DE TROONREDE
Om tien uur
sluit T.V.
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
H.M. de Koningin heeft heden ter.
opening van het nieuwe parlementai
re zittingsjaar de volgende rede uit
gesproken:
Leden der Staten-Generaal,
In tegenstelling tot de internationale j
toestand, die nog steeds reden tot
ernstige bezorgdheid geeft, stemt de
gang van zaken binnen het konink
rijk tot voldoening en dankbaarheid.
Tussen de delen van het koninkrijk
bestaan hechte banden en het beleid
van de regering is bij voortduring op
versterking van de goede betrekkin
gen tussen de landen van het konink
rijk gericht. Zij is zich daarbij ten vol
le ervan bewust dat in de nieuwe
rechtsorde, die in het Statuut voor
het Koninkrijk gestalte heeft ver
kregen, de onderlinge eerbiediging
van het eigen wezen van de landen
voorop staat. Met dit uitgangspunt
voor ogen werken de landen samen
wanneer zulks strekt ten voordele
van het koninkrijk of van een van
de delen en achten zij zich geroepen
te helpen wanneer bijstand nodig is
voor verbetering van het welzijn van
de rijksgenoten in een ander land van
het koninkrijk.
Teneinde meer relief te geven aan
het eigen karakter van de betrék-
kingen tot Suriname en de Neder
landse Antillen is het ministerie van
zaken overzee opgeheven en is de
noodzakelijke coördinatie van de aan
gelegenheden, deze landen betreffen
de, opgedragen aan de vice-minister-
president.
NIEUW-GUINEA.
Met betrekking tot Nederlands
Nieuw-Guinea blijft het beleid onver
anderd gericht op het doel om de be
volking van dit gebiedsdeel, zodra
dit mogelijk zal zijn, over haar eigen
politieke status te doen beslissen. De
regering zal alle praktische mogelijk
heden aangrijpen, welke dit doel kun
nen bevorderen, evenals die, welke
tot de ontwikkeling van dit gebied
kunnen bijdragen. De goede ver
standhouding met Australië zal on
getwijfeld tot die ontwikkeling bij
dragen. Een hervorming van het voor
Nieuw-Guinea geldende publiek recht
zal, met dit doel voor ogen, worden
ter hand genomen.
DE INTERNATIONALE
SPANNINGEN.
In de wereld van vandaag, waarin
gevaarlijke tegenstellingen van
ideologische en materiële aard helaas
onverminderd voortbestaan en tel
kens ernstige spanningen oproepen,
is ons koninkrijk gehouden fcijn
eigen bijdrage te leveren in het geza
menlijk streven naar vreedzame ver
houdingen.
De gesprekken die dezer dagen zul
len plaatshebben, nu op initiatief van
de president van de Verenigde Sta
ten, zijn op wereldniveau een
belangrijke poging tot ontspanning.
Zij zullen, voor zover afhankelijk van
de westelijke landen, slechts een in
leiding kunnen zijn tot een werke
lijke ontspanning, indien die landen
gezamenlijk, en iederland voor zich
zelf, bereid en in staat zijn, innerlijke
kracht en solidariteit op te brengen.
Bij het streven naar een gewaarborg
de vrede zijn het voortbestaan van
een militair evenwicht en het verster
ken van de sociaal-economische
kracht van de westelijke landen on
misbare voorwaarden. Even noodza
kelijk tot bescherming van de vrij
heid der mensen is het verdiepen
van de politieke samenwerking van
het westen.
NOTA OVEft DE LANDS
VERDEDIGING.
De onafhankelijkheid en veiligheid
ook van ons land en volk zijn veran
kerd in het Atlantisch Bondgenoot
schap. Het beleid blijft er dan ook op
gericht aan de gezamenlijke verde
diging in Atlantisch verband naar
beste vermogen bij te dragen.
Met dit uitgangspunt voor ogen
wordt de toekomstige personele én fi
nanciële defensie-inspanning onder
ogen gezien; een nota dienaangaan
de zal in het komende parlementaire
jaar aan u worden aangeboden, zo
dra in NAVO-verband de daarvoor
noodzakelijke gegevens ter beschik
king staan.
In de nieuwe Europese gemeenschap-
pen ziet de regering de drijvende
kracht voor een verdere ontwikke
ling van de eenheid van Europa, dat
historisch een eigen taak en verant
woordelijkheid heeft. Daarom blijft
het beleid bij voortduring gericht op
een voortvarende uitvoering van de
Verdragen van Rome en op een ver
dere versterking van deze gemeen
schappen. Daarenboven is de goede
ontwikkeling en functionering van de
Euromarkt van grote betekenis voor
een groeiende welvaart van ons land
in de toekomst. Het stemt dan ook
tot voldoening dat, ongetwijfeld mede
als gevolg van het in werking tre
den van de Europese Economische
Gemeenschap, de onderlinge handel
tussen de zes landen sinds de aan
vang van dit jaar, ook relatief, aan
zienlijk is toegenomen.
In de loop van het volgende jaar
zal een tweede verlaging van douane
tarieven in het kader van de Euro-
markt worden doorgevoerd. De rege
ring spreekt de hoop uit dat deze ta
riefsverlaging tot de andere landen
van de organisatie voor de Europe
se economische samenwerking zal
kunnen worden uitgebreid, opdat
het ontstaan van een kloof tussen
twee groepen landen worde verme
den. Haar streven zal dan ook ern
stig gericht zijn op de totstandko
ming van een bredere Europese eco
nomische associatie tussen de in voor
bereiding zijnde vrijhandelszone van
de zeven en de Europese Economi
sche Gemeenschap.
BENELUX MEER DAN OOIT
VAN BELANG.
De groeiende Europese samenwer
king heeft, naar in de praktijk is
gebleken, het politieke belang van
de Benelux en het gezamenlijk op
treden in Europees verband met Bel
gië en Luxemburg nog vergroot. Op
de weg naar een sterke Benelux moe
ten nog moeilijkheden worden over
wonnen Daarvoor een oplossing te
vinden is meer dan ooit geboden en
de regering zal dan ook alles doen
wat in haar vermogen ligt om dit te
bevorderen.
ACHTERGEBLEVEN LANDEN.
De vraagstukken voortspruitende
uit de achtergebleven ontwikkeling
van een belangrijk deel van de we
reld hebben een dringend karakter.
Ten dienste van de verbetering van
de internationale verhoudingen zal
ook ons land, met name als lid van de
Verenigde Naties, bereid^moeten zijn,
in toenemende mate aan'de oplossing
van die vraagstukken mede te wer
ken.
GUNSTIGE ECONOMISCHE
TOESTAND.
pve economische ontwikkeling in
U ons land mag in menig opzicht
gunstig worden genoemd. Produktie
en werkgelegenheid hebben, na de
teruggang van het vorige jaar, een
peil bereikt dat hoger is dan dat, het
welk bestond voordat de moeilijkhe
den van 1956 en 1957 begonnen. On
danks de sterke aanwas van de be
roepsbevolking is de werkloosheid
in aanzienlijke mate gedaald. De be
talingsbalans vertoont tot op heden
een gunstig verloop; de goud- en de
viezen-reserve is op een aanvaard
baar nieveau gekomen.
DE VRIJERE LOONVORMING.
Het beleid dat de regering zich
voorstelt in deze situatie te voeren
is in de Tweede Kamer der Staten-
Generaal uitvoerig ter sprake geko
men ter gelegenheid van het over
leg over de nota inzake enkele hoofd
punten van het te voeren sociaal-eco
nomisch beleid. Het blijft het vaste
voornemen zowel om voort te gaan
met de verwijdering van kunstmati
ge elementen uit ons economisch be
stel, als om bij te dragen tot een ver
antwoorde verdeling van de vruchten
van de economische vooruitgang. De
vrijere loonvorming, waaraan de re
gering op principiële en praktische
gronden grote waarde hecht; heeft
een aanvang genomen. Indien de in
overleg met het bedrijfsleven ter
zake vastgestelde regelen nauwgezet
door werknemers- en werkgeversor
Generale repeiiiie ten óepariemenie
Maandagmiddag werd de minister van Financien, Z.Exc. Prof. ér J. Zijl
stra, op heterdaad betrapt, toen hij in zijn werkkamer op het departement
te 's-Gravenhage de miljoenennota nog even doornam, alvorens haar in
het beroemde koffertje te deponeren.
ganisaties worden in acht genomen,
zal dit nieuwe beleid aan zijn doel
beantwoorden en het gevaar voor
een nieuwe overspanning worden ver
meden.
Ook het begrotingsbeleid moet in
het teken van de huidige economi
sche situatie worden gesteld. Van de
begroting voor het dienstjaar 1960
mag een remmend effect worden
verwacht op de thans duidelijk
waarneembare versnelde uitzetting
van de bestedingen. De uitgaven ver
tonen in vergelijking met het natio
nale inkomen een daling ten opzich
te van het jaar 1959 Het beroep dat
de overheid zal moeten doen op de
kapitaalmarkt is niet van een zo
danige omvang dat daaruit belangrij
ke spanningen op deze markt zul
len voortvloeien. De conjuncturele
toestand brengt voorts met zich me
de dat stimulering van de bestedin
gen door vermindering van de belas
tingdruk zeer beperkt moet blijven.
Op het gebied van de belastingta
rieven zal derhalve moeten worden
volstaan met een, overigens drin
gend geboden, verlaging van het ta
rief van de loon- en inkomstenbelas
ting voor ongehuwden. Gezien ook de
doorwerking in het volgende jaar
van de met ingang van dit jaar ge
troffen maatregelen op het gebied
van de investeringsaftrek en de ver
vroegde afschrijving zal een verdere
vermindering van de feitelijke be
staande belastingdruk niet kunnen
plaatsvinden en zullen mitsdien de
laatstelijk voor 1959 verlengde be
lastingmaatregelen ook voor het ko
mende jaar moeten worden gehand
haafd.
DE HUURVERHOGING.
Als uitvloeisel van het terzake in
de Tweede Kamer der Staten Gene
raal gevoerde overleg zal spoedig een
wetsvoorstel worden ingediend tot
verhoging van de huren met ingang
van 1 april van het volgend jaar. Te
zamen met de voorgenomen vermin
dering van de woningbouwsubsidie
zal ook aldus een stap vooruit wor
den gezet op de weg naar op dit ge
bied meer normale toestanden.
MEER PARTICULIERE WONING
BOUW GEWENST.
De woningnood, met name in de
sector van de arbeiderswoningen en
de goedkope middenstandswoningen,
is overigens nog van zodanige om
vang dat hier bijzondere waakzaam
heid en zorg geboden blijven. De re
gering overweegt maatregelen tot on
dersteuning van het streven om de
particuliere woningbouw meer dan
tot dusverre op de bouw van deze
woningen te richten.
LANDBOUW-GARANTIE-BELEID.
Binnen het geheel van de nationale
volkshuishouding zal de regering
haar beleid richten op een ont
plooiing van land- en tuinbouw. Zij
zal bij zondeer aandacht wijden aan
het landbouwonderwijs en het land
bouwkundig onderzoek, zomede aan
een verbetering van de bedrijfsstruc
tuur en de externe produktie-omstan-
digheden.
Ook het garantiebeleid zal in toe
nemende mate worden gericht op het
stimuleren van een economisch ver
antwoorde produktie. Daarnaast zal
het garantiebeleid blijven afgestemd
op redelijke producentenprijzen voor
die landbouwprodukten, die in het
bijzonder de gevolgen ondervinden
van het gebrek aan standvastigheid
der internationale marktverhoudin
gen en die tevens voor de inkomens
vorming in de landbouw van wezen
lijk belang zijn.
ATOOM-ENERGIE.
Met betrekking tot het reactor
centrum Nederland te Petten bestaat
de verwachting dat de onderhande
lingen inzake een samenwerking met
Euratom tot een bevredigend resul
taat zullen leiden. Daarnevens blijft
de regering de verdere ontwikkeling
van het kernfysisch onderzoek, met
name bij het hoger onderwijs, als
mede de industriële toepassing daar
van krachtig bevorderen.
INDUSTRIE-SPREIDING.
f^e over het algemeen evenwich-
tige groei van onze volkshuishou
ding doet de regering niet het zicht
verliezen op de, zo belangrijke, struc
tuurpolitieke vraagstukken. Reeds in
het algemeen vereist de snelle aan
was van de bevolking en haar sprei
ding over het grondgebied van ons
land het treffen van planologische
en bestuurlijke maatregelen, welke
van het hoogste belang zijn.
Bepaalde delen van het land on
dervinden daarenboven, uit een oog
punt van een evenwichtie welvaarts
ontwikkeling, bijzondere moeilijkhe
den, waarmede in het beleid reke
ning zal worden gehouden, Zo heeft
de industriespreiding de ernstige aan
dacht van de regering, omdat vooral
langs deze weg de oplossing moet
worden gezocht voor het in die stre
ken bestaande vraagstuk van de
structurele werkgelegenheid, alsmede
voor de moeilijkheden, welke in het
westen des lands in toenemende ma
te voortvloeien uit de bevolkings
dichtheid en de concentratie van de
bedrijvigheid aldaar. De regering zal
daarom de vestiging en de uitbrei
ding van industrie in de noordelijke
provincies alsook in de andere pro
bleemgebieden met kracht bevorde-
dat blijvend verbetering kan bren
gen in het industriële vesugingsKii-
maat aldaar. Een en ander kan uiter
aard niet beperkt blijven tot de in
dustrie. Ook andere weivaartsDron-
nen zullen, waar nodig, tot verdere
ontwikkeling moeten worden ge
bracht. Daarbij zal niet uit het oog
worden verloren dat de algemeen
maatschappelijke en culturele Dege-
leiding van bovenbedoelde activitei
ten onmisbaar is voor de harmoniscne
ontwikkeling van deze gebieden.
DE ZEEHAVENS.
De aandacht blijft gevestigd op de
noodzakelijkheid om dé vooraan
staande positie die de iMedenandse
zeenavens in West-Europa innemen te
handhaven en, zo mogelijk, te verster
ken, waartoe niet alleen vergroting
van het havenareaal, doch ook verbe- J
tering van de toegangen uit zee en de
verbindingen met net achterland ge
boden is.
NOTA OVER BEZITSVORMING.
sociaal gebied blijft de regering
streven naar een verdere vol
tooiing van het stelsel van sociale ze
kerheid. Daarbij zullen de verzor
ging en de revalidatie van langdu
rige zieken in stijgende mate aan
dacht vragen. Aan een wijde ver
breiding van duurzaam persoonlijk
bezit, en met name van produktief
bezit, hecht de regering bijzondere
waarde. Zij is van oordeel dat niet
kan worden volstaan met een spoe
dige afwerking van de onderhan
den regelingen, maar dat de tijd thans
rijp is om tot een verdere uitbouw
van het bezitsvormigsbeleid over te
gaan. Zij stelt zich voor het terzake
in de eerstkomende jaren te voeren
beleid, daaronder begrepen een aan
duiding van de déartoe te treffen fi
nanciële en fiscale maatregelen, op
korte termijn in een afzonderlijke
nota aan u voor te leggen.
Een vraagstuk van andere aard dat
in een sterk ontwikkelde volkshuis
houding als de onze wordt opgeroe
pen, is dat der voortschrijdende cen
tralisatie.
VERMINDERING VAN
BESTUURS-CENTRALISATIE.
De regering acht het bewust ver
minderen van bestaande en het tegen
gaan van verdere centralisatie in het
bestuursapparaat van het hoogste be
lang, met name op grond van de aan
dit verschijnsel verbonden bezwaren
uit een oogpunt van verantwoorde
lijkheid van de burgers. Zij is ervan
overtuigd dat decentralisatie tot een
versterking van ons democratisch be
stel zal kunnen bijdragen.
WETGEVING.
Voortbouwende op de reeds ver
richte, waardevolle, arbeid stelt de
regering zich voor de grote onder
neming van het tot stand brengen van
een nieuw Burgerlijk Wetboek met
kracht voort te zetten. Als partiële
wijziging van bestaande wetgeving
zal zij op korte termijn een wijziging
van de Loterij wet aan de orde stel
len.
Over de vraag in hoeverre een her
ziening van het vennootschapsrecht
gewenst is zal de regering zich doen
voorlichten door een staatscommissie.
VERNIEUWING ONDERWIJS-
WETGEVING.
Voor de vorming en de ontwikke
ling van de persoonlijkheid van de
mens zijn het onderwijs en de cul
tuur van uitnemend belang. De rege
ring besteedt daarom grote aandacht
aan de uitbreiding en verbetering
van het onderwijs, waarbij vooral de
voorziening in de behoefte aan docen
ten en de bouw van scholen haar
zorg hebben. Ook van u zal in het
komende jaar veel aandacht worden
gevraagd voor het onderwijs en met
name voor de onderwijswetgeving;
dat geldt niet alleen voor de grote
wetsontwerpen tot regeling van het
voortgezet onderwijs en van het we
tenschappelijk onderwijs maar ook
voor een aantal andere ontwerpen,
die nog op behandeling wachten.
VOLKSVERHEFFING.
In het bewustzijn van de grote waar-
de die radio en televisie in stijgen
gasi op hei
Huis
H.K.H. Prinses Beatrix heeft maandag als gast van president Eisenhower
en zijn echtegenote 't middagmaal op 't Witte Huis in Washington gebruikt.
de mate kunnen hebben, is beslo
ten tot uitbreiding van de televisie
zendtijd. Waakzaamheid is geboden
opdat de toeneming van de materiële
welvaart de in de hedendaagse maat
schappij dreigende verzakelijking
niet versterke, veeleer behoort zij
dienstbaar te zijn aan de geestelijke
verheffing van ons volk. In dit ver
band ware o.a. te denken aan maat
schappelijk werk, aan kennisneming
van ons oude cultuurbezit en van
uitingeh van hedendaagse kunst en
aan een zinvolle vrijetijdsbesteding,
waaronder de sport. Van bijzonder be
lang voor de toekomst van ons volk
is daarbij een verantwoorde vor
ming van de jeugd. De regering is
van de ingrijpende betekenis van
deze kant van ons volksleven door
drongen. Voor zover het op haar weg
ligt zal zij hier stimulerend optre
den.
WELZIJN IN VRIJHEID.
Niet alleen de vraagstukken, wel
ke ik zoëven heb aangeduid maar
ook vele andere zullen in het ko
mende zittingsjaar uw aandacht en
werkkracht vragen. De ingewikkeld
heid en onderlinge verwevenheid
ervan zullen uw besluitvorming veel
al tot een moeilijke maken.
Moge uw arbeid, waarbij vele en
gevarieerde belangen moeten worden
overwogen en behartigd, worden
verlicht door het diepe bewustzijn
van het voorrecht, dat regering en
Staten Generaal ten dienste van het
welzijn van ons volk in vrijheid werk
zaam zijn. En mogen zo ook aan ons
volk de offers, die het, gezamenlijk
met de andere westerse volken, bij
voortduring voor de nationale vrij
heid moet brengen, minder zwaar val
len door een levend besef van dat
hoge goed.
Met de bede dat God u in het ko
mende zittingsjaar moge sterken bij
de vervulling van uw moeilijke en
verantwoordelijke taak, verklaar ik
de gewone zitting der Staten Gene
raal geopend.
VOOR DE KOMENDE WINTER:
Nu het winterseizoen aanbreekt
met zijn lange avonden, zullen de tv-
programma's korter worden. Met in
gang van 1 oktober zal er niet meer
na 10 uur 's avonds worden uitgezon
den Ook op de zaterdagavonden zal
men hierop geen uitzondering maken.
Dit besluit is genomen naar aan
leiding van de klachten van het
departement van O.K. en W., die
regelmatig bij de tv-secties binnen
komen over de verregaande over
schrijding van de zendtijd.
Hoewel men in het afgelopen jaar
tot 1 april de beschikking had over
12 uur zendtijd en dit later werd uit
gebreid tot 15 uur, kwam het toch
in doorsnee tot een zendtijd van 18
uur per week.
Bij het beschikbaar stellen van de
zenduren en gelden voor de televisie
krijgt men in Bussum de indruk, dat
de regering van de veronderstelling
uitgaat „als jullie voor het beschik
bare geld reeds meer dan 15 uur kun
nen vullen, is er geen reden aanwezig
om meer te geven".
In het belang van de kijker zelf
zullen de omroepverenigingen zich
nu voortaan strikt aan de zendtijd
houden.
De Nederlandse televisiekijkers
kunnen dus de komende winter vroeg
onder de wol, want na tien uur „is
het poppetje gezien en gaat het
kastje dicht".
Lonen en prijzen in
het vervoerswezen
Naar het ministerie van Verkeer
en Waterstaat meedeelt is gister
middag tussen de regering en ver
tegenwoordigers van de bij het ver
voerswezen betrokken werkgevers
en werknemers een oriënterend ge
sprek gehouden over het vraagstuk
van de lonen en prijzen in het ver
voerswezen.
Van regeringszijde werd aan deze
bespreking deel genomen doorde
minister van Verkeer en Waterstaat,
de minister van Economische Zaken,
de staatssecretaris van Sociale Zaken
en Volksgezondheid, de voorzitter
van het College van Rijksbemidde
laars en enige adviseurs. Aldus de
mededeling van het ministerie. Het
ANP kon over het besprokene geen
verdere inlichtingen krijgen.
CAOlimmerlieden
niet geaccepteerd
De Stichting van de Arbeid wil
geen goedkeuring verlenen aan de
nieuwe CAO voor de timmerlieden.
Deze vloeit n.l. voort uit de verleden
jaar van kracht geworen CAO voor
de bouwnijverheid en dit is in strijd
met de dfestijds gemaakte afspraken.
Men had n.l. als voorwaarde gesteld,
dat deze nieuwe CAO in de bouwnij
verheid niet van invloed mocht zijn
op de lonen in de verwante bedrijfs
takken.
De werkgevers- en werknemers
organisaties zullen nu met andere
voorstellen moeten komen, die aan
gepast zijn aan de richtlijnen van de
vryere loonpolitiek.
Geen collier maar wel een sieenije cadeau
De ongeveer 15 ton wegende zwerfkei, welke in de Twickkelerbossen in 't Deldenerbroek is opgegraven, is
ren. Daartoe is zij bereid de nodige i met behulp van een grote kraanauto in de Twickkeier laan bij het kasteel Twickkel onder Delden op een be-
financiële steun te verlenen vbor het tonnen voetstuk geplaatst. De steen, welke van een inscriptie voorzien zal worden, is bedoeld als huldeblijk voor
in versneld tempo tot uitvoering bren-1 de kasteelvrouwe van Twickkel, douarlere M. A. M. A. Baronesse van Heekeren van Waasenaar, die op 16 sep-
gen van een programma van werken, tember a.s. tachtig jaar hoopt te worden
