S)e £<2icbe6oti^cmt
Veiligheidsraad besluit tot zenden van
commissie naar Laos
De ontwapeningscommissie van Tien
Strijd in Laos
afgenomen
u
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1959
50ste JAARGANG No. 14808
Directeur: J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
Telefoon» Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.59 p.w., f2.55 p.maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50.
Vetorecht kon niet worden gehanteerd
De veiligheidsraad heeft vannacht na een lange vergadering, waarin
hevig gestreden werd over procedurekwesties, met tien tegen één stem
(Rusland) besloten een commissie van onderzoek naar Laos te sturen. De
groep is krachtens de Amerikaanse-Engels-Franse resolutie een subcom
missie van vier leden, waarvoor Japan, Italië, Tunesië en Argentinië de
functionarissen zullen leveren. Oorspronkelijk had de regering van Laos
om een internationale politiemacht gevraagd om de flagrante agressie van
communistisch Noord-Vietnam tot staan te brengen.
De sfeer van het debat werd feller toen de Russische afgevaardigde
Sobolef betoogde dat de resolutie geen procedurekwestie was maar een
zelfstandige uitspraak, die onderworpen was aan de mogelijkheid van een
veto. De Italiaanse voorzitter van de raad, Ortona, bepaalde dat het wel
een procedurekwestie betrof. In een stemming bleek dat alle leden, op
Rusland na, het met deze beslissing eens waren. Daarmee werd Ruslands
veto over de resolutie krachteloos, maar Sobolef verklaarde na afloop van
Rusland als enige tegen
Door de V. S., Frankrijk en Enge
land werd een resolutie ter tafel ge
bracht waarin de raad wordt ver
zocht een subcommissie te benoemen
bestaande uit vertegenwoordigers
van Argentinië, Italië, Japan en Tu
nesië, welke verklaringen tegenover
de raad aangaande Laos moet be
studeren en verdere verklaringen en
moet de subcommissie elk onder
zoek instellen dat het nodig oordeelt
en zo spoedig mogelijk aan de raad
verslag uitbrengen.
Nadat secret.-generaal Hammars-
kjoeld de gronden waarop hij de
raad had laten bijeenroepen had uit
eengezet en de Rus Sobolef had ge
steld dat bijeenroeping van de raad
ter bespreking van de toestand in
Laos in strijd was met de procedure
regels besloot men tot bespreking
van de kwestie over te gaan, waarbij
alleen de Sow jet-Unie bezwaar
maakte. Aangezien het besluit niet
een uitspraak over de zaak zelf be
tekende maar slechts een procedure-
aangelegenheid was, gold bet Sowj et-
bezwaar niet als een veto.
RUS WIL VREDE-COMMISSIE
Sobolef voerde o.m. aan, dat de
internationale commissie voor toe
zicht in Laos, bestaande uit ver
tegenwoordigers van Canada, Polen
en India, zeer nuttig werk had ver
richt, maar de regering van. Laos
haar verplichtingen op grond van de
Geneefse overeenkomsten van 1954
aangaande Indo-China had geschon-
De Britse labourleiders Gaitskell
en Bevan, die een bezoek aan de
Sowjet-Unie brengen en die daarna
naar Polen zouden gaan, hebben be
sloten hun reis te onderbreken en
met de eerste gelegenheid naar Lon
den terug te vliegen. Zij zullen ver
moedelijk morgen uit Moskou ver
trekken.
De reden van dit vervroegde ver
trek is het bezoek dat premier Mac-
millan maandag aan koningin Eli
zabeth op het Schotse landgoed Bal
moral bracht om haar datum van de
algemene verkiezingen (vermoede
lijk 8 of 15 oktober) mede te delen.
Gaitskell maakte maandagavond
het besluit om de reis te ónderbre-
ken zelf bekend, nadat hij via de
Britse ambassade inMoskou een
vertrouwelijk telegram had ontvan
gen. Hij wilde niet zeggen wie hem
de boodschap had gezonden.
den en het werk van de commissie
belemmerd.
De acties van de Laotische rege
ring, zo vervolgde de Sowj et-af ge-
vaardigde, hielden nauw verband
met buitenlandse inmenging welke
het land in een buitenlandse mili
taire strategische basis in Zuidoost-
Azië wil veranderen. Er waren mili
tairen en uitrusting naar Laos ge
zonden, hetgeen 'n „ernstige schen
ding van de Geneefse overeenkom
sten betekende".
De Amerikaan Henry Cabot Lodge,
die de westelijke resolutie indiende,
zei dat er naar Amerikaanse opvat
ting agressie tegen Laos is gepleegd.
Indien de raad niet overgaat tot de
„bescheiden actie" die door de wes
telijke mogendheden wordt voorge
steld, aldus de afgevaardigde, dan
kan een veel gevaarlijker en moei
lijker te beheersen situatie ontstaan.
De vertegenwoordiger van Enge
land voegde daar nog aan toe dat de
Geneefse overeenkomsten nog van
kracht zijn, maar Laos is, na het tot
'stand komen van een politieke rege
ling met de (communistische) Pathet
Lao niet meer verplicht zich aan het
toezicht van de inernationale com
missie te onderwerpen.
Nadat de afgevaardigden van Ja
pan, Canada en Argentinië zich voor
de westelijke resolutie hadden uit
gesproken ging de raad voor ander
half uur uiteen.
Na de hervatting kondigde Sobolef
aan dat Rusland tegen het westelijke
voorstel voor instelling van een sub
commissie zal stemmen. De Sowjet-
Unie is van mening dat het weste
lijke voorstel niet als een procedure
kwestie die niet aan een veto on
derworpen zou kunnen worden
kan worden beschouwd.
Sobolef betoogde dat de westelijke
resolutie door het negeren van de
internationale commissie, die in 1954
bij de totstandkoming van het Indo-
ohinesé bestand was opgericht, neer
komt op de ontkrachting van die
overeenkomst en op een poging de
internationale spanning in Laos te
verhogen. De Veiligheidsraad kan
niet meewerken aan een actie die
reeds bestaande internationale over
eenkomsten ontkracht, aldus de Rus,
die erop aandrong de Pools-Cana-
dees-Indiase commissie nieuw leven
in te blazen. Hij vond het niet ver
wonderlijk dat, als de Laotiaanse re
gering de vroegere bataljons van de
Pathet Lao militair tart, hier massale
verontwaardiging en woede-uitval
len het gevolg van zijn.
Toen ook Ortona, voorzitter en
vertegenwoordiger van Italië zich
tenslotte voor de westelijke resolutie
had uitgesproken, was Rusland de
enige van de elf leden die er tegen is.
Ondanks de herhaalde Russische
tegenwerpingen besloot de Veilig
heidsraad tenslotte met tien stem
men voor en één (Rusland) tegen
een commissie van onderzoek van
vier leden in te stellen.
De raad besloot Ruslands tegen
stemmen niet als een veto te be
schouwen. Leden van de commissie
zullen zijn: Japan, Tunesië, Italië en
Argentinië. Men verwacht dat deze
landen zich reeds vandaag over de
samenstelling en werkwijze zullen
beraden.
Met gematigd
optimisme begroet
Het nieuws van de aanstaande in
stelling van een tien-landencommis-
sie voor de ontwapening is met voor
zichtig optimisme door de Britse
ochtendbladen ontvangen.
Men meent dat ontwapeningsbe-
sprekeningen steeds door moeten
gaan, ook al kan het bereiken van het
doel nog jaren op zich laten wachten.
In de vooruitgang, die te Genève
is .geboekt, ziet men ook hoop voor
de nieuwe commissie. Voor het eerst
sedert de ontwapeningsonderhande
lingen in 1946 begonnen, is ook Rus
land voor een stelsel met controle
posten, deels met buitenlands perso
neel bemand, mobiele inspectiegroe-
pen met toegang tot de Sowjet-Unie
en recht tot overvliegen van Rus
sisch gebied.
Ook de New Yorkse bladen waar
schuwen tegen te groot optimisme.
De New York Times ziet er een pro-
pagandasucces voor de Russen in om
dat de ontwapeningsonderhandelin
gen hiermee uit de V.N. zijn ge
haald, iets wat de Russen allang ge-
eist hadden. Bovendien heeft Mos
kou eindelijk zijn lang gewenste pa
riteit.
De commissie zal de ontwapenings
commissie van de V.N. inlichten
over haar werkzaamheden en zij zal
ook rapporten verstrekken.
Van Britse zijde is verklaard dat
het Westen aanvankelijk een V.N.-
waarnemer in de nieuwe commissie
had willen opnemen, maar de Sow
jet-Unie verwierp dit.
In regeringskringen in Bonn is 't
nieuws met instemming begroet.
Een woordvoerder van de socia
listische oppositie verklaarde te ho
pen, dat de bondsregering het niet
zal laten bij het betuigen van in
stemming, en dat zij het werk van de
nieuwe commissie zal vergemakke
lijken.
De socialistische woordvoerder
meende voorts dat de nieuwe com
missie vooral maatregelen voor re
gionale ontwapening zal dienen te
bespreken.
De 82 1 eden tellende ontwape
ningscommissie van de V.N. komt
donderdag in New York bijeen om
de oprichting van de tienmogendhe-
dencommissie te bespreken.
De permanente vertegenwoordi
gers van Engeland, Frankrijk, de V.
S. en de Sowjet-Unie bij de verenig
de naties hebben om een spoedige
bijeenkomst van deze ontwapenings
commissie gevraagd. Men verwacht
dat de Grote Vier de commissie op
de hoogte willen brengen van hun
standpunt ten aanzien van de ont
wapeningskwestie.
Koortsachtig wordt er zowel aan de Zwitserse als Franse zijde gewerkt aan de bouw van de Mont Blanc-
tunnel. Foto links: „Jumbo" is de naam van de stelling, waarop maar liefst vijftien grote drilboren zijn gemon
teerd. „Jumbo" vreet zich door de rotswand. Het gevaarte loopt op rails. Foto recht: aan de Franse' zijde
zijn arbeiders reeds bezig met het pleisterwerk aan de wanden. Een speciale cementwagen onderhoudt een
pendel dienst.
PAUS DROEG DE HOOGMIS OP
IN DE DORPSKERK VAN
CASTELGANDOLFO
Zondagmorgen heeft de Paus in de
parochiekerk van Castelgandolfo de
hoogmis opgedragen ter gelegenheid
van het patroonsfeest van de stad,
de H. Sebastianus. De Paus ging te
voet naar de kerk, terwijl langs de
weg de gelovigen hem toejuichten.
De H. Mis begon om half negen.
Enkele ceremoniarii assisteerden. De
gelovingen antwoordden met de ge
bruikelijke gebeden en het parochie-
koor zong een paar motetten.
Na de mis heeft de Paus een paar
woorden gericht tot de gelovigen, on
der wie zich ook de directeur van de
Vatikaansc sterrenwacht, de burge
meester van het stadje en de gehele
gemeenteraad bevonden. Hij her
innerde de gelovigen aan Pius XII
aan wie het volk van Castelgandolfo
zoveel verschuldigd is, van wie men
ook kan zeggen „Hij deed alles
goed".
De Paus prees de gelovigen, omdat
zij met zoveel aandacht de mis had
den bijgewoond en verzocht hun dat
voortaan iedere zondag te doen. Hij
vroeg de bewoners van Castelgan
dolfo ook vooral voorbeeldige chris
tenen te willen zijn.
Na de mis werd er door de straten
van de stad een processie gehouden.
Zoavo landen
beraden zich
Maandag is een groot aantal vlieg
tuigen met voorraden uit Vientiane
naar Noord-oost-Laos vertrokken,
waar een stilstand in de strijd is in
getreden.
De waarnemende minister van
buitenlandse zaken van Laos, Sisoek
Tjampassak, heeft op een persconfe
rentie verklaard, dat de gevechten
in de vier dagen, die zijn verstreken
sinds het beroep der Laotische rege
ring op de Verenigde Naties om een
politieleger naar haar land te zen
den, zijn afgenomen.
Journalisten, die maandag uit Sam
Neua te Vientiane zijn aangekomen,
hebben medegedeeld dat materiaal
wordt aangevoerd om het vliegveld
van Sam Neua het gehele jaar door
bruikbaar te maken. .Spoedig nadat
de rebellen, op vijftien juli j.l. met
hun aanvallen in Noord-oost-Laos
begonnen, moest het vliegveld van
Sam Neua als gevolg van het aan
breken van de regentijd, gedurende
twee weken worden gesloten.
De ambassadeurs van de Zoavo-
landen in Washington hebben maan
dag weer over Laos van gedachten
gewisseld met de Amerikaanse waar
nemende minister van buitenlandse
zaken, Dillon. Het was het tweede
gesprek sinds vrijdag.
De Britse commissaris-generaal in
Zuid-oost-Azie, Sir Robert Scott, zal
dinsdag in Vientiane met Britse ver
tegenwoordigers aldaar overleg ple
gen over de toestand in Laos. Daarna
zal hij rapport uitbrengen aan de
Britse minister van buitenlandse za
ken. Dit heeft een woordvoerder van
het „foreign officie" meegedeeld.
Am. senator waarschuwt tegen
militaire inmenging.
De invloedrijke Amerikaanse de
mocratische senator Mike Mansfield
heeft maandag in de senaat de Ame
rikaanse regering geadviseerd te wa
ken voor elke militaire inmenging
in Laos.
Maandagavond, op de eerste dag van hun driedaagse bezoek aan
Amsterdam, hebben H. M. koningin Juliana en Z. K. H. prins Bernhard
in de stadsschouwburg de galavoorstelling bijgewoond van het stuk „Twaalf
Gezworenen" van Reginald Rose. Hier verlaat het koninklijk paar het
paleis op de Dam op weg naar de Schouwburg.
Vooral de wijze waarop aan dit KARDINAAL SPELLMAN VRAAGT
Zuid-oost-Aziatische land hulp
verleend doet deze senator moeilijk
heden vrezen. Het steeds toenemend
aantal Amerikanen dat voor hulp
verlening in Laos is, verplicht de
regering zoveel mogelijk voorzorgen
te nemen, opdat men ons niet ten
onrechte verdenkt van militaire in
menging.
VERKLARING
VAN LOATISCHE MINISTER
De Laotische minister van buiten
landse zaken, Kampan Panye, heeft
vandaag gezegd dat 4.000 man com
munistische troepen Laos zijn bin
nengedrongen. Zij zijn volgens de mi
nister met Tsjechoslo waakse, Com
munistisch Chinese en Russische wa
pens uitgerust.
Kampan, die op weg is naar de VN
in New York, zei voorts, dat hij over
voldoende bewijzen van communis
tische agressie beschikt.
De minister beschuldigde Noord-
Vietnam er van met kanonnen over
de grens geschoten te hebben.
Minister Kampan heeft in Bangkok
gesproken met de secretaris-generaal
van de Zuidoost-Aziatische verdrags
organisatie over de mogelijkheid van
het beroep van Laos op de Zoavo als
de VN geen hulp zouden bieden of
te traag zouden reageren, maar tot
dusver is nog geen officieel verzoek
om hulp van de Zoavo ingediend, al
dus Kampan.
Nieuwe Franse stap in de Algerijnse kwestie
Heeft De Gaulle steun
van Eisenhower?
President De Gaulle zal morgen
de regering meedelen, wat de vol
gende stap zal zijn die hij in de
kwestie-Algerië denkt te nemen.
GEBED VOOR KHROETSJEV
Kardinaal Spellman, aartsbisschop
van New York is zondag zelf op de
preekstoel van de kathedraal van
St. Patrick verschenen, om zijn ge
lovigen aan te sporen bijzonder te
bidden ter gelegenheid van het be
zoek van de eerste minister van de
Sovjet-Unie. Hij wees op de duivelse
plannen die de communisten ten
aanzien van de vrije wereld koeste
ren en waarschuwde tegen de vals
heid van de belofte, welke zij doen.
Dit is de vierde maal, dat de kar
dinaal zich in de kathedraal tot de
gelovingen wendt, sinds zijn ver
kiezing tot bisschop in 1939.
Graaf Carlo Biscaretti di Ruffia,
een van de pioniers van de Italiaanse
automobielindustrie, is op 80-jarige
leeftijd in Pisa overleden. Hij heeft
ook gewerkt als schrijver, schilder
en journalist.
Dil nummer bestaat uit 8 pagina's
verwondingen op, toen er een hand
granaat in een groep arbeiders werdi
gegooid.
Uit Franse militaire bron verluidt)
voorts dat zaterdag in het gebied
Khenchela, bij Constantine, de re
bellenleider Nesrawi Amar met vier
j van zijn lijfwachten is gedood. Nes-
Daarbij zal hij verklaren, dat hij de J rawi sloot zich in 1957 bij de op-
steun van president Eisenhower bij standelingen aan. Begin vorig jaar
zijn behandeling van deze kwestie i liep. hij over naar de Fransen, doch
geniet. enige maanden later keerde hij weer
In een artikel in het orgaan van i naar de opstandelingen terug en
het ministerie van defensie is uit- werd hij bevelhebber van het gebied
eengezet, dat het standpunt van het
staatshoofd in twee punten is samen
te vatten: 1) de pacificatie van Al
gerië zal worden voortgezet tot dat
zij voltooid is en 2) er zal geen po
ging worden gedaan om het land op
nieuw te „veroveren". Een „herove
ring" zou het herstel van een oud
stelsel betekenen, dat uit de tijd is,
en daarvan kan geen sprake zijn, al
dus het artikel.
Franse troepen heben in het week
einde zestien Algerijnse opstande
lingen gedood, 19 gevangen genomen
en verscheidene leden van de poli
tieke organisatie van de verzetsbe
weging gearresteerd.
Bij aanslagen in het gebied van
Algiers werden in dezelfde periode
vijf mensen gedood en drie gewond.
Vijf personen worden nog vermist.
Te Oran liepen tien Algerijnen
Twee auto's zijn in volle Vaart
op elkaar ingereden tussen Grahams-
town en East-London in de Kaap
provincie, waardoor acht mensen om
het leven kwamen en drie ernstig
werden gewond.
van Khenchela.
Droog en
zonnig
De Bilt, dinsdag 1 Ouur. Het KNMI
deelt mede:
Het hogedrukgebied, dat de afge
lopen 24 uur in omvang toenam is
langwerpig van vorm en strekt zich
uit van de Balkan tot Engeland en
Schotland. Aan zijn westflank voert
een zuidwestelijke stroming warme
lucht tussen Schotland en IJsland
door in de richting van de Noorse
kust. Aangezien de luchtdruk boven
Spanje en Zuid-Frankri.ik wat daalt,
komt het centrum van het hogedruk
gebied ten oosten van ons land en
draait de wind naar richtingen tus
sen zuidoost en zuid. De temperatu
ren kunnen hierdoor iets hogere
waarden bereiken dan vandaag. Ove
rigens blijft het draag en zonnig.
Boven Canada heeft zich een krach
tige westelijke stroming ingesteld
die zich boven de oceaan zal voort
zetten.
(Medegedeeld door het KNMI.
Gèldig van dinsdagavond tot
woensdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
WEINIG VERANDERING
Droog zonnig en vrij warm weer.
Overwegend zwakke wind.
9 Sept.: zon o 06.03; onder 19.11-;
maan op 13.45; onder 22.53.
Hoogwaterstanden
9 Sept.: v.m. 7.20; nam. 7.47.
Het weer in Europa
HELSINKI
STOCKHOLM
OSLO
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GIRENOBLE
INNSORUCK
NICE
ZülRIICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
ATHENE
ROME
AJACCIO
MADRID
MALLORCA
LISSABON
regen
18 C.
zw. bew.
25
lkïh bew.
21
zw. bew.
24
mist
17
geh. bew.
26
onbew.
24
onbew.
26
onbew.
23
onbew.
26
mist
25
lichtib ew.
22
mist
21
licht bew.
24
onbew.
21
onbew.
23
zw. bew.
23
ornbew.
20
zw. bew.
28
onbew.
26
onweer
25
half bew.
27
half bew.
onbew.
33
