kan
een nader inzicht worden gekregen
in de structuur van de materie. Mis
schien slaagt men er ook in, tot nu
toe onbekende deeltjes der materie
te produceren, aldus dr. Bannier.
Het nieuws over deze prestatie is
gisteren in Den Haag ontvangen door
dr. J. H. Bannier, directeur van de
Nederlandse organisatie voor zuiver
wetenschappelijk onderzoek en één
van de twee Nederlandse gedelegeer
den bij C.E.R.N. te Genève.
Dr. Bannier verklaarde, dat het
geen in Genève is gepresteerd de
achting verdient van de gehele we
tenschappelijke wereld.
Met het bereiken van de energie
van 25 miljard eiectronvoit de
energie die men zich ook tot doel-had
gesteld openen zich volgens dr.
Bannier voor het kernfysisch onder
zoek tal van nieuwe mogelijkheden.
Met de versnelde deeltjes kunnen
Gérard Philipe
overleden
De bekende Franse filmacteur Gé
rard Philipe is woensdag in zijn wo
ning te Parijs aan een hartaanval
overleden. Philipe was pas 36 jaar.
Gérard Philipe, die stellig één van
de populairste en meest geziene ac
teurs in Frankrijk was, speelde in tal
loze films de jeune premier of de
avonturier en met een dergelijk elan,
dat zijn roem internationaal werd.
Gérard Philipe was ook een ge
vierd toneelspeler. Zelf gaf hij eigen
lijk de voorkeur aan een optreden
op de planken, aan direct contact met
het publiek, gewoon publiek vooral.
Hij was verbonden aan Jean Vilars
gezelschap in het Theatre National
Populaire en vond de rol van zijn le- j
ven in Corneilles „Le Cid", waarin
hij heel het Franse klassicisme en de
romantiek in zijn vertolking neer
legde.
Toen hij een half jaar geleden in
Mexico filmde, had Philipe amoebe
ysenterie opgelopen Veertien dagen
geleden werd hij wegens een amoebe
abces geopereerd. Zondag j.l. was hij
uit het ziekenhuis ontslagen en zijn
herstel verliep goed, totdat hij
woensdagmiddag in zijn flat door een
hartaanval werd getroffen."
Vóór op het werkschema
Prof. dr. P. M. Endt, hoogleraar in
de experimentele natuurkunde aan
de rijksuniversiteit te Utrecht, ver
klaarde zich in een onderhoud met
het A.N.P. bijzonder enthousiast over
het succes van de C.E.R.N. Volgens
hem had men dit resultaat, een ener
gie van 25 miljard elektron volt,
eerst in het begin van 1960 hopen te
bereiken.
Dat men in Genève thans vóór is
op het werkschema, noemde hij een
bijzondere prestatie.
Prof. Endt zei, dat het nog v/el
enige tijd zal duren voordat het ap
paraat bruikbaar is voor het weten
schappelijk onderzoek. Hij verwacht,
dat het februari 1960 zal worden voor
dat de eerste serieuze experimenten
zullen beginnen. Tot nu toe verkeer
den de pogingen nog in een begin
stadium.
Het experiment is, volgens hem,
nuttig voor het wetenschappelijk on
derzoek, omdat men nu het gedrag
van de meest elementaire deeltjes
(de wisselwerking tussen neutronen
en protonen) kan nagaan.
Met de protonsynchroton in Cali-
fornië was tot nu toe een energie
van 7 miljard elektron volt bereikt
Een jaar geleden toonde men daar
het bestaan aan van antiprotonen en
antineutronen, waarvan men tot can
die tijd slechts had vermoed dat zij
er waren.
Het C.E.R.N. draagt een interna
tionaal karakter. Het heeft een vaste
staf van medewerkers uit vijftien
Europese landen. Daarnaast worden
in de laboratoria onderzoekingen
verricht door „visiting teams" uit
allerlei landen.
Paus Johannes is woensdag 78
jaar geworden. De pauselijke verjaar
dag wordt niet officieel gevierd, wel
de herdenking van de kroning 4 no
vember.
Een medische tuchtraad te Lon
den heeft woensdag geweigerd, dr.
John Bodkin Adams toestemming te
verlenen om weer praktijk uit te
oefenen. Dr. Adams werd in 1957
vrijgesproken van moord, maar tot
boeten van in totaal 25.000 gulden
veroordeeld wegens het vervalsen
van recepten voor gevaarlijke ver
dovende middelen.
Keizerlijke verloving in Teheran
350 GULDEN AAN PRIJZEN
I Jw Leidse krant ook van gisteren heeft waarde, U wist het
reeds. Een krant met zulke kostelijke advertenties dient u zuinig
te bewaren, te lezen en opnieuw te lezen. St Nicolaas zélf nl. be
schouwt de Leidse Courant als zijn lijfblad, dat hij in deze gewichtige
dagen vóór zijn verjaardag tussen de ritten over de daken en zijn
vermoeiende werkbezoeken van de eerste tot de laatste advertentie
bestudeert. Met opzet maken wij dus eerst vandaag bekend wat U
met deze advertentiepagina's doen moet. Leest u ze nog eens rustig
door. U zult ongetwijfeld al gezien hebben, dat er met de adverten
ties iets bijzonders is. Zij bevatten letters en leestekens, die samen
gevoegd op de volgorde der cijfers een op de Goedheilig man geïn
spireerde slagzin bevatten, welke slagzin u aan de Leidse Courant
dient te sturen, aan de achterzijde van een briefkaart, voorzien van
het motto: St. Nicolaas-prijsvraag. Denkt u aan de juiste frankering:
8 cent.
I"\eze prijsvraag met prachtige prijzen biedt u de gelegenheid
nogmaals met het gehele huisgezin de advertentiepagina's dóór
te werken. Ervaar welke voordelige aanbiedingen de winkelstand
van Leiden en omgeving voor het „heerlijk avondje" te bieden heeft.
En mocht u de krant van gisteren niet meer bezitten:
Exemplaren zijn nog te verkrijgen aan ons bureau:
Papengracht 32 Leiden.
Dit is ook het adres, waarheen uw oplossing gestuurd kan worden;
voorzien van de aanduiding:
ST. NICOLAAS-PRIJSVRAAG
Uw inzending dient vóór 4 DECEMBER A. S. binnen te zijn.
De volgende prijzen worden beschikbaar gesteld:
EEN PRIJS VAN VIJFTIG GULDEN;
TWEE PRIJZEN VAN VIJF-EN-TWINTIG GULDEN;
TIEN PRIJZEN VAN TIEN GULDEN;
TWINTIG PRIJZEN VAN VIJF GULDEN EN
TWINTIG PRIJZEN VAN TWEE-EN-EEN-HALVE GULDEN.
Het was alles Sint, rond de Sint in Leiden
Tweede dode
Vanmorgen omstreeks 6.30 is het
tweede slachtofer van de ontploffing
die gistermorgen plaats had in de gas
fabriek van Leerdam, overleden aan
zijn brandwonden. Het is de 42-jarige
G. van Aalst. Hij laat vrouw en kind
achter.
De toestand van twee andere ge
wonden is zorgwekkend.
Twee doden, een
gewonde door ongeval
bij Hembtug
Bij een frontale botsing tussen 'n
grote Amerikaanse personenwagen
en een met houtmot geladen vracht
auto uit Wormerveer zijn vanochtend
om kwart over zeven de 65-jarige
aannemer in betonbouw J. Visser uit
de Woutertje Pietersestraat 19 te
Amsterdam en zijn 40-jarige zoon J.
Visser uit de Van Spilbergenstraat
om het leven gekomen.
Een derde inzittende van de Ame
rikaanse wagen, de 26-jarige Gerard
Schulker, werd ernstig gewond naar Deze telefoto uit Teheran geeft een beeld van de verlovingsreceptie van
het Wilhelminagasthuis in Amster- Sjah Mohammed Rezah Pahlevl en Farah Diba. Op de foto zien we tevens
dam vervoerd. De chauffeur van de de moeder van de Sjah.
vrachtwagen bleef ongedeerd.
Het ongeluk geschiedde op de
nieuwe Hemwèg bij Amsterdam. In
de personenwagen waren vader en
zoon Visser met de heer Schulker op
weg naar Wormerveer, waar zij
werkzaam waren bij flatbouw. Vlak
voorbij de elektrische centrale, ter
hoogte van het Koelwaterkanaal,
stak een oudere man met een fiets
aan de hand de weg over. Hij zag
uit Amsterdam de Amerikaanse auto
naderen en aarzelde even. De heer
Visser remde krachtig. Zijn wagen
begon te slippen en botste met grote
snelheid op de linkerzijde van de
weg stuurloos tegen de van de pont
af komende vrachtauto op. Vader en
zoon Visser werden uit hun wagen
geslingerd. Men vond het lijk van
een van hen onder de vrachtauto,
die zo zwaar is, dat hij alleen bij de
bumper en de neus enige beschadi-
Russische deskundigen hebben
plannen voltooid voor een Trans-
Europese oliepijpleiding, die de Sow-
jeu-Unie, Polen, Oost-Duitsland, Hon
garije en Tsjechoslowakije met el
kaar zal verbinden.
ging vertoonde, terwijl de personen
wagen op diverse plaatsen als een
harmonica geknakt was en slechts
met behulp van rolletjes onder de
achterwielen en opgehangen aan de
neus kon worden weggesleept.
Volgens ooggetuigen had de ver-
ongelukte auto een snelheid van 80 Dit Dommer bestaat uit 12 pagina's
a 90 km. Op dit deel van de Hemweg
bestaat geen maximum snelheid. De
wielrijder bereikte ongedeerd de
overzijde van de weg.
Rusland heeft de aanleg ter
hand genomen van een tunnel dwars
door het bergmassief op de grens van
Rusland en Afghanistan, die de weg
van Kaboel naar Mizarisjarif het hele
jaar door bruikbaar moet maken. De
route is thans vier maanden per jaar
onberijdbaar.
De Amerikanen hebben weer eens
een mislukking moeten boeken bij 't
lanceren van de eerste maansatelliet.
anmorgen om half 9 is n.l. van Kaap
Canaveral in Florida een raket afge
schoten met in de neus een ruimte
vaartuig, de „Pioneer 5" genaamd, die
een baan om de maan zou moeten
gaan beschrijven. Men wilde o.a. foto's
van het maanoppervlak maken.
In de „Pioneer 5" bevond zich
een nieuwe vinding, een kleine ma
chine, waarmede de snelheid van
het ruimtevoertuig tijdens de vlucht
kon worden gewijzigd.
Een half uur na de lancering ging
alles goed, maar toen hielden de sei
nen plotseling op en na anderhalf
uur moest officieel worden medege
deeld, dat de lancering van de
„Pioneer 5" mislukt was.
de verf voor het schilder feest
SIKKEKS-TJALLEMA PBODUKT
(Advertentie)
St. Nicolaas heeft gistermiddag op het stadhuis te Leiden 'n college van elf burgemeesters ontvangen, die
elk de scepter zwaaien in 'n gemeente, waarvan de naam met „Sint" begint
Nieuwe RUn 49
Herenstraat 34
(Advertentie)
Het tweede gedeelte van de drie
trapsraket was niet ontbrand.
De raket en het ruimtevoertuig
zijn waarschijnlijk in de Atlantische
Oceaan terecht gekomen.
Volgens Amerikaanse geleerden
was de opgave, die men zich met het
afvuren van deze maanraket had ge
steld, de moeilijkste, waarvoor de
Verenigde Staten of de Sowjet-Unie
zich op dit gebied ooit gesteld hebben
gezien.
Als alles goed was gegaan zou het
ruimtevoertuig omstreeks 62 uur na
de lancering de omgeving van de
maan hebben bereikt en de eerste
maansatelliet zijn geworden. Het zou
een grote triomf voor de Verenigde
Staten geweest zijn, indien dit doel
was bereikt.
Plaatselijk regen
De Bilt, donderdag 10 uur, het
KNMI deelt mede:
In de afgelopen nacht is nogmaals
koude lucht uit het zuidoosten over
ons land uitgestroomd. Aangezien
deze lucht ook aanmerkelijk droger
was, klaarde het op, waardoor de
tempèratuur flink kon dalen. In het
oosten van het land werd 4 graden
vorst gemeten. Intussen bleef de de
pressie bij IJsland vrijwel stationnair.
Een storing, in het bijbehorende
front, die gisteren aan de ingang van
het Engelse Kanaal ontstond, trok
met veel regen over West-Engeland
naar het noorden. Op verscheidene
plaatsen viel sinds gisteravond meer
dan 20 mm. Het front verplaatst zich
langzaam in oostelijke richting en zal
morgen ook in ons land plaatselijk
wat regen veroorzaken. In verband
met de toenemende bewolking zal het
in de komende nacht minder koud
zijn dan de afgelopen nacht.
(Medegedeeld door het KNMI.
Geldig van donderdagavond tot
vrijdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ZACHTER
Zwaar bewolkt met plaatselijk
enige regen, maar later voorna
melijk in het westen van het
land ook enkele opklaringen.
Tot matig of zwak afnemende
wind tussen zuidoost en zuid
west. Zachter.
27 Nov.: zon op 08.18, onder 16.36;
maan op 04.04, onder 15.13.
Hoogwaterstanden
27 Nov.: v.m. 12.43; nam.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
BELGRADO
ATHENE
ROME
AJACCIO
MADRID
geh. bew. -2 C
7
9
5
geh. bew.
regen
geh. bew.
regen 10
regen
onbew.
onbew.
onbew. -2
zw. bew. 8
zw. bew. 9
onbew. 7
zw. bew. 13
geh. bew. -1
1. bew. 1
mist -1
geh. bew. 1
geh. bew. 4
geh. bew. 9
geh. bew. 4
onbew. 9
mist 7
onbew. 16
h. bew. 18
geh. bew. 14
MALLORCA niet ontvangen.
LISSABON regen 16
Het zwaard mag dan alleen rechter
zijn, indien ieder ander middel te
kort schiet
