MOEILIJKHEDEN VOOR DE KERK IN POLEN Een jaar geleden stierf Paus Pius XII
Algerijnse kwestie voor
Frans parlement
Nieuwe leden
van veiligheidsraad
Grote juwelendiefstal in Londen
Tibet wordt besproken in Asssemblée
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
DINSDAG 13 OKTOBER 1959
51ste JAARGANG No. 14836
Telefoon: Directie. Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.59 p. w„ f255 p. maand, f750 p. kwartaal. Franco p.p. f8.—. Advert.: 17 et p. m.m. Telefoontjes f 1.50.
Poolse regering
Naar een nationale kerk?
Kort geleden heeft kardinaal Wys
zynski, aartsbisschop van Warchau
en Gnesen en Pools primaat, ver
klaard, dat er wederom sombere tij
den voor de Kerk in Polen aange
broken zijn. Kardinaal Wyszynski
legde deze verklaring af in de St.
Joanneskerk in Warschau, waar en
kele weken geleden een schrijn met
relikwieën van de H. Ladislas ge
stolen is. Reeds op 28 mei had kar
dinaal Wyszynski erop gezinspeeld,
dat er in de betrekkingen tussen
Kerk en Staat in Polen vele moeilijk
heden ontstaan waren. De lont aan
het kruitvat werd gelegd door het
Bureau voor Kerkelijke Zaken, dat
in een brief van 5 juni 1959 de bis
schop van Kielce, mgr. Kaszmarek,
van talrijke misdragingen beschul
digt en hem de verdere uitoefening
van zijn ambt verbiedt.
Op 25 februari deelde het Poolse
Ministerie van Financiën mede. dat
de door de geestelijkheid beheerde
goederen (zwaar) belast zouden
worden. Op 23 april herriep het Mi
nisterie van Economische Zaken een
13 jaar oude beslissing, welke het
recht der Poolse bisschoppen er
kende op de goederen van de Duitse
priesters, die verdreven zijn uit de
door Polen geannexeerde gebieden.
De maatregelen van 25 februari en
van 23 april schijnen echter nog niet
te worden toegepast.
Eind april verklaarde de Poolse
regering, dat de priesters niet waren
vrijgesteld van de militaire dienst
plicht. Dit is in strijd met het ac-
coord tussen Kerk en Staat van 14
april 1950. De bisschoppen en over
sten van orden en congregaties is het
meestal onmogelijk zich naar Rome
te begeven. De kerkelijke autoritei
ten beklagen zich erover, dat het
godsdienstonderwijs in de scholen
zet bisschop af
werd opgegeven, dat mgr. Kaczma-
rek na zijn ambtshervatting in 1957
een staats vijandige houding had aan
genomen. De staatssecretaris eiste
tenslotte, dat het Poolse episcopaat
in overeenstemming met het decreet
van 31 december 1956 het misbruik
van godsdienstige gevoelens ten na
dele van de staat zal verhinderen,
m.a.w. maatregelen te nemen tegen
mgr. Kaczmarek.
Antwoord der bisschoppen.
Daarop heeft de secretaris van de
Poolse bisschoppenconferentie, mgr.
Choromanski. zich schriftelijk ge
wend tot het bureau voor kerkelijke
zaken met de mededeling, dat het
Poolse episcopaat niet gerechtigd is
maatregelen tegen een bisschop te
nemen. Mgr. Choromanski ontkent
verder de beschuldigingen, die tegen
mgr. Kaczmarek zijn ingebracht en
bestrijdt de geldigheid van de maat
regel, die de regering tegen de bis
schop van Kielce heeft genomen. De
secretaris der bisschoppenconferentie
verwijt de regering dat zij „een
belangrijke kwestie met zoveel licht
zinnigheid" behandelt.
De brief der bisschoppenconferen
tie werd geheel afwijzend door de
regering ontvangen. In een schrijven
van 20 juni verklaart de regering
zich absoluut niet met het standpunt
der bisschoppenconferentie te kun
nen verenigen.
De interpretatie van het bewuste
artikel 7 van het decreet van 31 dec.
1956 wordt de grote steen des aan
stoots. De regering handhaaft haar
maatregel tegen mgr. Kaczmarek.
Sedert juli is er een briefwisseling
tussen kardinaal Wyszynski en pre
mier Gomulka gaande. Kardinaal
Wyszynski heeft de kwestie diplo
matiek benaderd teneinde de span
ningen niet te verhogen. Op het
ogenblik schijnt er een zekere ont
spanning te zijn opgetreden.
Overigens is de bisschoppenconfe
rentie algemeen de mening toege
daan, dat de kwestie Kaczmarek geen
alleen-staand geval is, maar dat ver
scheidene andere Poolse bisschoppen
hetzelfde gevaar lopen. Het Poolse
episcopaat laat de gedachte niet los,
dat de Poolse communisten opnieuw
een poging willen wagen een verde
ling te bewerkstelligen en met be
hulp van enkele zwakke broeders
een nationale kerk willen stichten.
Voor eerste maal
de vertrouwens
kwestie
In de Sint Pietersbasiliek te Rome is op plechtige wijze het feit herdacht, dat Z. H. paus Pius XII een jaar ge
leden is gestorven. De plechtigheid werd bijgewoond door vele kardinalen. De foto toont paus Joannes XXIII,
omgeven door kardinalen, in gebed.
tussen president De Gaulle en he;n
zou kunnen worden georganiseerd,
nu beiden het eens zijn over het ze'f-
beschikkingsrecht.
Abbas, die het interview in Tunis
gaf, zei, dat zijn regering bereid was
een delegatie naar Parijs te zenden,
mits men het er goed over eens was,
De Franse Nationale Vergadering dat dit geen capitulatie van Algerijn-
vele moeilijkheden ondervindt Se- hegint vandaag (dinsdag) een debat sa kant be ?ke7 e.en 1' e. lee
veie uiueiujKneuen unaervmcu. oe Aleerië dp Franse iremeenschan rijnen ongehinderd zouden kunnen
dert vorig, jaar kunnen de vrouwe- over aigerie, de rranse gemeenscnap t kk akkoord werd
lijke religieuzen geen godsdiensten- internationale aangelegenheden. als er geen akk°°rd werd
derwijs op de scholen meer geven. verwacht, dat premier Debre aan
De kinderen, die de katechismusles ™n de gedachtenwisseling,
op school willen bijwonen, moeten 1 drie dagen zal duren, het ver
een schriftelijk verzoek van beide trouwen zal vragen. Het zal de eer-
ouders overleggen. Dikwijls moet dit Ia 71'11' dat de vertrouwens-
verzoekschrift der ouders voor een kw«lie wordt gesteld sinds de op-
bepaalde dag binnen zijn, zonder richting van de vijfde repubUek De-
dat men echter de datum bekend bré is nu negen maanden aan het be-
wind.
Politieke waarnemers zijn van oor-
maakt. De bouw en het herstel der
kerken vormen dikwijls bronnen
In de V. N.-Assemblée is maandag
voor conflicten tussen de geestelijk deel' dat de Nationale Vergadering gestemd voor nieuwe leden
hSd en dfwereidl^e autoriteiten met overgrote meerderheid het aan- Veiligheidsraad.
tv,. ii- bod van president de Gaulle aan de De niet-pennanente leden Canada,
Deze moeilijkheden vormen de
Algerijnen om zelf hun toekomst te Panama en Japan waren aan de
welkee^rdinaalAW0vszvnsldeuitkot^ zijn hersteld' zullen onderschrijven. In de plaats van Canada is Ceylon
"p. i^ uitkoos Afgevaardigden uit Algerië zouden gekozen en in de plaats van Panama
°p. 2k zijn eerste waarschu- de openingsrede van Debré boycot- Ecuador.
aan bijzondere ernst ^He^was *na~ ten' De premiar kan °°k aen "°P" Voor de derde vakante zetel ging
miiiik te n. li "aa "a stand" van enige conservatieven ver- het tussen Polen en Turkije. Nadat
Ss waa^hlf in nmtSeerde^e wachten. Zoals bekend, beschouwen twaalf stemmingen geen resultaat
genTe vernorde tev ïl vi de uiterst rechtse voorstanders van hadden opgeleverd, werd de verga-
marek Enkele dagen lTter ^venï 9? |rteSratia ^voorstel van De dering geschorst tot na de lunch.ë
kardinaal WvszvnsW toen zelf Ie e a s strlJ met de grondwet. Toen ook de dertiende stemming
vangerf genomen De regering heeft echter dc krach- geen beslissing had gebracht, ging de
genomen. üge steun van 219 afgevaardigden Algemene Vergadering over tot het
De kwestie-Kaczmarek van Gaullistische „Unie voor de volgende punt op de agenda. De
nieuwe republiek", die de groots le laatste stemverhouding was Polen 46
De kwestie Kaczmarek is thans party in de Nationale Vergadering is, stemmen en Turkije 34 stemmen. De
wederom acuut geworden De staats- en wel van het merendeel van de vereiste tweederde meerderheid be-
secretaris voor kerkelyke zaken, ns conservatieven en de 56 afge droeg 54 stemmen.
Jerzy Sztachelski, deelde nl. in een vaardigden van de R.K. republikeinse Vandaag (dinsdag) zou getracht
schryven van 5 juni 1959 aan het volksbeweging (MRP). Men verwacht worden tot een beslissing te komen.
Pools episcopaat mede, dat „de Pool- dat ook de socialïsten en raciicalen j)e zetel waar het om gaat wordt tot
se Volksrepubliek op grond van art. het kabinet inzake Algerië zuilen einde van het jaar door Japan
7 van het decreet van 31 december steunen. bezet
1956 had besloten aan bisschop Czes-
law Kaczmarek de uitoefening van Abbas wil wel onderhandelen
zyn bisschoppelijke functie te ver- Ferhat Abbas, de premier van de Volgens het Italiaanse minis-
bieden". Dit verbod gold zo blijkt voorlopige Algerijnse (opotandelin- terie van verkeer heeft de ontspo-
uit de brief zowel het bisschoppe- gen)regering, he»ft in een vraaggo- ring van de sneltrein Brenner-Rome
lijk bestuur als de zuiver kerkelijke sprek met het Franse weekblad Jours één dode geëist. Er zijn twee ernstig
functies. de France verklaard, geen reden te gewonden en een tiental lichtgewon-
Als reden voor deze maatregel zien waarom er niet een ontmoeting den.
l/m zaterdag kunt U profiteren van
een weergaloze prijsstunt in de al
lerleukste, oersterke Melton broe
ken, met nylon versterkt.'
Originele
n-broeken
jongens en meisjes, in moder
ne Italiaanse streep- en rultdessins.
Tot 4 jaar
5-8 iaar 4.90
LEIDEN:
Haarlemmerstraat 25
ROTTERDAM: Korte Hoogstrait 11 Meem
hk. Goudsesingel Katendr. Ugedijk hk.
Dorpsweg West-Kruiskade 35
Voor 2V2 miljoen
gerooid
In de nacht van zondag op maan
dag hebben dieven in vier Londense
zaken van de „Goldsmiths and Sil
versmiths Association" ingebroken.
De buit aan juwelen, gouden hor
loges etc. zou volgens schattingen
van de politie minstens V/2 mil
joen gulden bedragen. Scotland Yard
heeft een dicht net rond Londen ge
legd om de bende in handen te kun
nen kri.jgcn.
De dieven hebben de in de win-
Belastingontduikers
aan de schandpaal
Vier Franse belastingontduikers
zijn door de regering zeer hard aan
gepakt en aan het Franse volk ten
voorbeeld gesteld. Brekend met de
gewoonte dat de namen van de Fran
se belastingontduikers niet worden
bekendgemaakt, verschenen hun na
men gisteren in het staatsblad, aldus
bericht het Nieuws v. d. Dag.
In een decreet, dat ondertekend
is door minister-president Debré, de
minister van Financiën en de minis
ter van Justitie, worden zij uitgeslo
ten en wordt het hun verboden een
zelfstandig beroep uit te oefenen in
handel of industrie, terwijl hun ook
het rijbewijs ontnomen is.
Deze straffen zijn hun ambtshalve
opgelegd, in afwachting van hetgeen
de rechter hun zal opleggen aan ge-
kels aanwezige antieke voorwerpen
zoals tafelzilver en tinnen kannetjes
laten liggen.
De douane en de politie van ha
vens en vliegvelden zijn gewaar
schuwd en vliegende brigades van
rechercheurs hebben invallen gedaan
in woonhuizen en winkels en be
kende helers bezocht. Ook Interpol
is ingeschakeld.
Het gaat hier waarschijnlijk om
één van de grootste juwelendiefstal-
len ter wereld.
Er bestaan op het ogenblik twee
theorieën over de manier, waarop
deze bijzonder brutale diefstal is uit
gevoerd.
Volgens de eerste zouden de die
ven de beschikking hebben gehad
over valse sleutels voor alle winkels.
Volgens de andere hebben de dieven
in de eerste winkel op Piccadilly de
sleutels gevonden om ook in de an
dere winkels in te breken.
In maart jl. werd de politie even
eens opgeschrikt door een grote dief
stal. Uit een in Southampton gepar
keerde auto van de Dockers werden
toen juwelen gestolen ter waarde
van circa V/2 miljoen gulden.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
HOE
wordt
het
weer
(Advertentie), vangenisstraffen en geldboetes.
„Krokcdilletranen
zei de Rus
Daarom hoopte hij dat Koeznetsofs
rede alleen maar een „persoonlijke
dwaling" was.
BEROEP VAN DALAI LAMA
(Meegedeeld door het K.N.M.I.
Geldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur)
RUSTIG WEER
Op de meeste plaatsen droog
weer met in de nacht en och
tend hier en daar mist. Morgen
overdag wolkenvelden maar
plaatselyk ook zonnige perio
den. Weinig verandering im
temperatuur. Meest zwakke
wind.
14 Okt.: v.nü. 1.46; nam. 2.10.
Het weer in Europa
De Dalai Lama heeft maandag een
De Algemene Vergadering van de beroep op de V. N. gedaan om voor
V. N. heeft met 43 tegen 11 stemmen, Tibet „een toekomst van vrede en
bij 25 onthoudingen, besloten het rechtvaardigheid" te helpen verze- ijr i
voorstel van Ierland en Malakka tot keren. In een verklaring zegt hij: JT1002[W£llCl*SL<inClCn
een debat over de toestand in Tibet „Wij hebben ons niet in de geest
op haar agenda te plaatsen. van wrok tot u gericht en evenmin
India nam niet aan de stemming willen wij de veroordeling van
deel. Frankrijk onthield zich van iemand. Het Tibetaanse volk wil
stemmen. slechts in vrede en vrijheid leven,
overeenkomstig de leer van Boeddha
De Rus Koeznetsof noemde de die een man van volmaakte vrede
kwestie-Tibet „de krokodilletranen was. Maar alleen als de volkerenge-
van de voorvechters van slavernij", meenschap nota neemt van de schen-
Volgens hem verdedigden de voor- ding van de menselijke rechten kan
standers van de behandeling van de er een duurzame vrede in de wereld
Tibetaanse kwestie „de achterlijkste, komen".
akeligst en wreedste sociale orde in
de moderne wereld".
Na de stemming verklaarde de
Amerikaan Cabot Lodge, die de Sow-
jet-Russische premier op zijn reis
door de V. S. heeft vergezeld, dat de
woorden van Koeznetsof niet de
woorden van Chroesjtsjef waren.
Op de meeste
plaatsen droog
De Franse president generaal Charles de Gaulle heeft maandag In het presidentiële paleis te Parijs ontvangen
prins Rainier en prinses Gracia van Monaco, die een statiebezoek van drie dagen aan Frankrijk brengen.
Deze telefoto toont op de trappen van het paleis v.Ln.r.: prins Rainier, president De Gaulle, prinses Gracia en
mevrouw Do Gaulle.
Het KNMI deelt mede: Het Euro
pese hogedrukgebied nam de afgelo
pen 24 uur weer in omvang toe,
waardoor het naderbij komen van
VLIEGVELD IN ZUIDPOOLGEBIED nieuwe oceaandepressies opnieuw
enige dagen is geblokkeerd. Het re-
De Amerikaanse marine heeft gengebied, dat zich gisteren over
plannen ontworpen voor de bouw Engeland en West-Frankrijk in oos-
van een burgervliegveld in het Zuid- telijke richting verplaatste, nam
pool-gebied. dat onder alle weers- snel in betekenis af. In Oost-Enge-
omstandigheden gebruikt zal kunnen land viel gisteren en de afgelopen
worden, aldus is maandag van ge- nacht 10 tot 20 mm, in België plaat-
zaghebbende zyde te Washington selyk 8 mm en in het zuidwesten
vrenomen. van ons land werd vanmorgen 1 a 2
mm afgetapt Voor morgen wordt op
Het vliegveld, dat zou worden uit- de meeste plaatsen droog weer ver-
gerust met startbanen van minstens wacht met enkele opklaringen en in
1.500 meter, zou ongeveer 400 mil- de nacht en ochtend bier en daar
joen gulden moeten kosten. mist.
HELSINKI
regen
7 C
STOCKHOLM
mist
OSLO
mist
11
KOPENHAGEN
zw. bew.
12
ABERDEEN
zw. bew.
14
LONDEN
geh. bew.
17
AMSTERDAM
regen
18
BRUSSEL
regen
19
LUXEMBURG
onbew.
17
PARIJS
geh. bew.
19
BORDEAUX
onbew.
18
GRENOBLE
onbew.
17
NICE
onbew.
21
BERLIJN
mist
14
FRANKFORT
mist
19
MÜNCHEN
mist
13
ZURICH
mist
16
GENèVE
geh. bew.
16
LOCARNO
onbew.
20
WENEN
mist
15
INNSBRUCK
mist
17
BELGRADO
mist
15
ATHENE
zw. bew.
ROME
onbew.
23
AJACCIO
onbew.
21
MADRID
1. bew.
20
MALLORCA
1. bew.
LISSABON
onbew.
Korreltje
Een geestige inval werkt meer uit
dan een giftige uitval.
