Zó ziet de achterkant van
de maan er uit
Najaarsstormen woedden boven land en zee
LOENIK III bleet
goede fotograaf
De eerste foto's door Moskou
gepubliceerd
De staalstaking
in Amerika
Eentoniger dan men verwacht had
Korreltje
DINSDAG 27 OKTOBER 1959
51ste JAARGANG No. 14848
Directeur J F J M KOENS
Hoofdredacteur- L. C J ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACB1 32
Telefoon; Directie. Abonnem. Drukkerij 20935: Red 20015. 25594: Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs f0.59 p. w„ f2.55 p. maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.—. Advert: 17 ct p. m.m. Telefoontjes fLSO.
DE AMERIKAANSE SATELLIETEN
De Amerikaanse satellieten Dis
coverer 6 en Explorer 4 hebben resp.
op 20 en 22 oktober opgehouden rond
de aarde te draaien.
De luchtmacht heeft bekend ge
maakt dat de Discoverer 4 verbrand
is na terugkeer in de atmosfeer. De
satelliet had toen 965 maal rond de
aarde gedraaid.
Het Smithsonian laboratorium van
Cambridge in Massachusetts heeft
bekendgemaakt, dat de Exporer 4 de
aanwezigheid van de radio-actieve
stralingsgordel, door de Amerikaanse
ueze TOTO geleerde van Allen ontdekt, heeft be-
van de achterzijde TCSti8d en nieuwe gegevens heeft
verstrekt over de intensiteit van de
van de maan straling en de omvang van de gor-
werd gemaakt en
De Amerikaanse staalmaatschappij
Kaiser is met de vakvereniging tot
overeenstemming gekomen over een
nieuw arbeidscontract.
Kaiser heeft circa 11.000 man in
dienst en levert twee procent van de
nationale produktie.
De regeling geldt tot 30 juni 1961.
De voorzitter van de staalarbeiders-
unie, Macdonald, prees Kaiser om
zijn „verlicht leiderschap".
In de uit lucifers bestaande lading
van het Belgische m.s. „Belgia" is
zondagavond omstreeks half tien
brand uitgebroken. Het schip, dat
onderweg was van Gothenburg naar
Antwerpen, bevond zich toen op de
Noordzee, zestig mijl van de Deense
haven Esbjerg. De windkracht was
negen.
De Deense reddingboot „Morten-
sen" bracht het in brand staande
schip naar Esbjerg, waar het vuur
mandagmorgen geblust werd.
De lading van twintig ton lucifers
ging verloren.
Noordwester
storm
De depressie, die gisteren in het
zeegebied tussen Groenland en IJs
land lag, nam in de afgelopen 24
uur aanzienlijk in diepte toe en ver
oorzaakte in geheel West-Europa een
belangrijke daling van de luchtdruk.
De kern van de depressie trok van
morgen met een barometerstand van
ongeveer 955 mb over Schotland.
Het bijbehorende frontensysteem
passeerde, vergezeld van zware re
gen, Engeland en bereikte in de loop
van de ochtend ons land. Aan de
voorzijde van het front woedde een
zware zuidwesterstorm. De Neder
landse lichtschepen meldden gemid
delde windsnelheden van meer dan
100 km per uur. De kern van de de
pressie trekt naar de Noordzee. Zij
vertoont een trogvormige uitloper,
die vanavond ons land kan bereiken.
Daarbij zal de wind ruimen naar
west tot noordwest en opnieuw tot
storm of zware storm aanwakkeren.
In de onstabiele lucht, die uit deze
richting wordt aangevoerd, zullen
morgen buien voorkomen, die door
enkele opklaringen zullen worden af
gewisseld.
Met het wegtrekken van de depres
sie in oostelijke richting zal de noord
westerstorm morgen weer langzaam
afnemen.
„Ruimte Station
Loenik III
Het Russische persbureau Tass meldt, dat de eerste foto's van de van
de aarde afgewende zijde van de maan dinsdag in de Moskouse pers met de
nodige beschrijvingen zullen worden gepubliceerd.
Er is veertig minuten lang gefotografeerd, zodat een groot aantal foto's
van de maan verkregen is. Het ontwikkelen en afdrukken van de films is
automatisch geschied aan boord van het Russische interplanetaire station.
Het toestel voor de opnamen van de maan en de doorzending van het
beeld naar de aarde aan boord van het interplanetaire station werd op 7
oktober in werking gesteld.
Het nemen van de foto's geschiedde op een ogenblik, dat het station zich
tussen de maan en de zon, die ongeveer 70 procent van de achterzijde van
de maan verlichtte, moest bevinden. Het station was toen zestig tot zeventig
duizend km van de maan verwijderd.
Kraters kregen Russische namen
naar de aarde
geseind door
de apparatuur
aan boord van bet c i I
Russische benepen in nood
Het zware weer was oorzaak, dat
in de afgelopen 24 uur verscheidene
schepen op de Noordzee en elders in
nood kwamen te verkeren en om hulp
^moesten seinen.
De eerste noodseinen werden maan
dagavond opgevangen en waren af
komstig van het Noorse vissers-
scheepje Sülov dat met dertig opva
renden op de oceaan tussen Ierland
en IJsland op drift was geraakt en
om opsporing door vliegtuigen ver
zocht
Drie schepen en een vliegtuig pro
beren de Sülov te bereiken.
Een ander Noors schip, de 5833 ton
metende vrachtvaarder Granville,
vreesde op de Zuid-Engelse kust te
worden geworpen, maar slaagde er
in het gevaar te keren. Een Duitse
koopvaarder van 941 ton, de Hin-
rich Sieghold, seinde op de rotsen
van het West- Schotse eiland Rhum
lek geslagen te zijn. Het bovendek
stak nog boven water uit maar de
machinekamer was reeds volge
stroomd.
De bemanning stond machteloos
daar het schip half op de rotsen ligt
en seinde tegen de ochtend te zullen
proberen aan land te gaan. De zee
was echter bijzonder ruw en later
werd een bericht opgevangen dat men
gedwongen was aan boord te blijven.
Noordoostelijk van Ierland liep het
Duitse schip Friedi vast en bij de
klippen van Dover verkeerde de
Sally korte tijd in kritieke toestand.
EnkhuizenStaveren
gestaakt.
De bootdienst EnkhuizenStaveren
is gestaakt wegens de stormachtige
wind.
vinger heeft gestoken. De grootste
vlek is de Zee van Moskou, de op
een na grootste de krater van Tsiol-
kofski met een heuvel in het midden.
Tot dusver hebben Russische geleer
den aan acht punten van de achter
zijde van de maan namen gegeven.
Tass meldde later, dat uit de foto's
is gebleken, dat de achterkant van
de maan voor het grootste deel uit
bergen bestaat.
Ten zuid-zuidoosten van de Zee
van Humboldt een van de kraters
aan de voorkant van de maan, de
kant dus die men van de aarde af
kan zien strekt zich een bergke
ten uit over 2.000 km. Deze keten
loopt over de evenaar tot ver in het
zuidelijk halfrond. Achter de keten
was een groot continent.
KRATERS EN BERGEN
Een grote krater ten noorden van
de evenaar van de maan, die een
doorsnede van 300 km heeft, heeft
van de Russen de naam Zee van Mos
kou gekregen. Een andere krater met
een middellijn van ongeveer 100 km
met een heuvel in het midden op het
zuidelijk halfrond is naar de Russi
sche raket- en ruimtedeskundige prol
Tsiolkofski genoemd. Een derde kra
ter heeft de naam van de Franse na
tuurkundige Frederic Joliot-Curie ge
a zaterdag kunt U profiteren van
I een weergaloze prijsstunt in de al-
I lerleukste, oersterke Melton broe-
I ken, met nylon versterkt J
Originele
n-broeken
voor jongens en meisjes, in moder
ne Italiaanse streep- en ruitdessins.
Tot 4 jaar
LEIDEN:
Haarlemmerstraat 25
ROTTERDAM: Korte Hoogstraat 11 Meent
hk. Goudsesingel Katendr. Lagedijk hk.
Dorpsweg West-Kruiskade 35
(Advertentie) verbroken.
Een krater aan de grens van het
zichtbare en het onzichtbare gedeel
te van de maan is naar Mischail Lo-
monsof genoemd, een visserszoon die
in de 18de eeuw de Russische acade
mie van wetenschappen oprichtte.
Een nabijgelegen bergketen kreeg de
naam „Sowjet-bergen".
Prof. Aleksander Michailof, voor
zitter van de astronomische raad van
de academie van wetenschappen, ver
klaarde in een radioboodschap dat
een opmerkelijk resultaat van de fo
to's was, dat men nu wist dat de ach
terzijde van de maan „aanzienlijk
eentoniger is dan de naar de aarle
gekeerde kant". Er waren minder
zeeën en minder contrasten. „De ster
renkundigen en geologen zien zich
zo geplaatst voor een -opwindend
vraagstuk n.L een verklaring te vin
den voor dit verschijnsel, dat onge
twijfeld verband houdt met de kwes
tie van de oorsprong van het relief
van de maan", aldus prof. Michailof.
Ongeveer dertig procent van de
foto's bestaan uit details van het
maanoppervlak nabij de oostelijke
zijde, die van de aarde af zichbaar is.
De overige foto's betroffen de on
zichtbare kant van de maan. De don
kere vlekken van de z.g. zeeën wa
ren duidelijk zichbaar.
Toen de foto's van de achterzijde
van de maan later op de Moskouse te
levisieschermen werden vertoond,
zag men grote witte vlekken met
zwarte stukken, die de leek weinig
zeiden.
De eerste indruk was, dat het dui
delijke foto's waren en niet alleen
maar vage indrukken. In tegenstel
ling tot de zichbare kant van de
maan, ziet de achterzijde er glad
en eenvormig uit met uitzondering
van een grote vlek en ongeveer een
tiental kleinere vlekken. Niet een
oppervlak vol kraters, maar veeleer
het uiterlijk van een pompoen, waar
in'een kwajongen hier en daar zijn
Het personeel van de Franse
posterijen is maandagmorgen ter on
dersteuning van looneisen een 24-
uurstaking begonnen. Het telefoon
verkeer lag bijna geheel stil. De ver
bindingen per telefoon en telex tus
sen Parijs en Londen waren geheel
Stortregens zetten geen zoden aan de dijk
Schip op drift.
In de Vlissingse buitenhaven is
vanmorgen om half elf tijdens de fel
le zuid-zuiwester storm het Libe
riaanse vrachtschip „Nicky" van zijn
trossen geslagen. De drift aan het
schip werd echter vertraagd doordat
de beide voor ankers nog over de
bodem sleepten.
Het vaartuig raakte slechts gedeel
telijk op drift, doch leverde groot
gevaar op voor de in de buurt afge
meerde kustvaartuigen.. In Vlissin-
gen waren niet voldoende stalen
sleeptrossen te krijgen, doch de voor
handen zijnde Manilla-trossen kon
den nog worden vastgemaakt, doordat
de sleepboot „Scaldis" het schip te
gen de wal wist te drukken.
Het zusterschip van de „Nicky",
de „Georg", dat eveneens in de
zandkreek was opgelegd, is vannacht
bij Bremerhaven, waarheen op weg
was, gestrand.
Zowel de „Nicky" als de „Georg"
hebben slechts een gedeeltelijke be
manning aan boord.
Op de zeedijk bezuiden Enkhuizen
is vanochtend een hoogaars (een
soort botter), met drie man aan boord,
gestrand. Het is het rijksvaartuig nr.
93. De motorreddingboot „K. F. Sluijs"
van het station Enkhuizen heeft ver
geefs getracht het schip vlot te krij
gen. Sleepboten zijn nu onderweg.
Vanmorgen is de zware loopbrug
F op het haventerrein te Delfzijl door
de storm omgewaaid, waarbij een
grote ravage is aangericht.
De kraanmachinist, G. Wolf, die
bezig was met het lossen van hoog-
cvenslakken, kon bijtijds op een
loods springen en werd slechts licht
gewond. De loopbrug vernielde twee
loodsen, in één waarvan zakken
kunstmest waren opgeslagen. Door
het slechte weer werd er op het mo
ment dat het ongeluk gebeurde niet
Beperking vliegrecht
in Duitsland?
De Westduitse luchtvaartmaat
schappij .Lufthansa" heeft het fede
rale ministerie van vervoer verzocht,
de rechten van buitenlandse lucht
vaartmaatschappijen in West-Duits-
land te beperken, aldus heeft een
directeur van de Lufthansa maandag
medegedeeld.
Volgens de technische directeur
van de Lufthansa, Gerhard Hoeltje,
heeft de Lufthansa het ministerie
verzocht, buitenlandse luchtvaart
maatschappijen alleen toe te staan
op één Westduitse luchthaven te
landen en hun te verbieden passa
giers van de ene Westduitse lucht
haven naar de andere te vervoeren.
Hoeltje legde op een persconferen
tie verband tussen dit verzoek en
het tekort van de Lufthansa van 32
miljoen Mark in 1958. Hij sprak de
hoop uit, dat de voorgenomen fusie
van de luchtvaartmaatschappijen
van West-Duitsland, Frankrijk, Ita-
De peilstok in de Poólbeek bij Zutphen vormt een overbodige weelde: lië en België in april 1960 de kwes-
de beek die ook als afwateringskanaal dienst doet, staat droog ondanks tie van binnenlandse vluchten ,,on-
de regen van de laatste dagen. schadelijk" zou maken.
gewerkt, zodat persoonlijke onge
vallen zich niet voordeden.
De schade wordt geschat op een
miljoen gulden.
Boom viel op auto's.
De hevige storm van vanochtend
heeft in Amsterdam overal in de
stad flinke schade aangericht. De
wind, die met een snelheid van ge
middeld 34 knopen (windkracht 8)
door de straten joeg en af en toe
windstoten van nog veel meer kracht
voortbracht, verbrijzelde honderden
ruiten en dakpannen en deed het
ergste vrezen voor de komende
uren.
Enkele tientallen bomen, waarbij
hele grote, werden ontworteld, b.v.
aan de Keizersgracht tegenover nr
30, waar een reus bovenop een
woonschip terecht kwam en dit licht
beschadigde. Ook op het Thorbecke-
plein kantelde met krakend geweld
plotseling een hoge boom en verplet
terde in zijn val niet minder dan vier
aldaar geparkeerde auto's.
Dit nummer bestaat nit 10 pagina's
weer:
(Medegedeeld door het KNMI.
Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur.
STORM EN BUIEN.
Aanvankelijk tijdelijk storm
tussen west en noordwest Mor
gen langzaam afnemend. Wisse
lende bewolking met nu en dan
buien. Iets lagere temperaturen.
Hoogwaterstanden
28 Okt: v.m. 12.32; nam.
Het weer tn Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT'
MüNCHEN
ZURICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
BELGRADO
ATHENE
ROME
AJACCIO
MADRID
MALLORCA
LISSABON
regen
zwaar bew.
regen
regen
zwaar bew.
regen
regen
zwaar bew.
zwaar bew.
zwaar bew.
licht bew.
geh. bew.
regen
zwaar bew.
zwaar bew.
zwaar bew.
geh. bew.
geh. bew.
regen
half bew.
zwaar bew.
onbew.
licht bew.
regenbui
niet ontvangen
regen
licht bew.
14
19
18
Wat de ene mens ontbreekt, heeft de
ander genoeg; zo zijn zij samen een
heel mens.
