COMMISSIE STELT VOOR: STICHTING
NIEUWE UNIVERSITEITEN IN ONS LAND
Groei bestedingen zou eind 1960 wel
eens moeilijkheden kunnen veroorzaken
Uitbreiding van bestaande
Ook een economische faculteit in Leiden
Haarlemse bloemen-
keuring
Milde kritiek
in Eerste Kamer
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 8
HET TOTAAL AANTAL STUDENTEN
I"\e „Commissie Spreiding Hoger Onderwijs" en de „Commissie Spreiding
Technisch Hoger 'Jnderwys", door minister Cais resp. in juli 1957 en in
april 1958 ingesteld, hebben een gezamenlijk rapport uitgebracht. Zij doen
daarin onder meer de volgende aanbevelingen:
Te lang.
De commissies achten op het ogen
blik de gemiddelde studietijd voor
nagenoeg alle studierichtingen te
lang. Zij hebben de overtuiging dat
bij onderzoek zal blijken dat in dit
opzicht voor de meeste studierichtin
gen verbetering mogelijk is zonder
dat de kwaliteit van de studie ge
schaad wordt.
Met instemming hebben de com
missies kennis genomen van de uit
universitaire kringen gekomen sug
gesties betreffende de bevordering
van de selectie in de eerste jaren van
de studie, om door invoering van een
propedeutisch proefjaar in de studie
richtingen, waar dit nog niet was ge
beurd.
In 1975 verdubbeling
van getal studenten
t Oprichting van een nieuwe uni-
versiteit in het oosten des lands,
te openen in 1962, met een technische
faculteit voor de studie in de werk-
tuinbouwkunde, de elektrotechniek en
de scheikundi e technologie: facultei
ten voor de rechtsgeleerdheid en de
economische wetenschappen en stu
diemogelijkheid voor sociologie; pre-
kandidaten-opleidingen voor wis
kunde, natuurkunde en scheikunde
(met mogelijkheid van uitgroei tot
volledige ot leidingen). Als vesti
gingsplaats voot deze ïieuwe univer
siteit stelt de meerderheid deT beide
commissies voor Deventer; Een min
derheid geeft de voorkeur aan het
tussen Enschede en Hengelo gelegen
landgoed Driunerlo.
O) Oprichting van een derde Tech-
nischt Hogeschool, te openen in
1964, in de omgeving van het Noord
zeekanaal, met als studierichtingen
werktuigbouwki inde, elektrotechniek
en scheikundige technologie.
0\ Uitbreiding van de Technische
Hogeschool te Eindhoven in
1960/1961 met opleidingen in de theo
retische wiskunde, de theoretische
natuurkunde en de theoretische
scheikunde.
A Uitbreiding van de R. K. univer-
siteit te Nijmegen in 1966 met
een sectie voor tandheelkundige
studie aan de medische faculteit.
C\ Verdubbeling, in 1961 van de
capaciteit van de tandheelkun
dige opleiding der Rijksuniversiteit te
Groningen.
Uitbreiding in 1961, var de Rijks-
universiteit te Leiden met een
economische faculteit en een alge
mene baccalaureaatsopleiding.
7\ Uitbreiding van de Ned. Econo-
mische Hogeschool te Rotterdam
met een juridische faculteit en een
opleiding in de sociologie.
8\ Uitbreiding van de Katholieke
Economische Hogeschool te Til
burg met een juridische faculteit.
Geleidelijk.
De vormine- van de economische
facu'te't te Te»den en de jiid^eche
faculteiten te Rotterdam en Tilburg
dient eeleidelük te eescbic'en en zich
in eerste aanlee te benerken tof dat
gene wat gewenst is om de studie
der belastingwetenschappen mogelijk
te maken.
Ook de sociolorie-onleiding te Rot
terdam dient geleidelijk tot stand te
komen en zich in eerste aanleg te
beperken tot hetgeen gewenst is voor
de instelling van een stuc 'eriohting
„bestuurswetenschappen". Tilburg
heeft al een soclologie-opleiding.
De totale investeringskosten voor
de verwerkeliikin-g van dc7e voorstel
len worden geraamd op 412 miljoen
gulden.
Meer nodig.
fn hun rapport merken de commis
sies op dat zowel voor het hoger
onderwijs als voor vele maatschap
pelijke functies een stijgend aantal
academisch eevormden nodig is.
Tegen 1975 zal het totaal aantal
studenten in Nederland 66.000 a 66.000
bedragen, ruim het dubbele van het
aantal in 1957. Om dit aantal te be
reiken zal van het in ons land be
schikbare potentieel een zo effectief
mogelijk gebruik moeten worden ge
maakt.
Leiden.
Verder heeft de invoering van
nieuwe, korte opleidingen, af te
sluiten door een universitair exa
men (baccalaureaat) de aandacht
der commissies gehad. Deze oplei
ding zou wellicht kunnen dienen
voor de vorming van een type
academicus, dat tegemoet komt
aan de behoefte van overheid en
bedrijfsleven aan personen die 'n
assisterende taak kunnen vervul
len ten behoeve van de meer zelf
standige wetenschappelijke wer
kers of die door hun niet-gespecia
liseerde academische vorming ge
schikt zijn voor de vervulling van
functies met een coördinerend
karakter.
De commissie spreiding onderwijs
ziet in de Leidse plannen betreffende
een algemeen baccalaureaat een veel
belovende poging in die richting.
Rotterdam niet.
Tegen de achtergrond van structuele
overwegingen hebben de commis
sies de vraag bezien of Rotterdam in
de spreidingsvoorstellen zou moeten
worden betrokken. Een volledige
DAMPO GENEEST
verkoudheden
bi^/ader^loedei^i^Ond
(Adveitentie)
Eindexamendata
1960 vastgesteld
Thans zijn vastgesteld de data van
de eindexamens voor de VHMO-
scholen en van de staatsexamens
HBS en gymnasium in het jaar 1960.
De data zijn: Voor gymnasium A
en B en staatsexamens gymnasium A
en B: woensdag 11, donderdag 12 en
vrijdag 13 mei. Voor HBS A en B
en staatsexamen HBS A en B: maan
dag 16, dinsdag 17, donderdag 19,
vrijdag 20, maandag 23 en dinsdag
24 mei.
Voor de middelbare scholen voor
meisjes: woensdag 11, donderdag 12
en vrijdag 13 mei. Voor de handels
dagscholen met 3-jarige cursus:
maandag 16, dinsdag 17, woensdag
18 en donderdag 19 mei. Voor de
handelsdagscholen met 4-jarige cur
sus: maandag 16, dinsdag 17, woens
dag 18, donderdag 19, maandag 23
en dinsdag 24 mei.
Voor de handelsavondscholen met
3-jarige cursus: maandag 23 mei,
dinsdag 24, vrijdag 27 en maandag
30 mei, vrijdag 3, dinsdag 7 en
woensdag 8 juni. Voor de handels
avondscholen met 5-jarige cursus:
maandag 23, dinsdag 24, vrijdag 27
en maandag 30 mei en vrijdag 3,
dinsdag 7 en woensdag 8 juni.
universiteit in deze stad zou welis
waar een aanzienlijk aantal studen
ten trekken, maar zou uit een oog
punt van spreiding binnen het westen
niet doeltreffend zijn. Zij zou een te
groot aantal studenten aan Leiden
onttrekken en voor de gemeente
universiteit van Amsterdam nauwe
lijks verlichting brengen. Wel wordt
in het licht van de ontwikkeling in
de sector der maatschappijweten
schappen, een verdere uitbouw van
de Nederlandse economische hoge
school in deze sector verantwoord ge
acht. Vestiging van prekandidaten-
opleidingen in wis- en natuurkunde
en scheikunde te Rotterdam in filiaal-
verhouding tot Leiden en Utrecht
zou niet verantwoord zijn. Oprich
ting van een Technische Hogeschool
te Rotterdam zou uitsluitend leiden
tot overheveling van studenten van
Delft naar Rotterdam. In een verdere
toekomst zal het vraagstuk van de
hoge-onderwijsvoorzieningen in het
Rotterdamse gebied onder het oog
moeten worden gezien en daarbii zal
in het bijzonder ook het Technisch
Hoger Onderwijs zijn plaats moeten
vinden.
Liet rapport bevat om een indruk te geven van de gevolgen van uitvoering
der voorstellen het volgende globale overzicht van de bezettingen van
alle bestaande en voorgestelde instellingen van Hoger Onderwijs in 1980,
vergeleken met de bezetting van de bestaande instellingen in 1959:
Ik ben even naar 't postkan
toor om te sparen
HET POSTKANTOOR
UW SPAARBANK
|l—=-l|
...U tntei en
(Advertentie)
1959
1980
Universiteit te Leiden
4842
8000
Universiteit te Utrecht
5730
9750
Universiteit te Groningen
2796
4200
Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam
6594
9750
Vrije'Universiteit te Amsterdam
2621
4500
R. K. Universiteit te Nijmegen
2459
5750
Universiteit in Overijssel
3400
Technische Hogeschool te Delft
6104
9500
Technische Hogeschool te Eindhoven
513
3300
Technische Hogeschool Noordzeekanaal
2100
Landbouwhogeschool te Wageningen
917
2000
Ned. Economische Hogeschool te Rotterdam
1556
3600
Katholieke Economische Hogeschool te Tilburg
758
2100
Totaal
34890
ca. 68000
Heelal en aarde
op de Floriade
B. en W. van Rotterdam stellen de
gemeenteraad voor, een bedrag van
200.000,te verstrekken aan de
stichting internationale tuinbouwten
toonstelling 1960, die plannen heeft
uitgewerkt om gedurende een tijdvak
van ruim vier maanden in de grote
zaal van het Ahoy-complex een expo
sitie in te richten „Heelal en aarde"
genaamd. Deze wil de bezoekers het
verband tonen tussen de zonnekracht
en het leven vai. bloem en plant, zo
als dat dooi de „Floriade" in al zijn
schakeringen naar voren zal worden
gebracht. Het ligt in de bedoeling, de
tentoonstelling dienstbaar te maken
aan het geven van een overzicht van
de vorderingen, welke op dit gebied
in technische zin worden gemaakt.
Aangerien een dergelijke expositie
volgens B. en W. een extra stimu
lans voor het bezoek aan de „Flo
riade" zal zormen, waarbij in het bij
zonder aan de belangstelling van de
jeugd valt te denken, zouden B. en
W. dit initiatief om deze moeilijke
materie op een begrijpelijke, doch
wetenschappelijk verantwoord ni
veau naar voren te brengen, willen
Mini sier De Pous in de Tweede Kamer:
Energie-noia
gevraagd
HET HOGER ONDERWUS NU EN IN 1980
„De bestedingen stijgen nü al iets
sneller dan de middelen". Aldus mi
nister De Pous, gisteren in de Tweede
Kamer bij de behandeling van de be
groting van economische zaken. „Ne
derland teert snel op zijn reserves in
en de groei van de bestedingen zou
tegen het eind van 1960 wel eens
moeilijkheden kunnen veroorzaken."
De minister zei onder meer, dat
aan de commissie economische mede
dinging (en niet aan de SER, zoals
minister Zijlstra gewild had) advies
zal worden gevraagd over een even
tueel verbod van het in het bedrijfs
leven veelvuldig gevolgde systeem,
waarbij de fabrikant en niet de win
kelier de verkoopsprijs van een be
paald artikel vaststelt.
Hij zei voorts, dat de tijd nog niet
rijp is om te kunnen beoordelen, of
het staalproject voor Rosenburg ver
antwoord is. De inschakeling van
Krupp bij dit object achte de mi
nister geen aanleiding tot inter
ventie.
Hij spraik ook over het uitstel in
het bouwen van een kernenergie
centrale. Men is aanzienlijk getem
perd in het optimisme ten aanzien
van de ontwikkeling van de kern
energie, terwijl er de eerste tiental
len jaren nog sprake is van een ruim
De liefhebbers van cyclamen kon
den maandag hun hart ophalen in
de keuringszaal van het Haarlemse
Krelagehuis. De Aalsmeerse specialist
J. C. Maarse stelde daar nl. 'n kleine
300 potten van deze fraaie pot
plant ten toon en sleepte daarmee
twee gouden medailles in de wacht.
De eerste ging naar een groep zaad
dragers, die ongelooflijk best van
kwaliteit waren. Meer dan dertig
verschillende variëteiten waren ten
toon gesteld. De tweede gouden me-
daile was voor een groep extra best
ontwikkelde planten in verschillende
soorten en dan was er nog een col
lectie pastelkleurige variëteiten. Het
is wat anders dan anders, maar de
kleuren boeiden niet zo als de vorige
en ook de bloemvorm konden we
niet altijd bewonderen.
Verder zagen we van de fa. gebrs.
Schuurink uit Sassenheim weer de
vroege selectie uit Muscari armenia-
cum (blauwe druifjes) en verraste
de fa. C. G. van Tubergen uit Haar
lem de bezoekers met een paar fraaie
Nerine-zaailingen. De goed gevorm
de witte flexuosa alba met sterke,
lange stengels en de rose no. 20 en
no. 21. Beiden heel mooi van kleur
beiden hadden ook uitstekend ge
vormde bloemschermen en beste
stengels. Vermoedelijk zit in beide
zaailingen bloed wel sarniensus en
bowdenii.
aanbod van de traditionele brand
stoffen. De bouw van een kernener
giecentrale zou een verlies van 10
miljoen per jaar met zich mee bren
gen.
De .werkloosheid in de kop van N.-
Holland is te gering, aldus antwoord
de minister op een andere vraag
van een der Kamerleden, om dit ge
bied. tot probleemgebied te verkla
ren.
Knelpunten.
Het langst stond de minister stil bij
de economische problemen van deze
tijd. Hij waarschuwde nogmaals voor
de stijging der bestedingen. Zij stijgen
sneller dan de middelen en dit proces
zal zich in 1960 versterken. Dit komt,
omdat alle bestedings-mogelijkheden
weer aanzienlijk zijn uitgebreid. In
het productieproces daarentegen tre
den hier en daar knelpunten op. Men
moet ook rekening houden met de
werkloosheid.
In 1959 was de aanwas van de be
stedingen ongeveer gelijk aan de aan
was van de middelen; het saldo zal
aan het eind van dat jaar ongeveer
gelijk zijn en omstreeks 1600 miljoen
gulden bedragen. Maar het sneller
toenemen van de bestedingen zal
zich in 1960 voortzetten en dus moet
men rekening houden met een ver
kleining van het saldo. De minister
schatte dit voor 1960 op ongeveer
600 miljoen gulden.
Slagvaardig.
Nederland is in zijn reserves be
trekkelijk snel uitgeput, zei de mi
nister, en daarom is een slagvaardig
en voorzichtig beleid zeer nodig. Hij
meende echter niet, dat hierdoor de
fiscale investeringsfaciliteiten onge
daan moesten worden gemaakt. Een
stijging van de industriële investerin
gen van 10 tot 15 procent achtte hij
niet allen verantwoord, maar noodza
kelijk.
De minister waarschuwde er ten
strengste tegen, dat prijsstijging als
gevolg van loonstijging zou worden
toegestaan. Van de verpliching om
prijsverhogingen aan te geven gaat
een sterk preventieve werking uit.
Overleg daarnaast als het gaat om
prijsverhoging van brood, melk, vlees,
vaste en vloeibare brandstoffen acht
te de minister van belang. Hij wees
nog op het feit, dat de prijsverho
ging in de agrarische sector het ge
volg is van de droogte.
Industrialisatie.
De heer Nederhorst (P. v. d. A.)
was nog niet tevreden met dit ant
woord van de minister en bleef be
angst voor overbesteding. Anderen in
de Kamer waren van mening, dat
men zich op het volgend jaar dient
te bezinnen, ook al zal men nu nog
geen maatregelen moeten nemen.
De heer Asman (KVP) diende een
motie in, dat er opnieuw de aandacht
voor vroeg, dat er in het kader van de
hulp aan onderontwikkelde gebieden
te weinig voor West-Brabant wordt
gedaan. Hij wenst een nadere ge-
dachtenwisseling in de Tweede Ka
mer over de regionale industrialisa
tie. Voorts acht hij inschakeling
van de Provinciale besturen nodig.
De minister was het met hem eens.
Hij ziet ook voordelen in nauwere
samenwerking met de provinciale
besturen. De heer Asman trok daar
op zijn motie weer in.
Gisteravond heeft de KVP in de
Tweede Kamer gevraagd om een
energie-nota. Het mijnbedrijr moet
weten waar het aan toe is.
steunen. Deze expositie van de we
reldruimte zal omvatten de afdelin
gen Verkeer en Energie, Planeten,
Planetarium, Dampkring, Zon, Satel
lieten en Cosmoscope.
Ruim zeven-tiende deel van de ex
tra kosten is uit particuliere bron
verkregen, aldus het college.
Landbouwer weerstaat
Ned. Spoorwegen
Eerst schadevergoeding,
dan pas opruimen''
De landbouwer J. van Deutekom,
wenend in Berghem, langs de spoor
lijn Oss-Nijmegen, bezorgt de oprui
mingsdienst van de Nederlandse
Spoorwegen ernstige moeilijkheden.
Als gevolg van het spoorwegongeval,
dat hier in de nacht van woensdag 4
op donderdag 5 november plaats had,
toen een goederentrein een op de
overweg klemgereden oplegger met
dragline reed, ontstond een grote ra
vage.
De land/bouwer weigert de N.S.-op-
ruimingsdienst op zijn erf toe te la
ten. De nauwe toegang, tussen zijn
erf en de wrakken heeft hij met zijn
tractor afgesloten. Tot nu toe heb
ben de opruimingsploegen voldoende
werk gehad aan het vrijmaken van
het baanvak en het opruimen van de
andere langs de spoorlijn liggende
treindelen. Maar thans zijn ze zo ver,
dat alleen nog de ravage op het erf
van de heer Van Deutekom opge
ruimd moet worden. Aanleiding hier
van is de eis tot schadevergoeding,
die hij eerst toegewezen wil zien. De
N.S. aphten deze echter veel te hoog
en daardoor is het opruimingswerk
in een impasse geraakt. Deskundigen
van de N.S. bestuderen het probleem
en zullen trachten om op korte ter
mijn een oplossing te forceren.
De Eerste Kamer heeft gisteren op
tamelijk vriendelijke wijze het kabi
net De Quay ontvangen. Het kabinet
zat vrijwel voltallig aan de rege
ringstafel en dat was voor het eerst
sinds de formatie. Mr. H van Riel
had milde kritiek op de ministers.
Hij citeerde perscommentaren en
haalde citaten van radio-sprekers
aan, waaruit blijkt, dat er nog al wat
weerstand is tegen de ministers per
soonlijk. Er wordt met hen nogal
eens de spot gedreven en dit moet
voor hen „een teken aan de wand"
zijn.
De socialist mr. In 't Veld wist wei
nig goeds over het nieuwe kabinet
le vertellen. Hij kan niets christelyk-
sociaals in het regeringsbeleid on
derkennen Volgens de heer Polle-
ma (C.H.) is veel in het beleid van
de ministers nog vaag. Hij richtte zijn
kritiek op de minister van sociale za
ken Van Rooy, die alleen sprak door
de mond van zijn staatssecretaris
Roolvink.
Mr. Kropman (KVP) achtte hoop
volle verwachtingen gerechtvaardiigd.
Vergeleken met vroeger wordt er
volgens hem niets omgebogen. De
lijn wordt doorgetrokken en men
houdt slechts rekening met andere
omstandigheden.
Mammoetwet.
Sprekend over onderwijs hebben
de heer Pollema (CH) en J. Schip-
- Per (AR) gistermiddag bij de alge-
Hier geen kwaad van het zwakke(re) geslacht mene poiiüeke beschouwingen be-
9 zwaar gemaakt tegen de Mammoet
wet van minister Cals, het ontwerp
voor vernieuwing van hoger en mid
delbaar onderwijs.
De heer Pollema acht de wet, zo
als zij thans ontworpen is, zonder
overgangsbepalingen onaanvaardbaar.
De minister zal eerst de Tweede Ka
mer op de hoogte moeten brengen
van overgangsbepalingen.
De heer J. Schipper betoogde, dat
de minister aan de bezwaren van
protestantse-christelijke zijde tege
moet moet komen vóór hij op mede
werking van AR-zijde kan rekenen.
Het zesjarig dochtertje van de
familie Overbeeke is gistermorgen
bij de bushalte De Heen, onder de ge
meente Steenbergen door een passe-
lende personenwagen uit St. Philips-
land gegrepen, toen het spelender
wijs plotseling de weg overstak. Het
kind moest zwaar gewond naar het
ziekenhuis „Charitas" in Steenber
gen worden vervoerd, waar het kor
te tijd later is overleden.
Albert van Dalsum zal op zater
dagavond 21 november na een gala
voorstelling in de koninklijke
schouwburg te 's-Gravenhage gehul
digd worden. Op deze avond wordt
ten tonele gebracht „Sauls dood", een
drama in zeven tonelen van Abel J.
Herzberg in de regie van Paul Steen
bergen.
In het Academisch ziekenhuis te Groningen heeft mevrouw Van der Meer
uit die stad dinsdagochtend het leven geschonken aan een drieling, twee
jongens, Edzo en Donald, en een meisje Anieta. De jongens wegen résp.
2600 en 2290 gr., het meisje, dat het laatst is geboren, weegt slechts 1980 gr.
Het is voorlopig, in een couveuse gelegd. Op de voorgrond Edzo en Donald,
op de achtergrond Anieta in de couveuse.
