Op het wiel van Zandvoort naar Wassenaar
Er ligt een
maar de
fietspad langs de zee,
zee is niet te zien
|n b' 'J verwachting
Koningin hield toespraakje bij
opening AMVJ-gebouw Rotterdam
weekelykse
CRonycke
H' was ditmael een weeck van veele placken;
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1959
DE LEID SE COUKANT
PAGINA 4
OP HET WIEL VAN ZANDVOORT
P*r is de laatste tijd nogal wat gere-
dekaveld over een weg langs de
kust, een autoboulevard van Hoek
van Holland naar Den Helder. De
burgemeester van de Amsterdams-
Duitse badplaats Zandvoort heeft de
kat de bel aangebonden en er een
grote oratie aan gewijd. Onder bijval
van een deel zijner edelachtbare col
lega's van dorpen-aan-zee, maar door
een ander deel met minder enthou
siasme ontvangen. Het ging er maar
om uit welke chauvinistische
gezichtshoek zo'n magistraat de za
ken bezag.
Burgemeester Fenema (van Zand
voort) bedoelde dan, zoals gezegd,
een autoweg. Maar de wielrijders
hebben reeds een dusdanige verbin
ding gedeeltelijk, want zij, de brom
mers en de trappers, kunnen van
Zandvoort naar Wassenaar gaan, of
andersom en als ze dat willen nog
terug ook, zonder dat zij de grote
wegen behoeven te volgen. Vlak
achter de zeereep ligt een slingerend
en golvend fietspad.
Wij zijn het op een der vele zo
merse dagen die dit jaar ons schonk,
eens afgereden. Per brommer.
Een opwindende belevenis is het
niet geworden, dat niet, maar wel
een rustige. Het was evenmin een
ontdekkingstocht naar overweldigen- j
de landschappen en natuurtaferelen,1
ook dat niet.
Want, al heeft Seerp Anema in
een van zijn schone sonnettten ook
gezongen:
„Hoe dartelt als een heerde
welig vee
van ooi en lam en hooggerugde
rammen
het duinenleger langs de kalme
zee,
gedoopt in 't goud der laatste
f zonnevlammen.
Geen herdersstaf beheerscht ze,
zoo gedwee
en willoos rijden zich haar
ronde kammen
tot waar ze dalen in den
groenen vree
van wei en schaarsch omloofde
eikenstammen."
Al die hooggerugde rammen gaan
écht op den duur een tikkeltje ver
velen en slechts een enkele maal
wordt het landschap onderbroken
door bosschages van andere dan wat
solitaire „schaarsch omloofde eiken
stammen."
Maar dit alles wil weer niet zeggen,
dat het geen prettige belevenis was,
al was het alleen maar door de rust
die wij op onze tocht langs dit pad
ondergingen. Veel medebrommers,
trapfietsers of wandelaars kwamen
we niet tegen, al moeten we er dade
lijk bij zeggen dat we de tocht maak
ten op een door-de-weekse-dag, na 't
eigenlijke vakantieseizoen.
In onze streek van drukbereden,
overvolle, brede, smalle en smalste
wegen is het een prettige gewaar
wording niet bij iedere bocht be
vreesd te hoeven zijn tegen een plot
seling opdoemende tegenligger op te
botsen. En dat is voor een toerfiet-
ser, die gesteld is op z'n rust, een
pré van grote importantie. Rust was
er dus om ons heen. Onze brommer
zoemde zoetjes en zacht zoefde een
zwijmelend zeebriesje langs de hel
lingen van onze natuurlijke zeewe
ring.
Zó begint het pad bij Zandvoort.
In de verte staan de masten van
Noordwijk-Radio, scherp geëtst tegen
een strakke hemel
We bromden dus van Zandvoort naar
de Wassenaarse Slag. Aan het
zuidelijkste eind van Zandvoort's
boulevard begon het en we zagen
het pad de groene, bultige oneindig
heid inwervelen. We wilden niet te
veel zien naar de wonden, die de
bezetter aan het landschap heeft toe
gebracht. Bunkers en geschutop-
stellingen met doorkijken steken her
en der uit zand en groen gewas uit.
Trouwens, we hebben dit eerste deel
van het pad eigenlijk aan dat fraais
te danken omdat de m.. (pardon)
de Duitsers het hebben aangelegd
als verbindingsweg tussen de vele
bunkerdorpen.
Zo slingert het pad zich in talloze
bochten, heuvel op, heuvel af, in de
richting van het eerste slag, kersvers,
bij het Langeveld. Voor we daar ko
men zijn we nog door een dikke be
tonnen mauer-muur gebroken („Niet
tegenaan leunen!"), optimistisch maar
gelukkig overbodig gebleken deel
van de roemruchte Atlantik-Wall.
In de verte doemen de hoge masten
van Nora, Noordwijk-Radio, boven
de duintoppen uit en dan staan we
op een kruispunt van wegen.
Bij het Langevelder slag zien we
voor het eerst na de start in Zand
voort weer de zee. Het klinkerpad
er naar toe verliest zich in de rulle
zanderigheid van duinvoet en strand
en daar merken we een overbekend
ambtelijk waarschuwingsbord op dat
ons er, ietwat overbodig dunkt ons,
maar wel humoristisch, op wijst dat
de weg verder voor paard-en-wagen,
handkar, koe, automobiel en motor
fiets taboe is. Tja, ambtelijke voor
schriften moeten nu eenmaal op de
gestandaardiseerd ambtelijke manier
worden bekend gemaakt.
Hier en daar neemt ons pad waar-
empel de allures aan van een echte
bergweg. De Hairpins zijn niet zo
scherp, de bergen niet zo hoog en de
dalen niet zo diep, maar met een
beetje fantasieDoch geen trotse
adelaar zweeft boven hoge bergmas-
sieven, slechts een valkje staat „bid
dend", met slaande vleugels boven
een grazige duinpan om dan plots
neer te vallen op een prooi, die het
mensenoog niet kan zien, maar de
vogel met scherpe blik ontwaarde
tussen helm en braamrank.
Enkele kilometers voorbij het Lan
gevelder Slag komt er zowaar
wat afwisseling in het landschap; het
pad wordt een slingerende bosdreef
en voert door grote stukken naald
hout vermengd met loofbomen. We
zijn op het terrein van de Houtves
terij Noordwijk van het Staatsbosbe
heer. We passeren het Duindamse of
Noordwij kerhoutse Slag en een kwar
tier brommen later ronden we na
een fikse bocht de slanke, witte vuur
toren van Noordwijk. Hier gaat het
fietspad over in de boulevard.
Aan de zuidpunt van de bloemen-
badplaats moeten we zoeken naar
de tweede moot van ons pad. Als we
het ontdekken zijn we er al voorbij
maar, na voorzichtig een steile hel
ling te hebben „genomen", komen
we er toch op terecht. In het land
schap komt weinig verandering. De
toppen lijken hier wat hoger en bij
gevolg de dellen wat dieper, maar
het pad blijft de landzijde van de
zeereep hardnekkig volgen. Op ge
zette afstanden staan paaltjes met
het opschrift „Onvrije duinen van
Rijnland."
Een welkome afwisseling is een
brede vlakte, waarop kilometers
zig zijn.
Over het Afwateringskanaal, op
de plaats, waar (zegt men) in over
oude tijden de machtige Rijnstroom
zich met de zee vermaagschap te,
moeten we ook hier de boulevard op.
Niet zo pompeus als in 't zusterdorp
Noordwijk, huiselijker en meer dorps,
met aantrekkelijke punten als de
oude kerk met het sublieme beeld
van de vissersvrouw-met-kind en de
eeuwenoude vuurbaak.
Ia, lezer en fietstoerist, wat valt er
dan verder nog te vertellen. Voor
bij een caravankamp wéér het fiets
pad, wéér bochten door en heuvel
op, heuvel af naar „de" Wassenaarse
Slag, die in de volksmond een an
der woordgeslacht blijkt te bezitten
dan de andere, onzijdige slagen. Het
is alles één toute mème, in goed
Hollands; één pot nat, ondanks de
douanegrens-achtige slagboom op de
rotonde en de verbodsborden voor
fietsers.
Maar enige honderden meters te
voren heeft het fietspad zich afge-
Wie zou met paardewagen, hand
kar, auto of motorfiets, óf met een
koppel koeien dit pad willen begaan?
Hier en daar meet het pad zich de
allures aan van een echte bergweg.
bogen, sterk dalend in de richting
Wassenaar, tot aan een weg, die naar
en door het Marine-vliegkamp Val
kenburg voert. Wie zal het euvel
duiden dat wij, na onze dorst in een
landelijke uispanning met een pallie-
teriaans glas bier te hebben gelest,
de weg terug niet langs de weg heen
hebben gekozen?
Edoch, trekt daaruit niet de con
clusie dat het geen prettige toer
was, want nogmaals, alleen al de
verkeersrust was een belevenis op
zich. En landschappelijk? Och, wel
licht zal Staatbosbeheer of Heidemij
daar in de toekomst wat meer afwis
seling in brengen. Op onze zomerse
dag was alles groen, groen, groen
van zeereep tot einder, maar als
straks al dat groen overgaat in herfst
tinten zal het tóch weer anders zijn.
Dus ondanks alles, lieve lezer, het
was écht wel prettig. Laat u dus
door onze boutade zeker niet weer
houden het tochtje ook eens te ma
ken. Maar, bidden wij u, niet alle
maal tegelijk, want nogmaals, het al
lerprettigste was de rust.
Zo heet dit toelichtend en geruststel
lend Doktersboek.dat groti# 'S in
gesloten bij een Babyderm Set,
waarin alles voor een vorstelijke
verzorging van Baby's tere huidje.
(Advertentie)
.Oase in eenzaamheid
van de grote stad"
Gisteravond is HAL de Koningin
naar Rotterdam gekomen om de ope
ning bij te wonen van het nieuwe A.
M.V.J.-gebouw, dat zijn ingang heeft
aan de Maüritsweg, maar een onver
brekelijke combinatie vormt met het
„Rijnhotel", dat reeds enige tijd ge
leden in gebruik werd genomen. Zo
dra de noodbioscoop „Lutusca" ver
dwenen zal zijn, zal de reiziger, die
op het station arriveert, recht voor
zich uit reeds het hoge bouwwerk
kunnen zien aftekenen tegen het sil
houet van de moderne stad.
Om 8 uur werd zij voor de ingang
ontvangen door de commissaris der
koningin in de prov. Zuid-Holland
mr. J. Klaasesz, door burgemeester
Van Walsum van Rotterdam en door
de voorzitter van de stichting A.M.
V.J.-werk mr. A. Ruys. In het gevolg
van de koningin bevond zich mr. dr.
K. P. van der Mandele in diens kwa
liteit van kamerheer i.b.d.
Na welkomstwoorden van de voor
zitter van het „Werk", mr. A. Ruys,
waarna hij er o.m. op kon wijzen,
dat in dit gebouw steeds de open
ontmoeting zal worden bevorderd
tussen jonge mensen met verschil
lende gerichtheid, hield min. mr.
A. C. W. Beerman, in zijn kwaliteit
van voorzitter van de stichting A.M.
V.J.-gebouw en ter afsluiting van
deze functie, zoals hij zeide een
toespraak.
Tot aller grote verrasing begaf de
koningin zich na de sprekers naar
het podium en sprak daar, zich tot de
voorzitter richtend, de volgende woor
den:
Alvorens aan uw verzoek te vol
doen wat ik zeer graag zal doen
om dit gebouw voor geopend te ver
klaren, wil ik toch eerst een wens
uitspreken.
En die wens is, dat dit gebouw
mag zijn een oase in de eenzaamheid
van de grote stad, de grote stad die
inspireert door zijn leven en zijn
energie, maar die inspireert ook door
dat zij, zoals hier, de behoefte aan
gemeenschap weet op te vangen en
daarmee zichzelf completeert.
Moge dit huis zijn een middel
punt, een brandpunt, een punt waar
radio-activiteit van uitgaat, waar men
het geluk van de gemeenschap kan
ervaren, waarin de wereldse levens
kunst bloeit naast de geestelijke le
venskunst.
Moge er aldus gloed en warmte
uitgaan van dit brandpunt. Moge
het velen verwarmen, verlichten en
activeren.
En met deze wens verklaarde H.M.
de koningin het gebouw voor ge
opend.
Hierna volgde op het podium een
programma onder de titel „Uitzicht"
waaraan meewerkten o.a. de ballet
groep van Netty van der Valk, een
groep van de Rotterdamse Turnbond,
de damesgymnastiekvereniging „As-
pasia"
't Oraengiën-Nassau goud, silver en brons dat vloeyde ryck,
in onse stad vooral, maer oock in 'tnyver Alphen.
En meenigh man loopt trotsch en stoer te pryck-
en met soo'n fraey cleynood op't fiere borstjen,
dat recht vorouyt gestoocken. Met eerbied kyckt
dan yedereen hen nae om met ontsagh te segghen:
„Daer gaet er wéér een, hoe is't moogelyck".
In Leyden viel de grootste pluck, daer by de Raed
van Arbeyd waeren ses man uitverkooren.
Eén kreegh het silver, vyff vielen in het goud,
sy stonden 't seer bewooghen aen te hooren.
Wel veertich jaeren langh (vanaf toen het begon)
heyt 't sestal by het werck de moed niet en verlooren.
Hoe kan 't oock anders, by een arbeydsraed
laet men sich by de arbeyd niet en stooren.
Heer Brienen in het raedhuys kreegh het toegeweesen
voor veertich jaeren dienst tot heyl der stad.
Mejoffer Hermans (H) wierd oock al onderscheyden
wyl sy haer kracht en wercklust had
gegeeven in de dienst van één faemilie
en nogh (seght sy) is sy 't nogh langh niet sat.
Mejoffer Kortmann mocht haer de plack opspelden,
sy deed het gaerne, dat lyckt noghal glad.
Tenslotte koomen we in 't nyver stadjen Alphen,
(van omvangh cleyn maer in s'n daeden groot)
daer kreegh het brons heer H. N. Hart, die veertich
jaeren gewerckt heyt by de firmae Boot.
Hart had voor 't wercken „hart". Geen wonder
(soo sal men segghen) maer soo'n verdienst' is groot
in deese tyd van haest en jacht en vlieghen
dat men wil „blyvend" syn ter nauwernood.
N'
og staet een gouden jubilaeum in 't verschiet
(in Leyden self) maer dat komt later wel en
segh ick heeden niet.
WILLEM VAN HORSTENDAEL.
PARTICULIERE WONINGBOUW
ANDERE SUBSIDIE-REGELING
Minister J. van Aartsen zal zo
spoedig mogelijk mededelingen doen
over de voornemens der regering ten
aanzien van de subsidieregeling voor
de particuliere woningbouw.
Dit heeft de bewindsman meege
deeld in verband met vragen van het
Eerste-Kamerlid, de heer J. H. Mae-
nen (KVP), betreffende de bij de
bouwers van een eigen woning ge
rezen onzekerheid over het eventueel
toe te kennen premiebedrag.
De bewindsman acht het niet doen
lijk om aanvragen voor financiële
steun ten behoeve van de bouw van
een eigen woning met voorrang te
behandelen. Een dergelijke maatregel
zou inhouden, dat andere categoriën
van aanvragers gedupeerd zouden
worden.
De vakraad voor de meubelindus
trie heeft besloten aan de daarbij
betrokken partijen te adviseren in
de per 1 oktober aflopende c.a.o. een
aantal wijzigingen, betrekking heb
bende op de lonen en secondaire v3-
palingen, aan te brengen.
Voor de lonen wordt geadviseerd
over te gaan tot het systeem op ba
sis van werkclassificatie met acht
loongroepen. Deze wijziging in de op
bouw van de lonen doet naar raming
van de vakraad het totale loon
niveau (hieronder begrepen de huur-
compensatie) met vijf a zes procent
stijgen.
WATERNOOD IN LOSSER.
Gistermiddag is op het gemeente
huis in Losser een spoedbespreking
gehouden tussen het college van b.
en w., de waterleidingsmaatschappij
Overijssel en de brandweer, teneinde
maatregelen te nemen tegen de ern
stige waternood, die in tal van plaat
sen in deze grote plattelandsgemeen
te bestaat. Besloten is op verschil
lende punten aftapkranen te maken
waar de boeren water kunnen halen.
In die gebieden, waar geen water
leidingbuizen aanwezig zijn, zal de
brandweer gedurende bepaalde uren
tankwagens stationeren.
Buifen-profocollaire vlakverdeling
In Heerlen is gisterochtend een
verkeersongeluk gebeurd waarbij de
37-jarige bromfietser W. de Vries uit
Heerlen het leven verloor. Op het
kruispunt Ovidiusstraat—Vergilius-
straat verleende hij geen voorrang
aan een personenauto, waardoor een
botsing ontstond. Hij laat een vrouw
en twee kinderen na.
De 24-jarige motorrijder P. Ver-
berne is gistermiddag op de kruising
Jan van GalenstraatJan Toorop-
straat in Amsterdam-west in aan- 1 HAL de Koningin heeft vrijdagavond te Rotterdam de opening vhn het nieuwe AALVJ.-gebouw bijgewoond,
j rijding gekomen met een vrachtauto, Tijdens de rondgang kwam H.M. in een vertrek, waar jongeren aan het schilderen waren. Geheel buiten het
j die hij geen voorrang verleende. De protocol vroeg een meisje, dat zich toelegde op vrije-vlak-verdelingen, of Hare Majesteit het ook eens wilde pro-
I man was op slag dood. 1 beren. H.M. de Koningin ging hier gaarne op in.
