S)e CétdaeSoti/ïcmt Eisenhower en Macmilian voor T.V. Adenauer maakt vriendelijk gebaar naar Warschau EISENHOWER W.-Berlijn zal niet aan z'n lot worden overgelaten De komende ontmoeting Eisenhower-De Gaulle Aan vooravond van 20e verjaardag van aanval op Polen Directeur: J. F. J. M KOENS. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUS: PAFENGRACHT 32 DINSDAG 1 SEPTEMBER 1959 50ste JAARGANG No. 14802 TREKT VERDER Telefoon: Directie. Abonnem. Drukkerij 20935: Red 20015. 25594: Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs f0.59 p. w„ f2.55 p. maand, f7.50 p. kwartaal Franco p.p. f8.—. Advert.: 17 et p m.m Telefoontjes fl.50. Betrekkingen Amerika-Gemenebest beter dan ooit In het televisiegesprek van Eisenhower en Macmilian, dat gisteravond is gehouden, heeft de Britse premier verklaard, dat het voornaamste probleem waarvoor de wereld staat, het bewerkstelligen van „vrede in rechtvaardig heid" is. Eisenhower zei dat de betrekkingen van Amerika met de landen van het gemenebest nooit beter zijn geweest dan nu. Wat het houden van een top conferentie met Rusland betreft zei Macmilian: „Ik heb nimmer verheeld dat ik een topconferentie wens. Uw initiatief (de uitnodiging aan Chroesjt- sjef en de bereidheid Moskou te bezoeken) stelt ons in staat die conferentie onder zo gunstig mogelijke omstandigheden te hebben". Als er een topconferentie komt, zei Eisenhower, moet Chroesjtsjef be grijpen dat vrede een dwingende eis is. Als hij dit inziet is er werkelijk hoop dat een topconferentie nuttig kan zijn, aldus de Amerikaanse president. Er moet volgens Eisenhower wel enig uitzicht op resultaat bestaan voordat hij aan een topconferentie deelneemt. Eisenhower is voor uitwisseling van bezoeken tussen oost en west, zij zullen uiteindelijk tot begrip leiden. Over Berlijn zei hij, dat de twee miljoen West-Berlijners niet aan hun lot zullen worden overgelaten. Als voorbeeld van goede buur- betrekkingen noemde Eisenhower zijn eige» land en Canada. De grens, die 5000 km. lang is, wordt slechts door vriendschap verdedigd, zei hij. Forten of kanonnen bevinden zich er niet. In dit verband prees de president ook de totstandkoming van de NAVO. De onderontwikkelde gebieden. Het vraagstuk van de onderont- wikelde gebieden is volgens Eisen hower belangrijker voor de weste lijke beschaving dan het probleem van de Russische-westelijke geschil len. „Zeventienhonderd miljoen men sen hebben onvoldoende voedsel, kleding en onderdak. Zij berusten daar niet langer in. Zij vergelijken hun leven met dat van anderen. Het komt tot een uiibarstig als wij hen niet helpen". Eisenhower sprfck als zijn mening uit, da', een telangrijk middel om volken nader tot elkaar te brengen, Verkeerde berichtgeving PAUS JOHANNES XXIII heeft woenidag op een audiëntie te .Castel Gandolfo een toespraak ge houden, waarvan het persbureau Reuter en verdraaide samenvatting heeft gejeven en dat aan de pers is doorgege/en onder de kop: „Paus be schuldigt het protestantisme". De leziig, welke Reuter gaf, kwam ons zo orwaarschijnlijk voor, dat we het bericit niet hebben opgenomen, maar ancere bladen deden het wel. Het blijkl dat er met dit bericht ge leurd wo:dt, zodat enige toelichting nodig is. De „Oservatore Romano" geeft van de p.uselijke toespraak de vol gende sar.envatting: „De PaiS spoort allen aan tot een bijzondere verering van de H. Maagd, de ons door de stervende Christus tt moeder gegeven is. Ver volgens wes hij erop, dat velen, of schoon zij ér op staan Christenen te worden gaoemd, deze laatste wils- beschikkin; van de Verlosser verge ten hebber en de verheven Moeder van God a ons aller moeder niet vereren, zals het hoortw. Dit is ehter een samenvatting. Een aanvulende tekst van de aan gevochten jassage luidt volgens het KNP: „Maar zc vervolgde de Paus, toen Christus an het kruis genageld werd, had lij de H. Maagd Maria, Zijn Moede1 bij Zich. De protestan ten nu zoumen willen vragen, wat zij met O. 1 Vrouw gedaan hebben. Zij hebben laar uit het huis geban nen. En da'is een onrecht, een be lediging har aangedaan". Men kan deze passage een be schuldiging roemen, maar dan een beschuldigiri in theologische zin, en als zodaig niets nieuws. De Ma- ria-verering is een overbekende controverse '.ussen katholieken en protestanten Voor een „nieuws"-bericht geeft de pauselijki toespraak in de juiste lezing van d bewuste passage geen aanleiding. Wel geeft eze onjuiste berichtge ving aanleidig de vraag te stellen een vraaj die al meermalen en j dringend geeld is of het niet j dienstig zou ijn, dat de H. Stoel over een mo'irn uitgerust persbu reau te Rom beschikt, dat onmid dellijke, en oftiële voorlichting geeft aan de were)-persbureaux. Wij hebbenn Rome wel eens cor respondenten 7an persbureaux ont moet, die nalvelijks Italiaans ver stonden en ni-katholiek waren! De Reuter-corresindent in dit verband buiten beschtwing gelaten, is het duidelijk, da bij een dergelijke situatie verke'de lezingen van aan hoorde of vai anderen overhoorde pauselijke toeiaken e.d. moeilijk te voorkomen zï» uitbreiden van de handel is. Het televisiegesprek tussen de twee regeringsleiders is door alle stations van de B.B.C. en de com merciële Britse televisie uitgezon den. Voorts namen de aangesloten landen op het eurovisienet de uit zending over. Het gesprek werd in 41 talen vertaald en op films opge nomen, bestemd voor landen overzee. EISENHOWER OP HET BEELDSCHERM De Nederlandse Televisie Stichting zal morgen woensdag 2 september, te 13.00 uur een extra programma uit zenden, bestaande uit een telere- cording van het vertrek van presi dent Eisenhower uit Londen en aankomst te Parijs. Deze uitzending duurt tot plm. 13.55 uur. Op dezelfde dag volgt 's middags van 17.45-18.50 uur een directe uit zending uit Parijs van de plechtig heden bij de Are de Triomphe. Voorts zal het NTS journaal op 2, 3 en 4 september uitgebreid aandacht schenken aan het bezoek van de Amerikaanse president aan Parijs. Adviseurs van generaal De Gaulle hebben maandag in Parijus te verstaan gegeven dat de Franse president, die zondag van zijn bezoek van vier dagen aan Algerië is teruggekeerd met een zekere optimisme de besprekingen voorbereid, die hij deze week met president Eisenhower zal voeren. Uit Londen ontvangen berichten hebben in ambtelijke kringen in Parijs een optimistische stemming gewekt; men gelooft dat de kansen gunstig zijn voor overeenstemming tussen De Gaulle en Eisenhower over Algerië, het beschikbaar stellen van Amerikaanse atoomgeheimen en gemeen schappelijke controle over Amerikaanse kernwapens op bases in Frankrijk. De overeenstemming over Algerië zou mogelijk zijn omdat De Gaulle bijzonderheden over de kracht der rebellen heeft meegebracht, die Eisen hower zouden kunnen overhalen het Franse standpunt te steunen. Alge rië voornaam punt van besprekingen In kringen die in nauw contact met De Gaulle staan verklaarde men gis teren, dat de generaal in Algerië on der de indruk is gekomen van de vor deringen, die het leger en de burger lijke overheid hebben gemaakt met de pacificatie, in het bijzonder in Ka- bylië, het laatste bolwerk van de op standelingen. Voorts zou De Gaulle getroffen zijn door het uitblijven van „energieke" kritiek in de zo gevoe lige Algerijnse pers op de bespre kingen die hij heeft gevoerd en zijn openbare uitspraken. Het thema van zijn verklaringen is geweest, dat de Algerijnen, als de rust en de orde eenmaal zijn hersteld, zonder onder scheid naar ras. kleur of geloof over de eigen politieke toekomst zullen kunnen beslissen. Naar uit de naaste omgeving van het Franse staatshoofd wordt verno men, zal De Gaulle over ongeveer twee weken een belangrijke verkla ring over zijn standpunt ten aanzien van Algerië afleggen. De kernpunten hiervan zouden zijn. dat (1) de Alge rijnen vrij zullen zijn door middel van verkiezingen hun politieke toe komst te bepalen, waarbij er geen on derscheid tussen Mohammedanen en Europeanen zal worden gemaakt en 2) dat er geen sprake kan zijn van politieke onderhandelingen met lei ders van het Algerijnse nationale be vrijdingsfront. De Britse pers verheelt zich niet dat Eisenhowers bezoek aan Parijs het moeilijkste deel van diens Euró- pese reis zal zijn. De Britse „omhelzing" is misschien niet de beste inleiding voor Eisenho wers besprekingen met de zich nogal op 'n afstand houdende Franse rege- het blad. Ike zette zijn zegetocht door Londen voort Staande in een open wagen naast de Britse eerste minister, Harold Macmilian, wuift president Eisenhower met beide armen naar de menigte bij het verlaten van de St. Pauls-kathedraal, waarvan hij de Amerikaanse kapel heeft bezocht. De president en de premier reden naar 't Winfield House voor het gebruiken van de lunch. ring, zo meent de „Guardian", maar net als in Bonn en Londen, waar de donkere wolken schenen te verdwij nen, alleen door Ike's tegenwoordig heid, zal alles in Parijs misschien een vlot verloop hebben. Maar daar zul len speciale vraagstukken aan de orde worden gesteld, aldus het blad. Het zal daar niet voldoende zijn om te zeggen dat de betrekkingen tussen beide landen nooit zo goed zijn ge weest als thans. De Gaulle wil nauw omschreven daden: hij wil dat Frank rijk bij het overleg over de wereld- strategie volledig betrokken wordt; hij wil steun voor zijn Algerijnse po litiek en hij wil zeggenschap hebben over alle kernwapens die zich op Frans gebied bevinden. Wat het eer ste betreft kan Eisenhower hem mis schien enigszins tegemoet komen, maar de beide andere eisen zal hij niet zomaar kunnen inwilligen, aldus Besprekingen blijven geheim De perschef van het Witte Huis, Hagerty, deelde maandag mede, dat president Eisenhower aan het eind van zijn verblijf in Engeland geen persconferentie zal beleggen. Ook zal er geen communiqué over de bespre kingen van Eisenhower en Macmil ian worden uitgegeven. De Britse journalisten waren hele maal niet ingenomen met deze be kendmaking. Zij wezen er op dat Eisenhower in Duitsland wel een persconferentie had gehouden. Ha gerty meende dat de president een persconferentie niet nodig vond om dat hij 's avonds met Macmilian voor de televisie zou verschijnen. Een journalist van de „Sunday Times" De Westduitse bondskanselier dr. Adenauer heeft op de vooravond van de 20ste verjaardag van Hitiers aanval op Polen en het begin van de tweede wereldoorlog een rede gewijd aan de kwestie van de verbetering der betrekkingen tussen Bonn en Warschau. Adenauer zegt hierin nogmaals te willen verklaren, hetgeen hij in de afgelopen tien jaar als bondskanselier al vaker gezegd heeft, dat Duitsland er naar zal streven een grondslag te leggen van begrip, achting en genegenheid tussen het huidige Duitsland en het Poolse volk, zodat op deze basis een werkelijke vriendschap moge groeien. Het sympathieke Poolse volk, al dus Adenauer, heeft langer dan een eeuw geleden onder de politieke en gewapende twisten in Europa, zonder er in enig opzicht schuld aan te heb ben gehad. Drie keer werd Polen verscheurd en verdeeld. Twintig jaar geleden werd het het eerste slachtoffer van de laatste oorlog, toen het Duitsland van Hitier en de Sowjet-Unie het land binnenvielen en het wreed verwoestten. „Het Kameraden rijst-tafelden te Peking De president van de Chinese volksrepubliek M. Lioe Shao-Shi (rechts) heeft in Peking de president van de volksrepubliek Vietnam, Ho Chi-Minh (links) ontvangen. De foto toont de staatslieden na 't banket; Lioe Shao-Shi heeft zijn jasje maar uitgetrokken. Duitsland van vandaag is een ander Duitsland dan dat onder Hitier", zo ging Adenauer verder, „de triomfale ontvangst die het Duitse volk enkele dagen geleden de zegevierende leger leider tegen Hitler-Duitsland bereid de, bewijst levendiger dan woorden dit kunnen, hoe diep de verandering is die de houding van het Duitse volk tegenover het nationaal-socia- lisme, zijn leer en zijn daden heeft ondergaan. Daarom zeg ik uit inner lijke overtuiging, dat dit Duitsland, het nieuwe Duitsland, eens een goede buur van Polen zal worden". Gebaar van vriendschap. Algemeen wordt aangenomen, dat de rede van Adenauer gezien moet worden als een weloverwogen gebaar van vriendschap jegens Polen. Dit zou het resultaat zijn van een lang durige en grondige studie van de mogelijkheid om de betrekkingen tussen West-Duitsland en zijn ooste lijke buurlanden te verbeteren. Uit deze studie werd de gedachte gebo ren, die tijdens de Geneefse confe rentie werd bekend gemaakt, om Polen en Tsjecho-Slowakije niet-aan- valsverdragen aan te bieden. Hoewel hiervan niets is gekomen, werd het zoeken naar een weg om de betrek kingen te verbeteren voortgezet. Er zijn twee grote hinderpalen voor normale verhoudingen tussen West-Duitsland en Polen: de zoge naamde Hallstein-leer en de kwestie van de Oder-Neisse-grens. De Hall stein-leer, genoemd naar professor Walter Hallstein, de huidige s voor zitter van de EEG-commissie," die in het Westduitse ministerie van buiten landse zaken een hoge functie be kleed heeft, behelst, dat West-Duits land geen betrekkingen kan onder houden met een land dat Oost-Duits land erkent, zoals b.v. Polen en Tsjecho-Slowakije. Bij de kwestie van de Oder-Neisse-grens zijn voor malige Duitse, thans bij Polen inge lijfde gebieden, in het geding. Het standpunt van het Westen is, dat zij „onder Pools beheer" staan, hangen de een overeenkomst voor een vre desverdrag, maar in West-Europa en ook in West-Duitsland bestaat er wei nig twijfel over dat de grens per manent is. De vrees om de stemmen der ontheemden te verliezen heeft voornamelijk belet, dat enige West- Duitse politieke partij openlijk dit feit erkent. Het uitblijven van deze erkenning is een comunistische troef geweest bij aanvallen op de politiek van Bonn. Diplomatieke betrekkingen? Een woordvoeder van de socialis tische oppositiepartij heeft in Bonn gezegd, dat, logisch redenerend, men tot de conclusie moet komen, dat na Adenauers radiorede diplomatieke betrekkingen met Polen zullen wor den aangeknoopt. Het zou verkeerd zijn als de bondskanselier onder scheid zou maken tussen het Poolse volk en de regering. De woordvoerder zei nog, dat de opmerkingen van Adenauer in het algemeen de volledige steun van de socialistische partij hebben. Zonnig weer De Bilt, dinsdag 10 uur. Het KNMI deelt mede: De belang rijkste ontwikkeling in het door onze weerkaarten bestreken gebied heeft plaats gevonden nabij de zuidpunt van Groenland. Daar was gisteroch tend een kleine depressie aangeko men, die naar het noordoosten koer ste. Onder invloed van het ter plaatse in de hogere luchtlagen afstromen van zeer koude uit de poolstreken afkomstige lucht, diepte deze depres sie sindsdien ongeveer 20 mb uit. Ze begint nu in het zeegebied tussen Schotland en IJsland sterke barome terdalingen te veroorzaken, waar door tevens het boven de Britse eilanden gelegen gebied van hoge druk enigszins wordt aangetast. Dit hogedrukgebied verplaatst zich lang zaam naar het oosten en neemt iets in omvang af. Morgenochtend wordt het centrum ervan op het midden van de Noordzee verwacht. Het hogedrukgebied blijft het weer in onze omgeving beheersen. Daarom wordt het morgen opnieuw zonnig en droog. vroeg zich echter af, of men hiermee geen „betreurenswaardig precedent ging scheppen: men zou vragen kun nen vermijden door voor de televisie te verschijnen. De officiële Britse woordvoerder, Evans, merkte even wel op, dat de besprekingen van Eisenhower en Macmilland persoon lijk en informeel waren geweest en dat zij veel van hun waarde zouden verliezen als het besprokene gepubli ceerd zou worden. Het enige wat de 400 journalisten maandag op de persconferentie van Evans en Hagerty te weten kwamen, was dat de besprekingen van de pre sident en de premier „bijzonder nut tig" waren geweest met het oog op Eisenhowers koménde besprekingen met Chroesjtsjef. Hagerty verklaarde nog dat het on waarschijnlijk is, dat Eisenhower na zijn ontmoeting met Chroesjtsjef weer voor overleg naar Europa zou komen. Wel zullen natuurlijk eventuele voor stellen van Chroesjtsjef direct aan de Westeuropese landen worden gezon den, doch dit zal via de normale di plomatieke kanalen gebeuren. Dit nummer bestaat uit 10 pagina's (Meegedeeld door het K.NM.I. Geldig van dinsdagavond tot woensdagavond, opgemaakt te 11.15 uur) HETZELFDE WEERTYPE Droog en zonnig met zwakke tot matige oosteijke wind. Wei nig verandering in temperatuur. 2 Sept.: zon op 05.51; onder 19.28; maan op 05.05; onder 18.57. Hoogwaterstanden 2 Sept.: v.m. 2.53; nam. 3.16. Het weer in Europa HELSINKI STOCKHOLM OSLO KOPENHAGEN ABERDEEN LONDEN AMSTERDAM BRUSSEL LUXEMBURG PARIJS BORDEAUX GRENOBLE NICE BERLIJN FRANKFORT MüNCHEN ZURICH GENèVE LOCARNO WENEN INNSBRUCK BELGRADO ATHENE ROME AJACCIO MADRID MALLORCA LISSABON geh. bew. halt bew. licht bew. zw. bew. mist onbew. licht bew. onbew. licht bew. onbew. half bew. zw. bew. zw. bew. onbew. licht bew. onbew. onbew. licht bew. motregen zw. bew. zw. bew. niet ontvangen onbew. onbew. zw. bew. half bew. zw. bew. geh. bew. Korreltje

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1959 | | pagina 1