Voor de bouw van een
klein seminarie is veel geld nodig
„Maar de nadruk ligt op de roeping"
Aan de gelovigen van Bisdom Rotterdam
Van één lijntje tot een wereld
omspannend luchtnet
Schiphol 1919
VRIJDAG 2 OKTOBER 1959
DE LEIDSE COURANT
de school vindt. Dit houdt dus de
mogelijkheid in, jongens van de laag
ste of middenklassen, "ie door him
leeftijd of om andere redenen beter
passen bij hogere klassen, ook samen
met hen te laten wonen.
Bovendien biedt de indeling van
de woonhuizen de mogelijkheid een
verticale indeling van de jongens te
maken, als dit wenselijker zou blij-
hoopt het gebouwencomplex in sep- ken. In ieder woonhuis zijn namelijk
tember 1961 in gebruik te nemen. drie recreatiekamers, een afzonder
lijke grote eetkamer, muziekkamers,
Opdracht. knutselruimten en spreekkamers, alle
gelijkvloers. Bovendien zijn daar
De opdracht, die de bisschop aan kamers voor de priesters, die buiten
de architecten gaf luidde: „Ontwerp de lessen en studie de zorg over de
te Noordwijkerhout een Klein-Semi- jongens hebben, wat het contact met
narie dat practisch is maar sober, de jongens vergemakkelijkt. Zij heb-
waarvan de architectuur van deze ben onder het trimester ook hun
tijd is maar niet modieus, waar kort- slaapkamer tussen de jongens,
om de priesterstudent van nu zich Ieder woonhuis heeft ook een bin
thuis zal voelen maar ook zijn op- nentuin, die wordt aangepast aan de
volger in het jaar 2000". leeftijd van de bewoners. Elk woon
huis heeft bovendien drie verdie-
Uitgaande van deze opdracht, ont- pingen. Iedere jonden krijgt 'n ei^en
wierp prof. ir. A. v. Kranendonk een kamertje van 2.10 bij 3 meter. Het
seminarie, dat brak met de traditio- is van belang te weten waaruit deze
nele vorm. Zo staan bijv. school en opzet is voortgekomen. Dit met na-
woongebouwen los van elkaar, een me niet de mening, als zou iedere
voordeel, dat allereerst economisch jongen een eigen slaapkamertje moe-
is. Aan het ontwerp ontlenen wij ten hebben. Als het alleen over de
het volgende: slaapgelegenheid ging, zouden cham-
De kapel is ontworpen voor 400 brettes of ook een open slaapzaal
plaatsen en zal 6 altaren bevatten, gekozen kunnen zijn. De eigen ka-
De opstelling van het hoofdaltaar is mertjes zijn juist gekozen om de
zodanig dat de priester met het ge- jongens overdag hun eigen plekje
zicht naar het „volk" leest, dat zich zullen hebben en ook de mogelijk-
in een kring rondom dit offeraltaar heid in een klein groepje bij elkaar
verzamelt. In het midden van de te komen. Dit wordt zeer waardevol
ruimte is een sacramentsaltaar ge- geacht voor jongens, die in een grote
projecteerd. Het tabernakel komt dus groep moeten leven. Het ligt voor
oktober is „Seminariezondag". Het is de dag, die te staan in het hart van de kapel. de hand, dat dit eigen kamertje dan
Scola en orgel zijn tegenover het ook de aangewezen slaapplaats voor
hoofdaltaar gesitueerd. de jongen biedt.
De iconografie van de kapel zal
aangegeven worden door prof. Groot Het is niet de bedoeling van ieder
en prof. Stieger van het Groot Semi- woonhuis een van de andere afge-
narie te Warmond. scheiden gemeenschap te maken: de
l'gging van de woonhuizen en de ge
Dezer dagen is de eerste steen gelegd van het nieuwe seminarie
te Noordwijkerhout.
Het eerste van de drie bouwjaren is achter de rug.
Dank zij Uw bijzondere medewerking aan het vijfjarenplan voor de
seminariebouw hebben wij tot nu toe aan al onze verplichtingen
kunnen voldoen.
Zondag zal wederom de jaarlijkse seminariezondag worden gehouden.
Wederom ook doen wij een dringend beroep op Uw grote offer
vaardigheid voor de collecte, welke op deze zondag voor het
seminarie wordt gehouden.
Wij zijn er van overtuigd, dat er veel wordt gevraagd én gegeven.
Toch durven wij dit beroep op U te doen: de seminariebouw is
immers één van de meest belangrijke taken van ons Bisdom.
Helpt Uw Bisschop voor de opleiding van priesters door Uw gebed
en Uw goedgeefsheid.
Gods zegen zal U daarvoor meer dan overvloedig belonen.
Groot zal mijn dankbaarheid zijn.
Uw Bisschop
Seminariezondag,
'n bijzondere dag
Vijfjarenplan.
De eerste zondag
meer dan alle andere dagen in het jaar is uitverkoren, de gelovigen
deelgenoot te maken van de zorgen van hun bisschop. Voor een groot deel
betreffen die zorgen het nieuwe seminarie voor het bisdom Rotterdam,
zowel de bouw ervan als de priester-opleiding, die er over twee jaar ge
geven zal worden en waarvoor nu reeds de basis moet worden gelegd.
De financiële zorgen van mgr. Jansen spreken wellicht het duidelijkst
tot de gelovigen, die niet alleen iedere zondag verzocht worden, bij te ,.bbllis, uc gc.
dragen aan de hoognoodzakelijke kerkenbouw maar die bovendien voort- lokalen. practicum-leslokalen (han- makkelijke en korte verbinding met
durend worden aangespoord, collectes en acties te gedenken ten behoeve denarbeid, tekenen, 2 natuur- en elkaar wijzen er reeds op, dat onder-
van de zo urgente bouw van een seminarie. scheikunde, biologie) drie grote stu- |ing contact vanzelfsprekend is
diezalen, een docentenkamer en een
kamer voor de rector. De zusters die de uitgebreide keu-
Er zijn drie woongebouwen voor de kens bedienen zijn gehuisvest in 'n
Teneinde de bouw van een „eigen" studenten, ieder viwrzien van 120 klooster dat als contrast met de
seminarie voor het diocees Rotter- studentenkamera, drie recreatiezalen, overige gebouwen rondom een kleine
dam mogelijk te maken, is door mgr. e?n refter en vijf spreekkamers. Een binnenplaats eesitueerd is Het hiedt
Ondanks dat ales legt de bisschop Jansen een -ijf-jarenplan opgesteld, vierde woongebouw bevat kleine plaats v00r 2i zusters en 12 dienst-
toch de nadruk op de roepingen. De collecte, die iedere zondag in de J^ts voor de professoren, een grote boden. Het bezit een eieen kapel
„Wij hebben een zeer uitgebreide kerken gehouden wordt, is daarvan bibliotheek n een refter. refters recreatiezalen ontvani? en
zielzorg maar het aantal roepingen een uitvloeisel. De aula, gelegen vóór de woon- weeVkamers ontvang- en
loopt sterk terug. Stedenbouw en Het plan beoogt, elk van de 180 gebouwen, biedt plaats aan 400 per-
industrievestigingen trekken veel parochies en rectoraten van het bis- S9n€n» is voorzien van een goed- Het gymnastiekgebouw bestaat uit
mensen samen. Als de huidige ont- dom jaarlijl. een vast streefbedrag uitgerust toneel (Het seminarie moet een zaal van 12x21 meter, uitge-
wikkeling van Nederland zo blijft te doen opbrengen. Deze bedragen een traditie hooghouden van goed breide kleedlokalen (12 douches) en
doorgaan, dan komen wij er niet, wat vormen tezamen één miljoen. amateurtoneel). Er is voorts een bal- is eeleeen teeennvpr hp* cnnr+voiH
betreft de bezetting van de paro- Het plan functioneert nu twee jaar con met filmcabine aanwezig,
chies", aldus mgr. Jansen. en inderdaad was de opbrengst on-
Hij illustreert dat met de opmer- Seveer twee miljoen. Daarvan kwam Huiselijkheid bevorderd.
m\ns?éndtekeartdziAa"vo1reteWe bfal werTge^md To^r ïcfenkin- Met opzet wordt de school geheel
dammen, Haarlem en Rotterdam, zijn ÏTS. 3S.2? dSÜkffiS H," dlf™^
is gelegen tegenover het sportveld.
Van de twee miljoen gulden, die
tot nu toe bijeengebracht werden is
ongeveer de helft besteed.
Meer steun nodig.
jmmeu, xxêiiuieiii en xvoweruam, zijn f,,r a j
er thans 27 theologanten. Zij moeten ^eimg achter maar de schenkingen, <*e huiselijkheid
nog vier jaar studeren, waardoor het dre m aI(le vormen binnenkomen, zijn z.en te bevorderen. De jongens wor-
De bouwstadia, waarin het gehele
complex verkeert, verschillen van
aTlervriag™Xo7'zeWXmaalde een ^ëFe" sti™ vooTïe"ëited^e* dep - globaal genomen - volgens onder de kap" tot .„fundering". On-
H Wiidinaen zullen ontvanven Bouwbisschop en stemmen hem tot hun klas over die, woonhuizen ver- der de kap is de ruime sporthal; het
3 g g grote dank. Niet in het minst om de deeld. Het is echter niet nodig zich gymnasium wacht op het leggen van
Andere mogelijkheden' verrassende wijze, waarop ze tot hierbij strikt aan de klas te houden, de nokbalken; van het woongebouw
stand komen. Zo bestaat er onder de omdat toch ieder zijn klaslokaal
eestelijkheid een „altaar-actie".
is de fundering gereed tot en met de
balklaag van de begane grond; de
aula is weer in een verder gevorderd
stadium: toneel en orkestbak zijn in
grove lijnen gereed, een deel van de
muren staat overeind en de raam-
sponningen zijn gesteld. Het zuster
klooster daarentegen is nog niet bo
ven de grond. Door de nabijheid van
bollenvelden moest men met het gra
ven van de kelders wachten op een
periode, waarin het wegpompen van
water geen bezwaar zou opleveren
voor de cultures. Daardoor kon men
eerst kort geleden beginnen met het
stellen van de bekisting en het stor
ten van betonvloeren.
De kapel ten slotte is zover, dat in
de buitenmuur daarvan, op enige
hoogte boven de betonnen vloer
juist gisteren officieel de „eerste
steen" is gelegd door mgr. Jansen,
de bouwpastoor.
Voorbereidingen voor de studie.
Ook wat betreft de studie, die over
twee jaar zal beginnen, zijn al de
nodige voorbereidingen getroffen.
Het gymnasium kan tegen die tijd
direct met zes klassen beginnen; in
bijna alle vakken is nu al in leraren
voorzien.
Het gymnasium van het klein
seminarie wordt een eigen school
met een eigen bestuur. Dat maakt
„Bisschop en betonijzer". Mgr.
Jansen, tijdens een persrondgang
over het bouwterrein in Noordwijker
hout, in gesprek met een van zijn
gasten.
het mogelijk, ook leken-leraren te
benoemen.
Dit is vooral om economische re
denen een voordeel maar ook omdat
er een tekort aan priesterleraren is.
Het statuut van het seminarie
vormt een van de allergrootste pro
blemen. „Het is moeilijk, mode en
realiteit te enderscheiden" zegt mgr.
Jansen. In het bestuur moeten de
leraren zélf een stem in het kapittel
krijgen. Het moet een team worden,
waar een sterke leiding van kan uit
gaan en dat uitgaat van ideeën van
deze tijd.
Bij de schoolopleiding is de aan
dacht meer gevestigd op de school
opleiding, dan vijftig jaar geleden.
Ook in dit opzicht vereist deze op
leiding dus meer zorg dan in het ver
leden. En zonder twijfel brengt dit
nieuwe financiële consequenties met
zich mee
Het is daarom, dat mgr. Jansen bij
gelegenheid van Seminarie-zondag
een beroep doet op de offervaardig
heid van zijn diocesanen.
Hoe het in veertig jaar tot stand kwam
De bisschop betréurt, dat er paro- f'. - - ---■
chies zijn, die geestelijk zo onvrucht- stipendium voor het „Cele-
baar zijn, dat ze nooit één priester ®ret 1S opgeheven, staan bijna alle
voortbrengen. „Naarmate de leken P.?,1 j vrijwillig het oorspronke-
meer gaan doen, zijn er meer geeste- ,f a*\ ze °P reis gaan.
lijken nodig. En waar vind ik die? al taai; heet daarom nu al „het
Als ik de missie niet tekort wil doen r®jsaaaar
en missiewerk moet toch onze Onder de 1 rktoren wordt gespaard
voortdurende ijver houden dan yoOr een orgel en op initiatief van
moeten er toch andere mogelijkheden verpleegsters van St. Antonius-
gevonden worden". hove te Voorburg hebben de
kloosterzusters in het bisdom op zich
Een van die mogelijkheden, diefde genomen, door een „naai-actie" alle
grootste aandacht verdient, is het benodigde linnengoed bijeen te bren- °P 7 oktober 1919 nu dus veertig jaar geleden werd in Den Haag
bevorderen van de gedachte aan het gen £en grote moeilijkheid is even- de Koninklijke Luchtvaartmij. N. V. door enige bankinstellingen en handels
priesterschap in het gezin. Het ge- wej? het vijfjarenplan inderdaad vijf ondernemingen opgericht. Het predicaat Koninklijk was reeds op 12 sep-
sprek over roeping en priesterschap ,jaar te handhaven, als het seminarie tember van dat jaar door H. M. koningin Wilhelmina verleend,
moet er niet gemeden worden. Als „Leeuwenhorst" binnen órie jaar zal De K.L.M. bestond toen nog slechts op papier, want men had nog geen
het geloof in de ouders lééft, komt worden opgeleverd. beschikking over vliegtuigen. Een half jaar later echter werd de eerste
eventueel in de kinderen de Want dat is de bedoeling: men is vlucht met een gecharterd Engels legertoestel uitgevoerd. De lijn Amster-
roeping wel naar voren. Daarom wil begonnen op 1 januari 1958 en men dara—Londen. Deze lijn de oudste ter wereld, die nog door dezelfde
mgr. Jansen het klimaat voor de maatschappij wordt gevlogen is de basis geworden van een luchtnet, dat
priesterroepingen bevorderen door thans 195 steden in 74 landen verbindt. De K.L.M. viert dit jaar haar veer
de gedachte eraan. Het gaat mgr. aan Niet iedere dag is mgr. Jansen in tigjarig bestaan en ter gelegenheid hiervan zullen wij in dit artikel de
het hart, dat steeds meer de mening staat, de seminariebouw op het ter- groei van onze nationale luchtvaartmaatschappij schetsen. Van een maat-
opgeld doet, dat de jongen, die uiting rein in Noordwijkerhout te volgen, schappij, die er voor een belangrijk deel toe heeft hijgedragen, dat de
geeft aan zijn verlangen, priester te Verheugd over de voorspoedige ont- naam Nederland buiten de grenzen een goede en vertrouwde klank heeft
worden, eerst maar zijn middelbare wikkeling van de bouw en trots op gekregen.
schoolopleiding moet voltooien, wat er reeds staat, betreedt de Bouw-
„Daarna kan hij altijd nog kiezenBisschop het schoolgebouw. Geschiedenis gemaakt
A - Wereldoorlog trof KLM.
Uit de ELTA, een grote lucht
vaarttentoonstelling in Amsterdam, Toen werd Nederland echter ge-
georganiseerd door de jonge luite- troffen door de vernielende krach-
nantvlieger Albert Plesman, is de ten van een wereldoorlog. Van de
KLM voortgekomen. Plesman werd luchtvloot van 51 vliegtuigen, waar
de eerste administrateur. Bij de van een gedeelte uit DC-2 en DC-3
stichting werd er reeds aan gedacht vliegtuigen bestond, de eerste „blik-
de activiteiten niet te beperken tot ken" Amerikanen die bij een Euro-
Europa. Het Gouvernement Van Ne.- pese maatschapij in dienst kwamen,
derlands Indië en een krant loofden werd een groot deel vernield of be-
in 1920 een prijs uit voor de vlieger schadigd. Van de luchthaven Schip
die Java binnen een bepaalde tijd hol bleef niet veel overeind,
kon bereiken. Het geschikte type
vliegtuig voor zo'n vlucht was er
nog niet.
Gedurende deze oorlogsjaren heeft
de KLM echter niet stilgezeten. Bui
ten Europa vloog men door en daar
Dit was er wél in 1924. toen met werd het luchtnet zelfs nog uitge-
T7.-1.1 Ti n samengesteld uit breid.
een» Fokker F
hout, linnen en stalen buizen,' in 55
dagen (maar met een gedwongen
oponthoud van een maand in Tur
kije) deze vlucht werd gemaakt
Deze pioniersvlucht werd door meer
dere gevolgd. In 1910 kwam een
geregelde verbinding tot stand tus
sen Nederland en haar koloniën in
het Verre Oosten. Deze lijn werd
de „ruggegraat" van de vooroorlog
se KLM waarop bijzondere prestaties
zijn verricht. Denken wij slechts
aan de Kerstpostvlucht met „De
Pelikaan" in 1933 in 100 uur en de
vlucht van de „Uiver" in de Londen-
Melbournerace, het jaar daarna. Ge
beurtenissen waardoor Nederland
op zijn kop stond!
Niet alleen zocht de KLM haar
uitbreiding in de Oost, doch ook
naar de Nederlandse eilanden in de
West gingen haar gedachten uit. Het
is in dit jubileumjaar precies 25
jaar geleden, dat de KLM haar eerste
vlucht over de Atlantische Oceaan
maakte, van Amsterdam naar Para
maribo en Curasao met de Fokker
F.-18 „Snip".
Zo ontwikkelde de KLM zich
voorspoedig. Een samenbundeling
van krachten in Nederland tot één
nationale maatschappij en de tra
ditie der Hollanders ,als transport-
natie was oorzaak dat het kleine
Nederland zich schaarde onder de
grote luchtvaartmogendheden.
En na de bevrijding werd er een
snel begin gemaakt met de herop
bouw van het Europese net en reeds
op 17 december 1945 werd de eerste
Europese lijn heropend, n.l. Amster
dam-Kopenhagen. Hierna is de KLM
in een ontzaglijk snel tempo ge
groeid onder de bezielende leiding
van haar president-directeur dr Ples
man, die op oudejaarsavond 1953
onverwachts overleed. Reeds een
jaar na de oorlog bestond de KLM-
vloot uit 75 vliegtuigen, waarmee
het aantal toestellen van voor de
oorlog bijna verdubbeld was.
Van hij tot olifant.
De KLM heeft zich niet alleen op
het vervoer van passagiers toege
legd, waarvan er dit jaar naar ver
wachting 1 miljoen gebruik zullen
maken van de KLM, doch vooral ook
van vracht en post. Reeds met de
eerste vlucht Londen-Amsterdam
kwam de eerste „vrachtzending"
mee, een pakje kranten. Dit pakje
kranten is echter uitgegroeid tot 26
miljoen kg. per jaar. De KLM is
thans de tweede luchtvaartmaat
schappij ter wereld op het gebied
van het internationale vrachtver
voer. Of het nu bloemen zijn, of een
scheepsas van 12.000 kg., eendags-
kuikens, textiel, race-auto's, sport-
vliegtuigen, of zelfs complete ver
huizingen: het wordt door de KLM
vervoerd.
Ook aan het vervoer van dieren
heeft de KLM haar naam te danken.
Dit is een specialiteit geworden van
deze onderneming. Olifanten zijn er
bij tientallen vervoerd, terwijl enige
tijd geleden het 500ste paard gast
vrijheid bij de KLM genoot. Het
eerste vervoer van dieren vond trou
wens reeds in 1920 plaats, doch toen
waren het nog maar bijen.
17.000 man personeel.
Thans bestaat de KLM-vloot uit
91 vliegtuigen, terwijl daarnaast nog
26 toestellen in bestelling zijn. Ach
ter zo'n geweldige luchtvloot dient
wel een goede en grote technische,
operationele, commerciële en admi
nistratieve organisatie te staan. Er
werken dan ook momenteel 17.000
personen bij de KLM, waarvan 8700
KLM-ers op de thuishaven en de
overigen verspreid over de gehele
wereld.
Het vliegend personeel bestaat uit
740 vliegtuigbestuurders, 400 boord
werktuigkundigen. 260 radiotelegra
fisten, 400 pursers en hofmeesters
en 240 stewardessen. Van het vlie
gend personeel zijn er 18, die meer
dan 20.000 uur vlogen.
In 40 jaar is uit een klein vlieg
tuigje, dat zich oriënterend aan
spoorlijnen en kanalen aarzelend 'n
weg zócht van Nederland naar En
geland, een vervoermiddel gegroeid
dat alle werelddelen heeft veroverd
en zelfs haar koers heeft uitgezet
over het Noordpoolgebied, Maar hoe
verbluffend en ontzagwekkend deze
vlucht ooltf is, toch is het einde van
de technische ontwikkeling nog niet
gekomen. Volgend jaar luidt de KLM
het straaltijdperk in door het in ge
bruik stellen van de DC-8, die de
reisduur Amsterdam-New York voor
de KLM-passagiers van 15 op 8 uur
zal brengen. En het is volstrekt niet
onmogelijk, dat over een tiental ja
ren supersonische vliegtuigen met
snelheden van 2000 tot 3000 km per
uur het luchtruim zullen doorklie
ven.
